Pełny tekst orzeczenia

Wyrok z dnia 21 lipca 1994 r.
I PRN 46/94
Po zbyciu prawa z rejestracji znaku towarowego oraz wpisanie nabywcy do
rejestru znaków towarowych na podstawie odpowiedniego postanowienia Urzędu
Patentowego, nie jest dopuszczalne wydanie decyzji, stwierdzającej wygaśnięcie
tego prawa ze względu na zaprzestanie działalności gospodarczej przez jego
zbywcę.
Przewodniczący SSN: Antoni Filcek, Sędziowie SN: Jerzy Kwaśniewski
(sprawozdawca), Maria Tyszel,
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 21 lipca 1994 r. sprawy z wniosku
Prezesa Urzędu Patentowego RP z dnia 26 marca 1993 r. o uznanie za wygasłe prawa
do rejestracji znaku towarowego wspólnego słowno-graficznego "L." [...], na skutek
rewizji nadzwyczajnej Prezesa Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej [...] od
decyzji Komisji Odwoławczej przy Urzędzie Patentowym Rzeczypospolitej Polskiej z
dnia 20 stycznia 1994 r. [...] i decyzji Urzędu Patentowego RP z dnia 5 sierpnia 1993 r.
[...]
o d d a l i ł rewizję nadzwyczajną.
U z a s a d n i e n i e
Rewizja nadzwyczajna Prezesa Urzędu Patentowego wniesiona została przeciw-
ko wskazanym orzeczeniom oddalającym wniosek o uznanie za wygasłe prawa z
rejestracji znaku towarowego słowno-graficznego "L.". Znak ten jako wspólny
przedsiębiorstw produkcji leśnej "L." został wpisany do rejestru znaków towarowych pod
numerem [...] na rzecz Krajowego Zrzeszenia Przedsiębiorstw Produkcji Leśnej "L.", na
podstawie decyzji Urzędu Patentowego z dnia 29 października 1984 r. Z kolei na
wniosek uprawnionego z tytułu rejestracji Zrzeszenia z dnia 19 maja 1989 r. Urząd
Patentowy, postanowieniem z dnia 13 października 1989 r. wykreślił z rejestru to
Zrzeszenie, a na jego miejsce jako uprawnionego z tytułu rejestracji, wpisał "L." spółkę
z o.o. w W. We wskazanym wniosku Krajowe Zrzeszenie Przedsiębiorstw Produkcji
Leśnej "L." powołało się na to, że prawo do stosowania znaku towarowego przysługuje
Spółce z o.o. "L." oraz wymienionym w załączonym wykazie przedsiębiorstwom
produkcji leśnej "L.", a przeniesienie prawa z tytułu rejestracji na rzecz Spółki z o.o. "L."
wynika z uchwały Rady Zrzeszenia z dnia 12 maja 1989 r., która została podjęta w
związku z ustawowym - z dniem 28 maja 1989 r. - rozwiązaniem zrzeszeń
przedsiębiorstw. Prezes Urzędu Patentowego uznając, że nie zostały zachowane
wymagania dla skutecznego przeniesienia wspólnego znaku towarowego na rzecz
Spółki z o.o. "L." wystąpił o wygaśnięcie prawa z rejestracji tego znaku na podstawie
art. 32 i 35 ustawy o znakach towarowych. Urząd Patentowy, działający w trybie
postępowania spornego, decyzją z dnia 5 sierpnia 1993 r., [...] oddalił powyżej
wskazany wniosek Prezesa Urzędu Patentowego, uznając, że w tym postępowaniu
związany był prawomocnym postanowieniem Urzędu Patentowego o wpisie do rejestru
jako uprawnionego Spółki z o.o. "L.", które statuuje prawa do rejestracji na rzecz tej
Spółki, co do której nie zachodzą przesłanki wygaśnięcia prawa z rejestracji.
Stanowisko to uznała za prawidłowe Komisja Odwoławcza przy Urzędzie Patentowym,
która po rozpoznaniu odwołania wniesionego przez Prezesa Urzędu Patentowego RP,
decyzją z dnia 20 stycznia 1994 r. [...] utrzymała zaskarżoną decyzję w mocy. W
uzasadnieniu tej decyzji wskazano, że wobec prawomocności postanowienia Urzędu
Patentowego z dnia 13 października 1989 r., prawa z tytułu rejestracji przysługują
Spółce z o.o. "L." w W. a nie Zrzeszeniu, które było wpisane poprzednio do rejestru. W
tej sytuacji o wygaśnięciu prawa z rejestracji znaku towarowego nie mogą decydować
okoliczności, które nie dotyczą podmiotu aktualnie z rejestracji uprawnionego. Skoro
zaś zaprzestanie działalności gospodarczej odnosi się wyłącznie do Zrzeszenia, to fakt
ten nie może powodować wygaśnięcia prawa z rejestracji wobec Spółki z o.o. "L.", która
działalność gospodarczą prowadzi.
W rewizji nadzwyczajnej Prezes Urzędu Patentowego zarzucił rażące naruszenie
art. 25 pkt 5 i art. 49 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 31 stycznia 1985 r. o znakach
towarowych (Dz. U. Nr 5, poz. 17) w związku z art. 7 i 8 k.p.a. i art. 368 pkt 1 i 3 k.p.c.
Prezes Urzędu Patentowego, uważa - odmiennie od stanowiska wyrażonego w zaskar-
żonych decyzjach -że zaistniały przesłanki do orzeczenia o wygaśnięciu przed-
miotowego prawa z rejestracji, z przyczyny określonej w art. 25 ustawy o znakach
towarowych a to wobec niewątpliwego faktu rozwiązania Krajowego Zrzeszenia
Przedsiębiorstw Produkcji Leśnej "L." oraz braku ważnej i skutecznej umowy prze-
niesienia prawa z rejestracji tego znaku na inny podmiot spełniający wymogi art. 32
ustawy. Zdaniem Prezesa Urzędu Patentowego brak jest jakichkolwiek podstaw
prawnych do przyjęcia, że postanowienie wydane na podstawie § 26 ust. 3 zarządzenia
Prezesa Urzędu Patentowego z dnia 20 czerwca 1985 r. w sprawie ochrony znaków
towarowych (M.P. Nr 18, poz. 143) statuuje prawo do znaku nawet wówczas gdyby
prawo to wcześniej faktycznie wygasło. W konstrukcji zarządzenia Prezesa Urzędu
Patentowego postanowienie o wpisie do rejestru ma wyłącznie charakter porządkowy
dla dokonania czynności wpisu i w żadnym razie nie może przesądzać ani o ważności
czynności prawnej (przeniesienia prawa), ani o przeszkodach do ustalenia przez
kompetentny organ wygaśnięcia prawa na skutek zaistnienia wcześniejszych
okoliczności, z którymi ustawa wiąże skutek wygaśnięcia. W tym stanie rzeczy, według
Prezesa Urzędu Patentowego, należy przyjąć kompetencje Urzędu Patentowego
działającego w trybie postępowania spornego do ustalenia, czy na skutek okoliczności
wskazanych w art. 25 pkt 5 ustawy o znakach towarowych, prawo do tego znaku
wygasło, bez względu na późniejsze wpisy w rejestrze. W konkluzji przedstawionych
zarzutów i ocen Prezes Urzędu Patentowego wniósł o uchylenie zaskarżonych decyzji i
przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Urzędowi Patentowemu.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Ze zrelacjonowanego powyżej stanu faktycznego wynika, że na podstawie
prawomocnego postanowienia Urzędu Patentowego z dnia 13 października 1989 r., w
rejestrze znaków towarowych pod numerem [...] została dokonana zmiana polegająca
na wpisie innego podmiotu uprawnionego z tytułu rejestracji. Mianowicie zamiast
dotychczasowego Krajowego Zrzeszenia Przedsiębiorstw Produkcji Leśnej "L."
wpisano, jako uprawnionego z tytułu rejestracji przedmiotowego znaku towarowego
słowno-graficznego "L.", Spółkę z o.o. "L." w W. Wystąpienie natomiast przez Prezesa
Urzędu Patentowego z wnioskiem o uznanie za wygasłe prawa z rejestracji tegoż
znaku, chociaż miało miejsce już po uprawomocnieniu się powyższego postanowienia,
to jednak oparte zostało na przesłankach wygaśnięcia prawa z rejestracji znaku
towarowego dotyczących podmiotu, który już z rejestru został wykreślony. Zarówno
zatem w tym wniosku jak i w rewizji nadzwyczajnej Prezes Urzędu Patentowego
przyjmuje pogląd, który w istocie rzeczy pozbawia postanowienie ustalające wpis do
rejestru znaków towarowych znaczenia prawnego, a w każdym razie w zakresie
ustalenia treści prawa wynikającego z rejestracji znaku towarowego. Tymczasem
stosownie do regulacji zawartej w zarządzeniu Prezesa Urzędu Patentowego z dnia 20
czerwca 1985 r. w sprawie ochrony znaków towarowych (M.P. Nr 18, poz. 143), a
zwłaszcza § 26 ust. 3 tego zarządzenia funkcją postanowienia, o którym tu mowa jest
ustalenie, że zachodzą określone sytuacje wpływające na treść zarejestrowanego
znaku towarowego i dokonanie w związku z tym odpowiedniego wpisu do rejestru.
Zbycie prawa z rejestracji znaku towarowego powoduje potrzebę podjęcia
odpowiedniego postępowania przed Urzędem Patentowym, w którym zgłoszony w tym
zakresie wniosek podlega postępowaniu wyjaśniającemu a postępowanie to kończy
postanowienie ustalające stan rzeczy istotny z punktu widzenia zarejestrowanego
prawa. Wpis do rejestru nie jest więc oderwaną czynnością faktyczną, ale ściśle wiąże
się z proceduralnie określoną strukturą postępowania przed Urzędem Patentowym.
Znamienne jest wyraźne sformułowanie wskazanego przepisu, że wpisu do rejestru
dokonuje się "na podstawie postanowienia", co odpowiada takiemu samemu znaczeniu
podstawy wpisu, jakie w § 26 ust. 2 nadaje się decyzjom dla innych określonych
wpisów. Konieczność zachowania pełnej zgodności ochrony znaku towarowego z
zakresem wpisów w rejestrze znaków towarowych stanowi istotę tej ochrony. Wyrażają
to wprost określenia podstawowych instytucji prawa o znakach towarowych jak: "prawa
z rejestracji znaku towarowego" (por. np. tytuły rozdziałów 3 i 4 ustawy o znakach
towarowych), "wygaśnięcie i unieważnienie prawa z rejestracji znaku towarowego"
(rozdział 5 tej ustawy)", uprawniony z tytułu rejestracji" (np. art. 20), według których
rejestracja jest elementem definiującym prawo do znaku towarowego. Dla bliższego
zobrazowania takiej funkcjonalnie nierozłącznej jedności instytucji prawno-materialnych
ze strukturą organizacyjną znaków towarowych należy zwrócić uwagę w szczególności
na to, że ochronę znaku towarowego uzyskuje się przez jego rejestrację (art. 10 ust. 1
ustawy o znakach towarowych), i że zawsze jest to rejestracja na rzecz określonego
uprawnionego (art. 30 ust. 2). Dopiero po wpisaniu znaku towarowego do rejestru
uprawniony uzyskuje świadectwo ochronne (art. 10 ust. 2 oraz art. 44 ust. 2). Jawność
rejestrów znaków towarowych i domniemanie znajomości dokonanych w nich wpisów
(art. 54) stanowią dalsze instrumenty realizacji ochrony zarejestrowanych znaków
towarowych. Oczywistym warunkiem prawidłowego funkcjonowania tych instytucji jest
to, ażeby wpisy w rejestrach były adekwatne do rzeczywistego stanu praw do znaków
towarowych. Z tego punktu widzenia trzeba podkreślić, wyżej już wskazaną, funkcję
postanowień Urzędu Patentowego, o których mowa w § 26 ust. 3 powołanego zarzą-
dzenia Prezesa Urzędu Patentowego z dnia 20 czerwca 1985 r. Mają one aktualizować,
jak np. w przypadku z § 26 ust. 3 tego zarządzenia, uprawnionego z tytułu rejestracji na
skutek zbycia prawa przez podmiot dotychczas uprawniony. Orzeczenia dotyczące
wpisów do rejestrów znaków towarowych, tj. zarówno decyzje, jak i postanowienia,
wydawane są w postępowaniu zapewniającym instancyjną kontrolę a ponadto
podlegają kontroli w trybie nadzwyczajnym (art. 52 ustawy o znakach towarowych).
Niezależnie od tego przewidziana jest w ustawie o znakach towarowych procedura
unieważniania prawa z rejestracji znaku towarowego w całości lub w części, jeżeli nie
były spełnione ustawowo określone warunki wymagane do rejestracji (art. 29). Zarówno
unieważnienie, jak i wygaśnięcie (por. art. 25) dotyczy prawa z rejestracji znaku
towarowego, które należy rozumieć jako prawo wynikające z prawomocnych orzeczeń
(decyzji i postanowień) ustalających aktualny stan rejestracji.
Postanowienie Urzędu Patentowego ustalające podmiotowy zakres prawa z
rejestracji znaku towarowego musi zatem być brane pod uwagę w postępowaniu w
przedmiocie wygaśnięcia prawa z rejestracji znaku towarowego - gdyż ono wprost tego
przedmiotu dotyczy. Inaczej mówiąc postanowienie, [...], o dokonaniu wpisu do rejestru
nabywcy prawa oraz o wykreśleniu zeń dotychczasowego uprawnionego z rejestracji -
aktualizuje treść prawa do znaku towarowego wynikająca z decyzji o rejestracji danego
znaku towarowego i w związku z tym nie może być pominięte w postępowaniu
dotyczącym wygaśnięcia prawa z rejestracji znaku towarowego.
W świetle przedstawionych wyżej ustaleń co do zasady zastosowania art. 25 pkt
5 ustawy o znakach towarowych, Sąd Najwyższy stwierdza, że wbrew rewizji
nadzwyczajnej Prezesa Urzędu Patentowego zaskarżone tą rewizją decyzje odpowia-
dają prawu. Nie mógł być bowiem uwzględniony wniosek o wygaśnięcie prawa z
rejestracji znaku towarowego ze względu na zaprzestanie działalności gospodarczej
przez uprawnionego z tytułu rejestracji znaku towarowego, skoro - stosownie do
aktualnie ustalonego stanu rejestracji - uprawnionym jest podmiot, który nie zaprzestał
prowadzenia działalności gospodarczej.
Z powyższych przyczyn, wobec braku podstawy do uchylenia zaskarżonych
orzeczeń, rewizja nadzwyczajna podlegała oddaleniu (art. 421 § 1 k.p.c.).
========================================