Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 listopada 2014r.

Sąd Okręgowy w Łodzi, w II Wydziale Cywilnym,

w składzie: Przewodniczący: SSO Mariola Kaźmierak

Protokolant: sekr. sąd. Dorota Jankiewicz

po rozpoznaniu w dniu 27 października 2014 r. w Łodzi na rozprawie

sprawy z powództwa M. I., Z. P. (1) i K. P.

przeciwko (...) S.A. w W.

o 742.510 zł

I. zasądza od (...) S.A. w W. solidarnie na rzecz M. I., Z. P. (1) i K. P. kwotę 14.760 zł (czternaście tysięcy siedemset sześćdziesiąt złotych) z tytułu odszkodowania wraz z ustawowymi odsetkami od 18 kwietnia 2014 roku do dnia zapłaty ;

II.1. zasądza od (...) S.A. w W. na rzecz M. I. :

a. kwotę 60.000 zł. (sześćdziesiąt tysięcy złotych) z tytułu zadośćuczynienia wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 1 listopada 2011 roku do dnia zapłaty,

b. kwotę 30.000 zł. (trzydzieści tysięcy złotych) z tytułu odszkodowania wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 22 grudnia 2011 roku do dnia zapłaty,

c. kwotę 54.000 zł (pięćdziesiąt cztery tysiące złotych) z tytułu skapitalizowanej renty za okres od 1 października 2011 roku do 31 grudnia 2013 roku wraz z ustawowymi odsetkami od 3 lutego 2014 roku do dnia zapłaty ,

d. kwotę po 2.000 zł (dwa tysiące złotych) miesięcznie z tytułu renty, płatnej od dnia 1 stycznia 2014 roku i na przyszłość z góry do dnia 10 – tego każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami w przypadku uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat;

2.oddala powództwo M. I. w pozostałej części;

III. 1. zasądza od (...) S.A. w W. na rzecz K. P. :

a. kwotę 80.000 zł. (osiemdziesiąt tysięcy złotych) z tytułu zadośćuczynienia wraz z ustawowymi odsetkami od dnia od 22 grudnia 2011 roku do dnia zapłaty,

b. kwotę 30.000 zł. (trzydzieści tysięcy złotych) z tytułu odszkodowania wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 22 grudnia 2011 roku do dnia zapłaty,

c. kwotę 4.050 zł (cztery tysiące pięćdziesiąt złotych) z tytułu skapitalizowanej renty za okres od 1 października 2011 roku do 31 grudnia 2013 roku wraz z ustawowymi odsetkami od 3 lutego 2014 roku do dnia zapłaty,

d. kwoty po 150 zł (sto pięćdziesiąt złotych) miesięcznie z tytułu renty, płatnej od dnia 1 stycznia 2014 roku i na przyszłość z góry do dnia 10 – tego każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami w przypadku uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat;

2.oddala powództwo K. P. w pozostałej części;

IV. 1. zasądza od (...) S.A. w W. na rzecz Z. P. (1):

a. kwotę 55.000 zł (pięćdziesiąt pięć tysięcy złotych) z tytułu zadośćuczynienia wraz z ustawowymi odsetkami od dnia od 22 grudnia 2011 roku do dnia zapłaty,

b. kwotę 30.000 zł. (trzydzieści tysięcy złotych) z tytułu odszkodowania wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 22 grudnia 2011 roku do dnia zapłaty,

c. kwotę 2.700 zł (dwa tysiące siedemset złotych) z tytułu skapitalizowanej renty za okres od 1 października 2011 roku do 31 grudnia 2013 roku wraz z ustawowymi odsetkami od 3 lutego 2014 roku do dnia zapłaty,

d. kwoty po 100 zł (sto złotych) miesięcznie z tytułu renty, płatnej od dnia 1 stycznia 2014 roku i na przyszłość z góry do dnia 10 – tego każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami w przypadku uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat;

2. oddala powództwo Z. P. (1) w pozostałej części;

V. zasądza od (...) S.A. w W. solidarnie na rzecz M. I. , Z. P. (1) i K. P. kwotę 2.918 zł (dwa tysiące dziewięćset osiemnaście złotych) z tytułu zwrotu kosztów procesu ;

VI. nakazuje pobrać od (...) S.A. w W. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Łodzi kwotę 16.770 zł (szesnaście tysięcy siedemset siedemdziesiąt złotych) z tytułu nie uiszczonej opłaty od pozwu;

VII. odstępuje od obciążenia powodów kosztami sądowymi od oddalonej części powództwa.

Sygnatura akt II C 172/14

UZASADNIENIE

Powódka M. I., działając w imieniu własnym oraz jako przedstawicielka ustawowa małoletnich: Z. P. (1) i K. P., w pozwie z dnia 3 lutego 2014 roku, skierowanym przeciwko (...) S.A. z siedzibą w W., wniosła o zasądzenie:

1.  na swoją rzecz – M. I. następujące kwoty:

a)  110.000 zł tytułem zadośćuczynienia w związku ze śmiercią S. P. wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 30 października 2011 roku do dnia zapłaty;

b)  60.000 zł - tytułem stosownego odszkodowania za pogorszenie sytuacji życiowej, w związku ze śmiercią S. P. wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 15 listopada 2011 roku do dnia zapłaty;

c)  54.000 zł - tytułem skapitalizowanej renty za okres od dnia 1 października 2011 r. do dnia 1 grudnia 2013 roku , w związku ze śmiercią S. P., wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia powództwa do dnia zapłaty;

d)  kwoty po 2.000 zł miesięcznie - tytułem renty, począwszy od stycznia 2014 roku i na przyszłość, płatnej z góry do 10 dnia każdego miesiąca, wraz z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia terminowi płatności każdej raty;

2.  na rzecz K. P. następujących kwot:

a)  155.000 zł - tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, w związku ze śmiercią ojca S. P., wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 21 grudnia 2011 roku, do dnia zapłaty;

b)  80.000 zł - tytułem stosownego odszkodowania za pogorszenie sytuacji życiowej, w związku ze śmiercią ojca S. P. wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 16 grudnia 2011 roku, do dnia zapłaty;

c)  4.050 zł - tytułem skapitalizowanej renty za okres od dnia 1 października 2011 r. do dnia 1 grudnia 2013 roku, w związku ze śmiercią ojca S. P., wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia powództwa do dnia zapłaty;

d)  kwoty po 150 zł miesięcznie - tytułem renty, począwszy od stycznia 2014 roku i na przyszłość, płatnej z góry do 10 dnia każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia terminowi płatności każdej raty;

3.  na rzecz Z. P. (1) następujących kwot:

a)  155.000 zł - tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, w związku ze śmiercią ojca S. P., wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 21 grudnia 2011 roku, do dnia zapłaty;

b)  80.000 zł - tytułem stosownego odszkodowania za pogorszenie sytuacji życiowej, w związku ze śmiercią ojca S. P. wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 16 grudnia 2011 roku, do dnia zapłaty;

c)  2.700 zł - tytułem skapitalizowanej renty za okres od dnia 1 października 2011 r. do dnia 1 grudnia 2013 roku, w związku ze śmiercią ojca S. P., wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia powództwa do dnia zapłaty;

d)  kwoty po 100 zł miesięcznie - tytułem renty, począwszy od stycznia 2014 roku i na przyszłość, płatnej z góry do 10 dnia każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia terminowi płatności każdej raty;

4.  o zsądzenie solidarnie na rzecz powodów kwoty 14.760 zł tytułem odszkodowania wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty.

Strona powodowa wniosła także o zasądzenie na jej rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych w podwójnej wysokości lub zestawienia złożonego do akt przed zamknięciem rozprawy. /pozew k. 2-12 odw./

W odpowiedzi na pozew z dnia 5 maja 2014 r. strona pozwana – (...) S.A. nie kwestionując swojej odpowiedzialności gwarancyjnej, wniosła o oddalenie powództwa oraz zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych, podnosząc zarzut, iż kwoty wypłacone w toku postępowania likwidacyjnego zaspokoiły wszystkie słuszne i udowodnione roszczenia powodów będące następstwem wypadku komunikacyjnego. Powódce M. I. zostało wypłacone zadośćuczynienie w kwocie 40.000 zł, natomiast małoletnim dzieciom kwoty po 45.000 zł każdemu tytułem zadośćuczynienia, a nadto po 20.000 zł na rzecz każdego z powodów z tytułu stosownego odszkodowania z powodu pogorszenia się ich sytuacji życiowej po śmierci S. P.. /odpowiedź na pozew k. 49 -55/

Na rozprawie w dniu 27 października 2014 r. strona powodowa oświadczyła, iż prostuje oczywistą omyłkę w żądaniach powodów dotyczących zaległych rat renty i wnosi o zasądzenie tejże renty za okres 27 miesięcy tj. od 1 października 2011 roku do 31 grudnia 2013 roku. W pozostałym zakresie żądane przez powodów kwoty pozostały bez zmian. /protokół k. 174 - 00:01:10/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny :

W dniu 6 września 2011 roku miał miejsce wypadek samochodowy. Kierujący samochodem H. (...) o nr rej. (...) I. P., nie zachował należytej ostrożności w ruchu lądowym wskutek czego naruszył reguły bezpieczeństwa w ruchu i wymusił pierwszeństwo przejazdu, czym doprowadził do zderzenia z jadącym prawidłowo motocyklem marki S. kierowanym przez S. P.. /bezsporne/

W wyniku tego wypadku śmierć na miejscu zdarzenia poniósł S. P.. /protokół nr (...) k. 146-149/

Sprawca wypadku, ubezpieczony był w zakresie obowiązkowego ubezpieczenia posiadaczy pojazdów mechanicznych w pozwanym towarzystwie. /bezsporne/

Prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Zgierzu z dnia 13 lutego 2012 roku wydanym w sprawie II K 1743/11 kierujący samochodem H. (...) - I. P. został uznany za winnego dokonania zarzucanego mu czynu z art. 177 §2 k.k. Sąd wymierzył mu karę 1 roku pozbawienia wolności zawieszając jej wykonanie na okres 3 lat próby, orzekł wobec niego zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym na okres 1 roku, a nadto orzekł od oskarżonego na rzecz M. I. nawiązkę w kwocie 1.000 zł. oraz koszty zastępstwa procesowego w kwocie 959,40 zł. /kserokopia wyroku k.150 – 150 odw./

Zmarły - S. P. był wieloletnim partnerem życiowym powódki M. I. oraz ojcem dwojga ich wspólnych małoletnich dzieci -Z. P. (1) i K. P.. W chwili śmierci miał 37 lat. Był rozwodnikiem, jednak ze związku małżeńskiego nie miał żadnych dzieci. Nie płacił żadnych alimentów.

/bezsporne; przesłuchanie powódki M. I. k. 174 odw. – 00:10:43 i k. 175 – 00:15:41; zeznania świadków: M. P. k. 123 – 00:09:41 i 00:17:30; E. P. k. 124 – 00:29:30; M. J. k. 124 odw. – 00:48:01; K. I. k. 125 odw. – 01:10:15/

M. I. będąc już w związku ze zmarłym nie pracowała zawodowo. Zrezygnowała z pracy po zajściu w ciąże z K.. Zajmowała się domem i dziećmi. Taki podział ról był wspólną decyzją powódki i jej konkubenta. /przesłuchanie powódki M. I. k. 175 – 00:13:15; zeznania świadków: M. P. k. 123 – 00:09:41; E. P. k. 124 – 00:29:30; M. J. k. 124 odw. – 00:48:01; K. I. k. 125-125 odw. – 01:02:54 i k. 126 – 01:16:48/

Rodzina mieszkała w mieszkaniu matki powódki. /przesłuchanie powódki M. I. k. 175 – 00:13:15; zeznania świadków: M. P. k. 123 – 00:09:41; E. P. k. 124 – 00:29:30; K. I. k. 125 – 01:02:54/

Rodzina utrzymywała się wyłącznie z dochodów zmarłego. /przesłuchanie powódki M. I. k. 175 – 00:13:15; zeznania świadków: E. P. k. 124 – 00:29:30; K. I. k. 125-125 odw. – 01:02:54/

S. P. prowadził działalność gospodarczą w dziedzinie instalatorstwa i osiągał zmienne przychody netto, przy czym w miarę rozwoju firmy wzrastały one z 79.645,20 zł w 2006 r. do 100.084,77 zł w roku 2010 r. /zaświadczenia k. 153-159/

Ponadto zmarły brał także dodatkowe zlecenia, z których otrzymywał dodatkowo ok. 2.000-3.000 zł miesięcznie. /przesłuchanie powódki M. I. k. 175 – 00:13:15; zeznania świadka M. P. k. 123 – 00:09:41/

S. P. zarabiał średniomiesięcznie od 8.000-10.000 zł w zależności od wykonania zleceń dodatkowych. /zeznania świadków: M. P. k. 123- 00:09:41; E. P. k. 124 – 00:29:30; K. I. k. 125-125 odw. – 01:02:54/

Powódka z dziećmi i zmarły prowadzili dostatnie życie na dość wysokim poziomie. Na niczym nie oszczędzali. /przesłuchanie powódki M. I. k. 175 – 00:13:15/

Miesięcznie na utrzymanie rodziny wraz z opłatami przeznaczali ok. 5.000 zł. Opłacali czynsz za mieszkanie, w którym mieszkali z matką powódki. Dokładali się do opłat za ogrzewanie i innych mediów. To zmarły robił większe zakupy.

/przesłuchanie powódki M. I. k. 175 – 00:19:15; zeznania świadka K. I. k. 125 – 01:02:54/

Planowali budowę domu w B. na działce rodziców powódki. Nie posiadali żadnych większych oszczędności, jednakże zamierzali na budowę przeznaczyć pieniądze z odszkodowania, jakie miał S. P. otrzymać, a nadto skorzystać z kredytu bankowego. /przesłuchanie powódki M. I. k. 175 – 00:15:41; zeznania świadków: M. P. k. 123 odw. – 00:13:31; E. P. k. 124 – 00:33:18; M. J. k. 125 – 00:52:37; K. I. k. 125 odw. – 01:06:01/

Powódka i zmarły planowali pobrać się na Wielkanoc 2012 r. Wtedy też chcieli ochrzcić ich córkę – Z.. /przesłuchanie powódki M. I. k. 175 – 00:15:41; zeznania świadków: M. P. k. 123 odw. – 00:17:30; E. P. k. 124 – 00:33:18; M. J. k. 125 – 00:55:54; K. I. k. 125 odw. – 01:06:01/

Rodzina wspólnie spędzała ze sobą dużo czasu. Latem co roku wyjeżdżali razem na działkę do B. oraz nad morze. Powódka i zmarły chodzili razem do kina, teatru, czy do restauracji. Wychodzili z domu nawet 2-3 razy w tygodniu. /przesłuchanie powódki M. I. k. 175-175 odw. – 00:22:39; zeznania świadków: M. P. k. 123 odw. – 00:22:42; E. P. k. 124 – 00:29:30; M. J. k. 124 odw. – 125 - 00:50:22/

Powódka i zmarły tworzyli udaną parę. S. P. był dobrym, czułym partnerem życiowym i dobrym ojcem. Był człowiekiem pogodnym i bardzo zaradnym. /zeznania świadka K. I. k. 125-125 odw. – 01:02:54 i 01:06:01/

Po wypadku życie powódki i jej dzieci zmieniło się diametralnie także finansowo. Rodzinę nie stać na tak kosztowne wyjścia. Powódka zabiera dzieci jedynie do sali zabaw bądź do Manufaktury, co jednak zdarza się rzadko. /przesłuchanie powódki M. I. k. 175 odw. – 00:25:49; zeznania świadka K. I. k. 125 odw. – 01:07:48/

Po wypadku M. I. podjęła leczenie psychiatryczne, w tym także farmakologiczne. /zaświadczenie; zeznania świadków: M. P. k. 123 odw. – 00:17:30; K. I. k. 125 odw. – 01:07:48/

M. I. ma obecnie 30 lat i jest osobą zdrową. Nadal leczy się jednak psychiatrycznie. Jest bardzo nerwowa i jednocześnie zamknięta w sobie. Bez powodu potrafi płakać czy krzyczeć na dzieci. Wizyta u psychiatry odbywa się raz w miesiącu i kosztuje 60 zł. Za leki powódka płaci 10, 15 zł na miesiąc. Miesięczny koszt utrzymania powódki łącznie z opłatami za mieszkanie wynosi około 2.200 zł.

/przesłuchanie powódki M. I. k. 175 – 00:19:15; zeznania świadka M. P. k. 123 odw. – 00:17:30/

W miarę upływu czasu od wypadku powódka czuje się coraz gorzej. Jeszcze bardziej tęskni za konkubentem, wspomina i myśli. Przypomina sobie jak zgodną i kochającą parę tworzyli, a także wspólnie spędzone chwile, wyjazdy i wyjścia. /przesłuchanie powódki M. I. k. 175-175 odw. – 00:22:39; zeznania świadka M. P. k. 123 odw. – 00:17:30/

Powódka przestała myśleć o własnej przyszłości. Jej cały świat kręci się wokół dzieci. Nigdzie sama nie wychodzi, nie spotyka się z przyjaciółmi. Po śmierci konkubenta jej życie dla niej się skończyło. /przesłuchanie powódki M. I. k. 176 – 00:50:58/

Raz w tygodniu powódka chodzi na cmentarz na grób konkubenta. /przesłuchanie powódki M. I. k. 175 odw. – 00:25:49; zeznania świadków: M. P. k. 123 odw. – 00:20:52; M. J. k. 125 – 00:55:54/

Powódka nie wyobraża sobie życia z innym mężczyzną. /K. I. k. 126 – 01:18:51/

Małoletni syn zmarłego i M. K. w chwili wypadku miał 5 lat. Był bardzo związany z ojcem. W związku z wypadkiem ojca, od lipca 2012 r. pozostaje pod opieką psychologiczną. /odpis skróconego aktu urodzenia k. 31; informacja k. 16; historia choroby k. 134-140; zeznania świadków: M. J. k. 125 – 00:55:08; K. I. k. 125 odw. – 01:07:48 i k. 126 – 01:16:48, 01:19:52/

Dziecko nie może pogodzić się ze śmiercią ojca. Chłopiec stracił tatę, z którym był bardzo związany. Po wypadku ojca dziecko zamknęło się w sobie, płakało w nocy i nie chce samo spać. Chłopiec miewa napady złości, czasami pyta kiedy tata z nieba wróci, bo chce się z nim pobawić. Nie chce chodzić na cmentarz. /przesłuchanie powódki M. I. k. 175 odw. – 00:25:49 i 00:33:22; zeznania świadków: M. P. k. 123 odw. – 00:15:02; E. P. k. 124 odw. – 00:36:11; M. J. k. 125 – 00:50:22 i 00:55:08; K. I. k. 126 – 01:16:48/

Obecnie K. chodzi do szkoły. Powódka wydała na podręczniki dla niego ok. 350 zł, plecak kosztował 100 zł, buty do szkoły 130 zł, natomiast buty po wyjściu ze szkoły – 70 zł. Dziecko cierpi na atopowe zapalenie skóry i jest pod opieką dermatologa. Stosuje odpowiednie maści (8zł) i powinien kąpać się w specjalnych płynach, które kosztują od 50-60 zł. Syropy dla niego kosztują od 10-80 zł. Miesięczny koszt utrzymania K. to kwota około 630 zł. /przesłuchanie powódki M. I. k. 175 odw. – 00:36:15/

Małoletnia Z. P. (1) (córka powódki i zmarłego S. P.) w dacie wypadku miała 6 miesięcy. /odpis skrócony aktu narodzenia k. 30/

Nie pamięta w ogóle ojca. Powódka pokazuje jej tylko zdjęcia i opowiada o tacie. Obecnie dziewczynka ma 3,5 roku. Dziecko nie chce chodzić do przedszkola, nie opuszcza matki na krok. Nie chce z nikim zostawać, nawet z babcią. Miesięczny koszt utrzymania Z. to kwota około 484 zł. /przesłuchanie powódki M. I. k. 176 – 00:43:10; zeznania świadków: M. P. k. 124 – 00:26:53; E. P. k. 124 odw. – 00:38:21; M. J. k. 125 – 00:52:37; K. I. k. 125 odw. – 01:10:15/

(...) Oddział w Ł. wypłaca do rąk M. I. rentę rodzinną przysługującą jej małoletnim dzieciom: K. P. i Z. P. (2) do czasu ukończenia przez nich 16 roku życia. Dalsze przyznanie renty uzależnione jest od kontynuowania przez nich nauki. Wysokość renty rodzinnej na dwoje dzieci przekazywanej ich matce wynosi miesięcznie:

- od 1 października 2010 r. – 1.861,34 zł brutto (1.572,34 zł netto), w tym wyrównanie za okres od 6 wrześn8ia 2011 r. do końca października 2011 r.;

- od 1 listopada 2011 r. do 31 grudnia 2011 r. – 1015,34 zł brutto (879,34 zł);

- od 1 stycznia 2012 r. do 29 lutego 2012 r. – 1015,34 zł brutto (879,34 zł);

- od 1 marca 2012 r. do 31 grudnia 2012 r. – 1086,34 zł brutto (937,34 zł);

- od 1 stycznia 2013 r. do 28 lutego 2012 r. – 1086,34 zł brutto (937,34 zł);

- od 1 marca 2013 r. do 31 sierpnia 2013 r. – 1129,78 zł brutto (972,78 zł).

Od 1 marca 2014 r. renta rodzinna na oboje dzieci została ustalona w wysokości 1.148 zł brutto (987,86 zł netto).

/zaświadczenie k. 17; decyzja k. 181/

Powódka wydaje rentę na dzieci po połowie. Z zawodu jest fryzjerką i wykonywała go jeszcze przed zajściem w ciążę z pierwszym dzieckiem. Później nigdy nie pracowała zawodowo i nie pracuje nadal. /przesłuchanie powódki M. I. k. 175 – 00:19:15/

Powódka nadal mieszka z dziećmi w mieszkaniu jej matki, która pomaga jej rzeczowo i finansowo. Żyją z pensji matki i renty rodzinnej na dzieci. Matka powódki jest salową i zarabia najniższą pensję. Nikt poza matką i teściową nie pomaga powódce finansowo czy rzeczowo. Rodzice zmarłego czasami dają dzieciom prezenty bądź kieszonkowe. Powódka poza rentą rodzinną nie osiąga żadnego dochodu. Korzystała czasowo z pomocy MOPS. /przesłuchanie powódki M. I. k. 175 odw. – 00:39:44 i k. 176 – 00:43:10; 00:49:11; zeznania świadka K. I. k. 125 odw. – 01:07:48/

Mieszkanie, w którym mieszka powódka, jej dzieci i matka ma dwa pokoje. Jeden zajmuje powódka z dziećmi. Koszt utrzymania mieszkania wynosi ok. 950 zł miesięcznie. /przesłuchanie powódki M. I. k. 176 – 00:49:11; zeznanie świadka K. I. k. 125 – 01:02:54/

Dzieci odziedziczyły po ojcu samochód C. (...), którym jeździ ich matka. /przesłuchanie powódki M. I. k. 176 – 00:49:11; zeznania świadka K. I. k. 125 odw. – 01:10:15/

M. I. zgłosiła pozwanemu szkodę w zakresie żądania zadośćuczynienia w kwocie 200.000 zł , nadając w dniu 29 września 2011 r. pismo, i uzupełniła to zgłoszenie o żądanie odszkodowania w kwocie 60.000 zł i renty comiesięcznej w wysokości 2.500 zł nadając pismo w dniu 15 października 2011 r.

W imieniu małoletnich powodów zgłoszono szkodę pismem nadanym w dniu 15 listopada 2011 r., domagając się wypłaty zadośćuczynienia w kwotach po 200.000 zł na rzecz każdego z małoletnich, po 150.000 zł na rzecz każdego tytułem jednorazowego odszkodowania oraz miesięcznej renty płatnej z góry do 10 każdego miesiąca poczynając od września 2011 r. i na przyszłość, przy czym na rzecz K. P. w wysokości 1.300 zł miesięcznie, natomiast na rzecz Z. P. (1) po 1.000 zł miesięcznie. Pozwany w toku postępowania likwidacyjnego uznał swoją odpowiedzialność za zaistniałe zdarzenie powodów i wypłacił powodom następujące kwoty:

1)  na rzecz M. I. 40.000 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę oraz 20.000 zł tytułem odszkodowania z powodu pogorszenia sytuacji życiowej;

2)  na rzecz Z. P. (1) 45.000 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę oraz 20.000 zł tytułem odszkodowania z powodu pogorszenia sytuacji życiowej;

3)  na rzecz K. P. 45.000 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę oraz 20.000 zł tytułem odszkodowania z powodu pogorszenia sytuacji życiowej. /bezsporne; akta szkody załączone do niniejszej sprawy; zgłoszenie szkody k. 184-195/

Zgłoszenie szkody przez M. I. dotarło do pozwanego ubezpieczyciela w dniu 1 października 2011 r. /okoliczność przyznana w odpowiedzi na pozew/

Powódka, w celu dochodzenia od ubezpieczyciela roszczeń swoich i dzieci, poniosła koszt pomocy prawnej udzielonej przez adw. K. G. w kwocie 14.760 zł. /faktura k. 24/

Powódka pieniądze, które otrzymała od ubezpieczyciela w toku postępowania likwidacyjnego w kwocie 200.000 zł złożyła dzieciom na lokatę. /przesłuchanie powódki M. I. k. 176 – 00:50:58/

Dokonując ustaleń faktycznych Sąd oparł się na powołanych dowodach, w szczególności z dokumentów, a także na zeznaniach powódki oraz świadków.

Zgłoszony przez stronę powodową wniosek dowodowy o powołanie biegłego psychologa oraz psychiatry należało ocenić przez pryzmat art. 227 k.p.c.

W rozpatrywanej sprawie dla uznania zasadności roszczenia wystarczy ustalenie, iż powodowie utracili najbliższego członka rodziny. Nadto, podkreślić należy, że stosownie do treści art. 278 k.p.c. sąd może dopuścić dowód z opinii biegłego, jeżeli rozpoznanie sprawy wymaga wiadomości specjalnych. Celem tego dowodu nie jest ustalenie faktów mających znaczenie dla sprawy, ale udzielenie sądowi wyjaśnień w kwestiach wymagających wiadomości specjalnych, a co za tym idzie ułatwienie sądowi wyciągnięcia właściwych wniosków co do oceny roszczenia i rozstrzygnięcia sprawy. Rozstrzygnięcie wymaga natomiast wiadomości specjalnych wtedy, gdy przy rozpoznaniu sprawy wyłoni się zagadnienie mające znaczenie dla jej ostatecznego wyniku, a którego wyjaśnienie przekracza zakres wiadomości i doświadczenia życiowego osób ogólnie wykształconych. W niniejszej sprawie, zdaniem sądu, okoliczności mające istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia oraz te, na które został zgłoszony omawiany wniosek dowodowy zostały w dostatecznym stopniu wyjaśnione w drodze dowodu z przesłuchania stron. Dlatego też zgłoszony przez powodów wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii biegłych psychiatry i psychologa podlegał oddaleniu jako zmierzający do przedłużenia postępowania.

Z tych samych powodów Sąd oddalił wniosek dowodowy strony powodowej o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego księgowego na okoliczność wysokości uzyskiwanych przez zmarłego dochodów. Wysokość dochodów wynikała bowiem z niekwestionowanych przez strony zeznań rocznych oraz zaświadczenia z Urzędu Skarbowego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powództwo podlega częściowemu uwzględnieniu.

Zgodnie z art. 805 § 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swojego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę.

Świadczenie ubezpieczyciela przy ubezpieczeniu majątkowym polega w szczególności na zapłacie określonego odszkodowania (art. 805 § 2 k.c.).

W myśl art. 822 k.c. przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony.

Odpowiedzialność pozwanego wynika z obowiązującej w chwili zdarzenia ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. z 2003 r., Nr 124, poz. 1152 ) w zw. z art. 436 §1 w zw. z art. 435 § 1 k.c.

Zgodnie z art. 34 ust 1 tej ustawy z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia.

Stosownie do art. 35 ustawy ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych jest objęta odpowiedzialność cywilna każdej osoby, która kierując pojazdem mechanicznym w okresie trwania odpowiedzialności ubezpieczeniowej, wyrządziła szkodę w związku z ruchem tego pojazdu.

W przedmiotowej sprawie pozwany nie kwestionował zasady swej odpowiedzialności gwarancyjnej, sporna była wysokość należnych powodom kwot, a zatem nie było pomiędzy stronami zgody, co do tego jaka kwota pieniężna mogłaby zadośćuczynić tym krzywdom.

Materialnoprawne podstawy żądań powodów stanowią: przepis art. 446 § 3 w zakresie odszkodowania z tytułu znacznego pogorszenia się sytuacji życiowej oraz art. 446§4 k.c w zakresie zadośćuczynienia za krzywdę w związku ze śmiercią S. P..

Nowelą do kodeksu cywilnego z dnia 30 maja 2008 r., która weszła w życie 3 sierpnia 2008 r. (Dz.U. nr 116, poz. 731), ustawodawca dodał § 4 do istniejącego art. 446 k.c. Dodany przepis stanowi podstawę zasądzenia zadośćuczynienia najbliższym za śmierć członka rodziny, jeżeli wskutek uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia nastąpiła śmierć poszkodowanego. Wprowadzenie nowego § 4 do art. 446 jest m.in. reakcją ustawodawcy na wystąpienie Rzecznika Praw Obywatelskich z dnia 17 października 2006 r., skierowane do Ministra Sprawiedliwości, w którym zawarł on sugestię, ażeby „w celu zwiększenia ochrony ofiar wypadków komunikacyjnych - w kodeksie cywilnym zamieszczony został przepis o zadośćuczynieniu pieniężnym za krzywdę z powodu śmierci osoby najbliższej” (Komentarz do art. 446 kodeksu cywilnego [w:] M. Olczyk Komentarz do ustawy z dnia 30 maja 2008 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw – LEX/el. 2008).

W orzecznictwie (podobnie Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 3 czerwca 2011 r., III CSK 279/10, Legalis) wskazuje się, że dokonana z dniem 3 sierpnia 2008 r., zmiana stanu prawnego stanowi realizację zgłaszanego w nauce postulatu przyznania najbliższym członkom rodziny zmarłego zadośćuczynienia za doznaną krzywdę. Zakres szkód, których naprawienia mogą domagać się pośrednio poszkodowani jest stosunkowo szeroki. Wprowadzenie do polskiego systemu prawnego regulacji z art. 446 §4 k.c. wyłącza potrzebę dotychczas przyjmowanej szerokiej interpretacji art. 446 §3 k.c., polegającej na uwzględnianiu w ramach odszkodowania zasądzonego z tytułu istotnego pogorszenia sytuacji życiowej elementów szkody niemajątkowej. Powinno ono służyć wyłącznie kompensacie szkody majątkowej. Roszczenie najbliższych członków rodziny zmarłego o przyznanie stosownego zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę (art. 446 § 4 k.c.), zmierza natomiast do zaspokojenia szkody niemajątkowej i jako takie jest rodzajowo i normatywnie odmienne od roszczenia o przyznanie stosownego odszkodowania określonego w art. 446 § 3 k.c. (podobnie Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 21 października 2009 r., I PK 97/09).

Nowelizacja powyższa de facto oznacza powrót do zasady, istniejącej na gruncie art. 166 kodeksu zobowiązań, w myśl której w razie śmierci poszkodowanego wskutek uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia, sąd mógł przyznać najbliższym członkom rodziny zmarłego lub instytucji przez nich wskazanej, stosowną sumę pieniężną jako zadośćuczynienie za doznaną przez nich krzywdę moralną. Jak wskazano w uzasadnieniu projektu ustawy nowelizującej kodeks cywilny, powyższa regulacja obowiązująca w kodeksie zobowiązań, umożliwiała zasądzenie zadośćuczynienia pieniężnego z powodu krzywdy polegającej wyłącznie na cierpieniach psychicznych, wywołanych utratą osoby bliskiej (Uzasadnienie projektu..., s. 8). Podniesiono też argument, że skoro zasądzenie zadośćuczynienia istnieje w sytuacji naruszenia dóbr osobistych, o których mowa w art. 23 k.c., „to tym bardziej taka możliwość powinna istnieć w przypadku śmierci osoby bliskiej, co w istotny sposób narusza sferę psychicznych odczuć jednostki” (Uzasadnienie projektu..., s. 8).

Nowe rozwiązanie zapewniło poszkodowanym szerszą ochronę, bowiem umożliwia przyznanie zadośćuczynienia obok odszkodowania. Jednocześnie nie jest ono obwarowane zastrzeżeniem wystąpienia szczególnych okoliczności, które nakazywałyby przyznanie zadośćuczynienia w przypadku istnienia względów słuszności. Takie rozwiązanie znacznie ograniczałoby możliwości uzyskania zadośćuczynienia pieniężnego w związku ze śmiercią osoby bliskiej.

Dodanie do art. 446 paragrafu 4 umożliwiło najbliższym członkom rodziny zmarłego żądanie zadośćuczynienia, jednakże jedynie wtedy, gdy śmierć poszkodowanego nastąpiła w wyniku uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia. Zadośćuczynienie na tej podstawie może być przyznane jedynie w takich sytuacjach, gdy wystąpiła szkoda niemajątkowa, krzywda. Dla powstania roszczenia o zadośćuczynienie obojętne jest, czy zdarzenie powodujące szkodę niemajątkową także wyrządziło szkodę majątkową. Zadośćuczynienie za krzywdę ma rekompensować szkodę niemajątkową. Istotą szkody niemajątkowej jest naruszenie czysto subiektywnych przeżyć człowieka.. Krzywda moralna zaś to pewnego rodzaju uszczerbek dotykający subiektywnej sfery osobowości człowieka, którą jednak nie są objęte przeżycia poszkodowanego będące refleksem doznanej szkody majątkowej. (podobnie Z. Radwański, Zadośćuczynienie pieniężne..., s. 166)

Sąd orzekający w niniejszej sprawie stoi na stanowisku, iż dla zasądzenia zadośćuczynienia z art. 446§4 k.c. nie wystarczy śmierć osoby najbliższej, ale powinny zachodzić jeszcze dodatkowe okoliczności, wskazujące na to, że śmierć poszkodowanego stała się dla jego najbliższych źródłem udręczeń moralnych (podobnie: J. Korzonek, I. Rosenblüth, Kodeks zobowiązań. Komentarz, Kraków 1934, s. 371). Wysokości zadośćuczynienia za szkodę niemajątkową nie da się tak skrupulatnie określić jak przy wynagradzaniu szkody majątkowej. Niemniej jednak kwota zadośćuczynienia winna być tak oznaczona, by uwzględniała panujące stosunki społeczno-ekonomiczne w oparciu o kryteria doświadczenia i kolidujących ze sobą w danej sprawie interesów - bez aspiracji zapłaty jakiejś ceny cierpienia. Wszystko to pozwala stwierdzić, iż kwota zadośćuczynienia powinna być odpowiednia i rekompensować doznaną krzywdę za naruszenie prawa do życia w rodzinie. Przy zasądzeniu zadośćuczynienia z art. 446§4 k.c. należy kierować się kryteriami i zasadami wypracowanymi na gruncie art. 445§1 k.c.

Truizmem jest stwierdzenie, że śmierć osoby bliskiej jest jednym najcięższych doświadczeń i powodować może dużo poważniejsze cierpienia niż szkoda na osobie. Krzywda w postaci cierpień psychicznych w wyniku śmierci osoby najbliższej, bez względu na poziom wrażliwości poszczególnych poszkodowanych, jest oczywista i nie wymaga dowodu.

Zadośćuczynienie jest formą rekompensaty pieniężnej z tytułu takiej szkody niemajątkowej i obejmuje swym zakresem wszystkie cierpienia fizyczne i psychiczne związane ze śmiercią osoby bliskiej, zarówno już doznane, jak i te które mogą powstać w przyszłości. Ma w swej istocie ułatwić przezwyciężenie ujemnych przeżyć związanych z nagłą stratą najbliższej osoby. Dzięki niemu winna zostać przywrócona równowaga, zachwiana wskutek popełnienia przez sprawcę czynu niedozwolonego. Ma ono charakter całościowy i winno stanowić ekonomicznie odczuwalną wartość. Wielkość zadośćuczynienia zależy od oceny całokształtu okoliczności sprawy w tym rozmiaru doznanych cierpień, ich intensywności, trwałości czy nieodwracalnego charakteru. Przy ustalaniu rozmiaru cierpień i ujemnych doznań psychicznych powinny być uwzględniane zobiektywizowane kryteria oceny, jednakże w relacji do indywidualnych okoliczności danego przypadku. Od osoby odpowiedzialnej za szkodę poszkodowany winien otrzymać sumę pieniężną, o tyle w danych okolicznościach odpowiednią, by mógł za jej pomocą zatrzeć lub złagodzić poczucie krzywdy i odzyskać równowagę psychiczną. Nie ma natomiast podstaw do uwzględnienia żądania w takiej wysokości, by przyznana kwota stanowiła ponadto, ze względu na swoją wysokość represję majątkową.

W przedmiotowej sprawie okoliczności faktyczne wskazują w sposób jednoznaczny, iż zasadne jest zasądzenie powodom stosownych kwot tytułem dalszego zadośćuczynienia, przy czym na rzecz partnerki życiowej zmarłego – M. I. w kwocie 60.000 zł, na rzecz małoletniego syna K. P. – 80.000 zł, natomiast na rzecz małoletniej córki 55.000 zł . Zasądzając powyższe kwoty Sąd uwzględnił przy tym wypłacone wcześniej kwoty tytułem zadośćuczynienia.

S. P. był najbliższą osobą dla swoich małoletnich dzieci. Sąd nie ma także wątpliwości, że zmarły był także najbliższą osobą dla jego partnerki życiowej – M. I., która jest matką jego dzieci. Tworzyli oni udany i bezkonfliktowy związek. Otoczenie postrzegało ich jako zgodną i szczęśliwą parę. Prowadzili wspólnie gospodarstwo domowe, mieszkali wspólnie z dziećmi i matką powódki.

Śmierć S. P. wywołała u powódki M. I. trwająca do tej pory reakcję żałoby, która przejawia się u niej poczuciem żalu, bólu, straty, tęsknoty, obniżenia nastroju z nerwowością. Od dnia wypadku w miarę upływu czasu powódka czuje się coraz gorzej. Ból sprawiają jej wspomnienia wspólnie spędzonych chwil. Przestała ona myśleć o własnej przyszłości. Dzieci są jej całym światem. Nigdzie sama nie wychodzi, nie spotyka się z przyjaciółmi. Życie dla niej się skończyło po śmierci konkubenta i nie wyobraża sobie życia z innym mężczyzną. Nadal chodzi systematycznie na cmentarz na grób S. P.. Powódka może mieć poczucie, że jej życie stało się puste i utraciła wsparcie, którego zmarły jej udzielał. Powódka utraciła nie tylko partnera życiowego, ale przede wszystkim ojca dla swoich dzieci, który w sytuacjach trudnych wychowawczo byłby dla nie pomocą i wsparciem. Życie powódki zmieniło się także na gorsze pod względem finansowym. To zmarły był jedynym żywicielem rodziny, po jego śmierci ciężar jej utrzymania spadł na powódkę, tym bardziej okazało się to trudne, iż jednocześnie utraciła zyskiwany przez niego dochód, relatywnie wysoki w realiach polskiej społeczności.

Powódka po wypadku podjęła leczenie psychiatryczne i stosuje terapię farmakologiczną.

Uwzględniając powyższe i wypłaconą powódce kwotę 40.000 zł Sąd uznał za zasadną i odpowiednią kwotę 60.000 zł dalszego zadośćuczynienia, o czym orzekł w punkcie II.1.a. sentencji wyroku.

Także życie małoletnich dzieci stron uległo drastycznej zmianie po śmierci ojca. W chwili śmierci ojca K. maił 5 lat, natomiast Z. zaledwie 6 miesięcy.

Zmarłego z synem K. łączyły zażyłe więzi. Spędzali w miarę możliwości wspólnie czas. Chłopiec pamięta ojca i dopytuje się o niego, kiedy wróci z nieba, bo chce się z nim pobawić. Dla dziecka w tym wieku niezrozumiałym jest odejście ojca w taki sposób. Jego negatywne przeżycia związane z tragiczną utrata ojca mogą mieć ujemny wpływ na jego emocjonalny rozwój w przyszłości.

Małoletnia Z. utraciła ojca będąc niemowlęciem, a zatem nawet go nie pamięta, ale nie pamięta też żadnych negatywnych przeżyć związanych z jego odejściem, gdyż takowe u niej nie wystąpiły. Z całą pewnością straciła rodzica, który byłby jej wsparciem i pomocą już na tak wczesnym etapie życia i nie miała możliwości spędzenia z nim czasu i poznania go.

Sąd mając powyższe na względzie oraz wypłacone małoletnim kwoty uznał za zasadne przyznanie K. P. zadośćuczynienie w kwocie 80.000 zł, o czym orzekł w punkcie III.1.a. sentencji wyroku, natomiast Z. P. (1) – 55.000 zł., co zasądził w punkcie IV.1.a.

Sąd orzekający w niniejszej sprawie stoi na stanowisku, iż zadośćuczynienie powinno być umiarkowane, przez co należy rozumieć kwotę pieniężną, której wysokość jest utrzymaną w rozsądnych granicach, odpowiadających aktualnym warunkom i przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa. Od osoby odpowiedzialnej za szkodę poszkodowani, co prawda, winni otrzymać sumę pieniężną, w danych okolicznościach, odpowiednią tak, aby mogli za jej pomocą zatrzeć lub złagodzić poczucie krzywdy i odzyskać równowagę psychiczną. Nie ma natomiast podstaw do uwzględnienia żądania w takiej wysokości, by przyznane kwoty stanowiły ponadto, ze względu na swoją wysokość represję majątkową. W świetle okoliczności niniejszej sprawy, w ocenie Sądu zasądzenie wyższych kwot niż zasądzone, tytułem zadośćuczynienia po stracie najbliższej osoby stanowiłoby nadmierne wzbogacenie, w szczególności w realiach przedmiotowego wypadku. Strona powodowa nie wykazała, mimo ciążącego na niej obowiązku, iż zasadne byłoby zasądzenie wyższej kwoty. Powodowie w chwili obecnej nie ujawniają objawów zaburzeń ani choroby psychicznej, która powodowałaby naruszenie sprawności organizmu. Reakcja żałoby u powodów była reakcją emocjonalna adekwatną do sytuacji. Śmierć S. P. nie wpłynęła na sferę ich aktywności zawodowej, konkubina zmarłego nie pracowała za jego życia i nie pracuje nadal.

Mając powyższe na uwadze Sąd oddalił żądanie powodów w zakresie kwot przewyższających zasądzone tytułem zadośćuczynienia, o czym orzekł w punktach II.2., III.2. IV.2. wyroku.

Odsetki od przyznanych kwot zadośćuczynienia Sąd zasądził, na podstawie art. 481 §1 k.c. przyjmując, iż wymagalność roszczenia nastąpiła po upływie 30 dniowego terminu liczonego od dnia zgłoszenia szkody, a w przypadku braku dowodu doręczenia takiego zgłoszenia od daty wydania przez pozwanego decyzji o wypłacie w przypadku M. I. od 22 grudnia 2011 r., natomiast wobec K. P. i Z. P. (1) po upływie 30 dni od dnia zgłoszenia szkody tj. w dniu 21 grudnia 2011 r.

Zgodnie z treścią art. 446 § 3 k.c., w brzmieniu istniejącym w chwili zdarzenia, sąd może przyznać najbliższym członkom rodziny zmarłego stosowne odszkodowanie, jeżeli wskutek jego śmierci nastąpiło znaczne pogorszenie ich sytuacji życiowej.

Celem tego odszkodowania jest zrekompensowanie szkód o charakterze majątkowym, w postaci niepomyślnych skutków ekonomicznych wynikłych ze śmierci osoby bliskiej poszkodowanych, które nie ulegają wyrównaniu na innych podstawach, z tym że zgodnie z powołanym przepisem wynagrodzone może być jedynie znaczne pogorszenie sytuacji życiowej. Według ustalonego poglądu, przy ocenie znacznego pogorszenia sytuacji życiowej najbliższych członków rodziny zmarłego, jako przesłanki odszkodowania z art.446 § 3 k.c. należy brać pod uwagę ogół czynników mających wpływ na ukształtowanie sytuacji życiowej tych osób, w szczególności również cierpienia psychiczne, jeżeli wywołują reperkusje w sferze materialnej. Ocena ta nie może odnosić się wyłącznie do stanu z dnia śmierci poszkodowanego, ale musi prowadzić do porównania hipotetycznego stanu odzwierciedlającego sytuację, w jakiej w przyszłości znajdowaliby się bliscy zmarłego, do sytuacji w jakiej znajdują się w związku z jego śmiercią. (por. Wyrok Sadu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 19 kwietnia 2001 r., w sprawie I Aca 23/2001, opublik.: Wokanda 2002 /7-8/ s.77).

Ocena „znacznego pogorszenia” zależna jest od rozmiarów ujemnych następstw natury majątkowej wywołanych przez śmierć osoby najbliższej, zarówno już istniejących, jak dających się na podstawie zasad doświadczenia życiowego przewidzieć w przyszłości. Odszkodowanie z art. 446 §3 k.c. obejmuje te szkody spowodowane śmiercią osoby najbliższej, które nie podlegają wyrównaniu na podstawie innych przepisów. Obok szkód wymiernych obejmuje szkody niewymierne, nie dające się ściśle ustalić.

W niniejszej sprawie nie ulega wątpliwości, że na skutek przedmiotowego zdarzenia powodowie utracili najbliższą im osobę. Dla powodów zmarły był osobą która nie tylko zapewniała im dostatnie życie, ale aktywnie uczestniczyła w ich życiu. Po śmierci konkubenta powódka M. I. miała poczucie pustki, tym bardziej że snuli wiele planów, które z chwilą śmierci zdezaktualizowały się. Mieli budować wspólny dom, na Wielkanoc następnego roku pobrać się.

Po jego śmierci powódka zmuszona jest sama wykonywać wszystkie te czynności, które do tej pory robił zmarły i to na nią spadł obowiązek utrzymania siebie i dzieci. Powódka nie pracuje, i otrzymuje jedynie z ZUS świadczenie rentowe na dzieci po ich ojcu w kwocie ok. 987 zł miesięcznie netto. Przed śmiercią S. P. osiągał dochody na poziomie 8.000 – 10.000 zł, a zatem pomimo, iż powódka nie pracowała, rodzina żyła na wysokim poziomie. Jak ustalono w stanie faktycznym żyli na tyle dostatni, że kilka razy w tygodniu wychodzili do restauracji, kina teatru. Wyjeżdżali na działkę do B., co roku wyjeżdżali nad morze.

Obecnie rodzina pozostała bez środków do życia i utrzymuje się jedynie z renty wypłacanej przez ZUS.

Konstatując powyższe nie ma wątpliwości, że po wypadku znacznie uległa pogorszeniu sytuacja materialna M. I. i z tego tytułu Sąd uznał za zasadną kwotę 30.000 zł, przy uwzględnieniu już wypłaconej kwocie 20.000 zł , o czym Sąd orzekł w punkcie II.1 b. sentencji wyroku.

Znacznemu pogorszeniu uległa także sytuacja materialna małoletnich dzieci stron, które straciły ojca w tak młodym wieku, a tym samym utraciły jego wsparcie w swoim dalszym dorosłym życiu, co przekłada się także na ich sytuację majątkową w przyszłości. Sąd uznał za zasadne kwoty po 30.000 zł na rzecz każdego z nich, co przy uwzględnieniu kwoty wypłaconych z tego tytułu (2.000 zł), dało kwotę 50.000 zł, o czym Sąd orzekł w punktach III.1. b. i IV.1.b. sentencji wyroku.

Odsetki od przyznanych kwot odszkodowania Sąd zasądził, na podstawie art. 481 §1 k.c. przyjmując, iż wymagalność roszczenia nastąpiła po upływie 30 dniowego terminu liczonego od dnia zgłoszenia szkody, a w przypadku braku dowodu doręczenia takiego zgłoszenia od daty wydania przez pozwanego decyzji o wypłacie w przypadku M. I. od 22 grudnia 2011 r., natomiast wobec K. P. i Z. P. (1) po upływie 30 dni od dnia zgłoszenia szkody tj. w dniu 21 grudnia 2011 r.

Sąd oddalił żądania powodów w zakresie przyznania kwot odszkodowania przewyższających zasądzone, uznając je za nieudowodnione i niezasadne. Zasądzenie kwot wyższych byłoby nadmiernym wzbogaceniem się powodów, nie znajdującym uzasadnienia w zebranym materiale dowodowym.

Sąd zasądził natomiast żądaną przez powodów solidarnie na ich rzecz kwotę 14.760 zł tytułem odszkodowania wydatkowaną za udzieloną im usługę prawną konieczną do dochodzenia ich roszczeń wobec pozwanego ubezpieczyciela.

Sąd podziela stanowisko Sądu Najwyższego zawarte w uchwale składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 13 marca 2012 r. w sprawie o sygn. III CZP 75/11 (Legalis), iż „Uzasadnione i konieczne koszty pomocy świadczonej przez osobę mającą niezbędne kwalifikacje zawodowe, poniesione przez poszkodowanego w postępowaniu przedsądowym prowadzonym przez ubezpieczyciela, mogą w okolicznościach konkretnej sprawy stanowić szkodę majątkową podlegającą naprawieniu w ramach obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych (art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, Dz. U. Nr 124, poz. 1152 ze zm.)". W rozpoznawanej sprawie powódka po śmierci swego partnera popadła w stan apatii i przygnębienia i nie byłaby w stanie samodzielnie reprezentować interesów swoich oraz dzieci. Dlatego też Sąd uznał, iż pomoc fachowego pełnomocnika była jej potrzebna.

O odsetkach Sąd orzekł na podstawie art. 481 §1 k.c. od daty doręczenia pozwanemu pozwu tj. 17 kwietnia 2014 r., wobec braku zgłoszenia szkody w tym zakresie.

Powodowie w niniejszej sprawie dochodzili także zasądzenia na ich rzecz renty na podstawie art. 446§2 k.c.

Zgodnie z art. 446§2 k.c. osoba, względem której ciążył na zmarłym ustawowy obowiązek alimentacyjny, może żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody renty obliczonej stosownie od potrzeb poszkodowanego oraz do możliwości zarobkowych i majątkowych zmarłego przez czas prawdopodobnego trwania obowiązku alimentacyjnego. Takiej samej renty mogą żądać inne osoby bliskie, którym zmarły dobrowolnie i stale dostarczał środków utrzymania, jeżeli z okoliczności wynika, że wymagają tego zasady współżycia społecznego.

Celem przepisu art. 446§2 k.c. jest naprawienie szkody spowodowanej utratą roszczeń alimentacyjnych na skutek śmierci poszkodowanego. Rozmiar należnej renty natomiast zależny jest od tych samych przesłanek, które wyznaczają zakres i czas trwania obowiązku alimentacyjnego, jaki ciążyłby na zmarłym gdyby żył.

Istotą renty z art. 446 §2 k.c. jest restytucja – w granicach możliwych do zrealizowania – tego stanu rzeczy, jaki istniał w chwili śmierci ojca powodów i partnera powódki. Istotne znaczenie w tym zakresie ma zasada pełnego odszkodowania. Chodzi tu oczywiście o restytucję w sensie gospodarczym, bowiem samego wypadku przekreślić się nie da. Należy brać pod uwagę taki stan rzeczy, jaki by istniał, gdyby nie nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę. Uprawniony nie powinien w zasadzie utracić swej dotychczasowej stopy życiowej.

Obowiązek naprawienia szkody z tytułu utraty żywiciela ograniczony jest przy tym zakresem ustawowego obowiązku alimentacyjnego ciążącego na zmarłym w stosunku do osób poszkodowanych wskutek jego śmierci, a tym samym zasądzona renta nie może być wyższa od kwoty, którą zmarły obowiązany byłby świadczyć z tytułu alimentów wedle kryteriów określonych w art.135 k.r.o. Wysokość renty determinują zatem z jednej strony potrzeby uprawnionego, a z drugiej strony możliwości zarobkowe i majątkowe zmarłego.

Nie ulega wątpliwości, że wobec powodów ciążył na zmarłym ustawowy obowiązek alimentacyjny, zatem żądanie zasądzenia renty na podstawie art. 446 § 2 k.c. jest usprawiedliwione, co do zasady. W dalszej kolejności trzeba zatem zbadać owe usprawiedliwione potrzeby uprawnionych oraz możliwości majątkowe i zarobkowe zmarłego.

Rozstrzygając tę sprawę Sąd uznał, że w niniejszym przypadku, po porównaniu tych potrzeb uprawnionych z możliwościami majątkowymi zmarłego, jest zasadne zasądzania na ich rzecz stosowne kwoty tytułem rent. Przed wypadkiem rodzina utrzymywała się wyłącznie z dochodów uzyskiwanych przez zmarłego. S. P. osiągała miesięcznie dochód od 8.000 zł do nawet 10.000 zł, natomiast jego partnerka nie pracowała, a dzieci w dacie jego śmierci miały: syn 5 lat a córka zaledwie 6 miesięcy. A zatem ta czteroosobowa rodzina miała do dyspozycji miesięcznie kwotę około 8.000 zł – 10.000 zł, co na jedną osobę dało kwotę od 2.000 do 2.500 zł miesięcznie.

Obecnie małoletni powodowie otrzymują rentę rodzinną po zmarłym ojcu w łącznej wysokości niecałe 1.000 zł miesięcznie, natomiast M. I. nie otrzymuje nic. Łącznie mają oni miesięcznie do dyspozycji kwotę ok. 1.000 zł, co na jedną osobę stanowi kwotę około 333 zł miesięcznie.

Porównując dochody uzyskiwane na jedną osobę, sprzed wypadku i po, słuszna jest konstatacja, iż są one teraz znacznie niższe.

Uwzględniając powyższe Sąd uwzględnił żądania powodów w całości w zakresie rent i przyznał:

- M. I. kwotę 2.000 zł tytułem renty płatnej od 1 stycznia 2014 r. i na przyszłość z góry do 10 każdego miesiąca;

- K. P. rentę w kwocie 150 zł miesięcznie płatnej od 1 stycznia 2014 r. i na przyszłość z góry do 10 każdego miesiąca;

- Z. P. (1) rentę w kwocie 100 zł miesięcznie płatnej od 1 stycznia 2014 r. i na przyszłość z góry do 10 każdego miesiąca.

O odsetkach Sąd orzekł na podstawie art. 481 §1 k.c.

Sąd uwzględnił także żądanie strony powodowej o zasądzenie skapitalizowanej renty za okres od 1 października 2011 r. do 31 grudnia 2013 r.

Jak został wcześniej wskazane należy uznać za zasadne żądanie M. I. zasądzenia renty w kwocie 2.000 zł miesięcznie, co za wskazany okres 27 miesięcy dało kwotę 54.000 zł, którą Sąd zasądził w punkcie II.1.c sentencji wyroku.

Sąd uznał także w pełni uzasadnione żądanie małoletnich powodów zasądzenia na ich rzecz renty w żądanych przez nich kwotach, a zatem zasądził na rzecz K. P. kwotę 4.050 zł tytułem skapitalizowanej renty za wskazany okres (150 zł ×27 m-cy) oraz na rzecz Z. P. (1) kwotę 2.700 zł tytułem skapitalizowanej renty za ten sam okres od 1 października 2011 r. do 31 grudnia 2013 r. (100 zł × 27 m-cy).

O odsetkach Sąd orzekł na podstawie art. 481 §1 k.c., zgodnie z żądaniem uwzględniając datę wytoczenia powództwa, jako że w aktach brak informacji o dacie doręczenia pozwanemu zgłoszenia szkody w tym zakresie.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 100 zd. 2 k.p.c., stosunkowo je rozdzielając, uwzględniając stopień w jakim strona pozwana przegrała proces w stosunku do powodów.

Pozwany zakład przegrał proces w 52,2%, a zatem Sąd na podstawie art. 113 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych z dnia 28 lipca 2005 r. (tekst jedn. Dz.U. z 2014 r., poz. 1025) nakazał ściągnąć od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Łodzi kwotę 16.770 zł tytułem nieuiszczonej części opłaty od pozwu.

Koszy poniesione przez strony w niniejszej sprawie opiewały łącznie na kwotę 19.417 zł (7.200 × 2 koszty pełnomocników obu stron + 5.000 zł opłata + 17 zł opłata od pełnomocnictwa). Uwzględniając, iż powodowie ponieśli koszty w kwocie 12.200 zł, a powinni ponieść w 47,8% od kwoty 19.417 zł, należało zasądzić od pozwanego na rzecz powodów solidarnie kwotę 2.918 zł, o czym Sąd orzekł w punkcie V sentencji wyroku.

Na podstawie art. 113 ust. 4 Sąd nie obciążył powodów obowiązkiem uiszczania kosztów sądowych poza zakres przez nich poniesiony od oddalonej części powództwa uznając, iż przemawia za tym zarówno charakter dochłodzonego roszczenia jak i trudna sytuacja finansowa powodów .