Pełny tekst orzeczenia

Wyrok z dnia 13 marca 1997 r.
I PKN 41/97
1. O tym jakie jednostki organizacyjne (zakłady pracy) obejmuje działaniem
międzyzakładowa organizacja związkowa, rozstrzygają samorządne decyzje właściwych
organów danego związku zawodowego
2. Wniesienie odwołania od wypowiedzenia warunków pracy lub płacy nie jest
równoznaczne z odmową przyjęcia przez pracownika zaproponowanych mu nowych
warunków; oświadczenie pracownika w tej sprawie musi być skierowane do
pracodawcy i powinno zostać złożone przed upływem połowy okresu wypowiedzenia.
Przewodniczący SSN: Walerian Sanetra (sprawozdawca), Sędziowie SN: Kazimierz
Jaśkowski, Jadwiga Skibińska-Adamowicz.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 13 marca 1997 r. sprawy z powództwa
Ryszarda L. i Stanisława F. przeciwko "S.-T." Spółce z o.o. w W. o przywrócenie do pracy,
na skutek kasacji powodów od wyroku Sądu Wojewódzkiego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń
Społecznych we Wrocławiu z dnia 12 września 1996 r. [...]
u c h y l i ł zaskarżony wyrok i przekazał sprawę Sądowi Wojewódzkiemu-Sądowi
Pracy i Ubezpieczeń Społecznych we Wrocławiu do ponownego rozpoznania, pozostawiając
temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania kasacyjnego.
U z a s a d n i e n i e
Powodowie Stanisław F. i Ryszard L. wnieśli kasację od wyroku Sądu Woje-
wódzkiego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych we Wrocławiu z dnia 17 września 1996 r.
[...] zarzucając mu, iż narusza prawo materialne, a konkretnie art. 38 KP w związku z art. 24
§ 1 KP oraz § 8 ust. 1 pkt 1 i 4 Statutu "Solidarności" - przez przyjęcie, że obowiązek
konsultacji związkowej istnieje tylko wówczas, gdy w zakładzie pracy funkcjonuje
zakładowa organizacja związkowa, a pracownicy pisemnie poinformują zakład pracy o
swoim członkostwie - oraz art. 42 § 3 KP, przez błędną jego wykładnię, która doprowadziła
do uznania, iż umowy o pracę powodów uległy rozwiązaniu. Ponadto w kasacji zarzucono
naruszenie art. 321 § 2 KPC przez błędne zinterpretowanie woli powodów wyrażonej przez
to, że wnieśli oni powództwa o uznanie wypowiedzeń zmieniających za bezskuteczne i
uznanie na tej podstawie, że w sposób dorozumiany odmówili przyjęcia nowych warunków
pracy i płacy.
Zaskarżonym wyrokiem Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zmienił wyrok Sądu
Rejonowego-Sądu Pracy dla Wrocławia Śródmieścia z dnia 10 kwietnia 1996 r. [...],
oddalając powództwo w całości oraz oddalając rewizję powodów. Powodowie przed Sądem
pierwszej instancji dochodzili uznania za bezskuteczne wypowiedzenia zmieniającego. Sąd
ten w części uwzględnił powództwo, zasądzając na ich rzecz tytułem odszkodowania kwotę
trzymiesięcznego wynagrodzenia, uznając, że niecelowe byłoby przywracanie ich do pracy
na dotychczasowych stanowiskach. Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych oddalił rewizję
powodów, uwzględnił rewizję pozwanej Spółki ("S.-T." Spółka z o.o. w W.) i oddalił po-
wództwo, uznając w szczególności, że na Spółce tej nie ciążył obowiązek konsultacji
związkowej, gdyż strona pozwana była podmiotem działającym na nowych zasadach,
powodowie nie informowali nowego zakładu pracy o przynależności związkowej, a
obowiązek powiadomienia zakładowej organizacji związkowej istnieje wówczas, gdy w
zakładzie pracy działa zakładowa organizacja związkowa. Jednocześnie w uzasadnieniu
zaskarżonego wyroku Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych uznał za prawidłowe ustalenia
faktyczne Sądu pierwszej instancji. Zdaniem kasacji z ustaleń tych wynika, że pozwana
Spółka wiedziała o przynależności związkowej powodów. Wynika z nich ponadto, że
powodowie są członkami międzyzakładowej organizacji związkowej NSZZ "Solidarność"
działającej na terenie ZEC W., gdzie siedzibę ma także pozwana Spółka. W tej sytuacji,
wobec objęcia pozwanej Spółki działalnością Międzyzakładowej Organizacji Związkowej
NSZZ "Solidarność" i świadomości po stronie pozwanej co do przynależności związkowej
powodów, istniał obowiązek konsultacji związkowej.
Ponadto kasacja podniosła, że oddalając rewizję Sąd Pracy i Ubezpieczeń
Społecznych naruszył także przepisy postępowania w ten sposób, że dokonał swoistej
nadinterpretacji stanowiska powodów i w konsekwencji naruszył także art. 42 § 3 KP przez
błędną jego wykładnię. Wobec wniesienia przez powodów pozwów o uznanie
wypowiedzenia za bezskuteczne Sąd rewizyjny stwierdził, że w sposób dorozumiany doszło
do odmowy przyjęcia nowych warunków pracy i płacy, uznając że świadczy o tym
odrzucenie propozycji ugodowej zmierzającej do wyeliminowania sądowej kontroli
legalności wypowiedzeń. Tymczasem z przepisu art. 42 § 3 KP jednoznacznie wynika, że
tylko złożenie oświadczenia o odmowie przyjęcia zaproponowanych warunków pracy lub
płacy powoduje rozwiązanie umowy o pracę. Takiego oświadczenia powodowie zaś nie
złożyli, a przeciwnie wyrazili wolę zatrudnienia i gotowości do świadczenia pracy.
Wniesienie odwołania od dokonanego wypowiedzenia warunków płacy nie może przy tym
być traktowane jako równoznaczne z odmową ich przyjęcia. Oznacza to, że po upływie
okresu wypowiedzenia (po dniu 1 stycznia 1996 r.) nie doszło do rozwiązania umów o pracę
zawartych z powodami, którzy byli i są nadal pracownikami strony pozwanej, z tym że
powinni otrzymywać wynagrodzenie według nowych warunków płacowych. Dopiero
orzeczenie Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych miało rozstrzygnąć, czy owa zmiana
odbyła się zgodnie z prawem, legalnie i czy była uzasadniona. Powodowie wielokrotnie
zgłaszali pozwanemu gotowość świadczenia pracy, pozwany jednakże do niej ich nie
dopuszczał. Mimo tego Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych podtrzymał stanowisko Sądu
pierwszej instancji co do rozwiązania umowy o pracę z powodami. Sąd ten bowiem (Sąd
Pracy) uznając wadliwość wypowiedzeń dokonanych powodom nie przywrócił ich do pracy
na poprzednich warunkach, lecz na podstawie art. 45 § 2 w związku z art. 42 i 38 KP uznając,
że przywrócenie ich do pracy nastąpiłoby kosztem nowych pracowników, zasądził na ich
rzecz wyłącznie odszkodowanie.
Z ustaleń poczynionych przez Sąd Pracy wynika, że w dniu 27 września 1995 r.
strona pozwana wypowiedziała powodom dotychczasowe warunki płacy z zachowaniem
trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia. Od dnia 1 stycznia 1996 r. powodowie mieli
otrzymywać niższe wynagrodzenie od dotychczas pobieranego. Pozwana Spółka - "S.-T."
powstała dnia 20 września 1993 r. w W. z inicjatywy Andrzeja P. Prezesem tej Spółki został
Andrzej P., wcześniejszy prezes zarządu Spółki "Z.-T.", "Z.-T." z kolei powstała w związku z
restrukturyzacją i prywatyzacją zakładu pracy (działu transportu) - Zespołu Elektrociepłowni
W. SA. Wszyscy pracownicy, w tym także powodowie, przeszli do nowo utworzonej Spółki
("Z.-T."). Powodowie pracowali w "Z.-T." od dnia 1 kwietnia 1994 r. do 31 sierpnia 1994 r.
Od dnia 1 września 1994 r. powodowie zostali zatrudnieni u strony pozwanej ("S.-T."). W
Zespole Elektrociepłowni W. SA działał Związek Zawodowy NSZZ "Solidarność". W
związku z restrukturyzacją Zespołu Elektrociepłowni przy ZEC W. SA od 1992 r. zaczęła
działać Międzyzakładowa Organizacja Związkowa NSZZ "Solidarność", jako podstawowa
jednostka organizacyjna Związku. Przepis § 8 ust. 1 pkt 1 i 4 statutu NSZZ "Solidarność"
stanowi, że międzyzakładowa organizacja związkowa zrzesza członków Związku
zatrudnionych w miejscach pracy nie objętych działalnością zakładowej organizacji
związkowej, zaś pracownicy małych zakładów pracy mogą tworzyć międzyzakładowe
organizacje związkowe, do których mogą należeć pracownicy zakładów, w których nie
istnieje organizacja związkowa. Powodowie (Ryszard L. od 1992 r., a Stanisław F. od 1993
r.) byli członkami NSZZ "Solidarność". Mimo przejścia do spółki "S.-T." pozostawali nadal
członkami tego Związku, o czym wiedział Andrzej P. Jeszcze jako prezes "Z.-T."
współpracował on z NSZZ 'Solidarność". Wiedział on przy tym o przekształceniach
organizacji związkowej i znał zasady jej funkcjonowania. Ponieważ orientował się on, którzy
pracownicy byli członkami Związku, przewodniczący Międzyzakładowej Organizacji
Związkowej NSZZ "Solidarność' zrezygnował z informowania strony pozwanej o
przynależności związkowej powodów. Zdaniem Sądu Pracy "fakt, iż pozwany Andrzej P.
wiedział o przynależności związkowej powodów miał decydujące znaczenie dla
rozstrzygnięcia sprawy". Skoro bowiem Andrzej P. wiedział, że powodowie są członkami
organizacji związkowej, to obowiązany był, dokonując wypowiedzenia warunków płacy,
przeprowadzić konsultację z Międzyzakładową Organizacją Związkową NSZZ
"Solidarność". Wypowiadając warunki płacy bez uprzedniej konsultacji naruszył przepisy
Kodeksu pracy. Sąd Pracy uznał jednakże, że przywrócenie powodów do pracy jest
niecelowe i zasądził na ich rzecz tylko odszkodowanie.
Nie czyniąc dodatkowych ustaleń dowodowych Sąd drugiej instancji - inaczej niż Sąd
Pracy - stwierdził, że brak jest podstaw do przyjęcia, iż Międzyzakładowa Organizacja
Związkowa NSZZ "Solidarność" utworzona w następstwie przekształceń organizacyjnych
ZEC W. SA obejmowała swoim działaniem również stronę pozwaną. Strona pozwana była
nowym podmiotem działającym na nowych zasadach, zaś organizacja międzyzakładowa
mogła objąć swoim zakresem tylko takie jednostki, które istniały uprzednio.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zarzuty podniesione w kasacji zasadniczo są trafne. W szczególności bez
jednoznacznego wyjaśnienia wątpliwości Sąd drugiej instancji nie miał podstaw do
odrzucenia dokonanego przez Sąd Pracy ustalenia, że Międzyzakładowa Organizacja
Związkowa NSZZ "Solidarność" przy ZEC W. SA obejmowała zakresem swojego działania
także stronę pozwaną. O tym bowiem, jakie jednostki organizacyjne (zakłady pracy i
pracowników) obejmuje dana międzyzakładowa organizacja związkowa, nie rozstrzyga jakaś
ogólna, abstrakcyjna zasada, że organizacja tego typu może działać tylko w takich
jednostkach, które istnieją uprzednio (czy przed jej powołaniem do życia), lecz
autonomiczne, samorządne decyzje właściwych organów danego związku zawodowego.
Swoboda tych organów w tym zakresie jest ograniczona przez rozstrzygnięcia ustawowe
(międzyzakładowa organizacja związkowa tego samego związku zawodowego nie może
obejmować pracowników zakładu, w którym działa jego zakładowa organizacja związkowa),
a także przez statut związku zawodowego (w przypadku "Solidarności" tworzenie i zakres
działania międzyzakładowej organizacji związkowej muszą pozostawać w zgodzie zwłaszcza
z § 8 ust. 1 pkt 1 i 4 Statutu). W tych jednakże ramach o konkretnym zakresie działania
określonej międzyzakładowej organizacji związkowej rozstrzygają w sposób bezpośredni lub
pośredni właściwe organy danego związku zawodowego. Stąd też bez zbadania, w jakim
trybie, na jakiej podstawie i w jaki sposób (przy uwzględnieniu praktyki związkowej -
"Solidarności") wyznaczony został zakres działalności Międzyzakładowej Organizacji
Związkowej NSZZ "Solidarność" przy ZEC W. SA nie można zakwestionować ustalenia
Sądu pierwszej instancji, że w przypadku powodów istniał obowiązek przeprowadzenia
"konsultacji" z tą organizacją. Przy wyjaśnianiu tej kwestii istotny przy tym jest pogląd
samego Związku NSZZ "Solidarność" (jego organów), praktyka jaka się w tym względzie
kształtuje w jego ramach, a także i ogólniejsza myśl wyrażona w sposób pośredni w
regulacjach prawa pracy, że jeżeli dany pracownik należy do związku zawodowego i ten
związek nie został zlikwidowany, to powinien mieć do niego zastosowanie tryb postępowania
przewidziany w art. 38 KP (tzn. konsultacji związkowej), a ewentualne wątpliwości
dotyczące tego, czy dana międzyzakładowa organizacja związkowa obejmuje, czy nie
obejmuje zakładu pracy, w którym jest (był) zatrudniony, należy raczej rozstrzygać na jego
korzyść.
Z wywodów zamieszczonych w uzasadnieniu wyroku Sądu Pracy i Ubezpieczeń
Społecznych zdaje się wynikać, iż Sąd ten jest zdania, że strona powodowa - z uwagi na to,
że nie działa u niej zakładowa organizacja związkowa NSZZ "Solidarność" - miałaby
obowiązek powiadomienia organizacji międzyzakładowej, tylko wtedy, gdyby powodowie,
jako ich nowego pracodawcę, powiadomili ją o swojej przynależności związkowej. Można by
stąd wnosić, że, zdaniem tego Sądu w razie gdy w zakładzie nie działa zakładowa organizacja
związkowa to wymóg "konsultacji" związkowej nie obowiązuje, chyba że pracodawca
zostanie poinformowany, że określeni pracownicy należą do międzyzakładowej organizacji
związkowej. Jest to zapatrywanie błędne, gdyż w myśl art. 34 ustawy z dnia 23 maja 1991 r.
o związkach zawodowych (Dz. U. Nr 55, poz. 234 ze zm.) przepisy dotyczące zakładowej
organizacji związkowej stosuje się odpowiednio do międzyzakładowej organizacji
związkowej obejmującej swoim działaniem zakład pracy, zaś z art. 38 KP nie wynika, że o
zamiarze wypowiedzenia pracownikowi umowy o pracę kierownik zakładu (pracodawca) ma
obowiązek zawiadomić zakładową organizację związkową tylko wtedy, gdy zostanie przez
nią bądź przez pracownika poinformowany, że jest on członkiem tej organizacji. Mimo
wcześniejszych odmiennych projektów zasada, że to pracodawca (ze swojej inicjatywy) ma
upewnić się, czy pracownik należy do związku zawodowego i czy jest przezeń
reprezentowany, została wyraźnie zapisana w nowelizacji z dnia 2 lutego 1996 r. (ustawa o
zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz o zmianie niektórych ustaw, Dz. U. Nr 24, poz. 110). W
myśl bowiem dodanego przepisu art. 30 ust. 21
ustawy o związkach zawodowych w
indywidualnych sprawach ze stosunku pracy, w których przepisy prawa pracy zobowiązują
pracodawcę do współdziałania z zakładową organizacją związkową, pracodawca jest obo-
wiązany zwrócić się do tej organizacji o informację o pracownikach korzystających z jej
obrony. Nieudzielenie tej informacji w ciągu 5 dni zwalnia pracodawcę od obowiązku
współdziałania z zakładową organizacją związkową w sprawach dotyczących tych
pracowników. Powinność ta ma oczywiście odpowiednie zastosowanie w przypadkach, w
których zakład pracy objęty jest działalnością międzyzakładowej organizacji związkowej.
Ryzyko pomyłki co do tego, czy dana organizacja międzyzakładowa obejmuje swoim
zakresem także danego pracodawcę obciąża w tym przypadku tego pracodawcę. Zmiany te
potwierdzają wniosek, że także w świetle przepisów obowiązujących przed nowelizacją z
dnia 2 lutego 1996 r. powinność zawiadomienia zakładowej (międzyzakładowej) organizacji
związkowej o zamiarze wypowiedzenia umowy o pracę nie była uzależniona od tego, czy
kierownik zakładu pracy miał zgodną z rzeczywistością świadomość o przynależności
danego pracownika do określonego związku zawodowego oraz o tym, czy jest on członkiem
zakładowej lub międzyzakładowej organizacji związkowej.
Sąd Pracy przyjmując, że powodowie w dniu 31 stycznia 1996 r. wnieśli o
przywrócenie do pracy, zmieniając w ten sposób swoje żądanie uznania wypowiedzenia
warunków płacy za bezskuteczne, oddalił ich powództwo o przywrócenie do pracy. W
pozostałym zakresie powództwo powodów zostało oddalone reformatoryjnym (w części)
wyrokiem Sądu drugiej instancji, który jednocześnie ustosunkował się w swoim uzasadnieniu
do zarzutów i wniosków rewizji powodów, w których domagali się oni uznania, że
wypowiedzenie warunków płacy nie spowodowało rozwiązania stosunków pracy z
powodami i "przywrócenia im dotychczasowych warunków płacowych". Sąd Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych zgodził się w tym zakresie z poglądem wypowiadanym w rewizji
powodów (i powtórzonym w ich skardze kasacyjnej), że wniesienie odwołania od
wypowiedzenia warunków pracy i płacy nie zastępuje odmowy przyjęcia proponowanych
warunków umowy o pracę, chyba że z okoliczności konkretnej sprawy wynika, że pracownik
odwołujący się odmawia przyjęcia zaproponowanych warunków. Przyjął on jednak
jednocześnie, że "z zeznań powodów słuchanych w charakterze strony złożonych do
protokołu rozprawy z dnia 10 kwietnia 1996 r. wynika wyraźnie, iż w toku postępowania na
pierwszej rozprawie w dniu 22 listopada 1995 r. oświadczyli, iż domagają się tylko
przywrócenia starych warunków płacowych i nie godzili się na przyjęcie nowych warunków,
mimo iż pozwany widział taką możliwość, co potwierdził również słuchany w charakterze
strony Andrzej P. Trudno więc w tej sytuacji uznać, że strona pozwana uznała (jak można się
domyślać powinno być napisane - "bezpodstawnie uznała"), iż powodowie odmówili
przyjęcia zaproponowanych warunków płacy". Te ustalenia i oceny Sądu rewizyjnego budzą
zastrzeżenia zwłaszcza w świetle wyjaśnień reprezentującego stronę pozwaną Andrzeja P.,
który wezwanie na rozprawę sądową (październik 1995 r.) uznał za równoznaczne z odmową
przyjęcia przez powodów nowych warunków płacy [...] oraz z uwagi na regułę z art. 42 § 3
KP, w myśl której jeżeli pracownik przed upływem połowy okresu wypowiedzenia nie złoży
oświadczenia o odmowie przyjęcia zaproponowanych warunków, uważa się, że wyraził
zgodę na te warunki. Skoro bowiem strona pozwana stała na stanowisku, że wniesienie
powództwa jest równoznaczne ze złożeniem przez powodów oświadczenia o odmowie
przyjęcia zaproponowanych warunków w rozumieniu art. 42 § 2 zdanie drugie KP, to
okoliczność ta niejako z natury rzeczy przemawia przeciwko tezie, że z okoliczności sprawy
wynika, iż odwołujący się pracownicy odmawiają przyjęcia zaproponowanych warunków.
Jeżeli zaś wnioskowanie o istnieniu takich okoliczności - mimo braku wyraźnych,
jednoznacznych oświadczeń powodów skierowanych do strony pozwanej o odmowie
przyjęcia nowych warunków płacy - opierać na ich oświadczeniach - skądinąd
niejednoznacznych w świetle powołanych przez Sąd rewizyjny materiałów dowodowych
(protokoły rozpraw z dnia 22 listopada 1995 r. i z dnia 10 kwietnia 1996 r.) - to nie można
pominąć, że zostały one złożone już po upływie połowy okresu wypowiedzenia (22 listopada
1996 r.), a w związku z tym nie mogły mieć wpływu na przekształcenie się treści stosunków
pracy powodów, bo w takiej sytuacji zgodnie z art. 42 § 3 zdanie drugie KP uważa się, że
wyrazili oni zgodę na te warunki. W tym stanie rzeczy ustalenia Sądu rewizyjnego - jeżeli się
tylko do nich ograniczyć - nie stwarzają wystarczającej podstawy dla przyjęcia tezy, iż z
okoliczności sprawy wynikało, że powodowie odwołując się od wypowiedzenia warunków
płacy, jednocześnie złożyli oświadczenie, iż nie godzą się na wykonywanie pracy (niejako
warunkowo, jeżeli nie wygrają sprawy w sądzie) przy obniżonym wynagrodzeniu (zgodnie ze
złożoną im propozycją przez pracodawcę).
Z powyższych względów Sąd Najwyższy na podstawie powołanych wyżej przepisów
oraz art. 39313
§ 1 KPC orzekł jak w sentencji.
N o t k a
Z dotychczasowego orzecznictwa dotyczącego sposobu (formy) odmowy przyjęcia zaproponowanych
warunków pracy i płacy, patrz:
- wyrok z dnia 22 września 1976 r., I PRN 51/76 (OSPiKA 1978 z. 1 poz. 16 z glosą J. Knapa),
przyjmujący, że w świetle art. 42 § 3 KP zaskarżenie przez pracownika oświadczenia woli zakładu pracy w
przedmiocie wypowiedzenia warunków pracy i płacy nie jest równoznaczne z odmową przyjęcia przez
pracownika nowych warunków pracy i płacy; zaskarżenie takie nie powoduje zatem w myśl zdania pierwszego
§ 3 art. 42 KP rozwiązania stosunku pracy;
- uchwała z dnia 5 maja 1978 r., I PZP 5/78 (OSNCP 1978 z. 11 poz. 200) , według której
wniesienie odwołania od wypowiedzenia warunków pracy i płacy nie zastępuje odmowy przyjęcia pro-
ponowanych warunków umowy o pracę, chyba że z okoliczności konkretnej sprawy wynika, że pracownik
odwołując się jednocześnie wyraźnie odmawia przyjęcia zaproponowanych warunków;
- wyrok z dnia 4 października 1979 r., I PRN 117/79 (OSNCP 1980 z. 3 poz. 61) stwierdzający, że
do oświadczenia pracownika o odmowie przyjęcia zaproponowanych warunków, o których mowa w art. 42 § 3
KP, stosuje się - z mocy art. 300 KP - ogólna zasada przewidziana w art. 60 KC, iż oświadczenie woli może być
wyrażone w dowolnej formie oraz
- wyrok z dnia 2 marca 1984 r., I PRN 16/84 (OSNCP 1984 z. 9 poz. 167, OSPiKA 1985 z. 2 poz.
48 z glosą K. Kolasińskiego, PiP 1985 nr 11-12 s. 183 z glosą M. Gersdorf-Giaro, OSPiKA 1985 z. 1 poz.
18 z glosą H. Wierzbińskiej) , według którego oświadczenie pracownika o odmowie przyjęcia zaproponowa-
nych mu nowych warunków pracy lub płacy, w rozumieniu przepisu art. 42 KP jest czynnością prawną
wywołującą skutki materialnoprawne; żaden z obowiązujących przepisów prawa nie stoi jednak na przeszkodzie
połączeniu takiego oświadczenia z czynnością procesową, jaką jest odwołanie pracownika od wypowiedzenia i
dokonaniu obu czynności w jednym piśmie; oświadczenie takie wywoła przewidziany w art. 42 § 3 zdanie 2 KP
skutek prawny, jeżeli dojdzie do zakładu pracy przed upływem połowy okresu wypowiedzenia.
========================================