Pełny tekst orzeczenia

Wyrok z dnia 25 listopada 1997 r.
I PKN 369/97
Podanie w prasie rzetelnej informacji o zawieszeniu prokuratora w czyn-
nościach nie stanowi wobec niego szykany, jeżeli uprzednio udzielił on prasie
kilku wywiadów dotyczących prokuratury, ocenionych jako pomówienie.
Przewodniczący SSN: Maria Mańkowska, Sędziowie SN: Kazimierz Jaśkowski
(sprawozdawca), Walerian Sanetra.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 25 listopada 1997 r. sprawy z po-
wództwa Andrzeja J. przeciwko Skarbowi Państwa - Prokuratorowi Wojewódzkiemu
w K. o zapłatę, na skutek kasacji powoda od wyroku Sądu Apelacyjnego-Sądu Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych w Krakowie z dnia 19 marca 1997 r. [...]
o d d a l i ł kasację.
U z a s a d n i e n i e
Powód Andrzej J. w sprawie przeciwko Skarbowi Państwa - Prokuraturze
Wojewódzkiej w K. o odszkodowanie i zadośćuczynienie wniósł kasację od wyroku
Sądu Apelacyjnego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Krakowie z dnia 19
marca 1997 r. [...] Zaskarżonym wyrokiem oddalono apelację powoda od wyroku
Sądu I instancji oddalającego powództwo. W kasacji zarzucono naruszenie art. 24 §
1 KC w związku z art. 300 KP polegające na przyjęciu, że postępowanie pozwanego
nie miało cech bezprawności. Twierdzi się w kasacji, iż ciężar dowodu bezprawności
działania pozwanego nie obciąża powoda, lecz że to pozwany powinien wykazać, że
jego zachowanie było zgodne z Kodeksem pracy, ustawą o prokuraturze i zasadami
współżycia społecznego. Według powoda utracił on zdrowie i poniósł związane z tym
szkody majątkowe w następstwie ujawnienia przez pozwanego w środkach maso-
wego przekazu w 1991 r. wiadomości o zawieszeniu go w czynnościach, bezpraw-
nego nałożenia kary porządkowej, zawieszenia w czynnościach służbowych ponad
2
przewidziany prawem okres 3 miesięcy, delegowania do innej miejscowości
sprzecznie z zasadami współżycia społecznego i nieudzielenia zaległego urlopu wy-
poczynkowego zgodnie z art. 168 KP (przed nowelizacją z dnia 2 lutego 1996 r.).
Podniesiono także, iż Sąd II instancji nietrafnie uzależnił udzielenie powodowi tego
urlopu od przedstawienia zaświadczenia lekarskiego o zdolności do pracy, powołując
się na przepis art. 216 § 5 KP (przed nowelizacją). Powód osobiście złożył do-
datkowe uzasadnienie zarzutów kasacyjnych. Strona pozwana wniosła o oddalenie
kasacji.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Kasacja nie jest uzasadniona.
Powołany jako podstawa kasacyjna przepis art. 24 § 1 KC stanowił - przed
nowelizacją ustawą z dnia 23 sierpnia 1996 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny
(Dz. U. Nr 114, poz. 542), że „Ten, czyje dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym
działaniem, może żądać, ażeby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła
czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności ażeby złożyła
oświadczenie odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie”. Przepis ten nie jest
podstawą prawną do roszczeń dochodzonych przez powoda (odszkodowanie i za-
dośćuczynienie wywodzone z bezprawnego zachowania pracodawcy), a zatem od-
dalenie powództwa nie może go naruszać. Nie wskazano w kasacji innych przepisów
Kodeksu cywilnego, które zostały naruszone, zdaniem wnoszącego kasację. Zgodnie
z art. 393
11
KPC Sąd Najwyższy rozpoznaje sprawę w granicach kasacji, a z urzędu
bierze pod uwagę jedynie nieważność postępowania. Nie jest zatem zobowiązany
ani uprawniony do rozważania, czy zostały naruszone inne przepisy prawa niż
wskazane w kasacji, które mogłyby uzasadniać dochodzone roszczenia.
Nadto należy podnieść, iż Sąd II instancji trafnie ocenił zachowanie strony
pozwanej za zgodne z prawem i nie noszące znamion szykanowania lub prześlado-
wania. Będąc prokuratorem w pozwanej Prokuraturze jesienią 1991 r. powód udzielił
prasie kilku wywiadów, które zostały ocenione w środowisku prokuratorów jako po-
mówienie. Spowodowało to wszczęcie postępowania wyjaśniającego w sprawie o
naruszenie art. 44 ust. 1 i 2, art. 47 oraz art. 48 ustawy z dnia 20 czerwca 1985 r. o
prokuraturze (obecnie jednolity tekst: Dz. U. z 1994 r. Nr 19, poz. 70 ze zm.) z za-
rzutami naruszenia ślubowania, powagi urzędu poza służbą, osłabienia zaufania do
3
bezstronności prokuratora, podania informacji znanej z racji pełnionego stanowiska
do wiadomości publicznej oraz przedstawienia „zażalenia” do instytucji postronnej.
Potem pojawiły się kolejne wypowiedzi prasowe powoda dotyczące sprawy rozpoz-
nawanej w trybie prawa wyborczego w kampanii prezydenckiej. Sąd Najwyższy po-
dziela pogląd Sądu II instancji, że opublikowanie przez stronę pozwaną informacji o
zawieszeniu powoda w czynnościach z wyjaśnieniem przyczyny i podaniem podsta-
wy prawnej, sformułowane rzetelnie i w spokojnej formie, było działaniem w ramach
porządku prawnego. Było to konieczne po to, aby w odbiorze społecznym ostra kry-
tyka Prokuratury przez powoda nie była uznana za uzasadnioną.
Sąd Najwyższy rozpoznaje niniejszą sprawę na podstawie stanu faktycznego
ustalonego przez Sąd II instancji. Nie postawiono bowiem w kasacji zarzutu naru-
szenia prawa procesowego, co mogłoby mieć istotny wpływ na ustalenia dotyczące
stanu faktycznego. W ustaleniach Sądu II instancji nie wspomina się o ukaraniu po-
woda karą porządkową. Nie może być zatem rozpatrywany zarzut dotyczący bez-
prawności nałożenia tej kary. Zarzut sprzecznego z prawem zawieszenia w czynno-
ściach przez okres ponad 3 miesięcy nie jest uzasadniony. Przepis art. 71 ust. 3
ustawy o prokuraturze zezwala na zawieszenie w czynnościach na okres przekra-
czający 3 miesiące, jeżeli przeciwko prokuratorowi wszczęto postępowanie dyscypli-
narne. Zachodzi to w niniejszej sprawie, gdyż przeciwko powodowi toczyły się dwa
postępowania dyscyplinarne, zakończone umorzeniem z powodu przedawnienia.
Delegowanie powoda do innej miejscowości nie przekraczało okresu 6 miesięcy (art.
50 ust. 1 ustawy o prokuraturze) i nie było sprzeczne z zasadami współżycia spo-
łecznego.
Powód wnosił o udzielenie mu zaległego urlopu po dniu 10 września 1992 r., a
został on udzielony od 14 września 1992 r. W sposób oczywisty nie może to uza-
sadniać żądania zasądzenia zadośćuczynienia i odszkodowania za utratę zdrowia z
tego tytułu.
Także nie jest uzasadniony zarzut naruszenia art. 216 § 5 KP (w brzmieniu
obowiązującym przed nowelizacją z dnia 2 lutego 1996 r.). Z ustaleń Sądu II instancji
wynika, że po rocznej chorobie powoda strona pozwana zażądała od niego zaświad-
czenia lekarskiego stwierdzającego zdolność do pracy, uzależniając od tego do-
puszczenie go do pracy (a nie udzielenie urlopu, jak twierdzi się w kasacji). To za-
chowanie pracodawcy było zgodne z art. 216 § 5 KP oraz § 7 i 9 rozporządzenia Mi-
4
nistra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 10 grudnia 1974 r. w sprawie przeprowa-
dzania badań lekarskich pracowników (Dz. U. Nr 48, poz. 296 ze zm.).
Z tych względów na postawie art. 393
12
KPC orzeczono jak w sentencji.
========================================