Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 listopada 2014 r.

Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze w VI Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:

Przewodniczący – Sędzia SO Andrzej Tekieli

Sędziowie SO Edyta Gajgał

SR del. do SO Beata Chojnacka – Kucharska (spr.)

Protokolant Anna Potaczek

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej Roberta Remiszewskiego

po rozpoznaniu w dniu 21 listopada 2014 r.

sprawy P. L. oskarżonego z art. 222 § 1 kk i T. L. oskarżonej z art. 226 § 1 kk

z powodu apelacji, wniesionych przez oskarżonych

od wyroku Sądu Rejonowego w Lubaniu

z dnia 26 maja 2014 r. sygn. akt II K 385/13

I.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok wobec oskarżonych P. L. i T. L. uznając apelacje oskarżonych za oczywiście bezzasadne,

II.  zasądza od oskarżonych na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe za postępowanie odwoławcze w wysokości po 160 złotych od każdego z nich.

Sygn. akt VI Ka 441/14

UZASADNIENIE

T. L. została oskarżona o to, że:

W dniu 14 maja 2013 r. w K., woj. (...), w trakcie interwencji znieważyła słowami „ (...) łapówkarze” wykonujących czynności służbowe umundurowanych funkcjonariuszy Komendy Powiatowej Policji w L. starszego sierżanta T. C. i starszego sierżanta D. K. tj. o czyn z art. 226 § 1 k.k.

P. L. został oskarżony o to, że:

W dniu 14 maja 2013 r. w K., woj. (...), w trakcie interwencji naruszył nietykalność cielesną wykonującego czynności służbowe umundurowanego funkcjonariusza Komendy Powiatowej Policji w L. starszego sierżanta T. C. tj. o czyn z art. 222 § 1 k.k.

Sąd Rejonowy w Lubaniu wyrokiem z dnia 26 maja 2014 r. w sprawie o sygn. akt II 385/13:

I.  uznał oskarżoną T. L. winną popełnienia zarzucanego jej czynu tj. występku z art. 226 § 1 k.k. i za to, na podstawie art. 226 § 1 k.k. wymierzył oskarżonej karę 50 stawek dziennych grzywny ustalając wysokość jednej stawki dziennej grzywny na 30 złotych;

II.  uznał oskarżonego P. L. winnym popełnienia zarzucanego mu czynu tj. występku z art. 222 § 1 k.k. i za to, na podstawie art. 222 § 1 k.k. wymierzył oskarżonemu karę 50 stawek dziennych grzywny ustalając wysokość jednej stawki dziennej grzywny na 30 złotych;

III.  na podstawie art. 627 k.p.k. zasądził od obu oskarżonych na rzecz Skarbu Państwa koszty postępowania w wysokości 1 / 2 od każdego z oskarżonych i na podstawie art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych wymierzył im opłaty po 150 zł.

Z treścią wyroku nie zgodzili się oskarżeni P. L. oraz T. L. i zaskarżyli ten wyrok w całości na swoją korzyść. W apelacjach zakwestionowali prawidłowość dokonanej oceny materiału dowodowego przez Sąd Rejonowy poprzez przyjęcie, że świadkowie w osobach A. J., A. J., W. G., T. C. i D. K. złożyli wiarygodne zeznania podczas, gdy przebieg zdarzenia nie był taki, jak przedstawili świadkowie. Według skarżących to policjanci pobili oskarżonego w trakcie interwencji i to oni są w tej sprawie pokrzywdzonymi. Z treści apelacji wnioskować należy, że oskarżeni zarzucili obrazę przepisów postępowania w postaci naruszenia zasad dotyczących oceny dowodów, która mogła mieć wpływ na treść zaskarżonego wyroku. Skarżący wnieśli o uniewinnienie ich od stawianych zarzutów.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacje oskarżonych T. L. i P. L. nie zasługiwały na uwzględnienie, a postawione zarzuty apelacyjne okazały się niezasadne w stopniu oczywistym.

Dokonując analizy zebranych w sprawie dowodów, a następnie ujawnionych w trakcie przewodu sądowego, Sąd Okręgowy nie dopatrzył się nieprawidłowości w ocenie dowodów dokonanej przez Sąd meriti. Analiza całokształtu materiału dowodowego zebranego w sprawie pozwala na przyjęcie, iż Sąd Rejonowy w sposób wystarczający i pełny zebrał dowody, na ich podstawie, po dokonaniu oceny dowodów, prawidłowo ustalił stan faktyczny nie naruszając zasady swobodnej oceny dowodów wyrażonej w treści art. 7 kpk. Ocena dowodów przeprowadzona przez Sąd Rejonowy była poprzedzona ujawnieniem całokształtu okoliczności w sposób podyktowany zasadą prawdy materialnej, stanowiła wynik rozważenia wszelkich okoliczności przemawiających zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonych, zaś okoliczności zostały rozważone z uwzględnieniem wskazań wiedzy, doświadczenia życiowego i reguł prawidłowego rozumowania. Sąd Okręgowy nie stwierdził, by ocena dowodów dokonana przez Sąd Rejonowy wykazywała istnienie błędów natury faktycznej, jak pominięcie w ocenie pewnych istotnych dowodów, niezgodności z treścią dowodu. Sąd Okręgowy nie stwierdził także błędów logicznych w ocenie dowodów dokonanej przez Sąd I instancji, a więc błędów rozumowania i wnioskowania. W pisemnym uzasadnieniu wyroku sporządzonym ze starannością i dbałością o uwzględnienie i analizę wszelkich faktów istotnych w sprawie, Sąd Rejonowy poddał wszechstronnej analizie zebrane dowody i w sposób w pełni przekonywujący przedstawił, na jakich przesłankach faktycznych i prawnych oparł swoje przekonanie odnośnie wiarygodności tych dowodów, które włączył do podstawy faktycznej wyroku i niewiarygodności innych dowodów. Wyrażone w pisemnym uzasadnieniu wyroku wnioski Sądu Rejonowego nie wykraczają poza granice ocen zakreślonych treścią art. 7 k.p.k.

W ramach swobodnej oceny dowodów Sąd Rejonowy był władny ocenić jako wiarygodne zeznania świadków T. C. i D. K., funkcjonariuszy Policji, którzy przeprowadzali interwencję w dniu 14 maja 2013 r. Słusznie zwrócił uwagę Sąd Rejonowy dokonując oceny tych dowodów, że zeznania wskazanych świadków są konsekwentne w toku całego postępowania, charakteryzuje je stabilność i spójność, a przy tym są szczegółowe co do okoliczności związanych z przyczyną interwencji Policji, jak i jej przebiegu, w tym zachowania się oskarżonych w trakcie interwencji. Świadkowie spójnie zeznali, że podjęli interwencję skutkiem zgłoszenia przez świadka A. J. niemożności odjechania samochodem z drogi z powodu celowego zastawienia auta przez oskarżonego P. L. sprzętem ogrodniczym. Podjęte przez funkcjonariuszy Policji próby nakłonienia oskarżonego P. L., by odstawił sprzęt uniemożliwiający wyjazd A. J., były przez oskarżonego ignorowane. Oskarżony nie stosował się do jednoznacznych w swej treści poleceń funkcjonariuszy Policji udrożnienia drogi i umożliwienia przejazdu A. J.. To zdecydowało, że funkcjonariusz Policji T. C. w tym celu zaczął przestawiać ustawianą za autem kosiarkę i wtedy oskarżony chwytając za rączkę kosiarki celowo, z rozmysłem, uderzył policjanta dwukrotnie w nogę najeżdżając na niego tą kosiarką. Takie zachowanie oskarżonego spowodowało użycie przez policjantów chwytów obezwładniających wobec oskarżonego skutkujących powaleniem go na ziemię. Policjanci nie stasowali wobec oskarżonego innych środków przymusu bezpośredniego. Obecna przy tym oskarżona T. L., żona P. L., nazwała wówczas policjantów „ (...) łapówkarzami”. Choć zeznania funkcjonariuszy Policji są dla oskarżonych niekorzystne, to brak jest jakichkolwiek podstaw do podważenia ich wiarygodności. Jak zasadnie podniósł Sąd I instancji, osoby te nie pozostawały w konflikcie z oskarżonymi, są dla oskarżonych, jak i świadka A. J. oraz pozostałych znajdujących się w pobliżu osób osobami postronnymi. W kontekście powyższego oraz spójności i konsekwencji wypowiedzi tych świadków zasadnie ich relacje stały się podstawą do czynienia ustaleń faktycznych w sprawie. Słusznie Sąd Rejonowy podkreślił, że zeznania pokrzywdzonych znalazły także w pełni potwierdzenie w relacjach pozostałych naocznych świadków tego zdarzenia w osobach A. J., A. J. i W. G., których treść również cechuje spójność i konsekwencja, a pomiędzy zeznaniami poszczególnych świadków nie istnieją żadne sprzeczności, które mogłyby stanowić podstawę podważenia wiarygodności złożonych przez nich zeznań. W kontekście tych dowodów poczynione przez Sąd ustalenia faktyczne są w pełni uprawnione i nie noszą cech dowolności. Sąd Rejonowy szczegółowo wskazał w pisemnym uzasadnieniu wyroku, co zdecydowało o poczynieniu tego rodzaju ustaleń, a ustalenia te, z przyczyn wskazanych powyżej, zasługują na aprobatę. Wobec powyższego zarzuty jakoby, Sąd Rejonowy w sposób niewłaściwy, błędny, wręcz stronniczy ocenił zeznania świadków jawią się jako oczywiście bezzasadne. Są to przy tym twierdzenia niepoparte żadnymi dowodami. Analizując wyjaśnienia oskarżonych przez pryzmat wskazanych dowodów i ich wymowy, nie budzi żadnych zastrzeżeń Sądu Odwoławczego dokonana przez Sąd Rejonowy ocena wyjaśnień oskarżonych. Słusznie Sąd Rejonowy nie dopatrzył się przy tym w działaniu funkcjonariuszy Policji jakichkolwiek nadużyć prawa podczas przeprowadzanej interwencji zasadnie kwestionując w tej części treść wyjaśnień oskarżonych. Droga, którą jechał świadek A. J., jest drogą wewnętrzną, a jej zarządcą jest Burmistrz O. (informacja k. 120). Tym samym zachowanie oskarżonego P. L. polegające na ustawieniu sprzętu ogrodniczego za samochodem świadka A. J. w taki sposób, że uniemożliwiał wyjazd świadkowi, było zachowaniem niezgodnym z prawem, a podjęta w tych okolicznościach interwencja Policji w pełni uzasadniona. Uzasadnionym było także użycie wobec oskarżonego środków przymusu bezpośredniego w sytuacji niepodporządkowania się poleceniom Policji dotyczącym udrożnienia wyjazdu z drogi, następnie danie temu wyraz poprzez naruszenie nietykalności cielesnej funkcjonariusza Policji. Podjęte przez policjantów działania nie były nadmiernie dotkliwe dla oskarżonego, zastosowana metoda obezwładnienia oskarżonego była adekwatna do zastanej sytuacji, w żadnym razie działania policjantów nie zmierzały do wyrządzenia oskarżonemu krzywdy. Były natomiast konieczne, niezbędne dla opanowania agresji oskarżonego pierwotnie wyrażanej tylko słownie, następnie polegającej na uciekaniu się do przemocy fizycznej. Do wyprowadzenia takich wniosków prowadzi jednoznacznie analiza zeznań wszystkich naocznych świadków interwencji przeprowadzanej przez policjantów, jak i zeznania ich samych. W świetle konsekwencji, spójności zeznań świadków co do przebiegu interwencji Policji, czyni to zarzuty oskarżonych co do prawidłowości zachowania policjantów jako niezasadne w stopniu oczywistym. Nie dopatrując się uchybień w dokonanej przez Sąd I instancji oceny dowodów, Sąd Okręgowy w pełni podzielił ocenę materiału dowodowego dokonaną przez Sąd meriti. Zastrzeżeń nie budzi także ocena prawna zachowań oskarżonych, która w sposób klarowny i przekonywujący została przedstawiona przez Sąd Rejonowy w pisemnych motywach rozstrzygnięcia. Zachowania oskarżonych miały bezpośredni związek z interwencją i podjętymi w jej efekcie działaniami funkcjonariuszy Policji – funkcjonariuszy publicznych; miały miejsce podczas interwencji. Jasnym przy tym jest, że dla ustalenia naruszenia nietykalności cielesnej, nie jest konieczne spowodowanie u pokrzywdzonego jakichkolwiek obrażeń ciała. Naruszeniem nietykalności cielesnej są wszystkie czynności oddziałujące na ciało innej osoby, które nie są przez nią akceptowane. Niewątpliwie oskarżeni mieli świadomość, że interwencję podjęli funkcjonariusze Policji. Żadnych wątpliwości w tym zakresie nie mieli pozostali naoczni świadkowie zdarzenia, policjanci byli bowiem w służbowym umundurowaniu.

W świetle powyższego, apelacje oskarżonych nie zawierają żadnych merytorycznie słusznych argumentów, które czyniłyby zasadnymi stawiane przez skarżących zarzuty, a w ich efekcie wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonych od popełnienia przypisanych im występków.

Kierunek apelacji co do winy obligował Sąd Odwoławczy, stosownie do treści art. 447 § 1 k.p.k., do kontroli zaskarżonego wyroku także co do kary.

Sąd Rejonowy prawidłowo ustalił okoliczności mające wpływ na treść rozstrzygnięcia o orzeczonych karach. Wymierzone oskarżonym kary grzywny po 50 stawek dziennych nie rażą swą surowością. Stopień społecznej szkodliwości czynów oskarżonych oceniany przez pryzmat rodzaju i charakteru naruszonych dóbr, sposobu i okoliczności popełnienia przez oskarżonych czynów, motywacja, jaką się kierowali, w pełni zasługuje na uznanie, iż jest on znaczny. Sąd Rejonowy należycie odniósł stopień społecznej szkodliwości czynów oskarżonych i stopień ich winy do rozmiaru orzeczonych kar. Zważywszy przy tym na ustawowe zagrożenie karą za przypisane oskarżonym przestępstwa, gdzie karą najłagodniejszego rodzaju jest kara grzywny i minimalny wymiar kary grzywny przewidziany przez ustawodawcę, który stanowi 10 stawek dziennych grzywny, orzeczenie obu kar w wymiarze nieznacznie przekraczającym dolną granicę ustawowego zagrożenia oczywiście nie może być ocenione jako rażąco surowe. Tylko bowiem przy takim ustaleniu istnieją podstawy do ingerencji Sądu Odwoławczego w wymiar kary. Ustalenie wysokości jednej stawki dziennej grzywny co do obu oskarżonych na poziomie 30 zł. także razić swą surowością nie może, jeśli się uwzględni, że wysokość jednej stawki dziennej grzywny może być ustalana w granicach od 10 zł. do 2 000 zł. Ustalając wysokość jednej stawki dziennej grzywny na 30 zł. Sąd Rejonowy należycie uwzględnił sytuację majątkową oskarżonych, osobistą, rodzinną. Oskarżeni uzyskują stałe dochody z tytułu renty, nie mają nikogo na utrzymaniu. Z powyższych względów brak było podstaw do ingerencji w treść rozstrzygnięcia Sądu Rejonowego także co do kar wymierzonych obu oskarżonym.

Wskazać należy, iż wyrok Sądu Rejonowego nie jest dotknięty uchybieniami, o jakich mowa w art. 439 § 1 k.p.k. Sąd Odwoławczy nie dopatrzył się także podstaw do zastosowania art. 440 k.p.k.

Mając powyższe na względzie, Sąd Okręgowy zaskarżony wyrok, stosownie do art. 437 § 1 k.p.k., jako prawidłowy i trafny utrzymał w mocy.

Z uwagi na charakter rozstrzygnięcia Sądu Odwoławczego, nieuwzględnienie środków odwoławczych wniesionych przez oskarżonych, stosownie do treści art. art. 636 § 1 k.p.k. należało zasądzić od oskarżonych koszty procesu za postępowanie odwoławcze, uznając jednocześnie, że zasady słuszności nakazują ustalenie ich od każdego z oskarżonych w równej wysokości (art. 633 k.p.k. w zw. z art. 634 k.p.k.). Do kosztów tych należy zaliczyć opłaty od kar grzywny w wysokości po 150 zł., zgodnie z art. 3 ust. 1 Ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych, a także koszt ryczałtu za doręczenia pism sądowych stanowiącego 20 zł. w postępowaniu odwoławczym, a więc po 10 zł. od każdego z oskarżonych (§ 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 18.06.2003r. w sprawie wysokości i sposobu obliczania wydatków Skarbu Państwa w postępowaniu karnym). Uzyskiwanie przez oskarżonych stałych dochodów, sytuacja rodzinna świadczą o tym, że oskarżeni są w stanie bez uszczerbku we własnym utrzymaniu koszty te w całości uiścić.