Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 lipca 2014 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Janusz Madej

Protokolant – st. sekr. sądowy Jolanta Bieniaszewska

po rozpoznaniu w dniu 22 lipca 2014 r. w Bydgoszczy

na rozprawie

odwołania: A. S.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B.

z dnia 22 listopada 2013 r., znak: (...)

w sprawie: A. S.

przeciwko: Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w B.

o emeryturę

I zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, iż przyznaje ubezpieczonemu A. S. prawo do emerytury od dnia (...)

II nie stwierdza odpowiedzialności Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B. za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji,

III zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B. na rzecz ubezpieczonego A. S. 360 (trzysta sześćdziesiąt) zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego.

Na oryginale właściwy podpis.

Sygn. akt VI U 203/14

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 22 listopada 2013 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. odmówił przyznania ubezpieczonemu A. S. prawa do emerytury. Organ rentowy powołał się na przepisy art. 184 ustawy z dnia 17.12.1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U z 2013 roku, poz. 1440 j.t.) i rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( Dz. U. Nr 8 z 1983 r., poz. 43.).

W uzasadnieniu wydanej decyzji organ rentowy wskazał, iż ubezpieczony nie spełnia wymogów określonych w w/w przepisach, ponieważ nie udokumentował wymaganego 15 letniego okresu pracy w szczególnych warunkach.

Ubezpieczony złożył odwołanie od powyższej decyzji, wnosząc o jej zmianę poprzez przyznanie mu prawa do emerytury. Ubezpieczony na okoliczność wykonywania pracy w warunkach szczególnych wniósł o przeprowadzenie dowodu z zeznań wskazanych przez niego świadków. W uzasadnieniu odwołania ubezpieczony wskazał, iż w warunkach szczególnych był zatrudniony w okresach:

- od dnia 15 lipca 1971 r. do 30 września 1972 r. w Wojewódzkiej Spółdzielni (...) w B. ,

- od dnia 10 listopada 1974 roku do dnia 30 kwietnia 1977 roku w Spółdzielni (...)w S.,

- od dnia 1 czerwca 1978 roku do dnia 28 lutego 1981 roku w Spółdzielni(...)w Ł. w Zakładzie Usług (...) w J.,

- od dnia 24 marca 1981 roku do dnia 31 sierpnia 1988 roku w Zakładach (...) w B.,

- od dnia 8 września 1988 r. do 4 stycznia 1989 r. w Zakładzie (...) w W. J. K. w B.,

- od dnia 9 lutego 1989 roku do dnia 3 maja 1992 r. roku w Zakładach (...) w B.,

- od dnia 4 maja 1992 r. do dnia 14 grudnia 1998 r. w Zakładzie (...) Sp. z o.o. w B..

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. wniósł o oddalenie odwołania, podtrzymując dotychczasowe stanowisko.

Sąd ustalił, co następuje:

Ubezpieczony A. S. (ur. dnia (...)) dnia 12 listopada 2013 roku złożył wniosek o przyznanie prawa do emerytury. Organ rentowy uznał za udokumentowany staż ubezpieczeniowy na dzień 1 stycznia 1999 roku w wymiarze 27 lat i 26 dni, w tym okres pracy w warunkach szczególnych w wymiarze 17 dni. Ubezpieczony nie jest członkiem OFE.

- okoliczności bezsporne

Sporną pozostawała okoliczność czy ubezpieczony przez okres, co najmniej 15 lat był zatrudniony w warunkach szczególnych.

Sąd przeprowadził postępowanie dowodowe, na podstawie którego ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczony A. S. w okresie od dnia 15 lipca 1971 r. do 30 września 1972 r. był zatrudniony w Wojewódzkiej Spółdzielni (...) w B. Oddziale (...) w I. Bazie Transportowej w Ż.. Ubezpieczony pracował jako mechanik samochodowy, prace wykonywał w kanałach remontowych przy naprawie pojazdów mechanicznych. Ubezpieczony był zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy, nie miał dłuższych przerw w pracy, jak również nie korzystał z urlopów bezpłatnych.

W okresie od dnia 10 listopada 1974 roku do dnia 30 kwietnia 1977 roku ubezpieczony był zatrudniony w Spółdzielni (...)w S.. Ubezpieczony pracował jako mechanik samochodowy, prace wykonywał w kanałach remontowych przy naprawie pojazdów mechanicznych tj. samochodów ciężarowych i ciągników.. Ubezpieczony był zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy, nie miał dłuższych przerw w pracy.

Ubezpieczony A. S. w okresie od dnia 1 czerwca 1978 roku do dnia 28 lutego 1981 roku był zatrudniony w Spółdzielni (...)w Ł. w Zakładzie Usług (...) w J.. Ubezpieczony pracował jako mechanik samochodowy, prace wykonywał w kanałach remontowych przy naprawie pojazdów mechanicznych tj. samochodów ciężarowych i ciągników. Ubezpieczony był zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy, nie miał dłuższych przerw w pracy.

W okresie od dnia 8 września 1988 r. do 4 stycznia 1989 r. ubezpieczony był zatrudniony w Zakładzie (...) w W. J. K. w B.. Wykonywał on prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym i gazowym. Ubezpieczony był zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy, nie miał dłuższych przerw w pracy.

Ubezpieczony A. S. w okresie od dnia 24 marca 1981 roku do dnia 31 sierpnia 1988 roku oraz od dnia 9 lutego 1989 roku do dnia 3 maja 1992 r. pracował w Zakładach (...) w B. odpowiednio na stanowiskach ślusarza-spawacza oraz montera aparatury chemicznej-spawacza. Przez pierwszy okres zatrudnienia ubezpieczony pracował jako spawacz, później jako monter konstrukcji stalowych na wysokości. Praca ubezpieczonego wykonywana była na wysokości przy spawaniu rurociągów oraz aparatury, przy czym prace spawalnicze wykonywał co najmniej 6 godzin dziennie. Na wyposażenie ubezpieczonego przy wykonywaniu powyższych prac składał się kask, maska oraz ubranie robocze kwasoodporne. Ubezpieczony otrzymywał dodatki za prace w warunkach szkodliwych, jak również dodatkowe urlopy wypoczynkowe. Ubezpieczony był zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy, nie miał dłuższych przerw w pracy, jak również nie korzystał z urlopów bezpłatnych.

Od dnia 4 maja 1992 r. do dnia 14 grudnia 1998 r. ubezpieczony był zatrudniony w Zakładzie (...) Sp. z o.o. w B. na stanowisku montera-spawacza, przy czym 80% prac stanowiły roboty spawalnicze. Ubezpieczony montował wieże do destylacji, wymienniki ciepła, różnego typu pompy. Ubezpieczony wykonywał prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym i gazowym. Ubezpieczony był zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy, nie miał dłuższych przerw w pracy, jak również nie korzystał z urlopów bezpłatnych.

- dowód: zeznania świadków: C. C. k. 63 akt sądowych, M. Ś. k. 63 akt sądowych, E. W. k. 63-64 akt sądowych, A. K. k. 62-63 akt sądowych, akta osobowe z okresu zatrudnienia .

Sąd uznał zeznania świadków i ubezpieczonego za wiarygodne, świadkowie w swoich zeznaniach dokładnie opisali przebieg zatrudnienia rodzaj czynności wykonywanych przez ubezpieczonego, ich zeznania były logiczne, spójne i wzajemnie się dopełniały, nadto znalazły potwierdzenie w dokumentacji z okresu zatrudnienia ubezpieczonego.

Sąd zważył, co następuje:

Sąd dokonał oceny omówionego wyżej stanu faktycznego w kontekście przepisów art. 184 i 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U z 2013 roku, poz. 1440 j.t.) oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( Dz. U. Nr 8 z 1983 r., poz. 43.).

Zgodnie z treścią art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32-34, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego ( art. 184 ust. 2 ).

Zgodnie z treścią art. 32 ust. 1 cytowanej wyżej ustawy ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r., będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt. 1 ( 65 lat dla mężczyzn, 60 lat dla kobiet.).

Dla celów ustalenia uprawnień, o których mowa w cytowanym wyżej przepisie, za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia w podmiotach, w których obowiązują wykazy stanowisk ustalone na podstawie przepisów dotychczasowych.

Z kolei przepisy rozporządzenia wykonawczego z dnia 7 lutego 1983 r., które nadal zachowały swoją moc na warunkach określonych w art. 32 ust. 4 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. Nr 162, poz. 1118 ze zm.), mają zastosowanie do wszystkich pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Zgodnie z § 2 tego rozporządzenia, okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku, a okresy te stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy.

Niemniej jednak należy wskazać, iż w przypadku, gdy zainteresowany wykaże, że nie może przedstawić zaświadczeń potwierdzających okresy wykonywania pracy w szczególnych warunkach z przyczyn od siebie niezależnych, art. 472 i 473 k.p.c. umożliwiają ustalenie tych okoliczności w drodze postępowania odwoławczego przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych. Zgodnie z w/w artykułami w postępowaniu w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych każdy fakt mający wpływ na prawo do świadczenia lub jego wysokość może być dowodzony wszelkimi środkami, które sąd uzna za pożądane, a ich dopuszczenie za celowe. Sąd nie jest związany środkami dowodowymi określonymi dla dowodzenia przed organem rentowym.

Przeprowadzone postępowanie dowodowe pozwala na dokonanie ustalenia, iż ubezpieczony w spornych okresach czasu wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pracę w warunkach szczególnych w rozumieniu cytowanego przepisu art. 32 ust. 1, ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Wykonywane przez niego prace należą do prac o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości i wymienione są w:

- wykazie „A” w dziale XIV poz. 16 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( Dz. U. Nr 8 z 1983 r., poz. 43) - praca ubezpieczonego w Wojewódzkiej Spółdzielni (...) w B. Oddziale (...) w I. Bazie Transportowej w Ż., w Spółdzielni (...)w S., w Spółdzielni (...)w Ł. w Zakładzie Usług (...) w J.;

- wykazie „A” w dziale XIV poz. 12 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( Dz. U. Nr 8 z 1983 r., poz. 43) - praca ubezpieczonego w Zakładach (...) w B. ( w okresie od 24 marca 1981 roku do dnia 31 sierpnia 1988 roku), w Zakładzie (...) w W. J. K. w B., w Zakładzie (...) Sp. z o.o. w B.;

- wykazie „A” w dziale IV poz. 39 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( Dz. U. Nr 8 z 1983 r., poz. 43) - praca ubezpieczonego w Zakładach (...) w B. ( w okresie od 9 lutego 1989 roku do dnia 3 maja 1992 r. roku).

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że ubezpieczony ma wymagany łączny ponad 15 letni okres zatrudnienia w warunkach szczególnych, uprawniający do przyznania prawa do wcześniejszej emerytury na mocy cytowanego art. 32 w zw. z art. 184 ustawy z dnia 17.12.1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Zaliczenie wymienionych wyżej okresów spowodowało, że odwołujący spełnia warunki konieczne do przyznania emerytury określone w cytowanych wyżej przepisach ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku i § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 z 1983 r., poz. 43 ze zm.).

Mając powyższe na uwadze Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i przyznał ubezpieczonemu prawo do emerytury od spełnienia przez niego ostatniej przesłanki nabycia tego prawa, to jest osiągnięcia wieku 60 lat.

W punkcie II wyroku Sąd Okręgowy zgodnie z przepisem art. 118 ust. 1a ustawy emerytalnej z urzędu orzekł w przedmiocie odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Zdaniem Sądu Okręgowego w okolicznościach przedmiotowej sprawy brak było podstaw do stwierdzenia odpowiedzialności organu rentowego, pomimo uwzględnienia odwołania ubezpieczonego. Ubezpieczony za sporny okres zatrudnienia przedłożył wprawdzie świadectwa pracy w warunkach szczególnych, które z uwagi na ściśle określone wymogi formalne zostały zakwestionowane przez organ rentowy. Mając na uwadze sformalizowany przebieg postępowania przed organem rentowym, jak również występujące ograniczenia dowodowe, do przyznania ubezpieczonemu prawa do żądanego świadczenia konieczne było przeprowadzenie postępowania dowodowego na okoliczność świadczenia przez odwołującego zatrudnienia w warunkach szczególnych .

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie przepisu art. 98 § 3 k.p.c. i 99 k.p.c. w zw. z § 12 ust. 1 pkt. 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w/s opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu ( Dz. U. z 2013 roku poz. 490 t.j.).

SSO Janusz Madej