Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Pozwem wniesionym w dniu 15 października 2013 r. (...) (...) SA w W. wniósł o zasądzenie od pozwanego Z. A. kwoty 8.221,68 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 21 maja 2012 r. do dnia zapłaty, a także kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa prawnego według norm prawem przepisanych.

W uzasadnieniu powód podniósł, iż w związku z wypowiedzeniem przez pozwanego umowy flotowej nr (...)/ (...) (...) dnia 23 października 2007, zgodnie z postanowieniami art. 12 § 1 pkt 2 tzw. ogólnych warunków w zakresie świadczenia usług monitorowania (dalej OWU), jest on uprawiony do obciążenia pozwanego opłatą dodatkową w wysokości 8.221,68 zł (pozew: k.3 -20).

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwany zaskarżył powyższy nakaz w całości. Pozwany stwierdził, iż przedstawione wraz z pozwem ogólne warunki nie wiążą stron, gdyż nie zostały pozwanemu doręczone a ponadto realizacja umowy z powodem była związana z umową zawartą przez pozwanego z (...) oraz powoda z (...). Skoro powoda nie wiąże już umowa z (...) to nie ma podstaw do kontynuowania umowy z powodem (sprzeciw k. 29 - 118, 123 - 128).

W odpowiedzi na sprzeciw powód podtrzymał dotychczasowe stanowisko w sprawie i podniósł, iż w umowie pozwany potwierdził otrzymanie ogólnych warunków a system monitoringu może być wykorzystywany przez pozwanego nie tylko do realizacji umowy z (...) (k. 139, 161).

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 23 października 2007 r. (...) (...) sp. z o.o. w W. ((...)) zawarł ze Z. A. umowę flotową nr (...)/ (...)/01/07 (zwana dalej umową flotową), na podstawie której (...) zamontował w samochodach Z. A. specjalny system monitorowania pracy sprzętu wykonującego zadania zimowego utrzymania dróg krajowych na terenie Polski i świadczył usługi monitorowania w zamian za abonament miesięczny za pojazd w cenie 120 zł netto (dowód: § 1 ust. 1 i 3 umowy k. 11 i 11v).

(...) sporządził także ogólne warunki w zakresie świadczenia usług monitorowania (...) (...) sp. z o.o. zgodnie z którymi umowa w zakresie usług monitorowania miałaby być zawarta na okres 36 miesięcy (art. 6 ust. 2 pkt 3 ogólnych warunków k. 14). Według tych warunków niezłożenie oświadczenia na miesiąc przed upływem okresu obowiązywania miało oznaczać zawarcie umowy na kolejne 12 miesięcy (dowód: art. 14 ust. 1 zd. drugie ogólnych warunków k. 15). W przypadku złożenia oświadczenia o rozwiązaniu umowy przez usługobiorcę miał być on zobowiązany do zapłaty pozostałych opłat abonamentowych w terminie 7 dni od daty rozwiązania umowy (dowód: art. 13 § 1 ust. 2 ogólnych warunków k. 15).

Ogólne warunki w zakresie świadczenia usług monitorowania (...) (...) sp. z o.o. nie zostały doręczone Z. A. ani zaakceptowane przez niego (dowód: zeznania świadka D. A. k. 173 - 174).

Umowa flotowa została przez Z. A. wypowiedziana z dniem 30 kwietnia 2012 r. (dowód: odpis pisma k. 16).

(...) wystawił w związku z rozwiązaniem umowy Z. A. notę obciążeniową na kwotę 8221,68 zł płatną w terminie 7 dni od otrzymania noty na podstawie art. 13 ust. 1 pkt 2 ogólnych warunków w zakresie świadczenia usług monitorowania (dowód: odpis noty k. 17).

Kwota ta nie została zapłacona, natomiast Z. A. zapłacił wszystkie należności wynikające z umowy flotowej do dnia rozwiązania umowy (okoliczność nie sporna, przyznana przez pełnomocnika powoda na rozprawie w dniu 10 września 2014 r. k. 175).

W dniu 2 listopada 2007 r. Z. A. zawarł z Generalną Dyrekcją Dróg Krajowych i Autostrad (zwana dalej (...)) umowę na podstawie której miał utrzymywać w zimie drogi krajowe na obszarze oddziału w S. (dowód: odpis umowy k. 37 - 58). Umowa została zawarta po wygraniu przetargu, warunkiem zawarcia umowy było to, że Z. A. zawrze umowę z (...) na świadczenie usług monitorowania (dowód: zeznania świadka D. A. k. 171).

Kolejną umowę zawarto w dniu 21 grudnia 2010 r. (dowód: kopia umowy (...)).

Przyczyną wypowiedzenia umowy z (...) było to, że okazało się że nie ma on już podpisanej umowy z (...) (dowód: zeznania świadka D. A. k. 171).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie wyżej wskazanych odpisów dokumentów złożonych w aktach, twierdzeń stron co do okoliczności niespornych i zeznań świadka D. A. (k. 173 - 175).

Autentyczność złożonych dokumentów prywatnych nie była kwestionowana. Jedynie sporne było czy załączone ogólne warunki (k. 13 - 15) zostały doręczone pozwanemu i stanowiły integralną część umowy. Ustalenie tego stanowiło istotę niniejszej sprawy i zostanie omówione poniżej.

Sąd dał wiarę zeznaniom świadka D. A. (k.173 – 175) w całości, gdyż są spójne i logiczne. W szczególności Sąd dał wiarę zeznaniom świadka co do tego, że pozwanemu nie doręczono ogólnych warunków dołączonych do pozwu. Nie ma bowiem dowodu, że powód te warunki doręczył, nie są one podpisane przez pozwanego, a w umowie ogólne warunki, które miał zaakceptować pozwany różnią się nazwą z przedstawionymi do pozwu. Gdyby zatem chociażby okazano pozwanemu wzorzec dołączony do pozwu, to w umowie powinna się znaleźć nazwa tego dokumentu. Nie przedstawiono zatem żadnego dowodu doręczenia, powód nie zgłosił także żadnych wniosków z zeznań świadków lub stron. Dlatego też Sąd dał wiarę zeznaniom świadka, że nie doręczono pozwanemu ogólnych warunków, których zapisy są podstawą powództwa.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Na wstępie należy stwierdzić, iż nie było podstaw do przekazania sprawy do innego Sądu, gdyż tutejszy Sąd jest właściwy na podstawie art. 34 kpc w zw. z art. 454 § 1 kc. Dlatego Sąd odmówił przekazania sprawy do innego Sądu (k. 149).

Strony łączyła umowa o świadczenie usług co było okolicznością nie sporną. Sporna była jedynie jej treść w części związanej z ogólnymi warunkami świadczenia usług. Powód bowiem swojej roszczenie wywodzi z zapisów przedstawionych wraz z pozwem ogólnych warunków w zakresie świadczenia usług monitorowania (...) (...) sp. z o.o. (k. 13 - 15) twierdząc, że stanowiły integralną część umowy.

Z kolei pozwany zaprzecza, aby akceptował postanowienia tam zawarte, twierdząc, iż nie zostały mu one doręczone.

Ustalenie czy przedstawione ogólne warunki wiążą strony jest istotą niniejszej sprawy bowiem jedynie w przypadku pozytywnej odpowiedzi na to pytanie powództwo podlegałoby uwzględnieniu a w przypadku negatywnej oddaleniu.

Umowa pomiędzy stronami została w dniu 30 kwietnia 2012 r. wypowiedziana (k. 16). Na podstawie tej umowy pozwany był zobowiązany do zapłaty m.in. abonamentu miesięcznego za usługi monitorowania w cenie 120 zł netto (§ 1 ust. 3 umowy k. 11 v). Należności za okres do wypowiedzenia umowy zostały przez pozwanego zapłacone, co nie było sporne a wprost przyznał to powód na rozprawie w dniu 10 września 2014 r. (k. 175).

Natomiast zgodnie z przedstawionymi „ogólnymi warunkami w zakresie świadczenia usług monitorowania (...) (...) sp. z o.o.” umowa była zawarta na czas oznaczony i jeżeli zostałaby rozwiązana przez pozwanego przed upływem tego terminu byłby on zobowiązany do zapłaty pozostałych opłat abonamentowych.

Zgodnie z art. 384 § 1 kc ustalony przez jedną ze stron wzorzec umowy, w szczególności ogóle warunki umów wiąże drugą stronę, jeżeli został jej doręczony przed zawarciem umowy.

Nie ma obowiązku doręczenia jeżeli posługiwanie się wzorcem jest w stosunkach danego rodzaju zwyczajowo przyjęte i wtedy wzorzec wiąże także, gdy druga strona mogła się z łatwością dowiedzieć się o jego treści (art. 384 § 2 kc).

Przede wszystkim należy stwierdzić, że nie można uznać, iż do sprawy ma zastosowanie przepis art. 384 § 2 kc. Z świadczeniem usług monitorowania pojazdów nie wiąże się zwyczajowo posługiwanie wzorcem umownym. Nawet powód nie powołuje się na ten przepis.

Zatem aby ogóle warunki obowiązywały, konieczne było ich doręczenie pozwanemu.

Biorąc pod uwagę przeprowadzone postępowanie dowodowe Sąd uznał, że nie zostały on pozwanemu doręczone. Przede wszystkim na przedstawionym egzemplarzu brak jest podpisu pozwanego co potwierdzałoby fakt ich doręczenia. Także w treści podpisanej umowy nie ma sformułowania, że ogólne warunki zostały pozwanemu doręczone. Jest tylko sformułowanie, że pozwany zapoznał się z ogólnymi warunkami a to nie to samo co doręczenie (k. 12 v). Ważniejsze jednak jest to, że w umowie użyte jest sformułowanie „Ogólne warunki świadczenia usług monitorowania” (§ 7 ust. 1 k. 12 v) tymczasem przedstawione warunki zatytułowane są „Ogólne warunki w zakresie świadczenia usługi monitorowania (...) (...) sp. z o.o.”. Jest to różnica na którą powołuje się pozwany. Należy przyznać mu rację, że biorąc pod uwagę różnice w nazwie nie można uznać, iż ogóle warunki o których mowa w tekście umowy nie są tymi samymi warunkami, które dołączono do pozwu. Nawet jeśli różnice w nazwie nie są duże, to jednak mają znaczenie, gdyż jak wynika z zeznań świadka D. A. tekst umowy został w całości opracowany przez powoda. Zatem powód powinien wiedzieć jak nazwa się wzorzec, którym się posługuje. A skoro oznaczył go w taki sposób jak zapisano w umowie to oznacza to, że istniał wtedy inny wzorzec nazwany „Ogólne warunki świadczenia usługi monitorowania” i nie został on przedstawiony wraz z pozwem i nie udowodniono jakie zapisy istniały w tym wzorcu. Należy podkreślić, iż powód jest przedsiębiorcą i powinien zachować należytą staranność polegającą na tym, że jeżeli chciał aby dołączony przez niego do pozwu wzorzec wiązał strony, powinien doręczyć go pozwanemu i uzyskać potwierdzenie tego doręczenia np. poprzez wpisanie tej nazwy wzorca do umowy. Niedoręczenie wzorca załączonego do pozwu potwierdzają zeznania świadka D. A.. Jak wskazano wyżej sąd dał im wiarę.

A zatem Sąd uznał, że przedstawiony wraz z pozwem wzorzec nie był integralną częścią umowy zawartej pomiędzy stronami. Pozwany ma rację, że przyjecie innego stanowiska prowadziłoby do tego, że powód mógłby wpisać dowolne postanowienia do przedstawionego wzorca i powoływać się na nie.

Należy podzielić stanowisko przedstawione w literaturze, że istotne znaczenie ma czy rzeczywiście wzorzec został doręczony i nawet jeżeli strona podpisała, że wzorzec został jej doręczony to jeżeli nie został rzeczywiście doręczony to nie wiąże strony. Podobna sytuacja zachodzi w przypadku tzw. klauzuli fikcji, gdzie adherent rzekomo potwierdza, że zapoznał się z treścią wzorca i wyraża zgodę na włączenie do treści umowy (tak: A Rzetecka - Gil Komentarz do 384 kc Lex El/2011).

Skoro zapisy o czasie trwania umowy i konieczności zapłaty dalszych abonamentów nie wiązały pozwanego to nie ma podstaw, aby zasądzić od pozwanego na rzecz powoda żądaną kwotę.

Powództwo na podstawie art. 384 §1 kc podlega oddaleniu.

Natomiast drugi z zarzutów pozwanego Sąd uznał za nie uzasadniony. Pozwany powoływał się bowiem na to, że umowa z powodem została zawarta tylko ze względu na umowę pozwanego zawartą z (...), na której podstawie pozwany był zobowiązany do odśnieżania dróg. (...) monitorowania miał pomagać w realizacji umowy. Powód miał też podpisaną umowę z (...), i warunkiem zawarcia przez pozwanego umowy z (...) było zawarcie też umowy przez pozwanego z powodem. Obecnie powód nie jest już kontrahentem (...) i pozwany musi zawrzeć nową umowę o świadczenie usług monitoringu.

Z przedstawionej umowy nie wynika jednak, że warunkiem kontynuowania umowy z powodem było to, aby współpracował on z (...). Poza tym jak wynika z zeznań świadka D. A. pozwany nadal mógł korzystać z usługi monitorowania.

Wysokość abonamentu, który pozostałby do zapłaty nie była sporna.

Jednakże tak jak wskazano z uwagi na pierwszy zarzut powództwo podlega oddaleniu.

O kosztach sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. zasądzając je w całości na rzecz pozwanego. Kosztami tymi były opłata skarbowa od pełnomocnictwa 17 zł i wynagrodzenie adwokata ustalone na § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. z 2013 r. poz. 461 j.t.) 1200 zł.

Biorąc powyższe pod uwagę sąd orzekł jak w sentencji.