Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 4 marca 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu Wydział I Cywilny

w następującym składzie:

Przewodniczący: SSA Małgorzata Mazurkiewicz-Talaga (spr.)

Sędziowie:SSA Mariola Głowacka

SSA Jacek Nowicki

po rozpoznaniu w dniu 4 marca 2013 r.

na posiedzeniu niejawnym

w sprawie z powództwa (...) sp. z o.o. z siedzibą w P.

przeciwko (...) S.A. z siedzibą w P.

o stwierdzenie nieważności uchwały

na skutek zażalenia powoda

od postanowienia Sądu Okręgowego w Poznaniu

z dnia 21 stycznia 2013 r., sygn. akt IX Gc 1183/12

postanawia:

oddalić zażalenie, a rozstrzygnięcie o kosztach postępowania zażaleniowego pozostawić Sądowi Okręgowemu w orzeczeniu kończącemu postępowanie w sprawie.

SSA Mariola Głowacka SSA Małgorzata Mazurkiewicz-Talaga SSA Jacek Nowicki

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Okręgowy oddalił wniosek powoda o udzielenie zabezpieczenia poprzez zawieszenie wykonalności uchwały nr 3 Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia pozwanej spółki z dnia 19 listopada 2012 r.

W uzasadnieniu stwierdził, że powód wytoczył powództwo, w którym wniósł o stwierdzenie nieważności przedmiotowej uchwały, a ewentualnie o jej uchylenie. Podniósł, wskazując jako podstawę prawną art. 730 § 1 k.p.c. i art. 730 ¹ § 1 k.p.c., że w zakresie dotyczącym podstaw czy to stwierdzenia nieważności uchwały, czy też jej uchylenia na obecnym etapie postępowania nie jest władny w sposób ostateczny przesądzić, czy zaistniały podstawy do uchylenia uchwały lub stwierdzenia jej nieważności.

Uznał, że ustalenie spełnienia tych przesłanek wymaga w pierwszej kolejności uzyskania stanowiska pozwanego i przeprowadzenia całościowego postępowania dowodowego. Zaznaczył, że powód zarzuca nieważność podjętej uchwale twierdząc, że nie była objęta porządkiem obrad. Tymczasem w porządku obrad przewidywano powzięcie uchwały w przedmiocie wyrażenia zgody na ustanowienie zabezpieczenia związanego z umową kredytową. Powołując art. 402 § 2 k.s.h. podniósł, że kluczowym dla rozstrzygnięcia zasadności podnoszonych zarzutów powinno być ustalenie jak bardzo szczegółowo winny być określane punkty w proponowanym porządku obrad i czy w niniejszym przypadku zasady te złamano. Zdaniem Sądu pierwszej instancji nie sposób zatem w realiach rozpoznawanej sprawy jednoznacznie przesądzić w chwili obecnej, czy zakres zaskarżonej uchwały, tak dalece odbiegał od określenia jednego z punktów porządku obrad, że można by przyjąć, że zaskarżona uchwała nie była objęta porządkiem obrad. Ostateczne rozstrzygnięcie tej kwestii możliwe będzie po przeprowadzeniu całego postępowania.

Tożsame stanowisko Sąd Okręgowy zajął co do drugiego żądania pozwu, dotyczącego uchylenia zaskarżonej uchwały, Przyjął, że na chwilę obecną nie można jednoznacznie ustalić, czy zaskarżona uchwała jest sprzeczna z dobrymi obyczajami i godzi w interes spółki. W konsekwencji stwierdził, że powód nie uprawdopodobnił roszczenia, co skutkowało oddaleniem wniosku o udzielenie zabezpieczenia.

W ocenie Sądu pierwszej instancji powód nie uprawdopodobnił również interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia. (...) sp. z o.o., którego celem w postępowaniu jest usunięcie z obrotu prawnego zaskarżonych uchwał nie wykazał, aby zarząd spółki po uzyskaniu zgody na zabezpieczenie umów kredytowych z konsorcjum banku podjął jakiekolwiek działania w celu uzyskania kredytu.

Postanowienie Sądu Okręgowego zostało zaskarżone w całości zażaleniem wniesionym przez powoda, który wniósł o jego zmianę poprzez udzielenie zabezpieczenia roszczenia o stwierdzenie nieważności uchwały nr 3 powziętej na Nadzwyczajnym Walnym Zgromadzeniu pozwanej (...) S.A. z siedzibą w P. w dniu 19 listopada 2012 r., ewentualnie o uchylenie tej uchwały – poprzez zawieszenie jej wykonalności.

Podniósł zarzut naruszenia art. 730 ¹ § 1 k.p.c. polegający na przyjęciu, że roszczenie dochodzone przez powoda nie zostało uprawdopodobnione, pomimo tego że istotne okoliczności sprawy zostały w pozwie szczegółowo opisane i są przedmiotem wniosków o przeprowadzenie dowodu z dokumentów dołączonych do pozwu; że powodowa spółka nie posiada interesu prawnego, pomimo tego że w uzasadnieniu pozwu wskazano i wyjaśniono, że brak zabezpieczenia uniemożliwi lub poważnie utrudni wykonanie zapadłego w sprawie orzeczenia oraz osiągnięcie celu postępowania w sprawie.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Zażalenie okazało się bezzasadne i jako takie nie zasługiwało na uwzględnienie.

Postępowanie zabezpieczające uregulowane zostało w art. 730-757 k.p.c. Dokonanie zabezpieczenia uzależnione jest od tego, czy w sprawie istnieją podstawy zabezpieczenia określone w art. 730 ¹ k.p.c. Są to okoliczności merytoryczne, od których istnienia uzależnione jest dokonanie zabezpieczenia. Powołany przepis przewiduje obecnie dwie podstawy: istnienie roszczenia podlegającego zabezpieczeniu oraz interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia. Muszą one występować łącznie.

Co do istnienia roszczenia podlegającego zabezpieczeniu wskazać należy, że Sąd Apelacyjny podziela stanowisko Sądu Okręgowego, że istotną okolicznością warunkującą zarówno legitymację czynną powoda do zaskarżenia spornej uchwały nr 3 na podstawie art. 425 § 1 k.s.h. w zw. z art. 422 § 2 pkt 4 k.s.h. jak i ewentualne uwzględnienie żądania głównego na podstawie art. 425 § 1 k.s.h. jest rozważenie czy ogłoszenie o zwołaniu na dzień 19 listopada 2012 r. Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia pozwanej spółki w zakresie przewidywanego na nim porządku obrad spełniało kryteria określone w art. 402 § 2 k.s.h.

Ich niedopełnienie w świetle stanowiska aprobowanego przez Sąd Apelacyjny a wyrażonego przez Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 19 września 2007 r. (sygn. akt II CSK 165/07, opubl. Legalis) skutkuje przyjęciem, że doszło do naruszeń regulacji ustawowych, które zawsze są doniosłe z punktu widzenia treści podjętej uchwały.

Mając na względzie okoliczność, że przewidywany porządek obrad Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia, w pkt 5 przewidywał „powzięcie uchwały w przedmiocie wyrażenia zgody na ustanowienie zabezpieczenia związanego z Umową Kredytów” oraz że w treści spornej uchwały wyrażono zgodę na ustanowienie zabezpieczenia w formie ustanowienia zastawu, w tym zastawu rejestrowego na przedsiębiorstwie pozwanego dla rozstrzygnięcia omówionej wyżej kwestii wokół której toczyć się będzie oś sporu co do żądania głównego konieczne jest przeprowadzenie postępowania rozpoznawczego. Należy zaznaczyć, że w doktrynie istnieją rozbieżności co do definicji pojęcia „szczegółowy porządek obrad” przewidzianego w art. 402 § 2 k.s.h. dotyczące ustalenia jak duży zakres szczegółowości w relacji do później powziętych uchwał ma być w porządku obrad zamieszczony (por. Kodeks spółek handlowych. Suplement do Tomów I-IV. Komentarz do nowelizacji, prof. dr hab. Stanisław Sołtysiński, prof. dr hab. Andrzej Szajkowski, prof. dr hab. Andrzej Szumański, prof. dr hab. Janusz Szwaja, dr hab. Andrzej Herbet, dr Maciej Mataczyński, dr Monika Tarska, prof. dr hab. Robert Zawłocki, Rok wydania: 2010, Wydawnictwo: C.H.Beck, Wydanie: 1; Rodzynkiewicz Mateusz, Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Warszawa 2007 Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis (wydanie II) ss. 1140, ISBN: 83-7334-691-0; Kodeks spółek handlowych. Komentarz Jacek Bieniak, dr Michał Bieniak, dr Grzegorz Nita-Jagielski, dr Krzysztof Oplustil, Robert Pabis, dr Anna Rachwał, dr Marcin Spyra, dr Grzegorz Suliński, dr Marcin Tofel, dr hab. Robert Zawłocki, Rok wydania: 2012, Wydawnictwo: C.H.Beck Wydanie: 2; kom. do art. 402 k.s.h., Andrzej Kidyba Komentarz do art.238 i art. 402 k.s.h. Kodeksu spółek handlowych, LEX OMEGA).

W konsekwencji na etapie postępowania zabezpieczającego rozstrzygnięcie tego problemu, w świetle okoliczności rozstrzyganego przypadku, nie jest w ocenie Sądu Apelacyjnego jeszcze możliwe.

Co do roszczenia ewentualnego, to jest żądania uchylenia spornej uchwały na podstawie art. 422 § 1 k.s.h. stwierdzić należy, że w ocenie Sądu Apelacyjnego roszczenie powoda w tym zakresie nie zostało w żaden sposób uprawdopodobnione. Skarżący nie przestawił bowiem okoliczności mogących wpływać na przyjęcie, że sporna uchwała może szkodzić interesowi spółki, a tym bardziej być sprzeczna z dobrymi obyczajami. Winien on w tym przypadku podać konkretne okoliczności zasadzające się na indywidualnej ocenie sytuacji przedsiębiorstwa mogące skutkować przyjęciem wniosku, że cel na który zostanie zaciągnięty kredyt jest sprzeczny, przykładowo z planami rozwoju spółki, zagrozi jej sytuacji na rynku. Albo że sytuacja finansowa pozwanej spółki nie pozwoli wywiązywać się umowy kredytu narażając ją na zbyt wysokie, nieuzasadnione ryzyko. Sama bowiem okoliczność możliwości zaciągnięcia zobowiązań kredytowych wobec banków nie wyczerpuje dyspozycji art. 422 § 1 k.s.h. Powszechnie wiadomym jest natomiast, że banki żądają zabezpieczenia przekazanych sum pieniężnych. Zastaw, czy zastaw rejestrowy w rozumieniu ustawy o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów (tekst jednolity z dnia 23 kwietnia 2009 r. Dz.U. Nr 67, poz. 569 ze zm.) na przedsiębiorstwie pozwanego nie jest sytuacją nietypową czy wyjątkową. Nie umożliwia bankom przejęcia kontroli nad pozwaną spółką, co zdaje się sugerować wnioskodawca.

Powód nie uprawdopodobnił więc zgłoszonego roszczenia w rozumieniu art. 730 ¹ § 1 k.p.c.

Wobec nie wykazania tej przesłanki , będącej jedną z dwóch koniecznych dla udzielenia zabezpieczenia, zbędnym było rozważanie drugiej przesłanki, to jest istnienia interesu prawnego po stronie powoda określonego w art. 730 ¹ § 1 i 2 k.p.c., co do którego braku istnienia Sąd Apelacyjny w całości podziela stanowisko wyrażone w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia.

Z uwagi na powyższe, Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. postanowił jak w sentencji.

Na podstawie art. Art. 745 § 1 k.p.c. rozstrzygnięcie o kosztach postępowania zażaleniowego w przedmiocie udzielenia zabezpieczenia Sąd Apelacyjny pozostawił Sądowi Okręgowemu w orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie.

SSA Mariola Głowacka SSA Małgorzata Mazurkiewicz-Talaga SSA Jacek Nowicki