Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 stycznia 2009 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w następującym składzie:

Przewodniczący: SSO Hanna Kulesza

Protokolant: aplikant radcowski Łukasz Karboński

po rozpoznaniu w dniu 27 stycznia 2009 r. w Warszawie

sprawy z powództwa (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W.

przeciwko Prezesowi Urzędu Komunikacji Elektronicznej

o nałożenie kary pieniężnej

na skutek odwołania powoda od decyzji pozwanego z dnia 8 sierpnia 2007 r., Nr (...) (...)

I.  Zmienia zaskarżoną decyzje w ten sposób, że w miejsce kary pieniężnej w kwocie 20.000 zł nakłada na (...) Sp. z o.o. w W. karę pieniężną w kwocie 10.000 zł (dziesięć tysięcy) złotych,

II.  Znosi między stronami koszty zastępstwa procesowego oraz zasądza od Prezesa Urzędu (...) Elektronicznej na rzecz (...) Sp. z o.o. w W. kwotę 50 (pięćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu połowy opłaty sądowej od odwołania.

UZASADNIENIE

W dniu 8 sierpnia 2006 r. Prezes Urzędu (...) Elektronicznej (dalej - Prezes (...) lub „Pozwany”) wydał decyzję o nr (...)(12) (dalej - (...)) nakładającą na (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. (dalej - (...) lub „Powód”) karę pieniężną w wysokości 20.000 zł (słownie: dwadzieścia tysięcy zł).

W toku postępowania kontrolnego Prezes UKE ustalił, że (...) bezpodstawnie zmieniła w systemach informatycznych ( (...)) dane abonenta Pana K. K.. Zmiana dotyczyła imienia i nazwiska abonenta, adresu korespondencyjnego a także imienia, nazwiska oraz adresu reprezentanta głównego dla konta. Ponadto Powód dokonał bezpodstawnej zmiany danych polegającej na dopisaniu do danych abonenta K. K., numeru NIP należącego do innego abonenta, tj. (...) w R..

W uzasadnieniu Decyzji Prezes UKE wskazał, iż (...) dopuściło się naruszenia przepisu art. 159 ust. 3 ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne (dalej - (...)) polegającego na bezprawnym przetwarzaniu danych abonenta K. K., co w jego ocenie stanowiło naruszenie obowiązku zachowania tajemnicy telekomunikacyjnej. W ocenie Prezesa UKE konsekwencją naruszenia tajemnicy telekomunikacyjnej było pogorszenie sytuacji prawnej abonenta, narażenie abonenta na możliwość ujawnienia jego danych objętych tajemnicą telekomunikacyjną, a także stworzenie istotnej przeszkody w wykonywaniu usługi telekomunikacyjnej zgodnie z zawartą umową. Ustalając wymiar kary, Prezes UKE wziął pod uwagę okoliczność, iż naruszenie dotyczyło indywidualnego przypadku oraz to, iż w dniu 29 marca 2007 r. (...) usunęła stwierdzone kontrolą naruszenie obowiązku zachowania tajemnicy telekomunikacyjnej. W dniu 22 sierpnia 2007 r. (...) wniosła odwołanie od Decyzji. Powód zarzucił skarżonej Decyzji naruszenie art. 159 ust. 3 w zw. z art. 209 ust. 1 pkt. 24 Pt oraz art. 210 ust. 2 Pt i wniósł o uchylenie Decyzji, ewentualnie jej zmianę poprzez zmniejszenie nałożonej kary, z uwzględnieniem kryteriów opisanych w art. 210 ust. 2 Pt.

W uzasadnieniu odwołania od Decyzji Powód podniósł, iż Prezes UKE dopuścił się naruszenia art. 159 ust. 3 Pt w zw. z art. 209 ust. 1 Pt poprzez błędne przyjęcie, że Powód przetwarzał dane abonenta w sposób naruszający obowiązek zachowania tajemnicy telekomunikacyjnej. W ocenie (...) pomimo błędnej zmiany danych abonenta, nie doszło jednak do naruszenia jakichkolwiek obowiązków Powoda w związku ze świadczoną usługą telekomunikacyjną a faktury były doręczane na prawidłowy adres abonenta. (...) wskazała ponadto, iż brak było podstaw do nałożenia na nią kary pieniężnej na podstawie art. 209 ust. 2 pkt. 24 Pt, ponieważ Powód nie naruszył obowiązku zachowania tajemnicy telekomunikacyjnej.

Ponadto w uzasadnieniu odwołania od Decyzji, Powód wskazał na naruszenie art. 210 ust. 2 Pt poprzez jego błędne zastosowanie, a w konsekwencji nałożenia na (...) kary pieniężnej z pominięciem kryteriów nakładania kary przewidzianych w tym przepisie, tj. zakresu naruszenia, dotychczasowej działalności ukaranego podmiotu oraz jego możliwości finansowych.

Pismem z dnia 3 stycznia 2008 r. Prezes UKE złożył odpowiedź na odwołanie od Decyzji wnosząc o oddalenie odwołania oraz zasądzenie na jego rzecz kosztów zastępstwa procesowego.

Odnosząc się do zarzutów wskazanych w odwołaniu od Decyzji, Prezes UKE wskazał, iż czynności Powoda polegające na usunięciu prawidłowych danych abonenta i zastąpieniu ich błędnymi danymi wypełnia definicję przetwarzania danych i dlatego stanowi naruszenie art. 159 ust. 3 Pt. Ponadto w ocenie Pozwanego numer NIP stanowi daną objętą tajemnicą telekomunikacyjną a co za tym idzie Powód poprzez dodanie do danych abonenta niepoprawnego numeru NIP dokonał przetwarzania danych abonenta przewidzianego w art. 161 ust. 1 Pt.

Odnosząc się do zarzutu Powoda, iż Pozwany wydając decyzję pominął kryteria wymienione w art. 210 ust. 2 Pt, Prezes UKE zaprzeczył i wskazał, że wydając Decyzję uwzględnił wszystkie kryteria, o których mowa w art. 210 ust. 2 Pt.

(...) podniosła w odwołaniu od Decyzji, że przy określaniu wysokości kary pieniężnej Pozwany wziął pod uwagę decyzje nakładające kary pieniężne na Powoda, które nie są prawomocne. W odpowiedzi Prezes UKE wskazał, iż przepis art. 210 ust. 2 Pt nakazuje brać pod uwagę dotychczasową działalność podmiotu karanego, co winno obejmować szeroki zakres zjawisk, w szczególności kwestię stosunku do naruszonych przepisów w okresie poprzedzającym stwierdzenie naruszenia. Zdaniem Pozwanego, fakt zaskarżenia decyzji nakładających kary na Powoda, nie przekreśla możliwości wzięcia pod uwagę faktu wydania takich decyzji przy określaniu wymiaru kary.

Powód zarzucił, iż Pozwany nie ustalił rzeczywistego dochodu (...) a oparł się jedynie na przychodzie za rok 2006. W odpowiedzi na odwołanie Prezes UKE wskazał, iż możliwości finansowe podmiotu karanego nie są jedynym kryterium ustalania wymiary kary pieniężnej, gdyż trzeba również wziąć pod uwagę zakres dokonanych naruszeń oraz dotychczasową działalność. W ocenie Pozwanego zarzut, iż Pozwany nie ustalił dochodu (...) nie stanowi naruszenia dyspozycji art. 210 ust. 2 Pt.

W odpowiedzi na odwołanie od Decyzji Pozwany wskazał, iż zarzut Powód wskazujący na brak dowodów pogorszenia sytuacji prawnej abonenta , narażenia na ujawnienie jego danych objętych tajemnicą telekomunikacyjną a także stworzenia istotnej przeszkody w wykonaniu usługi telekomunikacyjnej, jest bezzasadny. W ocenie Pozwanego udowodnienie faktu, iż Powód przetworzył dane objęte tajemnicą telekomunikacyjną jest już wystarczająca przesłanką uznania, iż doszło do pogorszenia sytuacji prawnej abonenta.

Ponadto Pozwany wskazał, iż wyjątkowość przypadku takiego naruszenia w toku działalności Powoda, nie może stanowić podstawy odstąpienia od wymierzenia kary w sytuacji, gdy dopuszcza się on naruszenia prawa.

Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił następujący stan faktyczny sprawy:

W dniu 22 marca 2007 r. do Prezesa UKE wpłynęło pismo abonenta Pana K. K., informujące o nieuprawnionych zmianach danych właściciela telefonu w sieci (...) oraz związanej z tym możliwości udostępnienia osobom trzecim informacji o dokonywanych z tego telefonu połączeniach.

W toku postępowania kontrolnego Prezes UKE ustalił, że (...) bezpodstawnie zmieniła w systemach informatycznych ( (...)) dane abonenta Pana K. K.. Zmiana dotyczyła imienia i nazwiska abonenta, adresu korespondencyjnego a także imienia, nazwiska oraz adresu reprezentanta głównego dla konta. Ponadto Powód dokonał bezpodstawnej zmiany danych polegającej na dopisaniu do danych abonenta K. K., numeru NIP należącego do innego abonenta, tj. (...) w R.. Numer ten nie powinien być obecny w danych abonenta, ponieważ zawarta z nim umowa nie zawierała numeru NIP. Dopisanie numeru NIP musiało mieć miejsce przez dniem 24 stycznia 2007 r., gdyż znalazł się on na fakturze wystawionej tego dnia na abonenta przez Pozwanego.

Powyższe ustalenia faktyczne zostały ustalone przez Sąd w oparciu o materiał dowodowy zgromadzony w aktach administracyjnych i sądowych i nie były kwestionowane przez żadną ze stron w toku postępowania.

Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zważył, co następuje:

W pierwszej kolejności Sąd zważył, że w niniejszej sprawie rola Sądu sprowadzała się do kontroli zasadności i celowości decyzji, a także oceny, czy zaistniały podstawy do jej wydania i nie obejmowała oceny pod względem formalnym prawidłowości postępowania administracyjnego. W związku z powyższym Sąd w pełni podziela argumenty pozwanego w tym zakresie, ugruntowane również w orzecznictwie Sądu Najwyższego, zgodnie z którymi celem postępowania sądowego jest merytoryczne rozstrzygnięcie sporu między stronami, powstałego po wydaniu decyzji Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej, a nie kontrola postępowania administracyjnego. Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, jako sąd cywilny prowadzi sprawę cywilną według reguł kontradyktoryjnego postępowania cywilnego. Kontrola legalności decyzji administracyjnej należy natomiast do sądów administracyjnych i dokonywana jest w postępowaniu sądowooadministracyjnym. Sąd nie badał prawidłowości postępowania administracyjnego, skoro kwestionowanie przez powoda prawidłowości postępowania administracyjnego nie może prowadzić do uchylenia zaskarżonej decyzji przez Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Powód miał natomiast możliwość przedstawienia w postępowaniu przed Sądem Ochrony Konkurencji i Konsumentów materiału dowodowego wskazującego na niezasadność zaskarżonej decyzji lub brak podstaw do jej wydania, co prowadziłoby w konsekwencji do jej uchylenia.

W ocenie Sądu Prezes UKE słusznie uznał, iż powód dopuścił się naruszenia art. 159 ust. 3 Prawa telekomunikacyjnego polegającego na bezprawnym przetwarzaniu danych abonenta K. K., co stanowi naruszenia obowiązku zachowania tajemnicy telekomunikacyjnej. W ocenie Sądu, zarzuty powoda w tym zakresie nie zasługują na uwzględnienie.

W szczególności, zdaniem Sądu, na uwzględnienie nie zasługuje zarzut powoda dotyczący naruszenia art. 159 ust. 3 w zw. z art. 209 ust. 1 pkt. 24 Prawa telekomunikacyjnego poprzez błędne przyjęcie, że Powód przetwarzał dane abonenta w sposób naruszający obowiązek zachowania tajemnicy telekomunikacyjnej.

W świetle art. 159 ust. 3 PT, z wyjątkiem przypadków określonych ustawą ujawnianie lub przetwarzanie treści albo danych objętych tajemnicą telekomunikacyjną narusza obowiązek zachowania tajemnicy telekomunikacyjnej. W myśl art. 159 ust. 1 Pt, tajemnica komunikowania się w sieciach telekomunikacyjnych (tajemnica telekomunikacyjna), obejmuje w szczególności dane dotyczące użytkowników, w tym dane przekazywane w sieci telekomunikacyjnej, a także dane o użytkownikach występujące w związku z ustanowieniem stosunku prawnego między abonentem a przedsiębiorcą, ponadto dane dotyczące będących osobami fizycznymi obejmują także dane osobowe w rozumieniu ustawy o ochronie danych osobowych. Sięgając dalej do brzmienia art. 161 ust. 1 PT należy wskazać, iż zgodnie z tym przepisem przetwarzanie danych obejmuje czynności polegające na zbieraniu, utrwalaniu, przechowywaniu, opracowywaniu, zmienianiu, usuwaniu i udostępnianiu informacji i danych.

Działania podjęte przez Powoda, polegające na usunięciu prawidłowych danych poprzez wpisanie w miejscu prawidłowych danych abonenta, innych błędnych danych mieszczą się w definicji przetwarzania danych zawartej w art. 161 ust. 1 PT. W ocenie Sądu działania powoda podjęte przez Powoda w zakresie przetwarzania danych w świetle przepisów art. 159 ust. 2 i 4 oraz art. 161 ust. 1 i 2 PT należy uznać za niedozwolone. W świetle ustalonego stanu faktycznego działania powoda nie są objęte wyłączeniem przewidzianym w art. 159 ust. 4 Pt. Dokonane przez Powoda przetwarzanie danych nie było niezbędne dla rejestrowania komunikatów i związanych z nimi danych transmisyjnych oraz nie nastąpiło za zgodą nadawcy lub odbiorcy, których dane te dotyczyły.

W ocenie Sądu bezprawne działania i czynności Powoda objęte są zakresem normy wyrażonej w przepisie art. 209 ust. 1 pkt. 24 UPT. Niewykonanie przez (...) obowiązku, o którym mowa w art. 159 ust. 3 PT stanowi sytuację przewidzianą w art. 209 ust. 1 pkt. 24 Pt., z godnie z którym, kto narusza obowiązek zachowania tajemnicy telekomunikacyjnej, o którym mowa w art. 159 Pt, podlega karze pieniężnej. W związku z tym wymierzenie kary pieniężnej przez Prezesa UKE należy uznać za w pełni uzasadnione.

Sąd uznał natomiast za słuszny wniosek Powoda dotyczący zmiany Decyzji poprzez obniżenie kary pieniężnej wymierzonej przez Prezesa UKE. W ocenie Sądu uzasadniony jest bowiem zarzut Powoda w zakresie w którym powołuje się on na naruszenie art. 210 ust. 2 Pt poprzez błędne jeyo zastosowanie, a w konsekwencji nałożenie na Powoda kary pieniężnej z pominięciem kryteriów nakładania kary zawartych we wspomnianym przepisie.

W konsekwencji Sąd obniżył wysokość nałożonej na powoda kary pieniężnej do 10.000 zł.

Powyższego rozstrzygnięcia Sąd dokonał na podstawie oceny stanu faktycznego w świetle przesłanek ustalenia wysokości kary wymienionych w art. 210 ust. 1 i ust. 2 PT, tj. zakresu naruszenia, dotychczasowej działalności podmiotu oraz jego możliwości finansowych.

W ocenie Sadu zakres naruszenia przepisów PT przez powoda był niewielki, co pokrywa się z oceną Prezesa UKE. Naruszenie dotyczyło bowiem indywidualnego przypadku.

Zdaniem Sądu również możliwości finansowe spółki są wystarczające dla nałożenia kary pieniężnej w wysokości 20.000 zł.

Natomiast trzecią z ustawowych przesłanek wymiaru kary - dotychczasowa działalność powodowej spółki, Sąd ocenił odmiennie od Prezesa UKE. Pozwany oceniając dotychczasową działalność spółki stwierdził, iż była ona trzykrotnie karana jego decyzjami, nie biorąc pod uwagę okoliczności, że wcześniejsze decyzje o ukaraniu powoda nie są prawomocne. Tymczasem, w ocenie Sądu, nieprawomocne decyzje o nałożeniu kar pieniężnych, nie mogą być brane pod uwagę przy ocenie dotychczasowej działalności. Brak prawomocnych decyzji nakładających na powoda kary pieniężne powinien w ocenie Sądu skutkować stwierdzeniem, że dotychczasowa działalność powodowej spółki była nienaganna. To zaś powinno zostać uwzględnione w wymiarze kary pieniężnej jako okoliczność łagodząca. Zdaniem Sądu, przyjęcie, że naruszenie przepisów PT nastąpiło w warunkach „recydywy”, przy braku prawomocności uprzednich decyzji o nałożeniu kar, rodziłoby ryzyko ustalenia kary na zbyt wysokim poziomie w przypadkach późniejszego, ewentualnego, uchylenia ww. decyzji.

Przyjmując zatem, że w sprawie, wbrew twierdzeniom Prezesa UKE, nie zaszły okoliczności uzasadniające zaostrzenie represji, Sąd uznał za zasadne obniżyć wysokość kary pieniężnej nałożonej przez Prezesa UKE.

W tym stanie Sąd Okręgowy, mając na uwadze okoliczności sprawy zmienił zaskarżona decyzję na podstawie art. 479 ⁵³ § 2 kpc.

O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku sporu na podstawie art. 98 kpc.

SSO Hanna Kulesza