Pełny tekst orzeczenia

Wyrok z dnia 21 lipca 1994 r.
I PRN 42/94
Roszczenie o odsetki z tytułu wypłacenia z opóźnieniem wynagrodzenia za
pracę jest ściśle związane ze stosunkiem pracy, gdyż dotyczy odpowiedzialności
pracodawcy za niewykonanie wynikającego z art. 86 k.p. obowiązku wypłacenia
wynagrodzenia w miejscu oraz terminie określonym w regulaminie pracy i
powinno być uwzględnione przez sąd pracy, nawet gdyby pracownik tego
roszczenia nie zgłosił (art. 477
1
§ 1 k.p.c.).
Przewodniczący SSN: Antoni Filcek, Sędziowie SN: Jerzy Kwaśniewski
(sprawozdawca), Maria Tyszel,
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 21 lipca 1994 r. sprawy z powództwa
Zygmunta S. przeciwko "E" Spółce Akcyjnej w K. o premię wraz z odsetkami, na skutek
rewizji nadzwyczajnej Ogólnopolskiego Porozumienia Związków Zawodowych [...] od
wyroku Sądu Rejonowego-Sądu Pracy w Kielcach z dnia 30 października 1992 r. [...]
u c h y l i ł zaskarżony wyrok w pkt II w części oddalającej powództwo o odsetki
i zasądził z tego tytułu na rzecz powoda Zygmunta S. od pozwanego "E" SA w K.
26.127 [...] kćs.
U z a s a d n i e n i e
W sprawie ze stosunku pracy z powództwa Zygmunta S. przeciwko "E" Spółce
Akcyjnej w K. o zasądzenie 285.823 koron czeskich z 8% za zwłokę tytułem
nieuiszczonej części premii stanowiącej składnik należnego powodowi wynagrodzenia
za pracę na stanowisku kierownika kontraktu realizowanego na terenie Czechosłowacji
- wyrokiem z dnia 30 października 1992 r. [...] Sąd Rejonowy-Sąd Pracy w Kielcach
zasądził od pozwanego zakładu pracy na rzecz powoda kwotę 251.575 koron czeskich,
natomiast oddalił powództwo w pozostałej części. Wyrok ten przez powoda nie był
zaskarżony natomiast rewizja strony pozwanej została oddalona przez Sąd Wojewódzki
w Kielcach wyrokiem z dnia 14 maja 1993 r. [...]. Dopiero po uprawomocnieniu się
wyroku, którym roszczenie powoda zostało częściowo oddalone, wystąpił on w dniu 4
czerwca 1993 r. z osobnym powództwem o zasądzenie od pozwanego "E" S.A. w
Kielcach kwoty 26.127 koron czeskich z tytułu odsetek za zwłokę należnych od
zasądzonej na rzecz powoda kwoty 251.575 kćs. W sprawie tej, wydanym w drugiej
instancji przez Sąd Wojewódzki-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Kielcach,
postanowieniem z dnia 6 grudnia 1993 r. [...] pozew został odrzucony, wobec tego, że
wyrok Sądu Rejonowego-Sądu Pracy w Kielcach z dnia 30 października 1992 r. ma
pomiędzy powodem i pozwanym powagę rzeczy osądzonej także w odniesieniu do
części zawartego w tym wyroku rozstrzygnięcia o oddaleniu roszczenia powoda w
przedmiocie zasądzenia na jego rzecz odsetek od należności głównej. Decydujące jest
bowiem orzeczenie zawarte w sentencji wyroku, chociaż brak jest w uzasadnieniu tegoż
wyroku ustaleń co do ewentualnych przyczyn oddalenia żądania w przedmiocie odsetek
za zwłokę.
W tej sytuacji Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych w rewizji
nadzwyczajnej od wyroku Sądu Rejonowego-Sądu Pracy w Kielcach z dnia 30
października 1992 r. zarzucając rażące naruszenie prawa, tj. art. 86 k.p. oraz art. 481
k.c. i art. 477
1
k.p.c. a także naruszenie interesu Rzeczypospolitej Polskiej, wniosło o
zmianę zaskarżonego wyroku w części oddalającej roszczenie o odsetki od kwoty
251.575 kćs przez zasądzenie od strony pozwanej na rzecz powoda ustawowych
odsetek od kwoty 251.575 kćs, względnie o uchylenie w tym zakresie wyroku i
przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Z uzasadnienia zaskarżonego wyroku wynika, że Sąd Rejonowy-Sąd Pracy w
Kielcach oddalił częściowo zgłoszone w pozwie roszczenia wyłącznie ze względu na
ustalenia dotyczące żądanej przez powoda premii. Sąd Rejonowy ustalił, że powodowi
z tego tytułu należy się 251.575 kćs, a nie 285.823 kćs jak to określono w pozwie.
Ustalenia w tym zakresie znalazły potwierdzenie w toku postępowania rewizyjnego a
zgłoszone przez stronę pozwaną zarzuty zostały oddalone. Chociaż w postępowaniu
przed Sądem drugiej instancji oczywistym było, że Sąd Rejonowy-Sąd Pracy w Kielcach
bez żadnej podstawy, jak należy przypuszczać na skutek przeoczenia, objął punktem
drugim wyroku o oddaleniu pozwu, także nie rozważone roszczenie z tytułu odsetek, to
jednak brak zaskarżenia tego wyroku przez powoda stwarzał przeszkodę do
naprawienia tej wadliwości w trybie zwykłego postępowania instancyjnego. W świetle
tych okoliczności nie budzi wątpliwości podstawa rewizji nadzwyczajnej i zasadność jej
wniosku. Należne powodowi wynagrodzenie za pracę nie zostało w zakresie
zasądzonej należności (251.575 kćs) wypłacone powodowi w wymaganym terminie tj. -
jak to ustaliły Sądy obu instancji - w ciągu jednego miesiąca od daty rozliczenia
kontraktu czyli najpóźniej do dnia 30 listopada 1991 r. Od tego zatem terminu (art. 86
k.p.) zakład pracy pozostawał w zwłoce i zobowiązany był do uiszczenia pracownikowi
odsetek z tego tytułu (art. 481 § 1 i § 2 k.c. w związku z art. 300 k.p.).Roszczenie to jest
ściśle związane ze stosunkiem pracy skoro dotyczy odpowiedzialności pracodawcy za
niewykonanie, wynikającego z art. 86 k.p. obowiązku wypłacenia wynagrodzenia za
pracę w miejscu, terminie i czasie określonych w regulaminie pracy (przepisach o
wynagrodzeniu) i powinno być uwzględnione w wyroku sądu pracy nawet, gdyby
pracownik tego roszczenia nie zgłosił (art. 477
1
§ 1 k.p.c.). Sąd Najwyższy podzielił w
tych okolicznościach stanowisko Ogólnopolskiego Porozumienia Związków
Zawodowych, że zaskarżony wyrok w części bezpodstawnie oddalającej roszczenie
pracownika o należne mu odsetki za zwłokę zakładu pracy w wypłaceniu
wynagrodzenia, nie tylko rażąco narusza wskazane przepisy prawa ale także interes
Rzeczypospolitej Polskiej, co uzasadnia uchylenie zaskarżonego wyroku w jego części
oddalającej powództwo o odsetki. Wobec tego, że okoliczności faktyczne mające
znaczenie dla ustalenia kwoty należnej powodowi z tytułu odsetek wynikają z materiału
sprawy i nie były w postępowaniu przed Sądem Najwyższym kwestionowane przez
stronę pozwaną, w szczególności co do terminu wypłacenia powodowi zasądzonego na
jego rzecz wynagrodzenia (17 marca 1993 r.) Sąd Najwyższy rozstrzygnął sprawę także
co do jej istoty (art. 422 § 1 k.p.c.).
========================================