Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 października 2014r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu II Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie następującym:

Przewodniczący- Sędzia SO Wojciech Wójcik

Sędzia SO Jarosław Jaroń (spr.) Sędzia SO Monika Kuźniar

Protokolant: Elżbieta Biała

po rozpoznaniu w dniu 7 października 2014r. we Wrocławiu

na rozprawie

sprawy z powództwa J. O.

przeciwko (...) w P.

o zapłatę

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Rejonowego w Oławie Zamiejscowego Wydziału Cywilnego

z siedzibą w Strzelinie

z dnia 14 marca 2014r

sygn. akt VI C 59/13

I.  oddala apelację;

II.  zasądza od powoda na rzecz strony pozwanej 1200 zł kosztów postępowania apelacyjnego.

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem Sąd Rejonowy oddalił powództwo J. O. przeciwko (...) w P. o zapłatę 56.050,90 zł tytułem należności głównej wraz ustawowymi odsetkami od dnia 21 stycznia 2011 roku do dnia zapłaty oraz kwoty 1.248 zł tytułem odsetek ustawowych od kwoty 17 736,88 zł od dnia 1 stycznia 2011 roku do dnia 3 sierpnia 2011 roku.

Sąd Rejonowy poczynił w sprawie następujące ustalenia faktyczne. W

dniu 4 października 2010 r. strony postępowania zawarły umowę nr (...), na mocy której powód zobowiązał się do wykonania na rzecz strony pozwanej wymiany poszycia dachowego kościoła (...) w P.. Zgodnie z umową zakres robót obejmował: roboty remontowe - pokrycie dachu i konstrukcje drewniane, rusztowanie zewnętrzne, transport złomu z rozbiórki, instalację odgromową. Powyższe roboty miały zostać wykonane zgodnie z projektem budowlanym, książką przedmiarów oraz ofertą wykonawcy, stanowiącymi integralną część umowy. Ustalone przez strony wynagrodzenie za wykonanie umowy wynosiło 213.787,79 zł brutto - zgodnie z kosztorysem ofertowym z dnia 29.06.2010 r., płatne w ratach, uzależnione od postępu robót, tj.: 1) za wykonanie 30 % robót budowlanych - w kwocie 70.000 zł., 2) za wykonanie 60 % robót budowlanych - w kwocie 70.000 zł., 3) za wykonanie pozostałej części robót budowlanych - w kwocie 73.787,79 zł., w terminie 21 dni od otrzymania przez zamawiającego faktur, przelewem na konto wykonawcy. Wykonawca zaś zobowiązał się do wystawienia faktur VAT za wykonane w trzech etapach roboty budowlane na podstawie protokołów odbioru i dokumentów rozliczeniowych zatwierdzonych przez zamawiającego, po uprzednim określeniu przez zamawiającego sposobu ich wystawienia. Zgodnie z pkt 13 § 3 umowy wykonawca miał dostarczyć w dniu odbioru atesty i certyfikaty na wszystkie wbudowane materiały i urządzenia. Termin wykonania umowy ustalono na dzień 30 listopada 2010 r. W dniu 30 listopada 2010 r. strony podpisały protokół końcowy odbioru robót. W dniu 30 grudnia 2010 r. powód wystawił w fakturę VAT nr (...) na kwotę 73.787,79 zł stanowiącą pozostałą do zapłaty część umówionego wynagrodzenia za „wymianę pokrycia dachowego

kościoła (...) w P. - faktura końcowa". Pismami z dnia 18 maja 2011 r. i 9 czerwca 2011 r. powód wzywał stronę pozwaną do zapłaty kwoty 73.787,79 zł., wyznaczając ostateczny termin do uregulowania należności na dzień 15 czerwca 2011 r. Wskutek huraganu został uszkodzony dach kościoła. Powód dokonał naprawy szkód powstałych w jego wyniku i w dniu 24 czerwca 2011 r. przedstawił stronie pozwanej kosztorys powykonawczy oraz wystawił fakturę Vat nr (...) na kwotę 12.263,12 zł. za „naprawę pohuraganową dachu na kościele w P.".

Strona pozwana dokonała na rzecz powoda następujących wpłat:

70.000 zł.-przelew z dnia 27.10.201 Or. za f-rę VAT nr (...) 6.000 zł. - w dniu 12.11.2010 r. - w gotówce 40.000 zł. - przelew z dnia 07.12.2010r. za f-rę VAT nr (...) 12.000 zł.-przelew z dnia 12.01.2011r. za f-rę VAT nr (...) 14.000 zł. - przelew z dnia 03.02.2011r. za f-rę VAT nr (...) 30.000 zł. - przelew z dnia 02.08.2011r., „za dach" Łącznie strona pozwana zapłaciła powodowi kwotę 172.000 zł. Zapłaconą w dniu 3 sierpnia 2011 r. kwotę 30.000 zł. powód zaliczył w następujący sposób: kwotę 12.263,12 zł na poczet zobowiązania objętego fakturą Vat nr (...) z dnia 27 czerwca 2011 r. oraz kwotę 17.736,88 zł na poczet faktury Vat nr (...) z dnia 30 grudnia 2010 r.

Zakres robót remontowo budowlanych, jakie wykonać miał powód w ramach umowy nr (...) z dn. 04.10.201 Or. został określony w kosztorysie ofertowym, przy czym integralną część umowy stanowiły projekt budowlany i książka przedmiarów. Zgodnie z powyższymi dokumentami w ramach remontu budynku kościoła parafialnego (...) w P. powód zobowiązany był wykonać: demontaż rur spustowych i rynien oraz obróbek blacharskich, demontaż wyłazów dachowych, demontaż pokrycia dachu i deskowania więźby dachu, wymiana uszkodzonych biologicznie elementów konstrukcji drewnianej, impregnacja preparatami przeciw czynnikom biologicznym i przeciwogniowymi wszystkich elementów drewnianych, wykonanie zwieńczeń murów szczytowych z cegły klinkierowej na zaprawie cementowo wapiennej, ołacenie połaci dachowych, wykonanie pokrycia dachu z dachówki ceramicznej karpiówki układanej podwójnie w koronkę, montaż miedzianych rynien i rur spustowych oraz obróbek blacharskich, montaż zabezpieczenia przeciwśnieżnego z płotkiem, wymiana instalacji

odgromowej, ustawienie rusztowań zewnętrznych, transport złomu z rozbiórki. Do umowy z dnia 4.10.2010 r. strony nie wprowadzały żadnych zmian, nie był sporządzany aneks do umowy. Powód w ramach prac remontowych wykonał następujące roboty: demontaż rur spustowych i rynien oraz obróbek blacharskich, demontaż wyłazów dachowych, demontaż pokrycia dachu i deskowania części więźby dachu (ok 40 m2), wymiana uszkodzonych biologicznie elementów konstrukcji drewnianej - wymienionych zostało jedynie 5 sztuk końcówek krokwi, ołacenie połaci dachowych, wykonanie pokrycia dachu z dachówki ceramicznej karpiówki układanej podwójnie w koronkę, montaż miedzianych rynien oraz obróbek blacharskich, montaż zabezpieczenia przeciwśnieżnego z płotkiem, wymiana instalacji odgromowej - odcinek poziomy na kalenicy, ustawienie rusztowań zewnętrznych. Powyższe roboty wykonane przez powoda są w sposób zgodny z dokumentacją projektową. Ponadto powód wykonał następujące roboty w sposób inny niż wynika z dokumentacji projektowej: wykonanie zwieńczenia murów szczytowych z dachówki ceramicznej, montaż rur spustowych z blachy ocynkowanej oraz kolanek z blachy tytanowo cynkowej, montaż okienek wyłazowych. Mianowicie powód wykonał zwieńczenia murów szczytowych z dachówki ceramicznej oraz zamontował rury spustowe z blachy ocynkowanej oraz kolanka z blachy tytanowo -cynkowej. W wykonanych przez powoda robotach występują następujące wady: dachówki wentylacyjne zamontowane są na nieprawidłowej wysokości, elementy wykończenia dachu - gąsiory, dachówki wentylacyjne - są w innym kolorze niż dachówki, zwieńczenia murów szczytowych wykonano z dachówki ceramicznej zamiast z cegły klinkierowej, zamiast rur z blachy miedzianej, zamontowano rury spustowe z blachy ocynkowanej oraz kolanka z blachy tytanowo - cynkowej. Zadaniem dachówek wentylacyjnych jest wspomaganie systemu wentylacji połaci dachowej. Należy je montować szczególnie w przypadku dachów o dużych połaciach. W przypadku długich krokwi dachówki wentylacyjne montuje się w trzecim rzędzie od kalenicy. Natomiast, gdy odległość pomiędzy okapem a kalenica wynosi 10 m lub przekracza 12 m, dachówki wentylacyjne należy montować odpowiednio w dwóch lub w trzech rzędach, przy czym odległość pomiędzy poszczególnymi rzędami dachówek wentylacyjnych nie powinna przekraczać 180 cm. Powód natomiast zamontował dachówki wentylacyjne na nieprawidłowej wysokości tj. w środku rozpiętości połaci dachowej. Gąsiory i dachówki wentylacyjne zamontowane przez powoda na przedmiotowym dachu wyraźnie różnią się kolorem od pozostałych

elementów pokrycia dachowego tj. dachówek, ten fakt u dostawcy materiałów w celu wymiany nieprawidłowych elementów. Powód w ramach realizacji umowy nie wykonał odgrzybiania oraz impregnacji elementów konstrukcyjnych więźby dachowej. Każdy drewniany elementów, który został wbudowany przez powoda, powinien być wcześniej zaimpregnowany środkami przeciw rozwojowi grzybów, pleśni oraz zabezpieczony ogniowo.

Powód nie wykonał następujących robót, do których był zobowiązany w ramach zawartej umowy: demontażu deskowania więźby dachu - powód zdemontował jedynie ok 40 m2, wymiany uszkodzonych biologicznie elementów konstrukcji drewnianej - powód wymienił jedynie 5 szt. końcówek krokwi, impregnacji preparatami przeciw czynnikom, biologicznym i przeciwogniowym wszystkich elementów drewnianych, wykonanie pionowego odcinka instalacji odgromowej, transportu złomu z rozbiórki. W dniu 25.10.2010 r. powód zakupił w firmie (...) w L. dachówkę karpiówkę podstawową firmy (...) oraz inne elementy, tj. gąsiory, wiatrownica prawa (...), wiatrownica lewa (...) i dachówki wentylacyjne. Wykonanie przez powoda tylko części demontażu odeskowania dachu kościoła wynikało z faktu, iż część desek była w dobrym stanie. Okoliczność ta została ustalona przez strony umowy. Ksiądz proboszcz zarówno w trakcie wykonywania prac przez powoda, jak i po ich zakończeniu zgłaszał powodowi wady dotyczące wykonania dachu i przypór. Komendant PPSP w S. w dniu 02 grudnia 2011 roku wydał decyzję pokontrolną nr (...) z której wynika, że nakazano proboszczowi parafii usunięcie nieprawidłowości, które zostały stwierdzone podczas kontroli w terminie 90 dni, nieprawidłowość dotyczyła opracowania instrukcji bezpieczeństwa pożarowego dla obiektu. Ponadto do dnia 08 września 2012 roku instalacja odgromowa w Kościele w P. nie została właściwie sprawdzona i zmontowana, przez co nie spełniała wymogów bezpieczeństwa. Na dzień przeprowadzenia czynności kontrolno - rozpoznaczych w zakresie ochrony przeciwpożarowej przez Komendę Powiatową Państwowej Straży Pożarnej w S., tj. 22.11.2011 r. nie przedłożono protokołów pomiarów instalacji elektrycznej i odgromowej w kościele parafialnym w P.. Protokoły z tych pomiarów okazano dopiero w dniu 05.09.2012 r. Łączny koszt niewykonanych robót przez powoda wynosi 48 361,72 zł netto tj. 59 001,30 zł brutto. Powyższą kwotę biegły sądowy ustalił na podstawie sporządzonego kosztorysu budowlanego.

Natomiast łączny koszt robót niezbędnych do usunięcia stwierdzonych wad wynosi 20 098,13 zł netto tj. 24 720,70 zł brutto.

Mając na względzie poczynione ustalenia Sąd Rejonowy uznał, że powództwo nie zasługuje na uwzględnienie.

Bezsporny pomiędzy stronami niniejszego postępowania był fakt zawarcia w dniu 4 października 2010 r. umowy nr (...), na mocy której powód zobowiązał się do wykonania na rzecz strony pozwanej wymiany poszycia dachowego kościoła (...) w P., a także treść tej umowy, w tym zakres prac, do wykonania których zobowiązał się powód, tj. roboty remontowe - pokrycie dachu i konstrukcje drewniane, rusztowanie zewnętrzne, transport złomu z rozbiórki, instalację odgromową.. Nie ulega przy tym wątpliwości, iż integralną część umowy stanowił projekt budowlany, książką przedmiarów oraz oferta wykonawcy, które w sposób szczegółowy określały zakres robót. Bezsporne jest, że strony ustaliły kosztorysowe wynagrodzenie za wykonanie umowy na kwotę 213.787,79 zł brutto -zgodnie z kosztorysem ofertowym z dnia 29.06.2010 r., płatne w ratach, uzależnione od postępu robót, tj.: 1) za wykonanie 30 % robót budowlanych - w kwocie 70.000 zł., 2) za wykonanie 60 % robót budowlanych - w kwocie 70.000 zł., 3) za wykonanie pozostałej części robót budowlanych - w kwocie 73.787,79 zł., w terminie 21 dni od otrzymania przez zamawiającego faktur, przelewem na konto wykonawcy. Bezsporne jest też, iż w dniu 30 listopada 2010 r. strony podpisały protokół końcowy odbioru robót, który za stronę pozwaną podpisał ks. proboszcz K. R. i w którym strona pozwana nie wskazywała żadnych wad ani usterek. Bezsporne jest także, że po zakończeniu prac, w dniu 30 grudnia 2010 r. powód wystawił w fakturę Vat nr (...) na kwotę 73.787,79 zł stanowiącą pozostałą do zapłaty część umówionego wynagrodzenia za „wymianę pokrycia dachowego kościoła (...) w P. - faktura końcowa", zgodnie z treścią umowy. Poza sporem pozostaje też okoliczność, iż wskutek huraganu został uszkodzony dach kościoła. Powód dokonał naprawy szkód powstałych w jego wyniku i w dniu 24 czerwca 2011 r. przedstawił stronie pozwanej kosztorys powykonawczy oraz wystawił fakturę Vat nr (...) na kwotę 12.263,12 zł. za „naprawę pohuraganową dachu na kościele w P.". Jako bezsporne Sąd ustalił, iż w dniu 3 sierpnia 2011 r. strona pozwana zapłaciła na rzecz powoda kwotę 30.000 zł nie określając, na jakie zobowiązania ma być zaliczona, wobec czego powód zaliczył kwotę 12.263,12 zł na poczet

zobowiązania objętego fakturą Vat nr (...) z dnia 27 czerwca 2011 r. oraz kwotę 17.736,88 zł na poczet faktury Vat nr (...) z dnia 30 grudnia 2010 r.

Zasadniczy spór pomiędzy stronami sprowadzał się przede wszystkim do ustalenia czy powód wykonał umowę zgodnie z jej treścią, tj. czy wykonał wszystkie prace i roboty, do których był zobowiązany oraz czy wykonane przez niego prace zostały wykonane należycie, w sposób prawidłowy i zgodnie ze sztuką budowlaną, ewentualnie w jakim zakresie wykonane roboty dotknięte są wadami i czy w związku z tym pozwany obowiązany jest zapłacić na rzecz powoda dochodzona przez niego kwotę stanowiącą pozostałą część umówionego wynagrodzenia. Strona pozwana bowiem odmawiając zapłaty pozostałej części wynagrodzenia wskazywała, że umowa nie została wykonana w całości, a także że wykonana jest nienależycie.

Na wstępie należy wskazać, że w wypadku niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania przez dłużnika (art. 471 kc) wierzycielowi służą odpowiednie roszczenia, których rodzaj zależny jest od charakteru zobowiązania, treści świadczenia, konkretnych przyczyn oraz stopnia niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania. Z punktu widzenia ilościowego niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania może dotyczyć jego całości lub części, zaś z punku widzenia jakościowego - może odnosić się do niewykonania zobowiązania we właściwym czasie, może dotyczyć jakości świadczenia, miejsca jego wypełnienia, czy też wad świadczenia w odniesieniu do jego przedmiotu.

Powód zaś twierdził, iż wszystkie umówione roboty wykonał należycie, a ponadto, że wykonał też prace dodatkowe i zamienne. Przy czym istotne jest, że słuchany w toku procesu powód zeznał, iż nie zostały wykonane wszystkie prace z kosztorysu, tj. rozebranie pokrycia dachu poza 40 m kw., nie zostały wymienione krokwie, tylko końcówki krokwi - 5 szt., z pozycji 11 i 12 kosztorysu wykonano tylko jedną z nich, tj. albo impregnację ogniochronną, albo odgrzybianie, nie uzupełniono rolek z cegieł klinkierowanych (poz. 14), z poz. 16 - różne obróbki i elementy przy szerokości w rozwinięciu ponad 25 cm z blachy z miedzi, 62,8 m. kw - wykonano około 40 m. kw., nie wykonano prac z poz. 21 poza załadowaniem złomu, ani poz. 24 i 25.

Ponadto powód oświadczył, że w sumie wystawił 3 faktury: dwie na kwoty po 70.000 zł., które zostały zapłacone i trzecią na kwotę 73.000 zł., a wartość faktur opiewała na kwotę wynagrodzenia wynikającą z umowy. Prace dodatkowe zaś, które - jak twierdzi powód - zostały wykonane powód wycenił na kwotę 45.000 zł. i oświadczył, że wystawione przez niego faktury nie obejmują prac dodatkowych, nie wystawił faktur za roboty dodatkowe i nie żąda zapłaty za te roboty. Oświadczył też, że nie żąda zapłaty za impregnację z pozycji 12 kosztorysu w kwocie 16.000 zł.

Na podstawie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego należy stwierdzić, iż strony wiązała umowa o remont budowli (art. 658 kc), do której stosuje się odpowiednio przepisy tytułu XVI kc dotyczące umowy o roboty budowlane. Zgodnie zaś z art. 647 kc przez umowę o roboty budowlane wykonawca zobowiązuje się do oddania przewidzianego w umowie obiektu, wykonanego zgodnie z projektem i z zasadami wiedzy technicznej, a inwestor zobowiązuje się do dokonania wymaganych przez właściwe przepisy czynności związanych z przygotowaniem robót, w szczególności do przekazania terenu budowy i dostarczenia projektu, oraz do odebrania obiektu i zapłaty umówionego wynagrodzenia. Nie ulega wątpliwości, iż umowa ta, podobnie jak umowa o dzieło, ma za przedmiot zobowiązanie się przyjmującego zamówienia do wykonania dla zamawiającego, za zapłatą wynagrodzenia, określonych prac, tj. osiągnięcie uzgodnionego przez strony rezultatu. Umowa ta jest umową rezultatu, ma charakter umowy konsensualnej, odpłatnej i wzajemnej. Do obowiązków wykonawcy należy przede wszystkim wykonanie umówionych prac i wydanie ich zamawiającemu, zaś obowiązkiem inwestora jest natomiast uiszczenie wynagrodzenia należnego przyjmującemu zamówienie i odebranie dzieła. Wskazać przy tym należy, iż obowiązek zapłaty po stronie inwestora powstaje wtedy, gdy wykonawca oddaje mu dzieło wykonane zgodnie z umową.

Odnosząc się do meritum sprawy, wskazać należy, iż rozstrzygając czy wykonane przez powoda prace w ramach zawartej umowy o remont były wykonane prawidłowo, czy też dotknięte są wadami oraz czy umowa została wykonana w całości i w sposób prawidłowy, Sąd dysponował dowodem w postaci opinii biegłego sądowego z zakresu budownictwa ogólnego, kosztorysowania oraz rozliczania robót B. J., która w zdecydowanej mierze potwierdziła zarzuty strony pozwanej.

Biegły ustalił, iż w ramach prac remontowych powód wykonał zgodnie z dokumentacją projektową następujące roboty: demontaż rur spustowych i rynien oraz obróbek blacharskich, demontaż wyłazów dachowych, demontaż pokrycia dachu i deskowania części więźby dachu (ok 40 m2), wymiana uszkodzonych biologicznie elementów konstrukcji drewnianej - wymienionych zostało jedynie 5 sztuk końcówek

krokwi, ołacenie połaci dachowych, wykonanie pokrycia dachu z dachówki ceramicznej karpiówki układanej podwójnie w koronkę, montaż miedzianych rynien oraz obróbek blacharskich, montaż zabezpieczenia przeciwśnieżnego z płotkiem, wymiana instalacji odgromowej - odcinek poziomy na kalenicy, ustawienie rusztowań zewnętrznych. Ponadto biegły wskazał, iż powód wykonał w sposób inny niż wynika z dokumentacji projektowej następujące roboty: wykonanie zwieńczenia murów szczytowych z dachówki ceramicznej, montaż rur spustowych z blachy ocynkowanej oraz kolanek z blachy tytanowo cynkowej, montaż okienek wyłazowych. Mianowicie powód wykonał zwieńczenia murów szczytowych z dachówki ceramicznej oraz zamontował rury spustowe z blachy ocynkowanej oraz kolanka z blachy tytanowo -cynkowej. Biegły stwierdził też, że w wykonanych przez powoda robotach występują następujące wady: dachówki wentylacyjne zamontowane są na nieprawidłowej wysokości, elementy wykończenia dachu - gąsiory, dachówki wentylacyjne - są w innym kolorze niż dachówki, zwieńczenia murów szczytowych wykonano z dachówki ceramicznej zamiast z cegły klinkierowej, zamiast rur z blachy miedzianej, zamontowano rury spustowe z blachy ocynkowanej oraz kolanka z blachy tytanowo -cynkowej. Jak wskazał biegły, zadaniem dachówek wentylacyjnych jest wspomaganie systemu wentylacji połaci dachowej, należy je montować szczególnie w przypadku dachów o dużych połaciach. W przypadku długich krokwi dachówki wentylacyjne montuje się w trzecim rzędzie od kalenicy. Natomiast, gdy odległość pomiędzy okapem a kalenica wynosi 10 m lub przekracza 12 m, dachówki wentylacyjne należy montować odpowiednio w dwóch lub w trzech rzędach, przy czym odległość pomiędzy poszczególnymi rzędami dachówek wentylacyjnych nie powinna przekraczać 180 cm. Powód natomiast zamontował dachówki wentylacyjne na nieprawidłowej wysokości tj. w środku rozpiętości połaci dachowej. Wskazał też, że gąsiory i dachówki wentylacyjne zamontowane przez powoda na przedmiotowym dachu wyraźnie różnią się kolorem od pozostałych elementów pokrycia dachowego tj. dachówek. Biegły ustalił także, iż w ramach realizacji umowy powód nie wykonał odgrzybiania oraz impregnacji elementów konstrukcyjnych więźby dachowej. Każdy drewniany elementów, który został wbudowany przez powoda, powinien być wcześniej zaimpregnowany środkami przeciw rozwojowi grzybów, pleśni oraz zabezpieczony ogniowo. Nie wykonał też następujących robót, do których był zobowiązany w ramach zawartej umowy: demontażu deskowania więźby dachu -powód zdemontował jedynie ok 40 m2, wymiany uszkodzonych biologicznie elementów konstrukcji drewnianej - powód wymienił jedynie 5 szt. końcówek krokwi, impregnacji preparatami przeciw czynnikom, biologicznym i przeciwogniowym wszystkich elementów drewnianych, wykonanie pionowego odcinka instalacji odgromowej, transportu złomu z rozbiórki. Okoliczności te potwierdzone zostały także zeznaniami świadków: W. B., D. P., C. G., K. D. i L. L., a także przesłuchaniem strony pozwanej i częściowo przesłuchaniem powoda.

Na podstawie zeznań świadków D. P., C. G. i P. L., Sąd ustalił, iż wykonanie przez powoda tylko części demontażu odeskowania dachu kościoła wynikało z faktu, iż część desek była w dobrym stanie, a okoliczność ta została ustalona przez strony umowy. Jednakże fakt, iż zmniejszenie zakresu robót w ramach odeskowania dachu było między stronami uzgodnione, nie zmienia faktu, iż prace nie zostały w tym zakresie wykonane w całości, zgodnie z kosztorysem.

Ponadto z zeznań świadków, W. B., D. P., C. G., i L. L., jak i strony pozwanej wynika, iż ksiądz proboszcz zarówno w trakcie wykonywania prac przez powoda, jak i po ich zakończeniu zgłaszał powodowi wady dotyczące wykonania dachu i przypór, jednakże wady te nie zostały poprawione, a powód zakończył prace w takim stanie, w jaki w toku procesu dokonał oględzin biegły sądowy.

Jak wynika z opinii biegłego sądowego, łączny koszt niewykonanych robót przez powoda wynosi 48 361,72 zł netto tj. 59 001,30 zł brutto, którą to kwotę biegły ustalił na podstawie sporządzonego kosztorysu budowlanego. A zatem kwota ta przewyższa kwotę dochodzona pozwem. Ustalić zatem należy, iż powód nie wykonał prac na kwotę 59.001,30 zł. brutto, do których był zobowiązany na podstawie umowy łączącej strony. Ponadto biegły sądowy ustalił także łączny koszt robót niezbędnych do usunięcia stwierdzonych wad na kwotę 20.098,13 zł netto tj. 24.720,70 zł brutto.

Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy w sposób jednoznaczny wskazuje, iż powód nie wykonał całości prac z umowy o remont poszycia dachu kościoła, a ponadto część prac wykonał wadliwie, na co wskazywała przede wszystkim opinia biegłego sądowego z zakresu budownictwa ogólnego, kosztorysowania oraz rozliczania robót B. J.. Wskazać przy tym należy, iż w opinii uzupełniającej biegły w sposób precyzyjny odniósł się do zarzutów powoda.

W ocenie Sądu, sporządzone przez biegłego w niniejszej sprawie opinie są wiarygodne, oparte na fachowej wiedzy biegłego, zaś zawarte w opinii wnioski końcowe są rzeczowe, jednoznaczne i logiczne. Sąd uznał zatem, iż przedstawione opinie nie budzą wątpliwości i jako pełne, wewnętrznie spójne stanowią pełnowartościowy materiał dowodowy i brak jest podstaw do ich podważenia, a biegły w sposób dostateczny wyjaśnił okoliczności faktyczne sprawy.

Nie zasługują przy tym na uwzględnienie zarzuty powoda, iż biegły pominął w opinii wyliczenie wartości ewentualnych prac dodatkowych, gdyż - jak słusznie wskazał biegły - nie obejmowała tego zagadnienia treść zlecenia Sądu. Wskazać należy, iż obie strony procesu reprezentowane są przez fachowych pełnomocników. W piśmie procesowym z dnia 06 czerwca 2012 r. strona pozwana wniosła o powołanie w sprawie biegłego sądowego z zakresu budownictwa. Na rozprawie w dniu 19 czerwca 2012 r. Sąd zakreślił pełnomocnikom obu stron termin 7 dni na złożenie wszystkich twierdzeń, zarzutów i wniosków dowodowych, pod rygorem utraty prawa powołania ich w dalszym toku postępowania. W piśmie procesowym z dnia 26 czerwca 2012 r. strona pozwana sprecyzowała tezę dowodową dla biegłego sądowego. W zakreślonym przez Sąd terminie powód nie zgłosił wniosku o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego sądowego. Dopiero na rozprawie w dniu 16 listopada 2012 r. po dopuszczeniu przez Sąd dowodu z opinii biegłego sądowego na okoliczności wskazane przez pozwanego i po przesłuchaniu powoda, pełnomocnik powoda wniósł o rozszerzenie tezy dowodowej do biegłego - tj. na okoliczność wartości robót dodatkowych. Podobnie w zarzutach do opinii biegłego powód wnosił o wyliczenie przez biegłego wartości robót dodatkowych.

Sąd Rejonowy oddalił powyższe wnioski powoda mając na uwadze, iż po pierwsze były one spóźnione, a po drugie w/w okoliczności wskazywane przez pełnomocnika powoda nie mają znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy wobec treści pozwu oraz oświadczeń powoda składanych w toku procesu. Mianowicie dopiero na rozprawie w dniu 9 października 2012 r. powód słuchany w charakterze strony zeznał, iż wykonał też prace zamienne i dodatkowe i przedłożył sporządzony przez siebie w dniu 28.09.2012 r. kosztorys powykonawczy, tj. kosztorys różnicowy na kwotę -24.651,18 zł., kosztorys na prace dodatkowe na kwotę 61.406,21 zł., cały kosztorys: 44.841,14 zł. Oświadczył też, iż w sumie wystawił 3 faktury: dwie na kwoty po 70.000 zł. i trzecią na kwotę 73.000 zł., a wartość faktur opiewała na kwotę wynagrodzenia wynikającą z umowy. Prace dodatkowe zaś, które – jak twierdzi

powód - zostały wykonane powód wycenił na kwotę 45.000 zł. i oświadczył, że wystawione przez niego faktury nie obejmują prac dodatkowych, nie wystawił faktur za roboty dodatkowe i nie żąda zapłaty za te roboty. Oświadczył też, że nie żąda zapłaty za impregnację z pozycji 12 kosztorysu w kwocie 16.000 zł. Skoro zaś powód w pozwie nie żądał zapłaty za roboty dodatkowe i nie ujął ich w fakturze, na podstawie której dochodził zapłaty, nie było podstaw do uwzględnienia wniosków powoda w tym zakresie. Wskazać też należy, iż zgodnie z treścią art. 321 § 1 kpc „Sąd nie może wyrokować co do przedmiotu, który nie był objęty żądaniem, ani zasądzać ponad żądanie". Przepis ten wprowadza zasadę, że zakres wyrokowania określony jest żądaniem powoda, przy czym na żądanie to składają się także okoliczności faktyczne wskazane przez powoda. Żądanie to wyrażone jest w procesie po raz pierwszy w pozwie, stanowiąc jego treść, które następnie może być modyfikowane w trakcie procesu - zgodnie z art. 193 kpc - przez odpowiednią zmianą powództwa. W niniejszej sprawie powód nie zmienił żądania zawartego w pozwie.

Wskazać jeszcze należy, iż wbrew twierdzeniom powoda strona pozwana uiściła na jego rzecz nie tylko kwotę 170.000 zł., tj. 140.000 zł. za wcześniej wystawione faktury i 30.000 zł. w dniu 03.08.2011 r. „za dach", ale łącznie kwotę 172.000 zł., co wynika z przedłożonych przez pozwanego dowodów wpłat, a mianowicie:

- 70.000 zł. - przelew z dnia 27.10.2010r. za f-rę VAT nr (...)

- 6.000 zł.-w dniu 12.11.2010 r.-w gotówce

- 40.000 zł. - przelew z dnia 07.12.2010r. za f-rę VAT nr (...)

- 12.000 zł. - przelew z dnia 12.01.2011r. za f-rę VAT nr (...)

- 14.000 zł. - przelew z dnia 03.02.2011 r. za f-rę VAT nr (...)

- 30.000 zł. - przelew z dnia 02.08.2011r., „za dach".

Powód nie wykazał przy tym, aby w dniu 12.11.2010 r. otrzymał jedynie 3.000

zł., a nie 6.000 zł., a jego twierdzeniom przeczy treść pokwitowania podpisanego

przez powoda.

W okolicznościach niniejszej sprawy w ocenie Sądu pozwanemu przysługuje żądanie obniżenia wynagrodzenia w odpowiednim stosunku, skoro umowa nie została wykonana w całości, a ponadto część prac jest wykonanych niezgodnie z umową, dokumentacją projektową i kosztorysową. Skoro zaś, jak wynika z opinii

biegłego sądowego, wartość niewykonanych przez powoda w ramach umowy wynosi

59.001,30 zł brutto, a zatem kwotę przewyższającą kwotę dochodzona przez powoda w niniejszym procesie włącznie z kwotą skapitalizowanych odsetek, powództwo podlegało oddaleniu.

Apelację od wyroku wywiódł powód. Zarzucił:

1.  nierozpoznanie istoty sprawy, polegające na całkowitym pominięciu zasadności i wysokości roszczenia przysługującego powodowi wobec strony pozwanej w związku z wykonaniem prac budowlanych, które było objęte żądaniem pozwu, a w szczególności wartości wykonanych prac zamiennych;

2.  naruszenie art. 233 § 1 KPC w zw. z art. 328 § 2 KPC, poprzez ustalenie stanu faktycznego w oparciu o opinię biegłego mgr. inż. B. J. i opinię uzupełniającą, czego konsekwencją była sprzeczność w ustaleniach faktycznych poczynionych przez Sąd I instancji, która legła u podstaw orzeczenia, co miało wpływ na jego treść, skutkująca założeniem, że wartość niewykonanych robót budowlanych przez powoda wynosi 59 001,30 zł oraz że wartość robót niezbędnych do usunięcia stwierdzonych wad wynosi 24 720,70 zł, podczas gdy wskazane wartości są dużo mniejsze, zważając na wartość wykonanych prac zamiennych zamówionych i nigdy nie kwestionowanych przez przedstawiciela strony pozwanej K. R., a które to nie zostały uwzględnione przez Sąd I instancji, jak również zważając na fakt, że biegły uwzględnił prace nieobjęte umową, tj. zakup i montaż dachówek wentylacyjnych;

3.  naruszenie art. 232 KPC, poprzez nierozszerzenie tezy opinii biegłego mgr. inż. B. J., jak również opinii uzupełniającej i nie zlecenie mu uwzględnienia w opinii wartości wykonanych prac zamiennych, co spowodowało nierozpoznanie istoty sprawy przez Sąd I instancji oraz przyjęcie błędnych wartości w zakresie roszczenia, które przysługiwałoby stronie pozwanej wobec powoda, a które nie było zgłoszone w procesie do potrącenia, co w konsekwencji doprowadziło do oddalenia powództwa;

4.  naruszenie art. 233 § 1 KPC w zw. z art. 328 § 2 KPC, poprzez dowolną a nie swobodną ocenę dowodów, tj. bezrefleksyjne przyjęcie opinii biegłego mgr. inż. B. J. i opinii uzupełniającej, podczas gdy opinie te odnoszą się do stanu faktycznego nie objętego żądaniem pozwu, tj. nie obejmującego wykonania prac zamiennych oraz obejmują prace nieobjęte umowa, tj. zakup dachówek wentylacyjnych;

5.  naruszenie art. 233 § 1 KPC w zw. z art. 328 § 2 KPC, polegające na sprzeczności w ustaleniach faktycznych poczynionych przez Sąd I instancji, która legła u podstaw orzeczenia, co miało wpływ na jego treść, skutkująca przyjęciem przez Sąd I instancji, że strona pozwana zgłaszała wady przedmiotu umowy, podczas gdy zgłaszanie wad nie zostało potwierdzone żadnym pismem, żaden świadek nie uczestniczył bezpośrednio w zgłaszaniu przez przedstawiciela strony pozwanej powodowi wad, a przede wszystkim przedstawiciel strony pozwanej K. R. podpisał protokół końcowy odbioru prac nie zgłaszając żadnych wad, odebrał fakturę VAT nr (...), potwierdzając osobiście jej odbiór i nie zakwestionował należności ją objętej do czasu wytoczenia powództwa, pomimo wielokrotnych wezwań do zapłaty ustnych i pisemnego;

6.  naruszenie art. 233 § 1 KPC w zw. z art. 328 § 2 KPC, poprzez dowolną a nie swobodną ocenę zeznań przedstawiciela strony pozwanej K. R., polegającą na ich bezrefleksyjnym i bezkrytycznym przyjęciu, uleganiu stereotypom moralnym pełnionej funkcji, podczas gdy zeznania te były niespójne i nielogiczne;

7.  naruszenie art. 233 § 1 KPC w zw. z art. 328 § 2 KPC, poprzez odmowę przyznania mocy dowodowej wszelkim zeznaniom powoda J. O. i nieuzasadnieniu przyczyn tej odmowy, przy równoczesnym bezrefleksyjnym przyznaniu mocy dowodowej zeznaniom przedstawiciela strony pozwanej K. R..

Wskazując na powyższe podstawy powód wniósł o uchylenie wyroku w zaskarżonej części i przekazanie w sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania wraz z rozstrzygnięciem o kosztach postępowania, ewentualnie o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez zasądzenie od strony pozwanej na rzecz powoda kwoty 30 647,73 zł wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi dla kwoty 29 399,73 zł od dnia 14 stycznia 2011 r. do dnia zapłaty.

Sąd Okręgowy zważył co następuje.

Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie.

Sąd Rejonowy na podstawie dokładnie przeprowadzonego postępowania dowodowego poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne, z których wywiódł trafne

wnioski. Zarówno rozstrzygnięcie Sądu, jak i motywy uzasadnienia Sąd Odwoławczy w pełni aprobuje.

Sąd Okręgowy za chybiony uznał zarzut nierozpoznania istoty sprawy, polegający na całkowitym pominięciu zasadności i wysokości roszczenia przysługującego powodowi wobec strony pozwanej w związku z wykonaniem prac budowlanych, które było objęte żądaniem pozwu, a w szczególności wartości wykonanych prac zamiennych. Do nierozpoznania istoty sprawy dochodzi wówczas, gdy rozstrzygnięcie sądu pierwszej instancji nie odnosi się do tego, co było przedmiotem sprawy, gdy zaniechał on zbadania materialnej podstawy żądania albo merytorycznych zarzutów strony. W niniejszej sprawie Sąd Rejonowy oczywiście odniósł się do przedmiotu sprawy, zbadał i prawidłowo ocenił materialną podstawę żądania, zbadał i ocenił wszelkie zgłoszone przez powoda zarzuty.

W apelacji pełnomocnik powoda wskazuje, że „...kwotowe ustalenia sądu zostały dokonane w oparciu o opinię biegłego mgr. inż. B. J. i opinię uzupełniającą. Przy czym istotne jest, że opinia odnosi się jedynie do stanu uzgodnionego w pierwotnej wersji umowy. Biegły pomija, a za nim Sąd I instancji, że K. R. zamówił szereg prac zamiennych, a z części prac zrezygnował -działając w imieniu strony pozwanej ". Zdaniem powoda Sąd nie rozpoznał istoty sprawy albowiem w granicach podstawy faktycznej mieściło się także roszczenie dotyczące prac dodatkowych i zamiennych i zarzucał, że Sąd skupił się wyłącznie na podstawie prawnej żądania.

Należy zgodzić się z powodem, że sąd jest jedynie związany podstawą faktyczną pozwu, nie wiąże go natomiast podstawa prawna pozwu. Myli się jednak powód twierdząc, że Sąd I instancji skupił się na samej podstawie prawnej żądania. W niniejszej sprawie bowiem podstawa faktyczna zakreślona przez powoda, to określone w pozwie żądanie zapłaty wynikające z umowy z dnia 4 października 201 Or., na mocy której powód zobowiązał się do wykonania na rzecz strony pozwanej wymiany poszycia dachowego kościoła (...) w P.. Powód wyraźnie wskazuje w pozwie, że kwota dochodzona pozwem to należność tytułem trzeciej raty za wymianę poszycia dachu. Umowa ta nie odnosi się natomiast do prac dodatkowych i zamiennych, mimo to praktycznie cała apelacja powoda koncentruje się w zasadzie na pracach zamiennych i dodatkowych.

Za całkowicie chybiony należało uznać również zarzut zgłoszony przez pełnomocnika powoda na rozprawie apelacyjnej w dniu 07.10.2014r., w którym zarzucił, iż Sąd winien był z urzędu dopuścić dowód z opinii biegłego co do przeprowadzonych prac dodatkowych i zamiennych. W ocenie Sądu Okręgowego nie było żadnych podstaw do tego by Sąd tego rodzaju działania podejmował. Należy podkreślić, że powód działał przez profesjonalnego pełnomocnika, który w toku całego postępowania wykazywał bierność w zakresie przysługującej mu inicjatywy dowodowej. Jak wynika z akt sprawy w piśmie procesowym z dnia 6 czerwca 2012r. strona pozwana wniosła o powołanie biegłego sądowego z zakresu budownictwa. Na rozprawie w dniu 19 czerwca 2012r (k.61v) sąd zakreślił stronom siedmiodniowy termin na złożenie wszelkich twierdzeń, zarzutów i wniosków dowodowych pod rygorem utraty prawa powoływania ich w dalszym toku postępowania dowodowego. Pełnomocnicy stron byli obecni na posiedzeniu, w zakreślonym terminie (27 czerwca 2012r.) pismo złożył pełnomocnik strony pozwanej (k.64). W dniu 28 czerwca 2012r. (k.97) pełnomocnik powoda złożył pismo, w którym również nie zgłosił prac zamiennych, podniósł jedynie, że pozwany nie uchylił się od skutków oświadczenia woli podpisując protokół końcowy odbioru robót. Na rozprawie w dniu 16 listopada 2012r. sąd dopuścił dowód z opinii biegłego (k. 177). Wówczas pełnomocnik powoda wniósł o rozszerzenie tezy dowodowej na okoliczność ustalenia przez biegłego wartości robót dodatkowych. Pełnomocnik strony pozwanej sprzeciwił się wnioskowi podając, że jest on spóźniony, a przedmiotem żądania, jak wynika z pozwu, nie są roboty dodatkowe czy zamienne. Postanowieniem sąd oddalił wniosek powoda o rozszerzenie tezy dowodowej co do biegłego sądowego. Pełnomocnik powoda nie zgłosił zastrzeżenia do protokołu w trybie art. 162 k.p.c. Na rozprawie w dniu 14 marca 2014r (k.283) Sąd ponownie oddalił wniosek pełnomocnika powoda o zlecenie biegłemu opinii uzupełniającej na okoliczność wartości wykonanych przez powoda prac dodatkowych i zamiennych. Pełnomocnik powoda nie stawił się mimo zawiadomienia, nie złożył zastrzeżenia do protokołu w trybie art. 162 k.p.c. Z powyższego wynika, iż pełnomocnik powoda, ani sam powód w toku całego postępowania nie modyfikowali żądania zawartego w pozwie o prace dodatkowe. Zgodnie z treścią art. 321 § 1 k.p.c. Sąd nie może wyrokować co do przedmiotu, który nie był objęty żądaniem, ani zasądzać ponad żądanie. W istocie pełnomocnik powoda próbuje obarczyć sąd swoim brakiem aktywności w procesie.

Tym samym nie zasługuje na uwzględnienie zarzut naruszenia art. 232 k.p.c, poprzez nierozszerzenie tezy opinii biegłego mgr. inż. B. J., jak również opinii uzupełniającej i nie zlecenie mu uwzględnienia w opinii wartości

wykonanych prac zamiennych, co zdaniem powoda spowodowało nierozpoznanie istoty sprawy przez Sąd I instancji oraz przyjęcie błędnych wartości w zakresie roszczenia, które przysługiwałoby stronie pozwanej wobec powoda, a które nie było zgłoszone w procesie do potrącenia, co w konsekwencji doprowadziło do oddalenia powództwa.

Ciężar dostarczenia w postępowaniu sądowym materiału procesowego spoczywa zasadniczo na jego stronach, rola Sądu ograniczona jest do rozstrzygania sprawy na podstawie tak zgromadzonego materiału zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami prawa materialnego i procesowego. Dysponentem procesu cywilnego są bowiem strony, które zgodnie z art. 232 k.p.c, obowiązane są wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Treść tego przepisu prawa procesowego koresponduje z art. 6 k.c, zgodnie z którym ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Nadmierna ingerencja sądu w kierunku przejęcia za stronę inicjatywy dowodowej mogłaby się spotkać ze skutecznie podniesionym przez drugą stronę słusznym zarzutem naruszeni zasady bezstronności. Sąd nie może zastępować działaniem z urzędu strony procesowej, tym bardziej wówczas gdy jest ona reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika procesowego.

Ponadto pełnomocnik powoda zarzucił, że brak opinii uzupełniającej uniemożliwił mu zgłoszenie zarzutu potrącenia. Pełnomocnik zapomina jednak, że w postępowaniu przypadła mu rola powoda. Zarzut potrącenia mógłby złożyć co najwyżej pozwany. Powód mógł natomiast modyfikować żądanie, a wtedy ograniczenia z art. 207 k.p.c nie miałyby zastosowania.

W dalszej części apelacja powoda oparta jest zasadniczo o zarzut naruszenia art. 233 § 1 kpc w zw. z art. 328 § 2 kpc sprowadzający się do błędnego nie uwzględnienia przez Sąd Rejonowy prac zamiennych i dodatkowych.

Należy wskazać, iż zgodnie z treścią przepisu art. 233 § 1 k.p.c, statuującego zasadę swobodnej oceny dowodów Sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału, a zarzut naruszenia tego prawa tylko wtedy może być uznany za usprawiedliwiony, jeżeli Sąd zaprezentuje rozumowanie sprzeczne z regułami logiki bądź zasadami wiedzy lub doświadczenia życiowego. Uchybień takich nie można w żaden sposób dopatrzeć się w pisemnych motywach apelacji zaskarżonego

wyroku, albowiem skarżący nie przedstawił wniosków ani środków dowodowych, które mogłyby podważyć trafność ustaleń Sądu. W ocenie Sądu Okręgowego Sąd I instancji przeprowadził analizę i ocenę zebranych dowodów, nie wykraczając w żaden sposób poza uprawnienia wynikające z art. 233 kpc. Wbrew zarzutom apelacji Sąd Rejonowy w wyniku prawidłowo przeprowadzonego postępowania dowodowego, uwzględniając zasady rozkładu ciężaru dowodu ustalił wszystkie istotne dla rozstrzygnięcia sprawy okoliczności, które znajdywały odzwierciedlenie w całokształcie materiału dowodowego zebranego w sprawie. W szczególności Sąd Rejonowy w sposób prawidłowy ustalił fakt, że powód nie wykonał całości prac z umowy o remont poszycia dachu kościoła, a ponadto część prac wykonał wadliwie, na co wskazywała przede wszystkim opinia biegłego sądowego z zakresu budownictwa ogólnego, kosztorysowania oraz rozliczania robót B. J..

Nie zasługuje na uwzględnienie zarzut naruszenia art. 233 § 1 kpc w zw. z art. 328 § 2 kpc, poprzez ustalenie stanu faktycznego w oparciu o opinię biegłego mgr. inż. B. J. i opinię uzupełniającą, czego konsekwencją była sprzeczność w ustaleniach faktycznych poczynionych przez Sąd I instancji, która legła u podstaw orzeczenia, co miało wpływ na jego treść, skutkująca założeniem, że wartość niewykonanych robót budowlanych przez powoda wynosi 59 001,30 zł oraz że wartość robót niezbędnych do usunięcia stwierdzonych wad wynosi 24 720,70 zł, podczas gdy wskazane wartości są dużo mniejsze, zważając na wartość wykonanych prac zamiennych zamówionych i nigdy nie kwestionowanych przez przedstawiciela strony pozwanej K. R., a które to nie zostały uwzględnione przez Sąd I instancji, jak również zważając na fakt, że biegły uwzględnił prace nieobjęte umową, tj. zakup i montaż dachówek wentylacyjnych. Nie sposób uznać aby Sąd dopuścił się sprzeczności w ocenie materiału dowodowego, a ocena wartości wykonanych robót nie ulega podważeniu z uwagi na zasady logiki, zważywszy że ocena robót została dokonana przez biegłego, który posiada wiadomości specjalne w tym zakresie.

Za chybiony Sąd Odwoławczy uznał zarzut naruszenia art. 233 § 1 kpc w zw. z art. 328 § 2 kpc, polegający na sprzeczności w ustaleniach faktycznych poczynionych przez Sąd I instancji poprzez przyjęcie, że strona pozwana zgłaszała wady przedmiotu umowy, podczas gdy zgłaszanie wad nie zostało potwierdzone żadnym pismem, żaden świadek nie uczestniczył bezpośrednio w zgłaszaniu przez przedstawiciela strony pozwanej powodowi wad, a przede wszystkim przedstawiciel strony pozwanej K. R. podpisał protokół końcowy odbioru prac nie zgłaszając żadnych wad, odebrał fakturę VAT nr (...), potwierdzając osobiście jej odbiór i nie zakwestionował należności ją objętej do czasu wytoczenia powództwa, pomimo wielokrotnych wezwań do zapłaty ustnych i pisemnego. W ocenie Sądu Okręgowego niezasadnie pełnomocnik powoda kładzie nacisk na złożenie przez przedstawiciela strony pozwanej podpisu na protokole końcowym i na fakcie, że ten nie składał do niego żadnych zastrzeżeń. Kwestia ta mogłaby mieć znaczenie w niniejszym postępowaniu, gdyby za tym szedł cały ciąg zachowań procesowych pełnomocnika powoda. Powód mógł bowiem kwestionować dowód z opinii biegłego wskazując, iż przedstawiciel strony pozwanej podpisał protokół odbioru prac nie zgłaszając żadnych wad. W przypadku gdyby Sąd oddalił tego rodzaju zarzuty, powód mógł, przykładowo zgłosić zastrzeżenia do protokołu w trybie art. 162 k.p.c. Ponadto wbrew twierdzeniom powoda Sąd nie oparł się jedynie na twierdzeniach przedstawiciela strony pozwanej co do okoliczności istnienia wad w wykonanych pracach. Okoliczności te zostały także potwierdzone zeznaniami świadków. Jak ustalił Sąd Rejonowy z zeznań świadków, W. B., D. P., C. G., i L. Ł., jak i strony pozwanej wynika, iż przedstawiciel pozwanego zarówno w trakcie wykonywania prac przez powoda, jak i po ich zakończeniu zgłaszał powodowi wady dotyczące wykonania dachu i przypór, jednakże wady te nie zostały poprawione, a powód zakończył prace w takim stanie, w jaki w toku procesu dokonał oględzin biegły sądowy. Również opinia biegłego wykazała, że nie wszystkie prace zostały wykonane, a część z nich obarczona była wadami, wbrew protokołowi odbioru podpisanego przez przedstawiciela strony pozwanej.

Wbrew zarzutom apelacji nie doszło do naruszenia art. 233 § 1 kpc w zw. z art. 328 § 2 kpc, poprzez dowolną, a nie swobodną ocenę zeznań przedstawiciela strony pozwanej K. R., polegającą na ich bezrefleksyjnym i bezkrytycznym przyjęciu, uleganiu stereotypom moralnym pełnionej funkcji, podczas gdy zeznania te były niespójne i nielogiczne. Sad Rejonowy dokonując oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego nie oparł się li tylko na zeznaniach przedstawiciela strony pozwanej, ale również na innych dowodach osobowych, w tym na zeznaniach burmistrza, który z uwagi na partycypowanie Gminy w kosztach remontu dachu miał pełną wiedzę o postępie prac. Także opinia biegłego wykazała w sposób nie budzący wątpliwości, że wszystkie prace do których wykonania powód się

zobowiązał nie zostały ostatecznie wykonane. To powód popada w sprzeczność twierdząc najpierw, że wykonał wszystkie umówione prace, by w toku postępowania przyznać jednak, że nie wszystkie prace zostały przez niego wykonane.

Nie sposób podzielić również stanowiska powoda, jakoby w niniejszej sprawie miało dojść do naruszenia art. 328 § 2 k.p.c. Zgodnie ze wskazanym przepisem uzasadnienie wyroku powinno zawierać wskazanie podstawy faktycznej rozstrzygnięcia, a mianowicie ustalenie faktów, które sąd uznał za udowodnione, dowodów na których się oparł oraz przyczyn, dla których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej, a także wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa. Wszystkie wskazane tym przepisem elementy zawiera uzasadnienie zaskarżonego wyroku Sądu Rejonowego Rozstrzygnięcie Sądu I instancji oparte zostało na ustalonych faktach i wyprowadzonych z nich logicznych wnioskach.

Reasumując apelacja nie ma uzasadnionych podstaw, gdyż Sąd Rejonowy po dokonaniu w sprawie prawidłowych ustaleń wyciągnął z nich trafne konsekwencje prawne, nie dopuszczając się zarzucanego w apelacji naruszenia prawa materialnego i procesowego.

Z tych przyczyn na podstawie art. 385 k.p.c. apelacja została oddalona.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono zgodnie z art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z § 12 pkt. 1 w zw. z § 6 pkt. 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz.1348 z późn. zm.)