Wyrok z dnia 6 grudnia 1996 r.
II UKN 22/96
Kasacja, w której zarzut naruszenia przepisów postępowania dotyczył
jedynie odmiennej oceny dowodów przeprowadzonych przez sądy w toku roz-
poznania sprawy (art. 393
1
pkt 2 KPC) nie zasługuje na uwzględnienie.
Przewodniczący SSN: Stefania Szymańska (sprawozdawca), Sędziowie: SN
Jerzy Kuźniar, SA Mieczysław Bareja.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 6 grudnia 1996 r. sprawy z wniosku
Stanisława B. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych-Oddział w K. o rentę
inwalidzką, na skutek kasacji wnioskodawcy od wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie
z dnia 11 lipca 1996 r. [...]
o d d a l i ł kasację.
U z a s a d n i e n i e
Wyrokiem z dnia 14 grudnia 1995 r. Sad Wojewódzki-Sąd Pracy i Ubezpieczeń
Społecznych w Kielcach oddalił odwołanie Stanisława B. od decyzji Zakładu
Ubezpieczeń Społecznych-Oddział w K. z dnia 30 czerwca 1995 r., odmawiającej mu
prawa do renty inwalidzkiej z ustawy z dnia 18 grudnia 1976 r. o ubezpieczeniu spo-
łecznym osób prowadzących działalność gospodarczą oraz ich rodzin (jednolity tekst:
Dz. U. z 1989 r., Nr 46, poz. 250 ze zm.) z powodu braku inwalidztwa.
Sąd Wojewódzki ustalił na podstawie dowodu z opinii biegłych lekarzy specja-
listów z zakresu psychiatrii, neurochirurgii, reumatologii oraz chorób wewnętrznych, że
wnioskodawca cierpi na chorobę zwyrodnieniową kręgosłupa z dyskopatią w stadium
początkowym bez objawów korzeniowych, niezrośnięcie łuku S1, osobowość
nieprawidłową i uzależnienie od alkoholu, z tym iż schorzenia te nie dają podstawy do
zaliczenia wnioskodawcy do jednej z grup inwalidów. Sąd Wojewódzki uznał opinię
biegłych za miarodajny dowód dla oceny stanu zdrowia wnioskodawcy, podkreślając, że
opinia ta zgodna jest z orzeczeniami Obwodowej i Wojewódzkiej Komisji Lekarskiej
oraz specjalistycznym badaniem neurologicznym.
W rewizji Stanisław B. domagał się zmiany wyroku zarzucając, że ze względu na
zły stan zdrowia nie może pracować i pozostaje na utrzymaniu matki. Do rewizji
dołączył zaświadczenie o pobycie w Szpitalu dla Nerwowo i Psychicznie Chorych w M.
w okresie od 11 do 25 sierpnia 1988 r.
Sąd Apelacyjny w Krakowie wyrokiem z dnia 11 lipca 1996 r. oddalił rewizję.
Sąd Apelacyjny stwierdził, iż Sąd Wojewódzki w sposób wszechstronny i wyczerpujący
wyjaśnił istotną dla rozstrzygnięcia sprawy kwestię inwalidztwa wnioskodawcy, gdyż
przeprowadził dowód z opinii biegłych lekarzy specjalistów z zakresu tych wszystkich
schorzeń, na jakie skarżył się wnioskodawca. Opinia biegłych wydana została zarówno
w oparciu o wyniki badania przedmiotowego, jak i analizę dokumentacji lekarskiej i
dlatego uznanie jej przez Sąd I instancji za wystarczającą dla wyjaśnienia sporu nie
może budzić wątpliwości. Badający wnioskodawcę biegły psychiatra dysponował
danymi z leczenia w szpitalu psychiatrycznym, gdyż w aktach rentowych znajduje się
zaświadczenie z Poradni Zdrowia Psychicznego w J. [...] potwierdzające fakt
wielokrotnej hospitalizacji i opis karty informacyjnej z tego leczenia. Dołączone do
rewizji zaświadczenie o pobycie w szpitalu nie stanowi więc nowego faktu czy dowodu,
którego strona nie mogła powołać w pierwszej instancji w rozumieniu art. 368 pkt 6
KPC.. Również przedłożone na rozprawie zaświadczenia lekarskie z 16 i 28 listopada
1995 r. były przedmiotem oceny biegłych lekarzy. Zaskarżony wyrok został zatem
oparty na niewadliwych ustaleniach faktycznych i odpowiada prawu, a rewizja
wnioskodawcy stanowi polemikę z opinią biegłych lekarzy oraz dokonanymi na jej
podstawie ustaleniami Sądu Wojewódzkiego i opiera się na subiektywnym przekonaniu
wnioskodawcy o niemożności wykonywania zatrudnienia, a więc nie jest ona
uzasadniona.
Wyrok Sądu Apelacyjnego zaskarżył kasacją pełnomocnik wnioskodawcy z
wnioskiem o uchylenie wyroku oraz poprzedzającego go wyroku Sądu Wojewódzkiego i
przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji względnie II
instancji.
Kasacja opiera się na zarzucie naruszenia przepisów postępowania mających
istotny wpływ na wynik sprawy (art. 393
1
pkt 2 KPC), a mianowicie: art. 5, 241, 290 § 1,
378 § 2 oraz 379 pkt 5 KPC. Naruszenie to polega na nieudzieleniu przez Sąd
wnioskodawcy, działającemu w sprawie bez adwokata, potrzebnych wskazówek co do
czynności procesowych oraz niepouczeniu go o skutkach prawnych tych czynności i
zaniedbań; nieuzupełnieniu postępowania dowodowego, pomimo niezgodzenia się
wnioskodawcy z opinią biegłych; niezażądaniu opinii odpowiedniego instytutu
naukowego, pomimo iż wnioskodawca "podnosił, że stan jego zdrowia stanowi pods-
tawę do zaliczenia go do jednej z grup inwalidów, oraz "nieuchyleniu wyroku Sądu I
instancji w całości ... w sytuacji, gdy wnioskodawca został pozbawiony możności obrony
swych praw".
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zarzuty podniesione w kasacji nie znajdują potwierdzenia w materiale dowo-
dowym sprawy, a wręcz są z nimi sprzeczne. Jak wynika bowiem z akt Sądu Woje-
wódzkiego (protokół z badania lekarskiego z dnia 23 listopada 1995 r.), wnioskodawca
został zapoznany z treścią opinii biegłych sądowych specjalistów: psychiatry, neurologa
i internisty. Wnioskodawca oświadczył, że nie ma zastrzeżeń do sposobu badania przez
biegłych oraz że okazał wszelką dokumentację z leczenia. W protokole tym
odnotowano ponadto, że sędzia pouczył strony o możliwości złożenia zastrzeżeń do
opinii lekarzy biegłych sądowych.
Na rozprawie w dniu 30 listopada 1995 r. [...] wnioskodawca oświadczył, że leczy
się w Poradni Reumatologicznej w J. i złożył wynik badania radiologicznego z 16
listopada 1995 r. i zaświadczenie lekarskie z 28 listopada 1995 r. oraz wniósł o
zbadanie go przez biegłego lekarza reumatologa. W uwzględnieniu tego wniosku Sąd
poddał wnioskodawcę badaniu przez biegłego sądowego-specjalistę reumatologa w
dniu 7 grudnia 1995 r. [...]. Z opinią tego biegłego wnioskodawca został zapoznany w
tym samym dniu (protokół z badania lekarskiego z dnia 7 grudnia 1995 r.) i pouczony o
możliwości złożenia zastrzeżeń do opinii, przy czym termin rozprawy został wyznaczony
na dzień 14 grudnia 1995 r. Wnioskodawca stawił się na tę rozprawę, jednakże nie
złożył żadnych zastrzeżeń do opinii biegłych.
Wnioskodawca zakwestionował opinię biegłych lekarzy dopiero w rewizji,
jednakże, jak trafnie podkreślił Sąd Apelacyjny, rewizja stanowiła jedynie polemikę z tą
opinią i opierała się na subiektywnym przekonaniu o niemożności wykonywania
zatrudnienia, co pozostaje w oczywistej sprzeczności z orzeczeniem Obwodowej i
Wojewódzkiej KiZ oraz opinią biegłych sądowych, lekarzy właściwych specjalności z
uwagi na schorzenie wnioskodawcy. Wywody rewizji oraz przedłożone przez wnios-
kodawcę na rozprawie przed Sądem Apelacyjnym zaświadczenie lekarskie, znane i
ocenione przez biegłych lekarzy, nie podważyły ustalenia Sądu Wojewódzkiego co do
braku inwalidztwa. Należy podkreślić, iż na rozprawie przed Sądem Apelacyjnym
wnioskodawca przyznał, że lekarze biegli sądowi "dobrze go zbadali", natomiast "źle
traktowali go lekarze w ZUS-sie". Ustalenia tego także nie podważało powołane w
kasacji orzeczenie Obwodowej KiZ z dnia 22 maja 1990 r. zaliczające wnioskodawcę
do III-ej grupy inwalidów, ponieważ orzeczenie to nie utrzymało się i zostało zmienione
przez Wojewódzką KiZ w dniu 12 czerwca 1990 r.
W świetle powyższego zarzut naruszenia w niniejszej sprawie przez Sądy
orzekające przepisów postępowania wymienionych w kasacji, a w szczególności art. 5 i
art. 379 pkt 5 KPC, jest chybiony. Sąd Apelacyjny trafnie ocenił, iż Sąd Wojewódzki
przeprowadził postępowania dowodowe w sposób szczegółowy i uzyskał miarodajne
opinie lekarzy biegłych sądowych. Stanowiska tego nie podważa dołączona do kasacji
karta informacyjna z leczenia szpitalnego wnioskodawcy z dnia 23 sierpnia 1996 r. z
okresu pobytu od 10 do 23 sierpnia 1996 r. z powodu dolegliwości bólowych
kręgosłupa. W epikryzie bowiem podano, że nie stwierdzono objawów ogniskowych,
przy czym w trakcie leczenia i fizykoterapii dolegliwości bólowe zmniejszyły się.
Mając powyższe na uwadze Sąd Najwyższy oddalił kasację na mocy art. 393
12
KPC.
========================================