Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 czerwca 2014 r.

Sąd Rejonowy w Giżycku w II Wydziale Karnym w składzie:

Przewodniczący – SSR Tomasz Zieliński

Protokolant – Anna Rogojsza

w obecności Prokuratora Prokuratury Rejonowej w Giżycku - ------------

po rozpoznaniu w dniu 25 czerwca 2014 roku sprawy

J. G. (1) zd. K.

urodz. (...) w T.

córki J. i P. zd. S.

oskarżonej o to, że:

W okresie od 1 sierpnia 2012 r. do 31 maja 2013 r. prowadząc działalność gospodarczą pod nazwą Cukiernia (...) w G. przy ul. (...) oraz wykonując czynności w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, uporczywie naruszała prawa pracownicze S. B. (1), D. P., M. N., A. K. (1), J. G. (2), K. J. (1), A. K. (2), A. Z. (1), J. I., M. U., H. D., A. S. (1), Z. G., S. U., B. D., D. B. (1), J. B., A. S. (2), J. S. (1), A. K. (3), A. Ś., U. G., E. K., A. Z. (2), A. J., S. B. (2), W. S., K. K. (2), E. U., M. R., A. K. (4), E. S., M. G., K. B., A. F., M. W., P. S., P. G., M. B. poprzez nieopłacenie składek na ubezpieczenia społeczne działając na ich szkodę oraz szkodę Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział O., przy czym łączna kwota nieopłaconych składek wynosi 88 569, 67zł.

tj. o czyn z art. 218§1a kk

1.  Oskarżoną J. G. (1) uznaje za winną popełnienia czynu zarzucanego jej aktem oskarżenia i za to na podstawie art. 218§1a kk skazuje ją na karę 1 (jeden) roku pozbawienia wolności.

2.  Na podstawie art.69§1 i 2kk, art. 70§1 pkt 1kk wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesza oskarżonej tytułem próby na okres 3 (trzy) lat.

3.  Na podstawie art. 46§1kk zobowiązuje oskarżoną do naprawienia szkody wyrządzonej zarzucanym jej przestępstwem w całości poprzez zapłatę na rzecz pokrzywdzonego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. kwoty 88 569,67 (osiemdziesiąt osiem tysięcy pięćset sześćdziesiąt dziewięć 67/100) zł.

4.  Na podstawie art. 627kpk w zw. z art. 616§1 pkt 2kpk zasądza od oskarżonej na rzecz oskarżyciela posiłkowego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. tytułem zwrotu poniesionych wydatków w związku z ustanowieniem pełnomocnika kwotę 442,80 (czterysta czterdzieści dwa 80/100) zł.

5.  Na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 23.06.1973 r. o opłatach w sprawach karnych i art. 627 kpk zasądza od oskarżonej na rzecz Skarbu Państwa tytułem opłaty kwotę 180 (sto osiemdziesiąt) zł i obciąża ją kosztami sądowymi w pozostałym zakresie w kwocie 90 (dziewięćdziesiąt) zł.

UZASADNIENIE

Na podstawie wyników rozprawy głównej Sąd ustalił i zważył, co następuje :

Cukiernia (...), której siedziba od 1972r mieści się w G. przy ul. (...) była firmą rodzinną prowadzoną przez członków rodziny oskarżonej J. G. (1). W okresie od 1989r. do lutego 2012r. była ona zarejestrowana na D. B. (1) – syna oskarżonej. Z dniem 20 lutego 2012 roku prowadzenie dalszej działalności gospodarczej przejęła oskarżona, która zakończyła ją w dniu 20.08.2013r. Poza siedzibą w G. Cukiernia (...) posiadała oddziały zamiejscowe w postaci sklepów w P., w E., w S., w B., w L. oraz w K.. Przejmując od syna firmę (...) miała świadomość jej złej sytuacji finansowej. Zakładała jednak, że wspólnie z mężem J. G. (2), którego wskazała jako pełnomocnika w związku ze zbliżającym się sezonem letnim będą w stanie poprawić kondycję finansową cukierni. Wbrew ich oczekiwaniom obroty nie wzrosły, a wręcz przeciwnie zaczęły spadać i poczynając od sierpnia 2012 roku, w związku z tym, że zadłużenie w firmie wzrastało J. G. (1) decydując się na dalsze prowadzenie działalności gospodarczej, szukając oszczędności zaprzestała odprowadzania do ZUS składek za zatrudnionych pracowników na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenia zdrowotne oraz Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Prowadząc po przejęciu od syna działalność gospodarczą w okresie do maja 2013 roku oskarżona zgłosiła do ubezpieczenia społecznego 39 pracowników, w tym uczniów, zatrudnionych zarówno w G. jak i w oddziałach zamiejscowych. W okresie od sierpnia 2012 roku kiedy po praz pierwszy nie opłaciła składek na poszczególne ubezpieczenia społeczne w części finansowanej przez ubezpieczonych (pracowników) oraz przez pracodawcę (płatnika) do maja 2013 roku łączna kwota nieopłaconych składek wynosiła 88.969,67 zł. O tym, że ni dopełniła ustawowego obowiązku opłacania składek na poszczególne ubezpieczenia oskarżona nie informowała pracowników. Nie odpowiadała również na wielokrotnie kierowane do niej przez ZUS Inspektorat w G. zawiadomienia oraz pisma informujące o wysokości zadłużenia i w konsekwencji wyżej wymieniony zakład decyzją nr (...) z dnia 10 czerwca 2013 roku stwierdził, że jest ona dłużnikiem ZUS z tytułu nieopłaconych składek, a nadto określił wysokość zadłużenia. Decyzja powyższa stanowiła nadto w związku z tym, że oskarżona nie uregulowała w zakreślonym terminie zadłużenia, podstawę wystawienia tytułu wykonawczego w oparciu, o który wszczęto postępowanie egzekucyjne prowadzone obecnie przez Komornika Sądowego w G. (dowód: zeznania świadków K. J. (2) k. 70, 71, D. B. (2) k. 305, J. G. k. 312, D. P. k. 88, A. K. (2) k. 91, H. D. k. 92, S. U. k. 95, J. S. (2) k. 98, A. Ś. k. 100, A. K. (1) k. 103, M. N. k. 106, S. B. (1) k. 109, K. J. (1) k. 112, E. S. k. 120-121, A. Z. (1) k. 129-130, A. S. (1) k. 141-142, U. G. k. 145-146, K. K. (2) k. 158-159, A. F. k. 168-169, A. Z. (2) k. 182-183, J. I. k. 190-191, A. K. (4) k. 196-197, M. R. k. 211, M. G. k. 221-222, M. U. k. 230-231, B. D. k. 239, K. B. k. 245, A. K. (3) k. 250, A. J. k. 261, E. U. k. 269, W. S. k. 278, M. W. k. 281, P. S. k. 284, S. B. (2) k. 293, Z. G. k. 296-297, E. K. k. 300, P. G. k. 307 i A. S. (2) k. 320; wyjaśnienia oskarżonej k. 316-318; zawiadomienie o przestępstwie wraz z załącznikami k. 1-69; wydruk REGON k. 311, wydruk z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej k. 319; kserokopie świadectw pracy i umów k. 90, 93, 96, 99, 102, 105, 108, 111, 114-115, 122-127, 131-138, 143, 147-156, 160-166, 170-175, 184-188, 192-193, 198-206, 214-218, 223-227, 232-237, 242-244, 248, 251-258, 262-266, 271-272, 279, 283, 285, 295, 299, 302, 309-310, 322-323).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o zeznania świadków, wyjaśnienia oskarżonej oraz pozostały materiał dowodowy ujawniony na podstawie art. 394§1i2kpk zawnioskowany aktem oskarżenia do odczytania.

Oskarżona J. G. (1) przesłuchana na etapie postępowania przygotowawczego w charakterze podejrzanej przyznała się do popełnienia czynu zarzucanego jej aktem oskarżenia (dowód: wyjaśnienia oskarżonej k. 316-317). Utrzymując, że cukiernia (...) od 50 lat była firmą rodzinną, wyjaśniła, że jej siedziba początkowo mieściła się w R., następnie w W., zaś od 1972 roku w G.. Twierdząc, iż prowadziła ją na zmianę z synem D. B. (1) przyznała, że przejęła ją w marcu 2012 roku. Wyjaśniła nadto, że już wówczas firma miała kłopoty finansowe i dlatego syn nie chciał jej prowadzić. Dodała, że decyzję o przejęciu firmy podjęła wspólnie z mężem przekonana o tym, że w okresie zbliżającego się sezonu sytuacja finansowa poprawi się. Oczekiwania te, co przyznała, nie sprawdziły się i obroty zaczęły jeszcze bardzie spadać. W związku z tym, że rosło zadłużenie przede wszystkim skupiła się na wypłacaniu pracownikom pensji. Przyznała natomiast, że nie mając pieniędzy przestała opłacać między innymi składki na poszczególne ubezpieczenia oraz, że nie kontaktowała się z ZUS-em, gdyż nie miała nic do zaoferowania. Ostatecznie, jak wyjaśniła, była zmuszona zawiesić działalność i zwolnić wszystkich pracowników. Dodała nadto, że lokal położony w G. przy ul. (...) został zajęty przez Komornika na wniosek wierzycieli.

Uznając, że w świetle zebranych dowodów wyjaśnienia oskarżonej nie budzą wątpliwości oraz że zachodzą przesłanki określone w trybie art. 335§1kpk Prokurator Prokuratury Rejonowej w Giżycku po uzgodnieniu z J. G. (1), która wyraziła chęć dobrowolnego poddania się karze, umieścił w akcie oskarżenia wniosek o wydanie wyroku skazującego i orzeczenie za zarzucany jej czyn wyczerpujący znamiona występku z art. 218§1akk:

- kary jednego roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania tytułem próby na okres trzech lat;

- na postawie art. 46§1kk obowiązku naprawienia szkody poprzez zapłatę na rzeczy (...) Oddział w O. kwoty 88.569,67 zł

a nadto zasądzenie kosztów procesu.

Sąd dając wiarę wyjaśnieniom oskarżonej, gdyż znalazły one potwierdzenie w zgromadzonych na etapie postępowania przygotowawczego dowodach, a mianowicie zeznaniach świadków i dokumentach, które także uznać należy za wiarygodne, a tym samym uznając, że okoliczności popełnienia przestępstwa nie budzą wątpliwości uwzględnił wniosek wniesiony przez Prokuratora, tym bardziej, że zostały spełnione pozostałe przesłanki określone w art. 335§1kpk.

Zdaniem Sądu nie ma bowiem wątpliwości, że zachowaniem opisanym w stawianym zarzucie oskarżona wyczerpała znamiona występku z art. 218§1akk zagrożonego karą nie przekraczającą 10 lat pozbawienia wolności. Przestępstwo określone w art. 218§1akk stanowi podstawowy typ naruszenia praw pracowniczych wynikających ze stosunku pracy lub ubezpieczenia społecznego. Prawa te podlegają ochronie prawno – karnej, bez względu na ich treść czy charakter. Tak więc, przepis ten niezależnie od uprawnień wynikających ze stosunku pracy chroni także prawa pracownika wynikające z ubezpieczenia społecznego, pod którego to pojęciem należy rozumieć zespół stosunków prawnych między ubezpieczonym, ubezpieczającym oraz instytucją ubezpieczającą w ramach których powstają i są realizowane określone obowiązki i prawa tych podmiotów, w szczególności obowiązek płacenia składek oraz prawa do świadczeń. Art. 218§1akk przedmiotem ochrony czyni te uprawnienia z zakresu ubezpieczeń społecznych, które mają charakter praw pracowniczych. Jest to przestępstwo indywidualne, tak więc czyn określony w art. 218§1akk może popełnić jedynie osoba, która wykonuje czynności w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych. Warunkiem odpowiedzialności karnej jest uporczywy lub złośliwy charakter naruszenia praw pracowniczych. Pojęcie uporczywości oznacza działanie lub zaniechanie trwające dłuższy czas lub powtarzające się w pewnym okresie zaś złośliwość charakteryzuje nie tylko zachowanie umyślne, ale nakierowane na cel w postaci chęci wyrządzenia innej osobie krzywdy, dolegliwości. Przestępstwo z art. 218§1akk ma zatem charakter umyślny zaś popełnić je można tylko w zamiarze bezpośrednim, na co wskazuje użycie przez ustawodawcę określenia „złośliwie lub uporczywie”. (zobacz: Kodeks karny, Część szczególna, Komentarz, Tom II, wydanie II pod redakcją Andrzeja Zoll, Zakamycze 2006 rok).

Opisanym w akcie oskarżenia zarzutem oskarżona prowadząc w okresie od 1.08.2012 do 31.05.2013 roku działalność gospodarczą oraz wykonując czynności w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, niewątpliwie uporczywie naruszyła prawa pracownicze zatrudnionych w cukierni (...) wskazanych pracowników, poprzez nieopłacenie składek na ubezpieczenia społeczne w łącznej kwocie 88.569,67 zł. działając na ich szkodę oraz szkodę (...) Oddział w O. w pełni wyczerpała znamiona występku z art. 218§1akk w wyżej podanym rozumieniu.

Nie ma również wątpliwości, że postawa J. G. (1), która przyznała się do popełnienia zarzucanego jej czynu wskazuje, że cele postępowania zostaną osiągnięte bez potrzeby przeprowadzenia rozprawy.

Uwzględniając na podstawie art. 343§6kpk wniosek Sąd skazał J. G. (1) za zarzucany jej czyn na podstawie art. 218§1akk na karę jednego roku pozbawienia wolności, której wykonanie warunkowo zawiesił tytułem próby na okres lat trzech. Nadto na podstawie art. 46§1kk zgodnie z wnioskiem Sąd zobowiązał oskarżoną do naprawienia szkody poprzez zapłatę na rzecz (...) Oddział w O. kwoty 88.569,67 zł i obciążył ją kosztami procesu.

Wymierzając wnioskowaną karę pozbawienia wolności Sąd miał na uwadze jako okoliczności obciążające niewątpliwie wysoki stopień zawinienia oskarżonej wynikający z popełnienia zarzucanego jej czynu z winy umyślnej z zamiarem bezpośrednim oraz czasu trwania przesądzającego o uporczywości jej zachowania a także społecznej szkodliwości wyrażającej się w rodzaju i charakterze naruszonego dobra w postaci praw osób wykonujących pracę zarobkową, rozmiarze wyrządzonej szkody mimo, że jest to przestępstwo formalne, a także sposobie i okolicznościach jego popełnienia oraz wadze naruszonych obowiązków ciążących na pracodawcy. Na niekorzyść oskarżonej Sąd wziął pod uwagę również jej dotychczasową karalność (dane o karalności k. 330-331).

Jako okoliczność łagodzącą Sąd miał natomiast na uwadze szczere przyznanie się oskarżonej do popełnienia zarzucanego jej czynu.

Zdaniem Sądu tak wymierzona kara jest współmierna do stopnia zawinienia oskarżonej, społecznej szkodliwości czynu jakiego dopuściła się, a nadto winna osiągnąć cele w zakresie wychowawczego i zapobiegawczego oddziaływania na jej osobę jako sprawcę oraz w zakresie szeroko rozumianej prewencji ogólnej. Sąd podzielił również wniosek w części dotyczącej tego, że w przypadku oskarżonej zachodzą przesłanki określone w art. 69§1i2kk i wykonanie tak orzeczonej kary jednego roku pozbawienia wolności warunkowo zawiesił tytułem próby na okres lat trzech, uznając tym samym, że jest on wystarczający dla osiągnięcia celów kary, o których mowa wyżej, w szczególności zapobieżenia powrotowi przez oskarżoną do przestępstwa.

Uwzględniając wniosek w części orzeczenia środka karnego na podstawie art. 46§1kk Sądowi umknęło uwadze, że między innymi obowiązku naprawienia szkody zgodnie z przepisem art. 415§5kpk nie orzeka się, jeżeli roszczenie wynikające z popełnienia przestępstwa jest przedmiotem innego postępowania albo o roszczeniu tym prawomocnie orzeczono. Z zawiadomienia o przestępstwie (k. 1) oraz z zeznań K. J. (2) (k. 70-71) zatrudnionej w ZUS Inspektorat G. wynika, że o roszczeniu ZUS wobec oskarżonej nie tylko prawomocnie rozstrzygnięto, ale nadano również klauzulę wykonalności i skierowano tytuł egzekucyjny do egzekucji, która nadal toczy się. Mając powyższe na uwadze Sąd pomimo skazania oskarżonej nie mógł orzec na podstawie art. 46§1kk o obowiązku naprawienia szkody.

O opłacie i kosztach sądowych w pozostałym zakresie zgodnie z wnioskiem orzeczono jak w pkt 5 wyroku nie znajdując podstaw do zwolnienia oskarżonej od obowiązku uiszczenia powyższych należności na rzecz Skarbu Państwa. Nadto zgodnie z wnioskiem (k. 396-397) Sąd na podstawie art. 627kpk w zw. z art. 616§1 pkt 2kpk zasądził od oskarżonej na rzecz oskarżyciela posiłkowego (...) Oddział w O. kwotę 442,80 zł tytułem zwrotu poniesionych wydatków w związku z ustanowieniem pełnomocnika w osobie radcy prawnego, uwzględniając stawkę minimalną wynikającą z §14 ust. 2 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (tekst jedn. Dz. U. z 2013 roku, poz. 461), który to przepis ma odpowiednie zastosowanie zgodnie z §2 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (tekst jedn. Dz. U. z 2013 roku, poz. 490).