Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III Ca 747/14

III Cz 868/14

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 4 lutego 2014 roku Sąd Rejonowy w Pabianicach ustalił, że powód S. S. wstąpił w stosunek najmu lokalu mieszkalnego numer (...), położonego w K., przy ulicy (...), zasądził od pozwanej Gminy K. Ł. na rzecz adwokata T. Ł. kwotę 75,60 złotych w tym 23 % VAT tytułem wynagrodzenia pełnomocnika z urzędu oraz nakazał pobranie od pozwanej Gminy K. Ł. na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego w Pabianicach kwoty 200 złotych tytułem opłaty od pozwu, od uiszczenia której powód był zwolniony.

Apelację od powyższego wyroku wywiódł pozwany, wnosząc o jego zmianę i oddalenie powództwa oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania za I i II instancję według norm przepisanych.

Skarżący podniósł zarzut naruszenia art. 233 k.p.c. statuującego swobodną ocenę dowodów poprzez dokonanie oceny nie odpowiadającej kryterium wszechstronności i oderwanej od zasad logicznego myślenia i doświadczenia życiowego. Pozwany zarzucił również naruszenie art. 691 k.c. poprzez bezzasadne przyjęcie, że powód spełnia przesłanki do wstąpienia w stosunek najmu w spornym lokalu.

Zawarte w punkcie 2 przedmiotowego wyroku postanowienie o kosztach procesu zaskarżył zażaleniem powód – w zakresie w jakim Sąd nie uwzględnił wniosku o przyznanie kosztów pomocy prawnej udzielonej powodowi z urzędu ponad kwotę 75,60 złotych.

Skarżący podniósł zarzut:

- naruszenia art. 25 § 1 i 2 k.p.c. poprzez bezpodstawne dokonanie przez Sąd sprawdzenia wartości przedmiotu sporu na etapie wyrokowania i niesłuszne przyjęcie, że wartość przedmiotu sporu jest niższa niż wskazana przez pełnomocnika powoda na pierwszej rozprawie;

- niewłaściwego zastosowania § 6 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu oraz niezastosowanie § 6 pkt 3 tego rozporządzenia i w konsekwencji przyznanie pełnomocnikowi kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu w nieprawidłowej wysokości.

W konkluzji zażalenia powód wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia i zasądzenie kwoty 738 złotych tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powodowi z urzędu.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jest niezasadna.

Ustalenia faktyczne, jak również ocena prawna przedstawiona w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia przez Sąd Rejonowy, znajdują pełną akceptację Sądu Okręgowego.

Odnosząc się do pierwszego zarzutu apelacji wyrazić trzeba przekonanie, że Sąd Rejonowy nie naruszył przepisu art. 233 k.p.c. nie przekraczając granic swobodnej oceny dowodów, właściwie dokonując ustaleń faktycznych i prezentując w tym zakresie logiczne i zgodne z doświadczeniem życiowym rozumowanie.

W świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, nie budzi zastrzeżeń konkluzja Sądu Rejonowego, że powód stale zamieszkiwał z najemczynią lokalu numer (...), położonego w K. przy ulicy (...), przed jej śmiercią.

Powyższe wynika nie tylko z twierdzeń samego powoda, ale znajduje potwierdzenie w zeznaniach świadków L. S., H. G., J. O., M. W. i M. S., którzy zgodnie zeznali, iż przynajmniej od 2011 roku centrum życiowe powoda mieściło się w spornym lokalu, gdzie mieszkał z jego najemcą H. S. pozostając z nią w konkubinacie. Także świadkowie W. P. i H. G. przyznali, że od około 3 lat powód jest widywany w pobliżu bloku i podczas spacerów z psem należącym do H. S.. Co zaś tyczy się zeznań świadka J. J. wyrazić należy przekonanie, iż nie pozostają one w sprzeczności z pozostałą częścią materiału dowodowego, gdyż w ramach przeprowadzonego wywiadu środowiskowego mimo kilku prób nie zastała ona nikogo w lokalu, a rozpytani na tę okoliczność sąsiedzi bądź odmawiali udzielenia odpowiedzi bądź wprost przyznawali, że powód przebywa w mieszkaniu H. S.. Z kolei zeznania świadka W. J. – strażnika miejskiego - nie dostarczyły żadnych istotnych informacji w sprawie, bowiem świadek przebywał w nieruchomości położonej przy ulicy (...) jedynie udzielając ze względów bezpieczeństwa asysty pracownikowi UM w K. podczas czynności wywiadu środowiskowego.

Prawidłowości powyższych ustaleń w niczym nie podważa akcentowana w apelacji okoliczność, iż H. S. występując do pozwanego o przyznanie dodatku mieszkaniowego wskazała, że prowadzi jednoosobowe gospodarstwo domowe. Kwestia ta pozostaje bez znaczenia dla oceny zasadności żądania powoda. W tym miejscu zachodzi bowiem potrzeba wyjaśnienia, iż materialnoprawną przesłanką uwzględnienia powództwa wytoczonego na podstawie art. 691 k.c. jest wspólne zamieszkiwanie osoby razem z najemcą, a więc określony stan faktyczny, a nie stan prawny wynikający z treści decyzji administracyjnej o przyznaniu dodatku mieszkaniowego ani przesłanek na jakich ją oparto. Okoliczność, iż najemca lokalu ubiegając się o dodatek mieszkaniowy złożył niezgodne z prawdą oświadczenie, choćby nawet pod rygorem odpowiedzialności karnej - stanowi odrębną płaszczyznę rozważań i nie wpływa na sytuację prawną powoda w sytuacji procesowej z jaką mamy do czynienia w niniejszej sprawie.

Z przedstawionych powyżej powodów Sąd I instancji nie naruszył również przepisu art. 691 k.c., gdyż w świetle prawidłowych ustaleń poczynionych przez ten Sąd, powód z chwilą śmierci H. S. wstąpił w stosunek najmu zajmowanego dotychczas przez nią lokalu.

Nie można również zarzucić Sądowi Rejonowemu naruszenia przepisów postępowania poprzez oddalenie wniosków dowodowych zawartych w piśmie procesowym pozwanego z dnia 23 stycznia 2014 roku. Zarządzeniem z dnia 17 lipca 2013 roku Sąd Rejonowy zobowiązał pozwanego do złożenia w terminie 3 tygodni odpowiedzi na pozew, pouczając o treści przepisu art. 207 k.p.c. W zakreślonym terminie pozwany nie zgłosił wniosku o dopuszczenie dowodu z zeznań świadków wskazanych w piśmie z dnia 23 stycznia 2014 roku, a wniosek w tym zakresie zawarty dopiero w przedmiotowym piśmie, jako spóźniony Sąd I instancji trafnie oddalił.

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy uznał, iż apelacja nie zawiera uzasadnionych zarzutów mogących podważyć stanowisko Sądu Rejonowego, a tym samym jako bezzasadna podlega oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c..

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Okręgowy orzekł z mocy art. 98 k.p.c. w związku z § 2 ust. 3, § 6 pkt 3 i § 13 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu z dnia 28 września 2002 r. (Dz. U. z. 2013 roku, poz. 461). Na koszty te złożyła się kwota 369 złotych kosztów zastępstwa procesowego.

Zasadne okazało się natomiast zażalenie wywiedzione przez powoda.

Powód trafnie bowiem podnosi, iż Sąd I instancji na skutek niedopuszczalnego sprawdzenia wartości przedmiotu sporu ustalił ją na kwotę 459 złotych i w konsekwencji zasądził od pozwanego koszty wynagrodzenia pełnomocnika z urzędu powoda w nieprawidłowej wysokości.

Zauważyć należy, iż z przepisów art. 25 i 26 k.p.c. wynika reguła utrwalenia nie zakwestionowanej przez pozwanego lub nie sprawdzonej przez Sąd wartości przedmiotu sporu na okres całego postępowania. Możliwość podjęcia przez Sąd czynności z urzędu, a zwłaszcza zarządzenia dochodzenia w celu sprawdzenia wartości przedmiotu sporu, istnieje do chwili doręczenia pozwu pozwanemu. Po doręczeniu pozwu sprawdzenie wartości przedmiotu sporu możliwe jest tylko na zarzut pozwanego. W niniejszej sprawie pozwany nie zakwestionował wartości przedmiotu sporu na żadnym etapie postępowania. Z tych względów określona przez powoda na rozprawie w dniu 5 listopada 2013 roku wartość przedmiotu sporu na kwotę 1512 złotych wiąże aż do zakończenia postępowania. Tym samym dokonanie przez Sąd I instancji weryfikacji tej wartości dopiero na etapie wyrokowania było z mocy powołanych przepisów niedopuszczalne.

Przesądza to o konieczności wydania orzeczenia reformatoryjnego w zakresie kosztów wynagrodzenia pełnomocnika z urzędu powoda.

Skoro wartość przedmiotu sporu stanowi kwotę 1512 złotych, zgodnie z § 2 ust. 3 i § 6 pkt 3 cytowanego rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku, wynagrodzenie to należało określić na kwotę 738 złotych.

Z tych względów Sąd Okręgowy uznając zażalenie za zasadne, na podstawie art. 386 § 1 w związku z art. 397 § 2 k.p.c. wskazaną w punkcie 2 wyroku Sądu I instancji kwotę podwyższył do wysokości 738 złotych.