Pełny tekst orzeczenia

Wyrok z dnia 27 listopada 1997 r.
I PKN 401/97
Kontroli sądu pracy nie podlega ocena zasadności przyjętej przez pra-
codawcę decyzji o zmianie struktury organizacyjnej zakładu pracy w celu ra-
cjonalizacji i ograniczenia zatrudnienia pracowników, lecz tylko ocena zasad-
ności i słuszności przyjętych kryteriów doboru pracowników na stanowiska
pracy i kwalifikowania pracowników do zwolnienia z pracy.
Przewodniczący SSN: Jadwiga Skibińska-Adamowicz, Sędziowie SN: Adam
Józefowicz (sprawozdawca), Andrzej Kijowski.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 27 listopada 1997 r. sprawy z po-
wództwa Reginy S.-K. przeciwko "E." Spółce z o.o. w B. o przywrócenie do pracy, na
skutek kasacji powódki od wyroku Sądu Wojewódzkiego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń
Społecznych w Bydgoszczy z dnia 4 czerwca 1997 r. [...]
o d d a l i ł kasację.
U z a s a d n i e n i e
Powódka Regina S.-K. wystąpiła z powództwem przeciwko "E.", Spółce z o.o.
w B. o uznanie wypowiedzenia warunków pracy i płacy za bezskuteczne.
Pozwana Spółka wniosła o oddalenie powództwa.
Sąd Rejonowy-Sąd Pracy w Bydgoszczy wyrokiem z dnia 6 marca 1997 r. [...]
oddalił powództwo. Sąd ustalił, że powódka była zatrudniona u pozwanego od 1987
r., ostatnio jako kierownik działu transportu. W dniu 30 grudnia 1996 r. zarząd poz-
wanego podjął uchwałę [...] w sprawie zmiany struktury organizacyjnej i likwidacji z
dniem 1 stycznia 1997 r. stanowiska kierownika transportu oraz utworzenia działu
zaopatrzenia i transportu przez połączenie obu działów. Na kierownika nowo pows-
tałego działu mianowano dotychczasowego kierownika działu zaopatrzenia -
Waldemara L. W związku z tym powódka otrzymała wypowiedzenie warunków pracy
- 2 -
i płacy z propozycją objęcia stanowiska starszej księgowej w dziale księgowości.
Pozwany, zanim wypowiedział powódce warunki pracy i płacy, pismem z dnia 31
grudnia 1996 r. zawiadomił związki zawodowe o takim zamiarze. Związki zawodowe
w tym samym dniu wydały opinię, w której nie zgłosiły zastrzeżeń.
Z uwagi na to, że kierownikiem działu zaopatrzenia był technik-mechanik sa-
mochodowy, a większość pracy tego działu dotyczyła zaopatrzenia transportu w
części samochodowe, zarząd uznał, że najbardziej będzie nadawał się na kierownika
połączonego działu, jako długoletni pracownik, technik samochodowy znający się na
częściach samochodowych i eksploatacji samochodów. Osoba taka zapewni utrzy-
manie sprawności technicznej taboru samochodowego w sposób korzystny dla
działalności pozwanego.
Mając na uwadze powyższe ustalenia Sąd doszedł do przekonania, że poz-
wany miał podstawy do wypowiedzenia powódce warunków pracy i płacy. Decyzje
dotyczące struktury organizacyjnej w zakładzie pracy - zdaniem Sądu Rejonowego -
nie podlegają ocenie sądowej. Powódka jest z zawodu technologiem produktów rol-
nospożywczych i studiuje na III roku Wydziału Transportu Akademii Ekonomicznej w
S. Z tych względów Sąd podzielił argumenty pozwanego i oddalił powództwo jako
nieuzasadnione.
Po rozpoznaniu apelacji powódki od powyższego orzeczenia Sąd Woje-
wódzki-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Bydgoszczy wyrokiem z dnia 4
czerwca 1997 r. [...] oddalił apelację. Sąd Wojewódzki uznał, że Sąd I instancji prze-
prowadził w sprawie prawidłowo postępowanie dowodowe i właściwie ocenił zebrany
materiał w sprawie w aspekcie prawa materialnego, nie naruszając granic zasady
swobodnej oceny dowodów (art. 233 KPC). Decyzja co do wyboru pracownika, który
ma kierować nowo utworzonym działem należała - zdaniem Sądu II instancji - do
pozwanej Spółki, a kryteria wyboru przedstawione przez prezesa jej zarządu, przes-
łuchanego w charakterze strony, nie mogą być podważone, gdyż dobór kadry należy
do pracodawcy, dążącego do osiągnięcia optymalnych wyników ekonomicznych. Sąd
Wojewódzki stwierdził, że przy ocenie, czy wypowiedzenie było uzasadnione, Sąd
Pracy (po dokładnym rozważeniu jego przyczyn) wziął pod uwagę uzasadnione
interesy obu stron. Racjonalne zatrudnienie zapewniające prawidłowe wykonanie
zadań stanowi istotne kryterium przy ocenie zasadności wypowiedzenia pracowni-
- 3 -
kowi umowy o pracę. Sąd Wojewódzki uznał, że nie zasługuje na uwzględnienie za-
rzut apelacji, iż połączenie dwóch komórek było jedyną zmianą organizacyjną u
pozwanej, bowiem uchwała [...] dotyczyła tylko takiej zmiany, która ograniczając ilość
stanowisk kierowniczych, rzutowała na wypowiedzenie powódce warunków płacy i
pracy. Krytyczna ocena zmiany i subiektywne przekonanie powódki o wyższości
własnych kwalifikacji zawodowych nie może decydować o uznaniu bezzasadności
wypowiedzenia w sprawie. Osoba, którą pozwana Spółka postanowiła zatrudnić na
czele utworzonego działu, legitymuje się w ocenie pozwanej, wykształceniem gwa-
rantującym należyte kierowanie komórką organizacyjną. Zdaniem Sądu Wojewódz-
kiego brak podstaw do podważenia tej oceny pracodawcy. Wprowadzając zmianę
organizacyjną od 1 stycznia 1997 r. w formie uchwały, zarząd pozwanej nie naruszył
przepisów Kodeksu handlowego ani art. 38 KP. Wobec wszechstronnego wyjaśnie-
nia przez Sąd I instancji sposobu i terminu konsultacji zamiaru wypowiedzenia, Sąd
II instancji uznał, że wniosek powódki o przesłuchanie wszystkich członków zarządu
został prawidłowo oddalony przez Sąd Rejonowy.
Od powyższego wyroku Sądu Wojewódzkiego powódka wniosła kasację, za-
rzucając temu wyrokowi naruszenie prawa materialnego przez błędną wykładnię i
niewłaściwe zastosowanie art. 45 § 1 KP oraz naruszenie przepisów postępowania
przez nieuwzględnienie wniosku dowodowego powódki dotyczącego przesłuchania
członków zarządu (w którym istniały rozbieżne stanowiska na temat wypowiedzenia).
Przesłuchanie członków zarządu wykazałoby, że opinię związków zawodowych wy-
dano w dniu wypowiedzenia i że na wypowiedzenie powódce warunków pracy i płacy
miały wpływ okoliczności odwołania jej męża z funkcji prezesa zarządu pozwanej.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Kasacja nie może być uwzględniona, gdyż jej zarzuty są nieuzasadnione. Za-
rzut naruszenia art. 45 § 1 KPC odbiega od ustaleń Sądów obu instancji, znajdują-
cych oparcie w zebranym materiale dowodowym. Po starannym wyjaśnieniu okolicz-
ności wypowiedzenia powódce warunków pracy i płacy (których powódka nie przy-
jęła), Sądy obu instancji zasadnie uznały, że powodem rozwiązania stosunku pracy z
powódką były, oparte na uchwale organów Spółki, zmiany struktury organizacyjnej,
- 4 -
mające na celu racjonalizację zatrudnienia i ograniczenie liczby stanowisk kierowni-
czych. W zakresie badania, czy wypowiedzenie umowy o pracę było uzasadnione,
kontroli sądu pracy nie podlega ocena zasadności podjętej przez pracodawcę decyzji
o zmianie struktury organizacyjnej zakładu pracy w celu racjonalizacji i ograniczenia
zatrudnienia pracowników, lecz tylko ocena zasadności i słuszności przyjętych
kryteriów doboru pracowników na stanowiska pracy i kwalifikowania pracowników do
zwolnienia z pracy. Zdaniem Sądu Najwyższego, Sąd II instancji trafnie przeanali-
zował w niniejszej sprawie kryteria oceny pracowników, przyjęte przez pozwany za-
kład pracy, przy wyborze osoby na stanowisko kierownicze, które ze względu na
kwalifikacje osobiste lepiej zapewniają prawidłową realizację ekonomicznych zadań
zakładu i zasadnie też uznał, że brak jest podstaw do podważenia tej oceny. Opie-
rając się na ustaleniach Sądów obu instancji Sąd Najwyższy nie dopatrzył się naru-
szenia przez Sąd II instancji art. 45 § 1 KP (ani trybu wypowiedzenia umowy o pracę
przewidzianego w art. 38 KP). W ustalonych okolicznościach sprawy zarzut kasacji
naruszenia prawa materialnego (art. 45 § 1 KP) jest bezpodstawny.
Powtórzony w kasacji (zgłoszony już w apelacji) ogólnikowy zarzut naruszenia
przepisów postępowania przez nieuwzględnienie wniosku powódki dotyczącego
przesłuchania obok prezesa także innych członków zarządu pozwanej Spółki, nie
może być uwzględniony. Do zarzutu tego ustosunkował się trafnie Sąd Wojewódzki,
uznając wniosek powódki za zbędny w świetle wyczerpująco zebranego przez Sąd I
instancji materiału dowodowego, właściwie ocenionego w aspekcie prawa material-
nego. Skarżąca nie oparła swej kasacji na zarzucie naruszenia art. 38 KP.
W związku z tym wydanie opinii przez związki zawodowe w dniu wypowie-
dzenia umowy o pracę nie ma znaczenia prawnego. Ponadto opierając kasację na
podstawie art. 393
1
pkt 2 KPC skarżąca nie wymieniła nawet konkretnych przepisów
postępowania naruszonych przez Sąd II instancji, który nie prowadził postępowania
dowodowego, lecz oparł swoje orzeczenie na prawidłowych ustaleniach Sądu I ins-
tancji. Powódka nie podała też, na czym to naruszenie polegało oraz że mogło mieć
istotny wpływ na wynik sprawy. Powołany w ten sposób zarzut uniemożliwia kontrolę
kasacyjną naruszenia określonych przepisów postępowania. Z tego względu zarzut
ten nie może odnieść żadnego skutku.
Mając to wszystko na uwadze Sąd Najwyższy doszedł do przekonania, że
- 5 -
brak jest w sprawie uzasadnionych podstaw kasacji. Dlatego Sąd Najwyższy na za-
sadzie art. 393
12
KPC orzekł jak w sentencji.
========================================