Pełny tekst orzeczenia

Sygn. aktI.Ca 379/14

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 grudnia 2014r.

Sąd Okręgowy w Suwałkach I Wydział Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący:

SSO Joanna Walczuk

Sędziowie:

SSO Elżbieta Iwona Cembrowicz

SSO Cezary Olszewski (spr.)

Protokolant:

st. sekr. sąd. Ewa Andryszczyk

po rozpoznaniu w dniu 10 grudnia 2014 roku w Suwałkach

na rozprawie

sprawy z powództwa małoletniego D. Z. reprezentowanego przez przedstawicieli ustawowych E. (...)

przeciwko (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w S.

o odszkodowanie

na skutek apelacji małoletniego powoda D. Z.

od wyroku Sądu Rejonowego w Ełku

z dnia 17 września 2014r., sygn. akt I C 634/14

1. Oddala apelację;

2. Zasądza od powoda D. Z. na rzecz pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w S. kwotę 300 zł (trzysta złotych) tytułem kosztów zastępstwa prawnego przed Sądem II – giej instancji.

Sygn. akt: I. Ca. 379/14

UZASADNIENIE

Powód D. Z. reprezentowany przez przedstawicieli ustawowych - A. Z. oraz E. Z. wystąpił z pozwem przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w S., w którym domagał się zasądzenia kwoty 10.000 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 17 kwietnia 2014 r. do dnia zapłaty tytułem zadośćuczynienia za śmierć jego wujka G. M. w wyniku wypadku komunikacyjnego. Jednocześnie domagał się zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Pozwany (...) Spółka Akcyjna w S. w odpowiedzi na pozew domagał się oddalenia powództwa oraz zasądzenia kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego i opłaty skarbowej od pełnomocnictwa według norm przepisanych.

Wyrokiem z dnia 17 września 2014 r. w sprawie o sygn. akt: I. C. 634/14 Sąd Rejonowy w Ełku zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 8.000,00 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 17 kwietnia 2014 r. do dnia zapłaty oraz kwotę 1.374,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu stosunkowo rozdzielonych, a w pozostałym zakresie oddalił powództwo.

Z ustaleń faktycznych poczynionych przez Sąd Rejonowy wynika, że dnia 20 lipca 2013 r. w miejscowości K. doszło do wypadku komunikacyjnego, w wyniku którego zginął G. M. - wuj małoletniego powoda. Sprawca wypadku M. C. został skazany prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Ełku w sprawie II K 60/14. Objęty był on ochroną z tytułu ubezpieczenia obowiązkowego posiadaczy pojazdów mechanicznych w chwili wypadku w pozwanym (...)

Akcyjna w S., który co do zasady nie kwestionował swojej odpowiedzialności

za sprawcę wypadku.

Sąd Rejonowy zważył, że roszczenie dochodzone przez powoda znajduje uzasadnienie w treści art. 446 § 4 k.c. Przyjął przy tym, że powód należy do kręgu osób bliskich uprawnionych do żądania kompensat. Wskazał, że małoletni powód był siostrzeńcem zmarłego G. M. i łączyła ich szczególna więź. Zmarły był bowiem ojcem chrzestnym powoda, często się spotykali, mieli wspólne zainteresowania, razem chodzili i jeździli do kina, zmarły pomógł powodowi w podjęciu decyzji o wyborze szkoły średniej. Rodziny powoda i zmarłego G. M. były bardzo zżyte, wszyscy spotykali się systematycznie u rodziców G. M. (dziadków małoletniego powoda - rodziców jego matki) nie tylko przy okazji uroczystości rodzinnych.

W tych warunkach Sąd I instancji uznał roszczenie powoda za zasadne do kwoty 8.000,00 zł przyjmując, że w pozostałym zakresie jest ono wygórowane.

O kosztach postępowania Sąd Rejonowy postanowił na zasadzie art. 100 k.p.c.

Apelację od powyższego wyroku w zakresie oddalonego powództwa wniósł powód D. Z. zarzucając Sądowi I instancji obrazę prawa materialnego, tj. 446 § 4 k.c. poprzez błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie polegające na przyjęciu: iż zasądzona kwota jest odpowiednią sumą tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę w związku ze śmiercią G. M.; iż zadośćuczynienie za doznaną krzywdę w związku ze śmiercią G. M. w kwocie 10.000,00 zł byłoby wygórowane.

Wskazując na powyższe skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uwzględnienie powództwa w całości, ewentualnie o uchylenie orzeczenia w zaskarżonej części i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

W odpowiedzi na apelację, pozwany (...) S.A. w S. wniósł o jej oddalenie oraz zasądzenie od powoda na jego rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.

Sąd Okręgowy podziela dokonane przez Sąd Rejonowy ustalenia faktyczne i rozważania w zakresie oceny materiału dowodowego oraz podstawy prawnej rozstrzygnięcia, przyjmując je za podstawę także własnego rozstrzygnięcia. Zdaniem Sądu Okręgowego, Sąd Rejonowy w oparciu o przeprowadzone postępowanie dowodowe dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych, nie pominął też żadnych okoliczności, które miały wpływ na wysokość zadośćuczynienia.

Na wstępie przywołać należy utrwalone w orzecznictwie zapatrywanie, że korygowanie przez sąd odwoławczy wysokości zasądzonej kwoty zadośćuczynienia możliwe jest wówczas, gdy stwierdza się oczywiste i rażące naruszenia ogólnych kryteriów ustalania wysokości zadośćuczynienia (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia z dnia 5 grudnia 2006 r., II PK 102/06, z dnia 18 listopada 2004 r., I CK 219/04 z dnia 30 października 2003 r., IV CK 151/02, z dnia 7 listopada 2003 r., V CK 110/03, z dnia 9 lipca 1970 r., III PRN 39/70). W ramach kontroli instancyjnej nie jest natomiast możliwe wkraczanie w sferę swobodnego uznania sędziowskiego. O oczywistym i rażącym naruszeniu zasad ustalania „odpowiedniego” zadośćuczynienia mogłoby świadczyć przyznanie zadośćuczynienia wręcz symbolicznego zamiast stanowiącego rekompensatę doznanej krzywdy, bądź też kwoty wygórowanej, prowadzącej do niestosownego wzbogacenia się tą drogą.

Sąd Okręgowy podziela pogląd wyrażony w orzecznictwie, że na rozmiar krzywdy wywołanej śmiercią bliskiej osoby mają przede wszystkim wpływ: dramatyzm doznań osoby bliskiej, poczucie osamotnienia i pustki, cierpienia moralne i wstrząs psychiczny wywołany śmiercią osoby najbliższej, rodzaj i intensywność więzi łączącej pokrzywdzonego ze zmarłym, wystąpienie zaburzeń będących skutkiem tego odejścia (np. nerwicy, depresji), roli w rodzinie pełnionej przez osobę zmarłą, stopień w jakim pokrzywdzony będzie umiał się znaleźć w nowej rzeczywistości i zdolności jej zaakceptowania, leczenie doznanej traumy, wiek pokrzywdzonego (por wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 16 października 2012 r., I ACa 435/12, Lex nr 1237230).

Należy przy tym zwrócić uwagę, iż o tym, kto jest najbliższym członkiem rodziny decyduje faktyczny układ stosunków pomiędzy określonymi osobami, a nie formalna kolejność pokrewieństwa wynikająca w szczególności z przepisów kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, czy ewentualnie z powinowactwa (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 sierpnia 1970 r., II CR 313/70, OSN 1971, nr 3, poz. 56). Aby więc ustalić, czy występujący o zadośćuczynienie jest najbliższym członkiem rodziny nieżyjącego sąd powinien stwierdzić, czy istniała silna i pozytywna więź emocjonalna pomiędzy dochodzącym tego roszczenia a zmarłym (por. orzeczenia Sądu Najwyższego z dnia 31 maja 1938 r., II C 3142/37, Z. O. 1939, poz. 100 i z dnia 10 grudnia 1969 r., III PRN 77/69, OSN 1970, nr 9, poz. 160).

Z ustaleń Sądu I instancji wynika, że relacje między powodem a zmarłym wujkiem były typowe, jak również typowy był przebieg reakcji wywołanej jego nagłą śmiercią. Zdaniem Sądu Okręgowego, sam fakt, że zmarły był ojcem chrzestnym powoda i utrzymywali oni okazjonalny kontakt nie uzasadnia, że łączyły ich szczególne więzi przemawiające za przyznaniem kompensaty w wysokości ponad 8.000,00 zł. Przede wszystkim Sąd Okręgowy nie dostrzegł, aby powód, w związku ze śmiercią wujka, doznał szczególnej traumy wpływającej na jego funkcjonowanie w środowisku rodzinnym, czy też szkolnym. Powód nie wykazał, aby w tym zakresie wymagał pomocy specjalisty czy też innej osoby, szczególnie w początkowym okresie od śmierci G. M., pomogła mu przetrwać trudne chwile. Brak jest też uzasadnionych podstaw, do uznania ze zmarły G. M. pełnił priorytetową funkcję w życiu powoda.

Oczywistym jest, że żadna kwota nie będzie właściwa i nie wyrazi cierpienia wywołanego utratą bliskiej osoby. Dla osoby uprawnionej każda kwota będzie zbyt mała, zaś dla osoby zobowiązanej każda kwota może wydawać się nadmiernie wygórowana. Zdaniem Sądu Okręgowego, zasądzona jednak przez Sąd I instancji kwota pieniężna z tytułu zadośćuczynienia nie może być traktowana jako zaniżona, a tylko rażące naruszenie zasad ustalania „odpowiedniego” zadośćuczynienia przez przyznanie kwoty zaniżonej mogłoby stanowić podstawę do zmiany rozstrzygnięcia przez Sąd II instancji.

W tym stanie rzeczy nie podzielając zarzutów apelacji powoda ani argumentacji zgłoszonej na jej poparcie, na podstawie art. 385 k.p.c. oddalono apelację.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 k.p.c. w zw. z § 6 pkt 3 w zw. z § 12 ust. 1 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (t. j. – Dz. U. z 2013 r., poz. 490).

I Ca 379/14

Powołane przepisy:

Korekty wprowadzone przez SAOS:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE