Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 21 października 2014 r.

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. II Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 21 października 2014 r. na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku Skarbu Państwa - Naczelnika Urzędu Skarbowego Ł.

z udziałem(...)Spółki Jawnej w upadłości układowej w Ł.

o wpis hipoteki przymusowej

na skutek apelacji uczestnika

od wpisu Sądu Rejonowemu w Piotrkowie Tryb.

z dnia 1 lipca 2014 r., sygn. akt Dz. Kw./ (...)

postanawia: zmienić zaskarżony wpis i wniosek oddalić.

Sygn. akt II Ca 509/14

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wpisem z dnia 1 lipca 2014 roku Sąd Rejonowy w Piotrkowie Tryb. dokonał wpisu hipoteki przymusowej na rzecz Skarbu Państwa – Naczelnika Urzędu Skarbowego Ł.zabezpieczając w ten sposób należności podatkowe w podatku od towarów i usług należnych od „(...)spółka jawna w Ł.w upadłości układowej.

Apelację od powyższego wpisu wniósł (...)spółka jawna w Ł.w upadłości układowej, w której wniósł o uchylenie wpisu hipoteki przymusowej dokonanego w dniu 1 lipca 2014 roku w dziale IV księgi wieczystej nr (...)i wykreślenie z działu IV księgi wieczystej hipoteki przymusowej w kwocie 136.731,64 zł wpisanej na rzecz wierzyciela Skarbu Państwa Naczelnika Urzędu Skarbowego Ł..

Apelujący wskazał, iż w świetle treści art. 81 PrUpN wpis przedmiotowej hipoteki dokonany został niezgodnie z prawem, gdyż po pierwsze, wpis został dokonany w dniu 1 lipca 2014 r., a więc już po dacie ogłoszenia upadłości, o czym Sąd wiedział, gdyż dłużnik złożył do akt księgi odpis postanowienia o ogłoszeniu upadłości, a po drugie, w sprawie nie zachodzą okoliczności określone w art. 81 ust. 2 PrUpN, jako że wniosek o wpis hipoteki został złożony w dniu 9 czerwca 2014 roku, podczas gdy wniosek o ogłoszenie upadłości dłużnika został zgłoszony w dniu 30 grudnia 2013 roku.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja uczestnika jest uzasadniona skutkując zmianą zaskarżonego orzeczenia i oddaleniem wniosku.

Zgodnie z treścią art. 626 ⁸ § 2 kpc rozpoznając wniosek o wpis, Sąd bada jedynie treść i formę wniosku, dołączonych do wniosku dokumentów oraz treść księgi wieczystej. Kognicja Sądu wieczystoksięgowego – jak wynika z brzmienia powołanego przepisu – jest więc ograniczona. W judykaturze utrwalone jest jednak zapatrywanie, że zakres rozpoznania sprawy wieczystoksięgowej nie ogranicza się jedynie do badania dokumentów załączonych do wniosku pod względem formalnym. Rzeczą Sądu jest również analiza dokumentów także pod kątem merytorycznym. Oznacza to, iż Sąd ten bada, czy załączony dokument stanowi uzasadnioną podstawę wpisu w księdze wieczystej (por. np. Postanowienie SN z 25.02.1963 r. III CR 177/62, ONSCP 1064/2/36 i z 18.11.1971 r. III CRN 338/71 OSNCP 1972 nr 6, poz. 110).

Lektura akt i zamieszczonych w nich dokumentów prowadzi do wniosku, że brak było podstaw do uwzględnienia żądania.

Stan faktyczny sprawy – niekwestionowany przez obu uczestników nie jest sporny. Zarówno wnioskodawca – wierzyciel jak też uczestnik – dłużnik w sposób odmienny wywodzą z niego skutki prawne, co doprowadziło do różnej wykładni przepisu art. 81 ustawy z dnia 28 lutego 2003 roku Prawo upadłościowe i naprawcze (Dz. U. Nr 60, poz. 535 z późń. zm.). Brzmienie tego przepisu jest jednoznaczne i wskazuje, że po ogłoszeniu upadłości nie można obciążyć składników masy upadłości min. hipoteką w celu zabezpieczenia wierzytelności powstałej przed ogłoszeniem upadłości. Z ustępu 2 tego przepisu wynika, że w/w ograniczenie ma zastosowanie, jeżeli wniosek o wpis hipoteki został złożony w Sądzie co najmniej na sześć miesięcy przed dniem złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości. Wniosek o upadłość wpłynął dnia 30 grudnia 2013 roku (por. pismo k. 279) Ogłoszenie upadłości nastąpiło dnia 20 marca 2014 roku (por. postanowienie k. 280). Wniosek Naczelnika Urzędu Skarbowego o wpis hipoteki na nieruchomości dłużnika wpłynął dnia 6 maja 2014 roku (por. pismo k. 293 i nast.)

Z powyższego zestawienia wynika w sposób nie budzący wątpliwości, że w realiach rozpoznawanej sprawy najpierw został złożony wniosek o upadłość a po ogłoszeniu upadłości wpłynął dopiero wniosek wierzyciela o wpis hipoteki. Powyższe musi prowadzić do wniosku, że nie zaistniała sytuacja o której mowa w art. 81 ust 2 powołanej wyżej ustawy. Brak więc było postaw do uwzględnienia wniosku tj. do wpisu hipoteki na majątku upadłego dłużnika.

Argumentacja wierzyciela zawarta w skardze na postanowienie Sądu Rejonowego w Piotrkowie Tryb. z dnia 28 maja 2014 roku (por. k. 297 i k. 297 verte). jest wadliwa. Podnoszony w niej zarzut obrazy art. 81 ust. 1 powołanej ustawy był całkowicie chybiony – z przyczyn powołanych wyżej. Nietrafnie podnosił wnioskodawca, że w dniu złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości Skarb Państwa (Urząd Skarbowy) nie był wierzycielem uczestnika. Orzeczenie Sądu jak też decyzja administracyjna stanowi tytuł egzekucyjny a następnie tytuł wykonawczy w zakresie kwot w nich wskazanych. Implicite ich wydanie wskazuje na to, że określony podmiot w konkretnej dacie stał się dłużnikiem, bowiem ciążącego na nim zobowiązania umownego czy też ustawowego nie wykonał w terminie. Taki tytuł rozstrzyga z reguły nie tylko o należności głównej, ale także o odsetkach ustawowych, które biegną od daty, po upływie której dłużnik pozostaje w opóźnieniu. Data ta przesądza o wymagalności roszczenia (por. art. 455 kc i art. 481 kc).

Składając wniosek o wpis hipoteki (por. k. 293 v.), jego autor wskazał, że jego wierzytelność w stosunku do uczestnika obejmuje kwotę 638.081` zł, która stanowi nieuiszczone przez dłużnika należności podatkowe w podatku od towarów i usług za miesiąc grudzień 2011 r. wraz z odsetkami ustawowymi. Już choćby to wskazuje, że argumentacja autora skargi była chybiona. Reasumując nie można uznać, że w realiach rozpoznawanej sprawy Skarb Państwa nie był wierzycielem podatkowym spółki przed dniem ogłoszenia upadłości tj. przed 20 marca 2014 roku.

Całkowicie bezzasadnie wnioskodawca argumentował, że za uwzględnieniem żądania o wpis hipoteki przemawia stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w postanowieniach wydanych w sprawie V CSK 409/12 i V CSK 413/12.

W obydwu sprawach (por. np. Postanowienie SN z 10.07.2013 roku V CSK 409/12, Lex Nr 1375508) wyrażono pogląd w zupełnie innym stanie faktycznym. Orzeczenia te dotyczyły sytuacji, w której po ogłoszeniu upadłości upadły nadal prowadził działalność gospodarczą rodzącą powstanie zobowiązania podatkowego po tej dacie (por. także stanowisko judykatury prezentowane w uzasadnieniu postanowienia SN z dnia 10.07.2013 roku wydanego w sprawie V CSK 413/12, Lex Nr 1375510).

Z przedstawionych względów, wniesiona przez uczestnika apelacja jest uzasadniona co musiało skutkować zmianą zaskarżonego orzeczenia poprzez oddalenie wniosku.