Pełny tekst orzeczenia

Wyrok z dnia 6 grudnia 1996 r.
II UKN 25/96
W postępowaniu kasacyjnym Sąd Najwyższy nie jest uprawniony do
badania zasadności ustaleń faktycznych i oceny dowodów dokonanych przed
sądem drugiej instancji, nie może też dokonywać własnych ustaleń faktycznych
odmiennych od przyjętych za podstawę zaskarżonego wyroku (art. 393
15
KPC).
Przewodniczący SSN: Stefania Szymańska, Sędziowie: SN Jerzy Kuźniar
(sprawozdawca), SA Mieczysław Bareja.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 6 grudnia 1996 r. sprawy z wniosku
Andrzeja S. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych-Oddziałowi w W. o rentę
inwalidzką, na skutek kasacji wnioskodawcy od wyroku Sadu Apelacyjnego we
Wrocławiu z dnia 17 lipca 1996 r. [...]
o d d a l i ł kasację.
U z a s a d n i e n i e
Sąd Wojewódzki-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych we Wrocławiu wyrokiem
z dnia 29 grudnia 1995 r. oddalił odwołanie Andrzeja S. od decyzji Zakładu Ubez-
pieczeń Społecznych-Oddziału w W. z dnia 12 czerwca 1995 r. po stwierdzeniu, że
wnioskodawca utracił prawo do pobieranej renty inwalidzkiej z tytułu wypadku przy
pracy wobec ustania inwalidztwa, co uzasadniało wstrzymanie wypłaty świadczenia od
dnia 1 lipca 1995 r. na podstawie art. 78 i art. 102 ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. o
zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin (Dz. U. Nr 40, poz. 267 ze zm.).
Wnioskodawca uległ w dniu 10 maja 1991 r. wypadkowi przy pracy doznając oparzenia
twarzy i oczu w następstwie czego został zaliczony początkowo do II grupy, a w 1993 r.
do III grupy inwalidów, pobierając stosowną rentę inwalidzką. W trakcie kolejnych
badań kontrolnych Wojewódzka Komisja Lekarska do spraw Inwalidztwa i Zatrudnienia
stwierdziła brak inwalidztwa tak z tytułu wypadku przy pracy, jak i z ogólnego stanu
zdrowia, po rozpoznaniu stanu po oparzeniu termicznym i chemicznym obu oczu, z
przewlekłym zapaleniem spojówek, a organ rentowy - na tej podstawie - wstrzymał
wnioskodawcy wypłatę renty inwalidzkiej. Biegły lekarz okulista, wydający opinię w
sprawie dla potrzeb Sądu Wojewódzkiego rozpoznającego odwołanie wnioskodawcy
uznał, iż stan zdrowia odwołującego uległ poprawie, a niekorzystne objawy wycofały
się. Nieliczne maleńkie ciała obce w rogówce obu oczu nie powodują żadnych
dolegliwości i nie wpływają na funkcję oczu. Przewlekłe zapalenie brzegów powiek i
spojówek nie powoduje inwalidztwa.
W rewizji od tego wyroku wnioskodawca zarzucił powierzchowność opinii
biegłego, nie zauważoną przez Sąd Wojewódzki i dołączył wynik badania oczu prze-
prowadzonego w dniu 5 lutego 1996 r. w [...] Centrum Okulistycznym we Wrocławiu,
wskazujący na "poszerzenie obu plam ślepych - większe niż w badaniu poprzednim".
Sąd Apelacyjny uzupełnił postępowanie dowodowe poprzez dopuszczenie
dowodu z opinii uzupełniającej biegłego lekarza okulisty (tego samego, który wys-
tępował przed Sądem pierwszej instancji) i oddalił rewizję po ustaleniu, że diagram pola
widzenia plam ślepych obu oczu wykazał, iż na 22 testowane bodźce wnioskodawca nie
widział 4, co nie ma wpływu na ostrość wzroku, ta bowiem - według tego samego
badania - wynosiła 0,3 dla oka prawego i 1,0 dla oka lewego, a wnioskodawca z bliży
czytał oboma oczami najdrobniejszy druk. Wszystko to świadczy o trafności ustaleń
Sądu Wojewódzkiego.
Od powyższego wyroku kasację złożył wnioskodawca i zarzucił naruszenie
przepisów postępowania mające istotny wpływ na wynik sprawy, a to art. 3 § 2 KPC w
dawnym brzmieniu, art. 232 i art. 233 KPC poprzez oparcie swoich ustaleń na opinii
biegłego okulisty, którą to opinię wnioskodawca kwestionował zarówno we wniesionej
rewizji, jak też przed zakończeniem postępowania przed Sądem Apelacyjnym. Wniósł o
uchylenie wyroku Sądu Apelacyjnego i przekazanie sprawy temu Sądowi do
ponownego rozpoznania, a nadto "o dopuszczenie w postępowaniu przed Sądem
Najwyższym dowodu z zaświadczenia...Spółdzielni Pracy Lekarzy Specjalistów i
Stomatologów w W. - stwierdzającego u wnioskodawcy schorzenia o charakterze
laryngologicznym ... stan po urazie akustycznym w 1991 r.". Według skargi niewłaściwe
było powierzenie badań uzupełniających temu samemu biegłemu. Świadczy to o nie
dość wnikliwym wyjaśnieniu wszystkich istotnych okoliczności sprawy. Wnioskodawca
był uznany od dnia 10 maja 1991 r. (od dnia wypadku) inwalidą nie tylko w związku z
wypadkiem przy pracy, ale też z ogólnego stanu zdrowia, z czym wiąże się stwierdzone
obecnie obustronne przytępienie słuchu. Sądy obu instancji oceniając stan zdrowia
wnioskodawcy tylko odnośnie do narządu wzroku, nie badając istnienia inwalidztwa z
ogólnego stanu zdrowia, nie wyjaśniły sprawy w sposób należyty.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Według art. 11 ust. 3 ustawy z dnia 1 marca 1996 r. o zmianie Kodeksu pos-
tępowania cywilnego, rozporządzeń Prezydenta Rzeczypospolitej - Prawo upadłościo-
we i Prawo o postępowaniu układowym, Kodeks postępowania administracyjnego,
ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.
U. Nr 43, poz. 189) od orzeczenia sądu drugiej instancji oddalającego po dniu wejścia w
życie tej ustawy (to jest po 1 lipca 1996 r. - art. 14) rewizję lub orzekającego co do istoty
sprawy, przysługuje kasacja z wyłączeniem spraw, w których według tej ustawy kasacja
nie przysługuje. Te przepisy pozwalają na wniesienie kasacji w niniejszej sprawie i
badanie czy jest ona przedmiotowo dopuszczalna (art. 393 KPC). Sprawa dotyczy
ustalenia prawa do świadczenia inwalidzkiego (renty) z tytułu wypadku przy pracy, stąd
kasacja nie jest wyłączona.
Jedną z podstaw kasacji może być naruszenie przepisów postępowania, jeżeli
mogło to wywrzeć wpływ na wynik sprawy. Konieczne jest więc wykazanie, że doszło do
naruszenia konkretnego przepisu procedury i to obiektywnie istotnego, a także
wskazanie błędów lub braków świadczących o naruszeniu danego przepisu.
Naruszeniem takim, które mogło wpłynąć rozstrzygająco na wynik sprawy,
będzie niedopuszczenie dowodów na sporne między stronami okoliczności, mające
istotne znaczenie dla sprawy. Przepisy określające podstawy kasacji wyłączają moż-
ność skutecznego zgłoszenia w skardze kasacyjnej nowych zarzutów, które wyma-
gałyby czynienia nowych ustaleń faktycznych, te bowiem ustalenia co do swojej traf-
ności nie podlegają badaniu w trybie postępowania kasacyjnego, chyba że poczynione
zostały z naruszeniem przepisów postępowania. Takie błędy w ustaleniach sądu drugiej
instancji przyjętych za podstawę zaskarżonego wyroku, które są wynikiem naruszenia
przepisów procesowych, jak np. dowolna ocena dowodów czy niewyczerpanie
postępowania dowodowego, mogą pośrednio uzasadniać uchylenie wyroku.
Sąd Najwyższy nie jest uprawniony do badania zasadności dokonanych przez
Sądy pierwszej i drugiej instancji ustaleń faktycznych i dowodów, nie może też tym
bardziej dokonywać własnych ustaleń faktycznych, odmiennych od przyjętych za
podstawę zaskarżonego wyroku.
Przenosząc to do rozpoznawanej sprawy należy stwierdzić, że ustalenia Sądu
Apelacyjnego poczynione także na podstawie uzupełnionego materiału dowodowego są
trafne i Sąd Najwyższy je podziela, natomiast zarzuty kasacji sprowadzają się w swej
istocie do polemiki z tymi ustaleniami przez nieuzasadnione kwestionowanie opinii
biegłego lekarza okulisty Mirosława U.
Zgłoszone w skardze kasacyjnej nowe dowody nie mają znaczenia na tym etapie
sprawy, Sąd Najwyższy nie dokonuje własnych ustaleń faktycznych i nie prowadzi
postępowania dowodowego. Skoro ustało inwalidztwo wnioskodawcy z tytułu wypadku
przy pracy - co wynika z ustaleń faktycznych i dowodów przeprowadzonych przez Sądy
- świadczenie nie przysługuje (art. 78 ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. o zaopatrzeniu
emerytalnym pracowników i ich rodzin - Dz. U. Nr 40, poz. 267 ze zm. w związku z art.
25 pkt 2 ustawy z dnia 12 czerwca 1975 r. o świadczeniach z tytułu wypadków przy
pracy i chorób zawodowych - jednolity tekst: Dz. U. z 1983 r., Nr 30, poz. 144 ze zm.).
Z tych wszystkich względów na podstawie art. 393
12
KPC orzeczono jak w
sentencji.
========================================