Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 listopada 2014 r.

Sąd Apelacyjny w Rzeszowie, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 26 listopada 2014 r.

na rozprawie

sprawy z wniosku J. P.

przeciwko Prezesowi Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego

o podleganie ubezpieczeniu społecznemu rolników

na skutek apelacji wniesionej przez organ rentowy

od wyroku Sądu Okręgowego w Krośnie

z dnia 15 kwietnia 2014 r. sygn. akt IV U 114/14

I.  oddala apelację,

II.  zasądza od Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego na rzecz wnioskodawcy J. P. kwotę 120 zł (słownie: sto dwadzieścia złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia (...), znak : (...) Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego stwierdziła ustanie ubezpieczenia społecznego rolników w zakresie emerytalno – rentowym oraz wypadkowym, chorobowym
i macierzyńskim wnioskodawcy J. P.w okresach wskazanych w decyzji , podnosząc , że w okresach tych wnioskodawca wykonywał pracę z tytułu umowy zlecenia i w tym czasie podlegał innemu ubezpieczeniu społecznemu.

W odwołaniu od powyżej decyzji wnioskodawca wniósł o jej zmianę
i zarzucił, że zakres czynności wykonywanych w ramach umowy zlecenia był zbieżny z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą, w związku z czym winien nadal podlegać ubezpieczeniu rolniczemu .

Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego w odpowiedzi na odwołanie i wniosła o oddalenie odwołania z przyczyn podanych w zaskarżonej decyzji .

Rozpoznając odwołanie wnioskodawcy Sąd Okręgowy w Krośnie wyrokiem z dnia 15.04.2014 r. zmienił zaskarżoną decyzję ustalając , że wnioskodawca podlegał ubezpieczeniu społecznemu rolników w okresach uwidocznionych w decyzji.

Sąd ustalił , że wnioskodawca w okresie od 11.01.2001 r. do 31.05.2013 r. podlegał ubezpieczeniu społecznemu rolników z mocy ustawy z tytułu pracy
w gospodarstwie rolnym o powierzchni przekraczającej 1 ha przeliczeniowy.

Począwszy od 01.02.2002 r. do 31.05.2013 r. wnioskodawca podlegając temu ubezpieczeniu , prowadził jednocześnie pozarolniczą działalność gospodarczą
w zakresie naprawy i konserwacji maszyn, obróbki mechanicznej elementów metalowych, produkcji pozostałych narzędzi mechanicznych oraz produkcji maszyn dla przemysłu papierniczego.

W okresach od 01.07.2009 r. do 30.09.2009 r., od 01.06.2010 r. do 30.09.2010 r. wnioskodawca miał zawartą umowę zlecenia
z Państwową Wyższą Szkołą Zawodową w K.. W ramach tej umowy wnioskodawca pełnił funkcję opiekuna praktyk studenckich w ramach realizacji projektu „ Kurs na gospodarkę! – Program rozwoju (...)w K.” sprawując opiekę merytoryczną nad studentami kierunku mechanika i budowa maszyn(...)w K..

Praktyki odbywały się w zakładzie wnioskodawcy i polegały na wykonywaniu czynności powierzonych przez wnioskodawcę tj. dokonywaniu pomiarów powierzchni elementów maszyn produkowanych w zakładzie , mierzeniu średnic wałów, otworów, grubości płyt oraz ich szerokości. W ramach praktyki studenci wpisywali wykonywane czynności w dzienniczku praktyk, który następnie podpisywał wnioskodawca.

Dokonując oceny prawnej Sąd Okręgowy powołał art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych ( Dz. U. z
2007 r. nr 11 poz. 74 ze zm. ) i art. 36 ust 1, 2 i 4 tej ustawy oraz art. 16 ust. 3 ustawy z dnia 20.12.1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników ( Dz. U.
z 1998 r. nr 7 poz. 25 ze zm. ) ..

W ocenie Sądu w niniejszej sprawie nie budzi wątpliwości fakt, że wnioskodawca w okresach wskazanych w decyzji wykonywał pracę na podstawie umowy zlecenia, której zakres pokrywał się z przedmiotem prowadzonej przez niego pozarolniczej działalności gospodarczej.

Sąd podkreślił , że z jednolitego orzecznictwa Sądu Najwyższego, w tym wyroku z dnia 26.01.2011 R., I UK 229/10, wynika, że w ykonywanie umowy zlecenia przez rolnika prowadzącego dodatkową pozarolniczą działalność gospodarczą i uprawnionego do dalszego korzystania z ubezpieczenia społecznego rolników na podstawie art. 5a ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r.
o ubezpieczeniu społecznym rolników (jednolity tekst: Dz. U. z 2008 r. Nr 50, poz. 291 ze zm.), powoduje wyłączenie go z ubezpieczenia społecznego rolników, gdy umowa zlecenia nie jest objęta zakresem prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej.
Jeżeli wykonywane umowy zlecenia mieszczą się w zakresie i przedmiocie prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej , nie stanowią odrębnego tytułu ubezpieczenia społecznego ( wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 sierpnia 2009 r., III UK 27/09 , LEX nr 533671 ) .

W oparciu o poczynione ustalenia faktyczne i przedstawioną ocenę prawną Sąd przyjął , iż decyzja organu rentowego jest wadliwa i na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 dokonał jej zmiany stwierdzając, że wnioskodawca w okresach od 1.07.
2009 r. do 30.09.2009 r. , od 1.10.2009 r. do 31.05.2010 r., od 1.06.2010 r. do 30.09.2010 r. i od 1.10.2010 r. do 31.05.2013 r. podlegał ubezpieczeniu społecznemu rolników.

Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego w apelacji od powyższego wyroku zarzuciła :

- naruszenie prawa materialnego przez błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie przepisów art. 5a ust 1 pkt 3 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r.
o ubezpieczeniu społecznym rolników ( Dz. U. z 2013 r., poz. 1403 z późn . zm.),

- naruszenie prawa materialnego poprzez nie zastosowanie w sprawie art. 1 , art. 7 ust 1 i art. 16 ust 3 ustawy z dnia 20.12.1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników ( Dz. U. z 2013 r., poz. 1403 z późn . zm.) oraz art. 6 ust 1 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych ( Dz. U. z 2013 r. , poz. 1442 z późn. zm.) . ,

- sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału wnosząc o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie odwołania w całości .

Zdaniem skarżącego zawarcie przez wnioskodawcę , przedmiotowych umów zlecenia spowodowało zmianę jego statusu ubezpieczenia , gdyż wykonanie zawartych umów zlecenia nie nastąpiło w ramach prowadzonej przez J. P.działalności gospodarczej – (...)”, ponieważ z zaświadczenia o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej skarżącego wynika jednoznacznie , że przedmiot prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej zgodnie z Polską Klasyfikacją Działalności obejmuje : „33.12.Z – Naprawa i konserwacja maszyn , 25.62.Z – Obróbka mechaniczna elementów metalowych , 28.49.Z – Produkcja pozostałych narzędzi mechanicznych , 28.95.Z – Produkcja maszyn dla przemysłu papierniczego”
( k. 102 akt ) . Natomiast z treści zawartych umów , wynika , że zleceniobiorca ( J. P.) zobowiązuje się do pełnienia funkcji opiekuna praktyk studenckich , w ramach których sprawował osobistą opiekę merytoryczną nad studentami kierunku Mechanika i budowa maszyn (...)w K..

Organ rentowy podkreślił , że wbrew twierdzeniu odwołującego oraz Sądu Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Krośnie żaden
z przedłożonych wpisów do ewidencji działalności gospodarczej ( a także zaświadczeń o zmianach ) nie zawiera zapisu dotyczącego przeprowadzania szkoleń i sprawowania funkcji opiekuna praktyk . Dalej wywodził , że z kolei po zakończeniu wykonywania umowy zlecenia Pan J. P. nie mógł nadal podlegać ubezpieczeniu społecznemu rolników jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą , wobec nie spełnienia przesłanek przewidzianych w art. 5a ustawy o u. s. r. co oznacza , że po wygaśnięciu umowy zlecenia powinien podlegać ubezpieczeniom społecznym w ZUS
z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej .

Sąd Apelacyjny zważył co następuje :

Apelacja organu rentowego jest nieuzasadniona i podlega oddaleniu , zaskarżony wyrok jest w ocenie Sądu II instancji orzeczeniem trafnym
i zgodnym z posiadanymi przepisami prawa .

Istota sporu sprowadziła się do przesądzenia , czy zakres czynności wykonywanych przez wnioskodawcę w ramach spornych umów zlecenia był zbieżny z przedmiotem prowadzonej przezniego pozarolniczej działalności gospodarczej .

Sąd I instancji przeprowadził w tym kierunku postępowanie dowodowe , którego wyniki właściwie ocenił i dokonał oceny prawnej , która zdaniem Sądu Apelacyjnego zasługuje na akceptację .

Z ustaleń Sądu Okręgowego wynika , że zakres umów zlecenia był ściśle związany z prowadzoną przez wnioskodawcę działalnością i gdyby wnioskodawca działalności o takim profilu nie prowadził to do zawarcia umów zlecenia by nie doszło.

Jak bowiem ustalił Sąd Okręgowy , studenci odbywali praktyki o profilu tożsamym z działalnością wnioskodawcy tj. w zakresie naprawy , konserwacji maszyn , obróbki elementów metalowych itp. wykonywali czynności na maszynach i narzędziach wnioskodawcy , w miejscu prowadzonej przez J. P. działalności gospodarczej , właśnie z uwagi na charakter tej działalności .

Wprawdzie jak słusznie podnosi rolniczy organ rentowy , wnioskodawca w przedmiocie prowadzonej działalności nie ma wyszczególnienia pełnienia funkcji opiekuna praktyk studenckich , niemniej jednak podkreślić należy , iż w zaświadczeniu o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej zawarte są podstawowe kierunki działalności gospodarczej podmiotu wskazane przez ten i błędem byłoby traktowanie treści zaświadczenia jako katalogu zamkniętego , jak domaga się KRUS . Nie sposób bowiem wymagać od przedsiębiorcy , aby wskazując przedmiot prowadzonej działalności był w stanie przewidzieć wszystkie sytuacje prawne , z którymi w ramach tej działalności będzie się spotykał i domagał się ujęcia ich zaświadczenia o wpisie do ewidencji .

Przesądzając kwestię sporną , Sąd Okręgowy prawidłowo dokonał oceny prawnej sprawy , dając temu wyraz w obszernym pisemnym uzasadnieniu . Sąd Apelacyjny w całości ocenę tę podziela , bez potrzeby powtarzania przepisów prawnych i argumentacji przedstawionej przez Sąd I instancji .

Podsumowując w sprawie nie zachodzą zarzuty przedstawione przez KRUS w apelacji , w związku z czym nie może ona odnieść żądanego skutku, podlegając przez Sąd Apelacyjny oddaleniu po myśli art. 385 kpc , wobec braku podstaw faktycznych i prawnych do jej uwzględnienia .