Pełny tekst orzeczenia

Wyrok z dnia 7 marca 1997 r.
I PKN 33/97
Porozumieniem stron (art. 30 § 1 pkt 1 KP) można rozwiązać stosunek
pracy powstały na podstawie powołania (art. 68 i następnych KP) i nawiązać
umowny stosunek pracy o zmienionej treści w zakresie warunków pracy i płacy.
Przewodniczący Prezes SN: Jan Wasilewski, Sędziowie SN: Józef Iwulski
(sprawozdawca), Kazimierz Jaśkowski.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 7 marca 1997 r. sprawy z powództwa
Danuty S. przeciwko Wojewódzkiemu Szpitalowi Zespolonemu [...] w B. o zapłatę, na
skutek kasacji powódki od wyroku Sądu Wojewódzkiego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń
Społecznych w Białymstoku z dnia 14 listopada 1996 r. [...]
o d d a l i ł kasację i nie obciążył powódki kosztami postępowania kasacyjnego
U z a s a d n i e n i e
Powódka Danuta S., pozwem z dnia 14 marca 1996 r., wniosła o uznanie
bezskuteczności wypowiedzeń zmieniających jej warunki pracy i płacy po dniu 1 maja
1993 r.
Sąd Rejonowy-Sąd Pracy w Białymstoku wyrokiem z dnia 5 lipca 1996 r. [...],
zasądził na rzecz powódki kwotę 139,50 zł i w pozostałym zakresie powództwo oddalił.
Sąd Rejonowy ustalił, że na mocy powołania powódka została zatrudniona na
stanowisku zastępcy dyrektora d/s ekonomiczno-eksploatacyjnych Specjalistycznego
Zespołu Opieki Zdrowotnej [...]. Pismem z dnia 25 stycznia 1993 r. wypowiedziano jej
warunki pracy i płacy w części dotyczącej stanowiska oraz wynagrodzenia. Powódka
nie zakwestionowała decyzji dyrektora pozwanego zakładu i po upływie okresu
wypowiedzenia, tj. z dniem 1 maja 1993 r., przyjęła zaproponowane jej stanowisko
kierownika działu d/s obsługi administracyjno-eksploatacyjnej.
Wyrokiem z dnia 14 listopada 1996 r. [...] Sąd Wojewódzki-Sąd Pracy i Ubez-
pieczeń Społecznych w Białymstoku oddalił apelację powódki. Sąd Wojewódzki uznał,
że stosunek pracy z powódką powinien być, zgodnie z art. 70 KP, przekształcony w
styczniu 1993 r. przez odwołanie powódki z dotychczasowego stanowiska.
Przekształcenie to nastąpiło tymczasem przez wypowiedzenie zmieniające. Powódka
wówczas odwołania nie złożyła i przyjęła z dniem 1 maja 1993 r. zaproponowane jej
stanowisko, na którym pracowała przez następne 3 lata. Sąd Wojewódzki uznał, że w
tej sytuacji na mocy porozumienia stron doszło do przekształcenia istniejącego między
stronami stosunku pracy i od 1 maja 1993 r. stosunek pracy na podstawie powołania
przekształcił się w stosunek pracy na podstawie umowy o pracę.
Kasację od tego wyroku wniosła powódka. Zarzuciła naruszenie prawa material-
nego, tj. art. 70 KP, przez błędną jego wykładnię, uznającą że stosunek pracy który
łączył strony, jako stosunek pracy z powołania, mógł być zmieniony drogą wypo-
wiedzenia. W kasacji wywodzi się, że działanie strony pozwanej zmieniające warunki
pracy powódki było nieważne i roszczenia z tego tytułu mogą być dochodzone aż do
upływu terminu przedawnienia z art. 291 KP.
Strona pozwana wniosła o oddalenie kasacji i przyznanie kosztów postępowania
kasacyjnego.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
W orzecznictwie został sformułowany pogląd, że wypowiedzenie warunków
pracy i płacy pracownikowi zatrudnionemu na podstawie powołania jest niedopusz-
czalne (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 21 grudnia 1987 r., III PZP 47/87, OSNCP
1989 z. 9 poz. 131, OSPiKA 1989 z. 2 poz. 45 z glosą T. Zielińskiego), co zostało
uznane w literaturze za kontrowersyjne. Jednakże nawet gdyby taką wykładnię przyjąć,
to należałoby stwierdzić, że takie wypowiedzenie wywołało skutek prawny w postaci
przekształcenia treści stosunku pracy (a ściślej mówiąc rozwiązanie stosunku pracy na
podstawie powołania i nawiązanie nowego stosunku pracy na podstawie umowy), gdyż
jednostronne czynności prawne pracodawcy, dotyczące rozwiązania stosunku pracy
(przekształcenia jego treści) nie są bezwzględnie nieważne. Mogą być one jedynie
wzruszone w drodze powództwa o uznanie wypowiedzenia za bezskuteczne czy o
przywrócenie do pracy (art. 45 § 1 w związku z art. 42 § 1 KP). Powódka nie wniosła
takiego powództwa, co byłoby możliwe tylko z zachowaniem terminu określonego w art.
264 § 1 KP. Pogląd o nieważności takiej czynności i możliwości dochodzenia
roszczenia o "przywrócenie poprzednich warunków pracy i płacy" z zachowaniem
terminu przedawnienia z art. 291 KP, nie jest więc słuszny.
Nadto należy stwierdzić, że Sądy obu instancji ustaliły (ustaleniami faktycznymi
w tym zakresie Sąd Najwyższy jest związany wobec braku zarzutów kasacji w tym
przedmiocie), że między stronami doszło do zawarcia porozumienia w zakresie
przekształcenia warunków pracy i płacy (ściślej rozwiązania stosunku pracy na pods-
tawie powołania i nawiązania stosunku pracy w nowej treści na podstawie umowy o
pracę). Takie porozumienie jest dopuszczalne. W wyroku z dnia 22 grudnia 1976 r., I
PRN 121/76 (OSNCP 1977 z. 8 poz. 140, NP 1978 nr 1 s. 147 z aprobującą glosą. J.
Brola) Sąd Najwyższy przyjął, że przepisy Kodeksu pracy nie wyłączają możliwości
rozwiązania na skutek porozumienia stron (art. 30 § 1 pkt 1 KP) stosunku pracy na-
wiązanego na podstawie powołania. Możliwe jest więc także nawiązanie później no-
wego stosunku pracy, już na podstawie umowy o innej treści w zakresie warunków
pracy i płacy.
W konsekwencji należy uznać, że zaskarżone orzeczenie nie zostało wydane z
naruszeniem wskazanych w kasacji przepisów prawa materialnego i dlatego kasacja
podlegała oddaleniu na podstawie art. 393
12
KPC. O kosztach postępowania ka-
sacyjnego orzeczono na zasadzie art. 102 KPC w związku z art. 393
19
i 391 KPC.
========================================