Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 14 stycznia 2013 r.

Sąd Apelacyjny - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Katowicach

Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie następującym:

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym

sprawy W. Z. (W. Z.)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

o podleganie ubezpieczeniom społecznym z tytułu pracy nakładczej

przy udziale zainteresowanego (...) P. K.

w związku z zażaleniem W. Z.

na postanowienie Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w Katowicach

z dnia 19 października 2012r., sygn. akt XI U 2156/12

postanawia: oddalić zażalenie.

/-/ SSA M. Małek - Bujak

Sygn. akt III AUz 365/12

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 19 października 2012 roku Sąd Okręgowy - Sąd Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych w Katowicach oddalił wniosek ubezpieczonego W. Z. o zwolnienie od kosztów sądowych apelacji.

W motywach opisanego postanowienia Sąd ten wskazał, że ubezpieczony
w apelacji od wyroku tegoż Sądu z dnia 30 sierpnia 2012 roku złożył jednocześnie wniosek
o zwolnienie go od kosztów sądowych apelacji.

Wezwany do uzupełnienia braków formalnych wniosku, dołączył oświadczenie
o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania. Z treści przedmiotowego oświadczenia wynika, że prowadzi wspólne gospodarstwo domowe wraz ze swoją córką P. Z. oraz konkubiną B. Z. i jej synem, a jego dochód z tytułu działalności gospodarczej wynosi 2.100,00 zł. Jako miesięczne wydatki, ubezpieczony wskazał czynsz
w kwocie 330,00 zł, energię w kwocie 400,00 zł, gaz w kwocie 250,00 zł, telefon w kwocie 70,00 zł, środki czystości w kwocie 40,00 zł, alimenty w kwocie 500,00 zł oraz wyżywienie w kwocie 500,00 zł.

Sąd I instancji przytoczył treść art. 96 ust. 1 pkt 4 oraz art. 36 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2010r., Nr 90, poz. 594., dalej jako ustawa o kosztach), wskazując, że ubezpieczony nie ma co do zasady obowiązku uiszczania kosztów sądowych wnosząc odwołanie do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych, a jedynie obowiązany jest uiścić opłatę podstawową wyłącznie od apelacji w kwocie 30,00 zł.

Tak więc, Sąd Okręgowy, odwołując się do normy art. 102 ust. 1 i 2 ustawy
o kosztach stwierdził, iż w zaistniałym stanie faktycznym i prawnym brak jest podstaw do uwzględnienia wniosku ubezpieczonego, gdyż nie wykazał on w dostateczny sposób, iż nie może bez uszczerbku dla utrzymania koniecznego swojego i rodzinny, uiścić opłaty podstawowej od apelacji w kwocie 30,00 zł.

Biorąc zatem powyższe pod uwagę, Sąd Okręgowy orzekł, jak w sentencji.

Wnosząc zażalenie na wskazane wyżej postanowienie, ubezpieczony wniósł
o jego zmianę w całości przez zwolnienie go od kosztów.

Uzasadniając swoje zażalenie podniósł, iż wbrew temu, co twierdzi Sąd I instancji, nie wnosił pozwu, a jedynie odwołanie od decyzji organu rentowego, który był inicjatorem postępowania. Nadto, skarżący wskazał, że Sąd Okręgowy nie wykazał, aby wskazana przez ubezpieczonego kwota wydatków stanowiła jedyne ponoszone przez niego koszty. Ubezpieczony wskazał, że nie ujął np. kosztów wyżywienia, ograniczając się jedynie do wydatków stałych.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Zażalenie, jako niezasadne, podlega oddaleniu.

Na wstępie należy podnieść za Sądem Okręgowym, że zgodnie z art. 36 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2010r., Nr 90,
poz. 594.), w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych i w sprawach odwołań rozpoznawanych przez sąd pracy i ubezpieczeń społecznych, pobiera się opłatę podstawową w kwocie 30,00 zł wyłącznie od apelacji, zażalenia, skargi kasacyjnej i skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia.

Na zasadach określonych w art. 102 ust. 1 ustawy o kosztach (...) zwolnienia od kosztów sądowych może się domagać osoba fizyczna, jeżeli złoży oświadczenie,
z którego wynika, że nie jest w stanie ich ponieść bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny.

Instytucja zwolnienia od kosztów sądowych, przewidziana w art. 102 powołanej ustawy stanowi pomoc dla osób, które z uwagi na trudną sytuację materialną nie mogą uiścić kosztów sądowych bez wywołania uszczerbku w koniecznych kosztach utrzymania siebie
i rodziny. Jest to zatem swoistego rodzaju kredyt, udzielany przez państwo osobom najuboższym, by w ten sposób nie zamykać im drogi sądowej dochodzenia przysługujących im praw. Podkreślenia wymaga wyjątkowy charakter tej instytucji, zasadą jest bowiem ponoszenie przez strony kosztów postępowania. Zwolnienie od kosztów stanowi w istocie nieoprocentowane kredytowanie tych obciążeń finansowych przez Skarb Państwa, co uzasadnia wnikliwą ocenę stosownego wniosku, tak by bezpodstawnie nie przerzucać kosztów prowadzenia postępowania cywilnego na podatników.

Zwolnienie od kosztów sądowych, winno być zatem udzielane wyjątkowo, w szczególnie uzasadnionych okolicznościach, osobom nie mającym jakichkolwiek możliwości opłacania tych kosztów.

Analizując sytuację majątkową ubezpieczonego, Sąd Apelacyjny doszedł do przekonania, że może on bez uszczerbku, o jakim mowa w art. 102 ust. 1 ustawy o kosztach (...) ponieść koszty sądowe. Jak wynika z dołączonego do wniosku oświadczenia majątkowego - ubezpieczony wprawdzie jako jedyny posiada dochód we wspólnie prowadzonym gospodarstwie domowym, jednak w ocenie Sądu Apelacyjnego, dochód ubezpieczonego kreujący się miesięcznie na poziomie 2.100,00 zł w stosunku do ponoszonych wydatków łącznie w kwocie około 2.090,00 zł oraz wysokości należnej opłaty od apelacji, nie pozwala na stwierdzenie, że ubezpieczony nie ma dostatecznych środków na pokrycie kosztów sądowych bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny.

Nadto należy podkreślić, iż decydując się na prowadzenie postępowania sądowego strona winna przygotować się do tego również finansowo. Biorąc bowiem pod uwagę fakt, iż ubezpieczony w niniejszej sprawie, z mocy ustawy, został już zwolniony od pozostałych kosztów, z uwagi, iż jest to sprawa z zakresu ubezpieczeń społecznych (oczywiście poza opłatą stałą od apelacji w tym przypadku) oraz fakt, iż odwołanie od decyzji z dnia 29 maja 2012 roku w przedmiocie ustalenia podlegania ubezpieczeniu społecznemu z tytułu pracy nakładczej zostało złożone 26 lipca 2012 roku, na skutek którego prowadzone jest niniejsze postępowanie sądowe, stwierdzić można, że ubezpieczony posiadał wystarczającą ilość czasu aby odłożyć kwotę 30,00 zł w razie konieczności złożenia apelacji.

Mając na uwadze powyżej powołane okoliczności, Sąd Apelacyjny uznając zażalenie za bezzasadne, oddalił je na mocy art. 385 w zw. z art. 397 § 2 k.p.c.

/-/ SSA M. Małek - Bujak

JR