Pełny tekst orzeczenia

Postanowienie z dnia 11 marca 1997 r.
II UKN 35/97
Pismo organu rentowego zawieraj¹ce informacje o zmianie wysokoœci
œwiadczenia z podaniem podstawy prawnej i pouczeniem o prawie odwo³ania do s¹du
jest decyzj¹ tego organu w rozumieniu § 33 i § 35 ust. 4 rozporz¹dzenia Rady Ministrów
z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie postêpowania o œwiadczenia emerytalno-rentowe i
zasad wyp³aty tych œwiadczeñ (Dz.U. Nr 10, poz. 49 ze zm.) tak¿e wówczas, gdy nie
zosta³o formalnie nazwane "decyzj¹".
Przewodnicz¹cy SSN: Teresa Romer (sprawozdawca), Sêdziowie SN: Teresa
Flemming-Kulesza, Jerzy Kwaœniewski.
S¹d Najwy¿szy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 11 marca 1997 r.
sprawy z wniosku Marka O. przeciwko Zak³adowi Ubezpieczeñ Spo³ecznych-I Oddzia³owi
w W. o rentê inwalidy wojennego, na skutek kasacji wnioskodawcy od wyroku S¹du
Apelacyjnego-S¹du Pracy i Ubezpieczeñ Spo³ecznych w Warszawie z dnia 11 grudnia 1996 r.
[...]
p o s t a n o w i ³ :
o d d a l i æ kasacjê.
U z a s a d n i e n i e
S¹d Wojewódzki-S¹d Pracy i Ubezpieczeñ Spo³ecznych w Warszawie posta-
nowieniem z dnia 23 paŸdziernika 1996 r. odrzuci³ odwo³anie Marka O. od decyzji organu
rentowego z dnia 15 lutego 1993 r. Decyzj¹ t¹ wstrzymano wnioskodawcy wyp³atê renty
inwalidy wojennego wobec pozbawienia go uprawnieñ kombatanckich decyzj¹ Kierownika
Urzêdu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych z dnia 23 paŸdziernika 1992 r.
wydan¹ na podstawie art. 25 ust. 2 pkt 1a ustawy z dnia 24 stycznia 1991 r. o kombatantach
oraz niektórych osobach bêd¹cych ofiarami represji wojennych i okresu powojennego (Dz. U.
Nr 17, poz. 75 ze zm.). Marek O. zosta³ w uzasadnieniu decyzji wstrzymuj¹cej wyp³atê renty
inwalidy wojennego pouczony o terminie i sposobie wniesienia odwo³ania do S¹du
Wojewódzkiego-S¹du Pracy i Ubezpieczeñ Spo³ecznych.
Wnioskodawca nie skorzysta³ z przys³uguj¹cego mu prawa odwo³ania siê od tej
decyzji.
W dniu 30 maja 1996 r. wyst¹pi³ do S¹du Wojewódzkiego-S¹du Pracy i Ubezpieczeñ
Spo³ecznych w Warszawie o zobowi¹zanie organu rentowego do wydania decyzji w
przedmiocie pozbawienia go prawa do renty inwalidy wojennego powo³uj¹c siê na przepis
art. 4779
§ 4 KPC. Zgodnie z tym przepisem je¿eli organ rentowy nie wyda³ decyzji w
terminie dwóch miesiêcy licz¹c od dnia zg³oszenia roszczenia, w sposób przepisany,
odwo³anie mo¿na wnieœæ w ka¿dym terminie.
Postanowieniem z dnia 23 paŸdziernika 1996 r. S¹d Wojewódzki odrzuci³ odwo³anie.
W uzasadnieniu S¹d wyjaœni³, ¿e zosta³o ono wniesione po up³ywie 3 lat od wydania decyzji
wstrzymuj¹cej wyp³atê renty inwalidy wojennego, któr¹ wnioskodawca pobiera³ w zbiegu z
emerytur¹. S¹d powo³a³ siê na art. 199 § 1 pkt 1 w zwi¹zku z art. 4779
§ 1 KPC.
S¹d Apelacyjny, rozpatruj¹c za¿alenie na to postanowienie, w którym to za¿aleniu
pe³nomocnik wnioskodawcy wywodzi³, ¿e pismo z dnia 15 lutego 1993 r. nie jest decyzj¹ a
jedynie informacj¹, oddali³ za¿alenie postanowieniem z dnia 11 grudnia 1996 r. W
uzasadnieniu postanowienia S¹d Apelacyjny podzieli³ wywody S¹du Wojewódzkiego i na
podstawie art. 385 w zwi¹zku z art. 397 KPC oddali³ za¿alenie.
W skardze kasacyjnej na to postanowienie pe³nomocnik wnioskodawcy zarzuci³
naruszenie art. 104 § 2, 107 § 1 i § 3 w zwi¹zku z art. 180 Kodeksu postêpowania
administracyjnego oraz art. 328 § 2 w zwi¹zku z art. 361 KPC i wniós³ o uchylenie tego
postanowienia oraz poprzedzaj¹cego go postanowienia Sadu I instancji. W uzasadnieniu
kasacji pe³nomocnik wnioskodawcy stwierdzi³, ¿e pismo z dnia 15 lutego 1993 r. nie by³o
decyzj¹, lecz jedynie informacj¹, w której powo³ano siê na decyzjê Kierownika Urzêdu do
Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych ponadto nie zosta³o ono wnioskodawcy
dorêczone. Zdaniem pe³nomocnika, gdyby pismo z 15 lutego 1993 r. uznaæ za decyzjê, to
naruszone zosta³yby przepisy kodeksu postêpowania cywilnego.
S¹d Najwy¿szy rozwa¿y³, co nastêpuje:
W aktach rentowych znajduje siê pismo z dnia 4 lutego 1993 r., które S¹d Apelacyjny
b³êdnie okreœli³ jako pismo z dnia 24 lutego 1993 r. B³¹d ten, co do dnia wydania tego pisma
nie ma w sprawie ¿adnego znaczenia. Pismo to, wbrew twierdzeniom kasacji a poprzednio
odwo³ania i za¿alenia jest decyzj¹ organu rentowego w rozumieniu § 33 i § 35 ust. 4
rozporz¹dzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie postêpowania o
œwiadczenia emerytalno-rentowe i zasad wyp³aty tych œwiadczeñ (Dz. U. Nr 10, poz. 49).
Przepisy tego rozporz¹dzenia maj¹ bowiem zastosowanie do postêpowania organu rentowego
w sprawie œwiadczeñ emerytalno-rentowych. Zgodnie z powo³anym § 35 ust. 4
wspomnianego rozporz¹dzenia w razie zmiany wysokoœci œwiadczeñ i wskaŸnika
indywidualnego wymiaru œwiadczenia, organ rentowy wydaje decyzjê w skróconej formie,
okreœlaj¹c¹ now¹ wysokoœæ œwiadczenia, powód zmiany wysokoœci œwiadczenia, datê, od
której przys³uguje œwiadczenie w nowej wysokoœci, oraz pouczenie o terminie i trybie
odwo³ania. Decyzja z dnia 4 lutego 1993 r. odpowiada³a tym warunkom. Nie zawiera³a
jedynie szczegó³owego wyliczenia nowej wysokoœci œwiadczenia. Zawiera³a natomiast
informacjê, ¿e decyzjê przeliczaj¹c¹ œwiadczenie wnioskodawca otrzyma w terminie
póŸniejszym. Decyzja taka zosta³a wydana w dniu 15 lutego 1993 r. i by³a przedmiotem
rozwa¿añ S¹du I instancji. W decyzji tej ustalono nowy wskaŸnik wysokoœci œwiadczenia i
podstawê wymiaru emerytury. Ta decyzja zawiera³a równie¿ pouczenie o terminie i trybie
odwo³ania. Zmiana wysokoœci œwiadczenia wobec pozbawienia wnioskodawcy renty in-
walidy wojennego, by³a na tyle istotna, ¿e trudno za³o¿yæ, i¿ wnioskodawca jej przez 3 lata
nie zauwa¿y³. Reasumuj¹c, decyzja z 4 lutego 1993 r. zawiera³a podstawê prawn¹ wstrzy-
mania wyp³aty renty inwalidy wojennego a decyzja z dnia 15 lutego 1993 r. zawiera³a
szczegó³owe wyliczenie emerytury jako jedynego nale¿nego œwiadczenia. Wnioskodawca
mimo prawid³owego pouczenia zawartego w obu decyzjach o mo¿liwoœci wniesienia
odwo³ania z przys³uguj¹cego mu prawa nie skorzysta³.
S¹dy obu instancji potraktowa³y prawid³owo wniosek z dnia 30 maja 1996 r. jako
odwo³anie od decyzji z 4 i 15 lutego 1993 r. Istnienie obu tych decyzji w aktach rentowych
wyklucza mo¿liwoœæ zg³oszenia odwo³ania w trybie okreœlonym w art. 4779
§ 4 KPC.
Odwo³anie takie s³u¿y obejœciu prawa przez stronê, która nie skorzysta³a w ustawowym
terminie z przys³uguj¹cego jej prawa zaskar¿enia decyzji.
W tych okolicznoœciach sprawy kasacja nie ma usprawiedliwionych podstaw. S¹d
Najwy¿szy zauwa¿a, ¿e postêpowanie w sprawach z zakresu ubezpieczeñ spo³ecznych toczy
siê wed³ug przepisów Kodeksu postêpowania cywilnego (art. 1 KPC), dlatego te¿
postawienie w skardze kasacyjnej zarzutu naruszenia przez S¹dy obu instancji przepisów
Kodeksu postêpowania administracyjnego wydaje siê wrêcz nieporozumieniem.
S¹d Najwy¿szy rozpozna³ kasacjê merytorycznie, poniewa¿ zawiera³a ona tak¿e
zarzuty naruszenia przepisów Kodeksu postêpowania cywilnego mog¹cego mieæ wp³yw na
wynik sprawy. Zarzuty te okaza³y siê ca³kowicie bezpodstawne.
Dlatego te¿, na mocy art. 3938
i 39312
KPC, S¹d Najwy¿szy orzek³ jak w sentencji.
========================================