Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 28 listopada 2014 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu Wydział I Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSA Jan Futro (spr.)

Sędziowie: SA Małgorzata Mazurkiewicz-Talaga, SA Bogusława Żuber

po rozpoznaniu dnia 28 listopada 2014 r. na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku L. J. – pełnomocnika wyborczego Komitetu Wyborczego Wyborców (...)

przy uczestnictwie B. B. (1)

z wniosku złożonego w trybie art. 111 § 1 Kodeksu Wyborczego

na skutek zażalenia wnioskodawcy

na postanowienie Sąd Okręgowego w Zielonej Górze z dnia 25 listopada 2014 r.

sygn. akt I Ns 271/14

oddala zażalenie.

Bogusława Żuber Jan Futro Małgorzata Mazurkiewicz-Talaga

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Okręgowy oddalił wniosek L. J. będącego pełnomocnikiem wyborczym Komitetu Wyborczego Wyborców (...), który działając na podstawie art. 111 § 1 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. Kodeks Wyborczy (Dz. U. nr 21 poz. 112 dalej: kodeks wyborczy) wniósł

1/ zakazanie uczestnikowi postępowania B. B. (1) rozpowszechniana nieprawdziwych informacji o tym, że

a)  L. J. publicznie, w sposób jednoznaczny sugerował, jakoby B. B. (1) czerpał korzyści majątkowe z budowy kanalizacji,

b)  L. J. w zamian za udzielenie poparcia w kampanii wyborczej obiecał J. B. bądź jego żonie jakiekolwiek korzyści, w szczególności korzyść w postaci stanowiska dyrektora szkoły dla jego żony M. B.,

2/ nakazanie uczestnikowi postepowania B. B. (1) przeproszenia L. J. przez opublikowanie:

a)  na oficjalnym profilu „B. B. (1) – kandydat na burmistrza L.” prowadzonym na portalu F.,

b)  na stronie internetowej http://(...),

c)  w pierwszym po uprawomocnieniu się orzeczenia, wydaniu tygodnika Gazeta (...) na 5 stronie w module M6A o rozmiarach 131 mm na 80 mm – tekstu czcionką 12 pkt przeprosin.

W uzasadnieniu wniosku, wnioskodawca podał, że B. B. (1) – kandydat na B. L. w dniu 19 listopada 2014 r., przeprowadził w L. spotkanie wyborcze z pracownikami (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w L.. Jak wynika z nagrania audio tego spotkania, opublikowanego na portalu internetowym (...), B. B. (1) poinformował uczestników spotkania, jakoby L. J. w zamian za udzielenie mu przez J. B. poparcia w kampanii wyborczej obiecał mu i jego żonie M. B. korzyść w postaci stanowiska dyrektora którejś ze szkół w L.. Wypowiedź ta stanowi formę agitacji wyborczej i jest nieprawdziwa.

Odnosząc się do żądania zakazania uczestnikowi postępowania rozpowszechniana nieprawdziwych informacji o tym, że L. J. publicznie, w sposób jednoznaczny sugerował, jakoby B. B. (1) czerpał korzyści majątkowe z budowy kanalizacji, wnioskodawca wskazał, że postanowieniem z dnia 20 listopada 2014 r. w sprawie o sygnaturze akt Ns 265/14 Sąd Okręgowy w Zielonej Górze zakazał L. J. rozpowszechniana nieprawdziwych informacji o tym, że po zakończeniu inwestycji budowy kanalizacji w Gminie L. 1% od wartości projektu wpłynie na konto B. B. (2) L. oraz nakazał przeproszenia w określonej formie i treści. Uczestnik będąc w pełni świadomym treści rozstrzygnięcia i jego uzasadnienia, w dniu 21 listopada 2014 r. na swoim profilu „B. B. (1) – kandydat na burmistrza L.” prowadzonym na portalu F. i na stronie internetowej http://(...) opublikował dwa oświadczenia będące formą agitacji wyborczej, informując o fakcie zapadnięcia orzeczenia w trybie wyborczym. Zawarł w nich jednak nieprawdę, bowiem wskazał, iż „Pan J. publicznie, w sposób jednoznaczny sugerował, jakobym czerpał korzyści majątkowe z budowy kanalizacji”. Uczestnik nie opublikował treści uzasadnienia postanowienia, z którego wynikało, że L. J. przeprosił już na rozprawie. Wyborcy nie mogli więc poznać całości okoliczności przedmiotowej sprawy.

Uczestnik postepowania wniósł o oddalenie wniosku.

Sąd Okręgowy ustalił, że wnioskodawca L. J. jest kontrkandydatem uczestnika postępowania B. B. (1) w II turze tegorocznych wyborów na burmistrza L..

W dniu 19 listopada 2014 r., B. B. (1), przeprowadził w L. spotkanie wyborcze z pracownikami (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w L.. W trakcie spotkania powiedział: „… J. B. sprzedał go z (...), poszedł do Pana z Panią G.… Powiem to jest żenujące, że człowiek, który jest 12 lat potrafi dla tego, że coś ma obiecane, że może żona będzie dyrektorem, czy cokolwiek innego, z mojego forum we mnie wali, chodzi i namawia. Ludzie mi donieśli, że pan B. namawia, a był u nas w forum”.

Nagrania audio tego spotkania, opublikowane zostało na portalu internetowym (...).

J. B. jest członkiem (...) Miasta L. i przewodniczącym komisji rewizyjnej w Radzie Miasta. Cieszył się dużym zaufaniem Burmistrza Miasta B. B. (1). Żona J. B. jest członkiem koła (...) w L., którego przewodniczącym jest L. J..

Postanowieniem z dnia 20 listopada 2014 r. w sprawie o sygnaturze akt Ns 265/14, Sąd Okręgowy w Zielonej Górze, po rozpoznaniu wniosku B. B. (1) w trybie wyborczym, zakazał L. J. rozpowszechniana nieprawdziwych informacji o tym, że po zakończeniu inwestycji budowy kanalizacji w Gminie L. 1% od wartości projektu wpłynie na konto B. B. (2) L. oraz nakazał przeproszenia w określonej formie i treści.

Uczestnik postępowania B. B. (1), w dniu 21 listopada 2014 r. na swoim profilu „B. B. (1) – kandydat na burmistrza L.” prowadzonym na portalu F. i na stronie internetowej http://(...) opublikował oświadczenie informujące o zapadnięciu w dniu 20 listopada 2014 r. przez Sądem Okręgowym w Zielonej Górze orzeczenia w trybie wyborczym. W oświadczeniu wskazał, że: „Pan J. publicznie, w sposób jednoznaczny sugerował, jakobym czerpał korzyści majątkowe z budowy kanalizacji. To bardzo poważne oskarżenie. Dlatego złożyłem w trybie wyborczym wniosek do Sądu Okręgowego w Zielonej Górze o wydanie orzeczenia w tej sprawie i jednoznaczne oczyszczenie mojej osoby z nieprawdziwych zarzutów stawianych przez Pana J.. Sąd, postanowieniem z dnia 20 listopada 2014 r. zakazał Panu J. rozpowszechniana nieprawdziwych informacji o tym, że po zakończeniu inwestycji budowy kanalizacji w Gminie L. 1% od wartości projektu wpłynie na moje konto oraz nakazał publicznie przeprosić mnie za te oszczerstwa”.

W ocenie Sądu wniosek L. J. nie zasługiwał na uwzględnienie.

B. B. (1) na swoim profilu prowadzonym na portalu F. i na stronie internetowej http://(...)zamieścił oświadczenie, w którym poinformował o treści orzeczenia Sądu Okręgowego w Zielonej Górze z dnia 20 listopada 2014 r. wydanego w trybie wyborczym, w którym udzielona została jemu ochrona prawna. Bez wątpienia miał do tego prawo i nie miał obowiązku szczegółowego przedstawienia przedmiotu sporu i przebiegu postępowania sądowego. Istotna była treść zapadłego orzeczenia, a ta została rzetelnie podana do publicznej wiadomości.

Zarzut wnioskodawcy, że uczestnik postepowania rozpowszechnia nieprawdziwe informacje o tym, że L. J. w zamian za udzielenie poparcia w kampanii wyborczej obiecał J. B. bądź jego żonie jakiekolwiek korzyści, w szczególności korzyść w postaci stanowiska dyrektora szkoły dla jego żony M. B., nie został przez niego udowodniony. W ocenie Sądu w ustalonej wyżej wypowiedzi uczestnik opisywał w niej zachowanie jednego ze swoich dawnych politycznych sprzymierzeńców J. B., doszukiwał się przyczyn zmiany jego poglądów i postawy, odwoływał się do zasłyszanych opinii. Nie wskazał na L. J. jako osobę, która przekupuje wyborców i składa obietnicę udzielenia korzyści. Wypowiedź jest bardzo ogólnikowa i zdaniem Sądu nie daje podstaw do wniosków, które wyciągnął wnioskodawca L. J..

Na postanowienie to zażalenie wniósł wnioskodawca zarzucając mu sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego polegającą na przyjęciu, iż B. B. (1) był uprawniony do podania w złożonym oświadczeniu, iż L. J. w sposób jednoznaczny sugerował jakoby B. B. (1) czerpał korzyść majątkowe z budowy kanalizacji w sytuacji, gdy z ustaleń dokonanych w toku postępowania prowadzonego przed Sądem Okręgowym w Zielonej Górze sygn. akt. I Ns 265/14 zakończonego postanowienia z dnia 20.11.2014 r. jednoznacznie wynika, że wypowiedź dotyczyła „wypłaty na konto" przez co treść wydanych przez uczestnika oświadczeń zawierała fragmenty nie polegające na prawdzie oraz na przyjęciu, iż B. B. (1) w wypowiedzi na spotkaniu wyborczym z firmie (...) sp. z o.o. w dniu 19.11.2014 r. nie przedstawił L. J. jako osobę, która w zamian za pomoc i poparcie w kampanii wyborczej składa obietnice udzielenia korzyści w sytuacji gdy całość nagranego wystąpienia B. B. (1) w zakładzie (...) sp. z o.o. bezsprzecznie wskazuje, iż osobą która miała obiecać J. B. korzyści, w szczególności stanowisko dyrektora szkoły dla jego żony M. B. jest L. J..

Zarzucił także mające istotny wpływ na wynik sprawy naruszenie przepisów postępowania, a mianowicie art. 217 § 2 k.p.c. polegające na niepełnym przeprowadzeniu przez Sąd zawnioskowanego przez stronę dowodu z nagrania audio spotkania B. B. (1), z dnia 19.11.2014 r., stanowiącego formę agitacji wyborczej, poprzez ograniczenie się Sądu do odtworzenia na rozprawie jedynie fragmentu nagrania ze stanowiącą nieprawdę wypowiedzią B. B. (1).

W konsekwencji wniósł o

1.  orzeczenie zakazu uczestnikowi postępowania B. B. (1) rozpowszechniania nieprawdziwych informacji o tym, że:

a)  L. J. publicznie, w sposób jednoznaczny sugerował, jakoby B. B. (1) czerpał korzyści majątkowe z budowy kanalizacji,

b)  L. J. w zamian za udzielenie poparcia w kampanii wyborczej obiecał J. B. bądź jego żonie jakiekolwiek korzyści, w szczególności korzyść w postaci stanowiska dyrektora szkoły dla jego żony M. B.,

2. nakazanie uczestnikowi postępowania B. B. (1) przeproszenia L. J. przez opublikowanie:

a)  na oficjalnym profilu „B. B. (1) - kandydat na burmistrza L." prowadzonym na portalu F.,

b)  na stronie internetowej http:// (...),

c)  w pierwszym po uprawomocnieniu się orzeczenia, wydaniu tygodnika Gazeta (...) wydawanego przez wydawcę działającego pod firmą (...) na 5 stronie w module M6A o rozmiarach 131mm na 80mm - tekstu oświadczenia czcionką 12 pkt, oświadczenia o treści: „Przepraszam Pana L. J. za to, że w kampanii wyborczej przed wyborami w II turze w L. w dniu 19 listopada 2014 roku na spotkaniu z pracownikami firmy uesa (...) sp. z. o.o. rozpowszechniałem nieprawdziwe informację o tym, że Pan L. J. w zamian za udzielenie poparcia w kampanii wyborczej obiecał J. B. bądź jego żonie jakiekolwiek korzyści, w szczególności korzyść w postaci stanowiska dyrektora szkoły dla jego żony M. B.. Przepraszam Pana L. J. również za to, że w dniu 21 listopada 2014 roku na profilu „B. B. (1)-kandydat na burmistrza L." prowadzonym na profilu F. podałem nieprawdziwą informację o tym, że L. J. publicznie, w sposób jednoznaczny sugerował, jakobym czerpał korzyści majątkowe z budowy kanalizacji.".

Wniósł także o przeprowadzenie przez Sąd II instancji dowodu z nagrania audio spotkania, stanowiącego formę agitacji wyborczej, w dniu 19.11.2014r. w L. z pracownikami firmy uesa (...) sp. z o.o. na okoliczność rozpowszechnienia przez B. B. (1) nieprawdziwych informacji o tym, że L. J. w zamian za udzielenie poparcia w kampanii wyborczej obiecał J. B. bądź jego żonie jakiekolwiek korzyści, w szczególności korzyść w postaci stanowiska dyrektora szkoły dla jego żony M. B. poprzez przesłuchanie całej treści nagrania.

Rozpoznając zażalenie Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Zażalenie jest niezasadne.

Przede wszystkim zauważyć trzeba, że – poza szczególnymi wyjątkami - zgodnie z zasadami dyspozycyjności i kontradyktoryjności to same strony, a nie sąd działający z urzędu, mają obowiązek wyjaśniać okoliczności sprawy i przedstawiać dowody (art. 3, 187 § 1 pkt 2 i § 2, art. 217 i art. 232 zd. pierwsze k.p.c.). Zasady te stosowane są odpowiednio w postępowaniu nieprocesowym na podstawie art. 13 § 2 k.p.c.

Wnioskodawca w swoim wniosku powołał dowód z nagrania audio spotkania z dnia 19 listopada 2014 r. celem wykazania, że na tym spotkaniu „ B. B. (1) powiedział, że J. B. sprzedał go z (...), poszedł do Pana z Panią G.… Powiem to jest żenujące, że człowiek, który jest 12 lat potrafi dla tego, że coś ma obiecane, że może żona będzie dyrektorem, czy cokolwiek innego, z mojego forum mnie wali, chodzi i namawia. Ludzie mi donieśli, że pan B. namawia, a był u nas w forum”. Wskazał też konkretny czas nagrania, którego odtwarzania się domagał. Sąd Okręgowy zgodnie z jego wnioskiem odtworzył tę część nagrania i poczynił ustalenia zgodne z tezą dowodową. Na rozprawie też ani wnioskodawca ani uczestnik nie domagali się odtwarzania innych tekstów.

Niemniej jednak Sąd Apelacyjny odtworzył załączone do akt około trzydziestominutowe (30:51) nagranie z nieopisanej płyty załączonej do wniosku. Zauważyć tylko ubocznie można, że na wskazanej stronie internetowej nagranie (pokrywającego się z treścią złożonego nagrania) dotyczy spotkania – według opisu - z dnia 19 października 2014 r. Na nagraniu tym osoba przemawiająca ( zapewne uczestnik) przedstawia przede wszystkim swoje działania i stan gminy. Wypowiedź uczestnika, na która powołuje się wnioskodawca trwała ok. 1 minuty. Ani z jej treści ani z innych wypowiedzi na tym spotkaniu nie wynika by uczestnik twierdził czy wyraźnie sugerował, że wnioskodawca obiecuje komukolwiek intratne stanowiska w zamian za poparcie w wyborach.

Niewątpliwie też prawomocnym od dnia 25 listopada 2014 r. postanowieniem zakazano wnioskodawcy rozpowszechniania nieprawdziwych informacji o tym, że po zakończeniu inwestycji budowy kanalizacji w Gminie L. 1 % od wartości projektu wpłynie na konto B. B. (1), kandydata na B. L. i nakazano mu przeproszenie uczestnika. Potwierdza to w sposób nie budzący wątpliwości, że L. J. publicznie, w sposób jednoznaczny sugerował, że uczestnik czerpał korzyści majątkowe z budowy kanalizacji.

Art.111 § 1 kodeksu wyborczego stanowi, że jeżeli rozpowszechniane, w tym również w prasie w rozumieniu ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. - Prawo prasowe (Dz. U. Nr 5, poz. 24, z późn. zm.), materiały wyborcze, w szczególności plakaty, ulotki i hasła, a także wypowiedzi lub inne formy prowadzonej agitacji wyborczej, zawierają informacje nieprawdziwe, kandydat lub pełnomocnik wyborczy zainteresowanego komitetu wyborczego ma prawo wnieść do sądu okręgowego wniosek o wydanie stosownego przewidzianego w dalszej części tego przepisu orzeczenia.

W stanienie faktycznym niniejszej sprawy nie można stwierdzić by zachodziła sytuacja, do której zastosowanie mogą mieć powyższe przepisy.

Wobec powyższego Sąd Apelacyjny na podstawie 385 k.p.c. w zw. z 397 § 2 k.p.c. orzekł jak w postanowieniu.

Bogusława Żuber Jan Futro Małgorzata Mazurkiewicz-Talaga