Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 grudnia 2014 r.

Sąd Rejonowy w Olsztynie Wydział IX Karny

w składzie:

Przewodniczący: SSR Wojciech Kottik

Protokolant: Anna Ostromecka

bez obecności oskarżyciela publ.

po rozpoznaniu w dniu 3.10, 21.11 i 09.12.2014 r. sprawy

1.  Z. P. (1)

syna M. i I. z domu P.

ur. (...) w B.

obwinionego o to, że:

w dniu 24 marca 2014 r., ok. godz. 10 ⁴⁰ w O. na ul. (...) kierując samochodem nauki jazdy m-ki M. o nr rej. (...) nie zachował szczególnej ostrożności podczas omijania samochodu m-ki P. o nr rej. (...), w wyniku czego doprowadził do zderzenia, uszkodzenia pojazdu oraz zagrożenia bezpieczeństwa w ruchu drogowym, po czym oddalił się z miejsca zdarzenia nie pozostawiając swoich danych personalnych drugiemu uczestnikowi zdarzenia

- tj. za wykroczenie z art. 86 § 1 kw i art. 97 kw w zw. z art. 23 ust. 1 pkt. 2 i art. 44 ust. 1 pkt 4 ustawy Prawo o ruchu drogowym,

2. S. I. (1)

syna M. i T. z domu Z.

ur. (...) w K.

obwinionego o to, że:

I.  w dniu 24 marca 2014 r., ok. godz. 10 ⁴⁰ w O. na ul. (...) będąc instruktorem nauki jazdy przeprowadzającym kurs ze słuchaczem, który kierował samochodem m-ki M. o nr rej. (...) nie zachował szczególnej ostrożności podczas omijania samochodu m-ki P. o nr rej. (...), w wyniku czego doprowadził do zderzenia, uszkodzenia pojazdu oraz zagrożenia bezpieczeństwa w ruchu drogowym, po czym oddalił się z miejsca zdarzenia nie pozostawiając swoich danych personalnych drugiemu uczestnikowi zdarzenia

- tj. za wykroczenie z art. 86 § 1 kw i art. 97 kw w zw. z art. 23 ust. 1 pkt. 2 i art. 44 ust. 1 pkt 4 ustawy Prawo o ruchu drogowym,

II.  w L. od dnia 24 października 2013 r., do dnia 09 kwietnia 2014 r., będąc właścicielem pojazdu marki M. o nr rej. (...) nie zawiadomił w ustawowym terminie 30 dni Starosty o nabyciu pojazdu

- tj. za wykroczenie z art. 97 kw w zw. z art. 78 ust. 2 pkt 1 ustawy Prawo o ruchu drogowym

ORZEKA:

I.  obwinionego Z. P. (1) uznaje za winnego popełnienia zarzucanych mu czynów z art. 86 § 1 kw i art. 97 kw w zw. z art. 23 ust. 1 pkt. 2 i art. 44 ust. 1 pkt 4 ustawy Prawo o ruchu drogowym i za to na podstawie art. 86 § 1 kw w zw. z art. 9 § 2 kw skazuje go na karę 200,- (dwieście) złotych grzywny;

II.  obwinionego S. I. (1) uznaje za winnego popełnienia zarzucanych mu czynów z art. 86 § 1 kw i art. 97 kw w zw. z art. 23 ust. 1 pkt. 2 i art. 44 ust. 1 pkt 4 ustawy Prawo o ruchu drogowym, art. 97 kw w zw. z art. 78 ust. 2 pkt 1 ustawy Prawo o ruchu drogowym i za to na podstawie art. 86 § 1 kw w zw. z art. 9 § 2 kw skazuje go na karę 800,- (osiemset) złotych grzywny;

III.  na podstawie art. 624 § 1 kpk w zw. z art. 119 kpw zwalnia obwinionego Z. P. (1) od kosztów postępowania i opłaty.

IV.  na podstawie art. 118 § 1 kpw i art. 3 ust. 1 w zw. z art. 21 pkt. 2 ustawy o opłatach w sprawach karnych obciąża S. I. (1) obwinionego zryczałtowanymi wydatkami postępowania w kwocie 100,- (sto) złotych i opłatą w kwocie 30,- (trzydzieści) złotych.

UZASADNIENIE

Sąd ustalił, następujący stan faktyczny:

Obwiniony S. I. (1) prowadzi w L. szkołę (...) w której jest również instruktorem. W dniu 24 marca 2014 r., prowadził z kursantem, współobwinionym Z. P. (1) naukę jazdy samochodem ciężarowym marki M. o nr rej. (...) jadąc m. in. ul. (...) w O.. Ok. godz. 10 ⁴⁰ zbliżali się, jadąc tą ulicą, w stronę wiaduktu kolejowego przed posesją nr (...). W tym samym czasie z przeciwnego kierunku w stronę tego wiaduktu jechał samochód m-ki P. (...) o nr rej. (...) kierowany przez A. D. (1), a pasażerami, którego byli P. Z. (1) i G. B. (1). Kiedy A. D. dojechał do wiaduktu ocenił, że widziany przez niego nadjeżdżający z przeciwka pojazd nauki jazdy jest na tyle daleko, że zdoła przejechać pod wiaduktem i tak też uczynił. Po przejechaniu wiaduktu zorientował się, że pojazd nauki jazdy zjeżdża do środka jezdni, więc zatrzymał się i tak też na chwilę uczynił kierujący pojazdem (...). P.. Po chwili samochód ten jednak ruszył omijając P. i w końcowej fazie tego manewru tyłem pojazdu zahaczył o tył tego samochodu uszkadzając, łamiąc klosz lewego tylnej lampy zespolonej. Samochód nauki jazdy zatrzymał się na chwilę i po obejrzeniu pojazdu przez instruktora, który zarzucił kierującemu P. wymuszenie pierwszeństwa odjechał z miejsca zdarzenia.

(Dowód: wydruk z bazy (...) k. 7 – 8, 46-49;protokoły oględzin – k. 19, 28; notatki urzędowe – k. 26, szkic – k. 28; wydruk z bazy CEL – k. 43-45, płyta ze zdjęciami i zdjęcia dostarczone przez S. H. I. – k. 58, wydruki z systemu G. M. – k. 86-88; częściowo wyjaśnienia obwinionego Z. P. k. 91v; zeznania świadków – P. K. – k. 92, G. B. – k. 92, P. Z. – k. 92-92v; A. D. – k. 92v, T. Z. – k. 94)

W trakcie czynności wyjaśniających ustalono również, że obwiniony S. I. (1) w dniu 24 września 2013 r., nabył na rzecz firmy do niego należącej samochód ciężarowy m-ki M. o nr rej. (...). Jednak nabycie tego pojazdu zgłosił właściwemu staroście tj. Staroście (...) w L. dopiero w dniu 09 kwietnia 2014 r. Obwiniony jedynie w dniu 15 października 2013 r., zgłosił w Starostwie Powiatowym w L. wprowadzenie w/w pojazdu do infrastruktury należącego do niego Ośrodka Szkolenia (...).

(dowody: kserokopia pozwolenia czasowego – k. 23-24; kopia rachunku –k . 25; zaświadczenie – k. 90)

Obwiniony S. I. (1), zarówno w wyjaśnieniach złożonych na etapie czynności wyjaśniających jak i na rozprawie, nie przyznał się do popełnienia zarzucanych mu czynów i wyjaśnił, że do zdarzenia doszło nie podczas manewru omijania, a wymijania. Podkreślił, że zgodnie z oznakowaniem pionowym w rejonie wiaduktu na ul. (...) pojazd kierowany przez A. D. powinien był bezwzględnie ustąpić pierwszeństwa pojazdowi nauki jazdy. Po zdarzeniu poinformował kierującego P., że nie ustąpił im pierwszeństwa przejazdu i stwierdziwszy, że w jego pojeździe nie ma uszkodzeń odjechał z miejsca zdarzenia. Podkreślił, że w dniu 15.10.2013 r. zgłosił do starostwa wprowadzenie samochodu M. do nauki jazdy i tym samym spełnił ciążący na nim obowiązek.

(wyjaśnienia obwinionego – k. 91v)

Obwiniony Z. P. (1) w wyjaśnieniach złożonych na rozprawie przyznał, że kolizja miała miejsce i nie wykluczył, że było to w trakcie, gdy pojazd P. stał. Zaprzeczył natomiast, że oddalił się z miejsca zdarzenia, bo odjechał stamtąd na polecenie instruktora.

(wyjaśnienia obwinionego – k. 91v)

Sąd zważył, co następuje:

Wyjaśnienia obwinionego Z. P. częściowo zasługują na wiarę, natomiast wyjaśnienia obwinionego S. I. (1) nie zasługują na wiarę praktycznie w całości. Odnosząc się w pierwszej kolejności do wyjaśnień Z. P. to można ocenić je jako wiarygodne w tej części, w której nie wyklucza on, że do zderzenia pojazdów doszło, nie w sytuacji gdy oba samochodu były w ruchu (jak przekonuje współobwiniony S. H. I.), a gdy samochód m-ki P. stał. Tym samym de facto potwierdza on wersję zarówno kierującego jak i pasażerów P., że do zderzenia doszło podczas manewru omijania ich samochodu przez samochód nauki jazdy. Odnosząc się w tym miejscu do twierdzeń obwinionego S. H. I. i częściowo Z. P. dotyczących oznakowania i tym samym zasad pierwszeństwa obowiązujących pod wiaduktem należy stwierdzić, że mimo, iż faktycznie pod wiaduktem, jak wynika to z tego oznakowania, bezwzględne pierwszeństwo miał pojazd nauki jazdy, to podkreślenia wymaga fakt, że do zderzenia pojazdów doszło nie pod wiaduktem, a już za nim. Wynika to nie tylko z relacji wszystkich świadków jadących samochodem m-ki P., ale z dowodów materialnych tj. umiejscowienia odłamków klosza tylnej lampy zespolonej P., które po rozbiciu i upadku ujawniono blisko 4,5 od wiaduktu (k. 28). Jeśli weźmie się pod uwagę długość samochodu P. (...) (w zależności od wersji nadwozia w przedziale od (...) do 5599 mm) oraz to, iż w wyniku zaczepienia wystającym elementem samochodu M. odłamki rozbitego klosza lampy zespolonej P. były przemieszczane w kierunku zgodnym z kierunkiem jazdy M.-a, niewątpliwym jest, że samochód P. kierowany przez A. D. minął już przedmiotowy wiadukt (a więc zwężony odcinek drogi). Co warto podkreślić kierujący P. zdołał jeszcze zatrzymać kierowany przez siebie pojazd, co dodatkowo przeświadcza o tym, że wbrew twierdzeniom obwinionego S. I. nie można tu mówić o nieustąpieniu pierwszeństwa przez kierującego P.. Wprawdzie znak B-31 zakazuje wjazdu na zwężony odcinek drogi również w sytuacji gdy zmusiłoby to również zbliżającego się do niego z przeciwnej strony do zatrzymania się, ale w realiach niniejszej sprawy również i taka sytuacja nie zaszła, bo to kierujący P. zatrzymał się chcąc przepuścić M.-a i to podczas omijania P. doszło do jego uszkodzenia.

Zdaniem Sądu zarówno zeznania wszystkich przesłuchanych świadków w tej sprawie, zarówno pokrzywdzonych A. D., G. B., P. Z., jak i funkcjonariuszy Policji P. K. i T. Z., którzy byli na miejscu zdarzenia i dokonywali oględzin zarówno jego miejsca jak i pojazdu m-ki P. w pełni zasługują na wiarę. Wszyscy ci świadkowie to osoby zupełnie obce dla obwinionych, a w ich relacjach Sąd nie dopatrzył się nawet śladowych cech subiektywizmu. Ich zeznania są logiczne i spójne i z pozostałym materiałem dowodowym tworzą spójną całość. Nawet jeśli można zasadnie twierdzić, że kierujący P., oraz jego pasażerowie, jego koledzy byli zainteresowani opisaniem przebiegu zdarzenia jak najkorzystniejszym dla siebie, o tyle dowody materialne w postaci oględzin miejsca zdarzenia, śladów na jego miejscu i pojazdu zgłaszającego pozwalają pozytywnie zweryfikować relacje tych świadków.

Odnośnie oceny zachowania kierującego i współkierującego pojazdem M. bezpośrednio po zdarzeniu podkreślić należy, że przepisy ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym nie definiują pojęcia „wypadku drogowego” użytego w m. in. w przepisie art. 44 ust. 1 pkt 4 tej ustawy. Definicji takiej nie zawiera m. in. tzw. słowniczek czyli przepis art. 2 pkt 2 – 83 ustawy. Zgodnie zatem z ogólnie przyjętymi zasadami wykładni za wypadek uważa się nie tylko zdarzenie, w którym osoby w nim uczestniczące doznały obrażeń ciała (jak przyjmuje się to potocznie) ale również zdarzenie w którym uszkodzeniu uległy wyłącznie pojazd (lub pojazdy) biorące w nim udział (potocznie nazywane kolizją). – vide Komentarz R. A. Stefańskiego do art. 44 ustawy Prawo o ruchu drogowym LEX 2008. Przenosząc te rozważania na grunt niniejszej sprawy należy stwierdzić, że mimo, iż w zdarzeniu tym nikt nie doznał uszczerbku na zdrowiu na kierujących oboma pojazdami ciążyły obowiązki określone w cytowanym przepisie art. 44 ust. 1 pkt 4 wskazanej wyżej ustawy. Ciążyły one zatem też na współkierującym pojazdem M. – instruktorze nauki jazdy od którego należy wymagać szczególnie wysokiej znajomości przepisów ruchu drogowego.

Takiej znajomości przepisów należałoby oczekiwać od tego obwinionego również w zakresie realizacji obowiązku wynikającego z przepisu art. 78 ust. 2 pkt 1 ustawy Prawo o ruchu drogowym. Z tego jednoznacznego i oczywistego przepisu wynika, że właściciel pojazdu zarejestrowanego jest obowiązany zawiadomić w terminie nieprzekraczającym 30 dni starostę m. in o nabyciu pojazdu. W niniejszej sprawie jest bezsporne, że obwiniony nabył przedmiotowy pojazd m-ki M. w dniu 24 września 2013 r. Powinien był zatem maksymalnie do dnia 24 października 2013 r. zawiadomić Starostę (...) o nabyciu tego pojazdu. Wbrew twierdzeniom obwinionego wymogu tego nie spełniło zawiadomienie w dniu 15.10.2013 r., starostwa o wprowadzeniu tego pojazdu do infrastruktury należącego do obwinionego ośrodka szkolenia kierowców, bo nie jest ono tożsame z zawiadomieniem o nabyciu tego pojazdu. Tym samym za faktyczną datę złożenia takiego zawiadomienia uznano datę 09 kwietnia 2014 r., a więc datę uzyskania pozwolenia czasowego wydanego przez Starostę (...) na ten pojazd. Co charakterystyczne była to data już po zaistnieniu pierwszego z czynów zarzucanych temu obwinionemu.

W świetle przytoczonych wyżej argumentów Sąd uznał, że powiązanie wszystkich wskazanych dowodów jest na tyle logiczne, iż pozwala, w ocenie Sądu, na przyjęcie, że to właśnie ten obwiniony był sprawcą wszystkich zarzucanych mu czynów wyczerpujących dyspozycje przepisów art. 86 § 1 kw i art. 97 kw.

Wymierzając karę obwinionemu Sąd uznał jako okoliczności obciążające znaczny stopień szkodliwości społecznej przejawiający się w naruszeniu jednej z podstawowych zasad bezpieczeństwa w ruchu drogowym, jego zachowanie po popełnieniu czynu – zachowanie, które można oceniać jako de facto ucieczkę z miejsca zdarzenia. Zachowanie takie musi być uznane za szczególnie bulwersujące jeśli weźmie się pod uwagę, że obwiniony jest również instruktorem nauki jazdy, a zatem osobą od której należy oczekiwać, z jednej strony dużo wyższej znajomości przepisów Prawa o ruchu drogowym, a z drugiej stawiać dużo wyższe wymagania w zakresie dotyczącym przestrzegania tych przepisów. Mimo, że obwiniony był jedynie współkierującym przedmiotowym pojazdem, to niewątpliwie do niego należała decyzja o odjechaniu z miejsca zdarzenia, zresztą o wydaniu mu takiego polecenia mówi w swoich wyjaśnieniach współobwiniony Z. P.. Obwinionemu przypisano popełnienie w sumie 3 wykroczeń w ruchu drogowym, co niewątpliwie podnosi stopień szkodliwości tych czynów.

Jeśli weźmie się dodatkowo pod uwagę, że w ocenie Sądu, nie zachodzą wobec tego obwinionego żadne istotne okoliczności łagodzące wymierzona mu kara grzywny nie może być postrzegana jako rażąco surowa. Ukarany wykazał się rażącym lekceważeniem dla podstawowych norm prawnych dając swoją postawą bardzo zły przykład również dla szkolonego współobwinionego.

Sąd uznał, że sytuacja majątkowa i rodzinna tego obwinionego pozwala mu na uiszczenie również kosztów postępowania i opłaty.