Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 lutego 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Szczecinie - Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 26 lutego 2013 r. w Szczecinie

sprawy J. B. (1)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. W..

o przywrócenie renty

na skutek apelacji organu rentowego

od wyroku Sądu Okręgowego w Gorzowie Wlkp. VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 30 stycznia 2012 r. sygn. akt VI U 894/11

1.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonemu J. B. (1) prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od dnia 1 kwietnia 2011 roku do dnia 31 marca 2014 roku,

2.  oddala apelację w pozostałym zakresie.

Sygn. akt III AUa 232/12

UZASADNIENIE

Decyzją z 1.06.2011r. organ rentowy - Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział
w G. odmówił J. B. (1) prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy (na dalszy okres, z ogólnego stanu zdrowia), podnosząc, że komisja lekarska ZUS orzeczeniem z dnia 18.05.2011r. stwierdziła u niego brak niezdolności
do pracy.

Ubezpieczony w odwołaniu podniósł, że nie zgadza się z decyzją ZUS, gdyż cierpi na schorzenia ortopedyczne, kardiologiczne, laryngologiczne i okulistyczne, a przebyta rehabilitacja w zakresie schorzeń kardiologicznych i ortopedycznych nie przynosi u niego trwałej i zadawalającej poprawy. Ponadto, posiada orzeczenie o stopniu niepełnosprawności umiarkowanej.

Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie i zasądzenie zwrotu kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Pozwany podtrzymał argumentację wyrażoną w zaskarżonej decyzji.

Sąd Okręgowy w Gorzowie Wielkopolskim - VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z dnia 30.01.2012 roku zmienił zaskarżoną decyzję organu rentowego w ten sposób, że przyznał ubezpieczonemu prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy na okres od 1.04.2011 roku do 31.08.2012 roku.

Sąd I Instancji oparł swoje rozstrzygnięcie na następujących ustaleniach faktycznych.

J. B. (1), urodzony (...), posiada wykształcenie zasadnicze zawodowe, jako ślusarz - spawacz. Pracował w zawodach: elektromonter instalacji
i urządzeń elektroenergetycznych, spawacz, spawacz elektryczny ręczny, ślusarz narzędziowy, ślusarz- spawacz, kotlarz, monter – spawacz, brygadzista.

Ubezpieczony pobierał rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy od 17 sierpnia 2010 r. do 31 marca 2011 r. na podstawie decyzji z dnia 26 listopada 2010 r.

W dniu 24 lutego 2011 r. ubezpieczony złożył wniosek o ustalenie dalszego prawa do renty, a 18 maja 2011 r. komisja lekarska ZUS orzekła o braku u niego niezdolności do pracy.

Decyzją z dnia 1 czerwca 2011 r. organ rentowy odmówił J. B. (1) prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

U ubezpieczonego rozpoznano dławicę niestabilną – stan po zawale serca oraz nieskutecznym CABG – okres względnej wydolności serca, obustronny niedosłuch średniego stopnia (słuch socjalnie wydolny), nadwzroczność i starczowzroczność obu oczu, miażdżycę naczyń siatkówki, zmiany zwyrodnieniowo – dyskopatyczne kręgosłupa szyjnego
i lędźwiowego bez istotnej dysfunkcji ruchowej i bez objawów korzeniowych.

Schorzenia kardiologiczne czynią ubezpieczonego po 31 marca 2011 r. całkowicie niezdolnym do pracy zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami, okresowo do 31 sierpnia 2012 r.

Stan zdrowia ubezpieczonego z przyczyn kardiologicznych (stan sercowo-naczyniowy) uległ pogorszeniu i polega na wystąpieniu niedrożności w by-passie,
co przełożyło się z kolei na dławicę niestabilną. Według usg występują zaburzenia serca.

Ubezpieczony słyszy i rozumie mowę potoczną patrząc na mówiącego, lecz nie występuje u niego istotne upośledzenie funkcji widzenia.

Zmiany zwyrodnieniowo - dyskopatyczne kręgosłupa szyjnego i lędźwiowego
z zespołem bólowym, niewielkiego stopnia dysfunkcją ruchową czynną i bez objawów korzeniowych także nie powodują istotnego naruszenia sprawności organizmu.

W oparciu o tak poczynione ustalenia faktyczne Sąd Okręgowy uznał, że odwołanie zasługiwało na uwzględnienie i wskazał za podstawę prawną rozstrzygnięcia art. 107, art. 12 i art. 13 ust.1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity opubl. w Dz. U. z 2009 roku, Nr 153, poz. 1227, ze zmianami) - zwaną dalej ustawą emerytalną - jednocześnie przytaczając ich treść.

Sąd pierwszej instancji podniósł, że dla ustalenia czy u ubezpieczonego po 31 marca 2011 r. nadal istniała co najmniej częściowa niezdolność do pracy, zgodnie z posiadanym poziomem kwalifikacji w wyuczonym i wykonywanym zawodzie ślusarz – spawacz oraz wykonywanych profesjach elektromontera instalacji i urządzeń elektro-energetycznych, kotlarza, montera – spawacza i brygadzisty, dopuścił dowód z opinii biegłych kardiologa, ortopedy, neurologa, laryngologa i okulisty. Oparł się przy tym na pozostałych, również wiarygodnych, dowodach z dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy i aktach organu rentowego. Biegli sądowi B. Ł., A. G., J. Z., B. S. i J. B. (2) zgodnie uznali, że z powodu schorzeń kardiologicznych ubezpieczony jest niezdolny do pracy z powodu pogorszenia stanu hemodynamicznego; z powodu niedrożności w by – passie wystąpiła u ubezpieczonego dławica niestabilna i okoliczność
ta kwalifikuje go do przyznania prawa do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy
do 31 sierpnia 2012 r. Pozostałe schorzenia: ortopedyczne, neurologiczne, okulistyczne
i laryngologiczne nie powodują takiej niezdolności. Zdaniem Sądu Okręgowego biegli sądowi w sposób jasny przedstawili powody swoich ocen, wskazując rozpoznane schorzenia występujące ubezpieczonego oraz i ich wpływ na zdolność do pracy. Opinie zostały sporządzone przez wyspecjalizowane osoby w zakresie ich uprawnień. Biegli oparli się na dokumentacji medycznej zawartej w aktach organu rentowego, w aktach sprawy, wywiadach uzyskanych od ubezpieczonego oraz na bezpośrednim jego badaniu. W ocenie Sądu Okręgowego opinia była logiczna, spójna i jasna i za wystarczające okazało się jej uzupełnienie na płaszczyźnie wiedzy kardiologicznej.

Wniosek pozwanego o powołanie innego biegłego kardiologa, w związku
ze zgłaszanymi zastrzeżeniami pozwanego wystąpienia rażąco odmiennych ocen kardiologicznych w porównaniu ze stanowiskiem lekarza konsultanta - kardiologa ZUS,
nie został uwzględniony. Zastrzeżenia te, zdaniem Sądu Okręgowego, nie zawierały błędów czy wad, które dyskwalifikowałyby opinię biegłego J. B. (2).

Z powyższych przyczyn, Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję w sposób wskazany na wstępie.

Rozstrzygnięcie Sądu pierwszej instancji zaskarżył w całości pozwany wnosząc o jego „zmianę poprzez oddalenie odwołania, uchylenie wyroku w całości i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania” oraz zasądzenie od ubezpieczonego zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Rozstrzygnięciu Sądu Okręgowego apelujący zarzucił naruszenie przepisów postępowania, tj. art. 227 k.p.c. i art. 233 k.p.c., wskutek pominięcia wszystkich istotnych okoliczności, przy wadliwie przeprowadzonym postępowaniu dowodowym i zaniechaniu rozważenia w sposób swobodny, bezstronny oraz wszechstronny, kwestii schorzeń i stanu zdrowia ubezpieczonego, tj. z uwzględnieniem wyników badań SPECT z dnia 15.02.2011r.
i z dnia 11.05.2011r., w związku z nowym pobytem szpitalnym ubezpieczonego w dniach 01-04.05.2011r., oraz wskutek pominięcia stanowiska komisji lekarskiej ZUS i konsultanta kardiologa organu rentowego, który w opinii z dnia 23.03.2011r. i z dnia 11.05.2011r., na podstawie ww. badań, nie stwierdził u ubezpieczonego niezdolności do pracy, z wyjątkiem ciężkiej pracy fizycznej, a nadto wskutek nie uwzględnienia wniosku organu rentowego zawartego w piśmie procesowym z dnia 19.10.2011r. o powołanie innego biegłego sądowego kardiologa celem wydania opinii rozstrzygającej wobec zachodzących w sprawie istotnych rozbieżności pomiędzy opinią biegłego sądowego kardiologa z dnia 02.08.2011r. i z dnia 21.11.2011r. a ww. opiniami konsultanta kardiologa organu rentowego w ocenie skutków schorzeń i stanu zdrowia ubezpieczonego, co doprowadziło do błędnego ustalenia stanu faktycznego i wadliwego przyjęcia całkowitej niezdolności do pracy w okresie od dnia 01.04.2011r. do dnia 31.08.2012r., przy jednoczesnym orzeczeniu przez konsultanta kardiologa organu rentowego braku po stronie ubezpieczonego niezdolności do pracy w w/w. spornym okresie.

Apelujący w uzasadnieniu zarzutów podkreślił, że lekarz konsultant w ramach badań w ZUS, stwierdził, że ubezpieczony „(...) może podjąć pracą zawodową, ograniczenie do prac fizycznych ciężkich ...(...)" , zaś w opinii uzupełniającej z dnia 11.05.2011r. stwierdził,
iż ,,(...) z powodów kardiologicznych podtrzymuję opinię poprzednią, bez cech niewydolności serca i globalną dość dobrą kurczliwością mięśnia LK. Aktualnie nie wymagał interwencji wieńcowej (prawdopodobnie). Możliwe zaostrzenia ch. wieńcowej można leczyć w ramach ZLA(...)" Tymczasem, Sąd Okręgowy wadliwie przyjął, za opinią biegłego sądowego,
że ubezpieczony stał się całkowicie niezdolny do pracy. Bezpodstawnie też Sąd meritii pominął zarzuty i wniosek organu rentowego o wydanie opinii przez innego biegłego kardiologa.

Ubezpieczony wniósł o oddalenie apelacji.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Apelacja pozwanego okazała się częściowo zasadna i spowodowała w konsekwencji zmianę zaskarżonego wyroku w zakresie stopnia niezdolności do pracy, z pierwotnej przyjętej całkowitej na drugo instancyjnie orzeczoną częściową. Zmiana orzeczenia polegała również na przyjęciu dłuższego okresu niezdolności ubezpieczonego do pracy zgodnie z posiadanymi przez niego niespornymi kwalifikacjami zawodowymi, tj. do dnia 31.03.2014r. Apelacja pozwanego organu rentowego, podważająca trafność rozstrzygnięcia pierwszoinstacyjnego
w zakresie niezdolności do pracy co do zasady, jako niezasadna, podlegała natomiast oddaleniu.

Dokonana przez Sąd Apelacyjny analiza zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, w tym w kontekście podnoszonych w apelacji zarzutów doprowadziła
do wniosku, że nie została dostatecznie wyjaśniona kwestia zmian natury kardiologicznych
i ich wpływu na zdolność do pracy, co należy podkreślić jakiejkolwiek pracy. Orzeczono bowiem całkowitą niezdolność do pracy, bez uzasadnienia dlaczego rozpoznane schorzenia, także w układzie sercowo –naczyniowym, prowadzą do obiektywnej utraty zdolności do podjęcia i wykonywania jakiejkolwiek pracy zarobkowej, w tym choćby lekkiej pracy fizycznej. Zgodnie bowiem z art. 12 ust. 2 ustawy emerytalnej całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy. W myśl zaś art. 12 ust. 3 cyt. ustawy częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji (art. 12 ust. 3 ustawy emerytalnej). O częściowej niezdolności do pracy nie decyduje tylko fakt występowania schorzeń, lecz ocena, czy i w jakim zakresie wpływają one na utratę zdolności do pracy zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami. Analogicznie sprawy przedstawia się, jeśli chodzi o całkowitą niezdolność do pracy, czyli zarobkowania w jakimkolwiek zawodzie. W związku z powyższymi wątpliwościami, Sąd Apelacyjny przeprowadził na podstawie art. 382 k.p.c. uzupełniające postępowanie dowodowe z opinii biegłego sądowego lekarza
o specjalności z zakresu kardiologii – dr n. med. J. S.. Wskazany biegły sądowy podniósł, iż spośród rozpoznanych schorzeń tylko zmiany chorobwe dotyczące krążenia wieńcowego (choroba niedokrwienna serca, z okresową dusznicą bolesną niestabilną, po przebytym zawale ściany dolnej, pomostowaniem tętnic wieńcowym i nadal istniejącą niedrożnością pomostu odchodzącego od aorty) powoduje częściową niezdolność do pracy od 01.04.2011r., na okres trzech lat. Leczenie pozawałowe (od 2006r.) nie usunęło bowiem miażdżycowego zwężenia tętnicy zstępującej przedniej (LAD), zaś pomostowanie aortalno wieńcowe (CABG-ad Mg 2) jest niedrożne w miejscu odejścia pomostu od aorty, powodując okresy zaostrzeń choroby niedokrwiennej serca, typowe dla niestabilnej niewydolności wieńcowej. U ubezpieczonego, pomimo leczenia inwazyjnego choroby niedokrwiennej serca (PTCA, LIMA, CABG) utrzymują się dolegliwości stenokardialne, z okresami niestabilnej choroby niedokrwiennej serca, potwierdzonej obserwacją szpitalną. Utrzymujące się dolegliwości stenokardialne były powodem hospitalizacji ubezpieczonego w dniach od 1.05.- do 4.05.2011r., z rozpoznaniem: niestabilnej choroby wieńcowej w oddz. I. N. K. w Szpitalu W. w G. W.. W okresie tego pobytu w wykonanej koronarografii stwierdzono: śladowy przepływ krwi tętniczej przez pomost LIMA ad LAD, niedrożny pomost CABVG -Ao
ad LCx (OM-1), nadal niedrożną prawą tętnicę wieńcową (RCA). W ocenie biegłego pozwala to na twierdzenie, że krążenie wieńcowe ubezpieczonego wykazuje istotne ograniczenie przepływu w zakresie trzech tętnic iencowych (RCA, LCx, RCA). Potwierdzeniem tego niedokrwienia był fakt, że badanie USG serca wykonane 01.05.2011r. wykazuje odcinkowe zaburzenia kurczliwości (hypokineza przegrody międzykomorowej w segmencie środkowym i koniuszka, oraz ściany przedniej.), a wykonane 15.02.2011r. badanie izotopowe serca po podaniu izotopu Tc-99m przed i po wykonaniu próby wysiłkowej serca (SPECT), wykazuje hypoperfuzję ściany dolnej serca.

Analiza opinii biegłych sądowych, sporządzonych na potrzeby niniejszego procesu,
w szczególności ww. opinii kardiologicznej, uzupełnionej w toku postępowania apelacyjnego, wraz z pozostałą dokumentacją medyczną, w tym zgromadzoną w aktach medycznych, doprowadziła w ocenie Sądu Apelacyjnego do wniosku, że u ubezpieczonego nie doszło do takiej poprawy stanu zdrowia, która prowadziłaby do odzyskania przez niego zdolności
do pracy, zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami. Występujący w niniejszej sprawie biegli sądowi, po zbadaniu ubezpieczonego i analizie dokumentacji medycznej, w przekonywujący i logiczny sposób wyjaśnili na jakie schorzenia cierpi J. B. (1), jakie jest zaawansowanie rozpoznanych chorób i na czym polegają upośledzenia w obrębie narządu wzroku, narządu ruchu oraz schorzenia w obrębie układu sercowo – naczyniowego. Dokonując oceny materiału dowodowego, Sąd Apelacyjny doszedł do przekonania, że opinie biegłych sądowych są wiarygodne i przekonywujące w zakresie rozpoznań. Zostały sporządzone przez osoby legitymują się specjalistyczną wiedzą medyczną, o specjalizacjach adekwatnych do zgłaszanych dolegliwości i schorzeń, po uprzednim zebraniu wywiadu
i przeprowadzeniu badań przedmiotowych, zapoznaniu się z aktami sprawy i dokumentacją medyczną. Dopiero jednak wyczerpująca opinia biegłego J. S., oparta na analizie dokumentacji medycznej, pozwoliła na ustalenie, że ubezpieczony jest nadal częściowo, okresowo niezdolny do pracy, zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami. Biegły J. S. ustosunkował się do zgłoszonych zastrzeżeń. Należy podkreślić, że opinia biegłego J. S. w toku postępowania apelacyjnego nie była podważana przez ubezpieczonego, ani organ rentowy.

Konkludując, Sąd Apelacyjny, uwzględniając wyniki dotychczasowego postępowania dowodowego, w szczególności wnioski uzupełniającej opinii kardiologicznej, wydanej w toku postępowania odwoławczego, na podstawie art. 386 § 1 k.p.c., zmienił zaskarżony wyrok jak w sentencji i na podstawie art. 385 k.p.c. w pozostałym zakresie oddalił apelację, jako niezasadną.