Pełny tekst orzeczenia

Wyrok z dnia 15 grudnia 1997 r.
II UKN 417/97
Nie korzysta z uprawnienia do emerytury przy niższym wieku emerytal-
nym, pracownik, który nie udowodnił, że wykonywał pracę w szczególnych wa-
runkach i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowis-
ku (§ 2 ust. 1 rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytal-
nego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczegól-
nym charakterze, Dz.U. Nr 8, poz. 43 ze zm.).
Przewodniczący SSN: Teresa Romer (sprawozdawca), Sędziowie SN: Maria
Mańkowska, Jadwiga Skibińska-Adamowicz.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 15 grudnia 1997 r. sprawy z wniosku
Józefa G. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych-Oddziałowi w J. o eme-
ryturę, na skutek kasacji wnioskodawcy od wyroku Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie
z dnia 28 maja 1997 r. [...]
o d d a l i ł kasację.
U z a s a d n i e n i e
Józef G. odwołał się od decyzji ZUS Oddziału w J. do Sądu Wojewódzkiego-
Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Krośnie. W odwołaniu zakwestionował
odmowę przyznania mu prawa do emerytury w oparciu o przepisy rozporządzenia
Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego oraz wzrostu
emerytur i rent... (Dz. U. Nr 8, poz. 43). W uzasadnieniu odwołania podał, że ukoń-
czył 60 lat i przepracował 25 lat, z tego 18 jako spawacz, a więc w szczególnych wa-
runkach.
Sąd Wojewódzki wyrokiem z dnia 29 lipca 1996 r. zmienił zaskarżoną decyzję
i ustalił, że wnioskodawca ma prawo do emerytury po uwzględnieniu pracy w szcze-
gólnych warunkach od 20 lipca 1970 r. do 10 stycznia 1988 r. W uzasadnieniu Sąd
2
Wojewódzki przyznał, że w angażach, które otrzymywał wnioskodawca nie wymie-
niono prac spawalniczych. Na podstawie zeznań świadków Sąd ustalił, że wniosko-
dawca faktycznie pracował jako spawacz. Prace te wykonywał w pełnym wymiarze
czasu. Jest to zatrudnienie wymienione w wykazie A działu XIV pkt. 12 wspomnia-
nego rozporządzenia Rady Ministrów.
Sąd Apelacyjny w Rzeszowie wyrokiem z dnia 4 października 1996 r. uchylił
zaskarżony wyrok i sprawę przekazał Sądowi Wojewódzkiemu do ponownego roz-
poznania. W uzasadnieniu Sąd Apelacyjny zwrócił uwagę, że dowody, na których
oparł się Sąd I instancji, nie są wystarczające do ustalenia, że wnioskodawca w
spornym okresie jako pracownik Zakładu Opieki Zdrowotnej w J. wykonywał pracę
spawacza w warunkach, o jakich mowa w § 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia
7 lutego 1983 r., tj. stale i w pełnym wymiarze czasu.
Rozpoznając ponownie sprawę Sąd Wojewódzki uzupełnił postępowanie do-
wodowe oraz ponownie zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał wnioskodawcy prawo
do emerytury przy uwzględnieniu pracy w szczególnych warunkach od 20 lipca 1970
r. do 10 stycznia 1988 r.
W uzasadnieniu Sąd ten ustalił, że wnioskodawca pracował w Zespole Opieki
Zdrowotnej w J. na różnych stanowiskach - jako ślusarz i jako kwalifikowany rze-
mieślnik. W 1970 r. został przez pracodawcę skierowany na kurs spawalniczy, który
ukończył. Od tego czasu wykonywał prace spawalnicze na terenie szpitala oraz
przychodni. Sąd przyznał, że wnioskodawca nie był formalnie zatrudniony jako spa-
wacz. Powstał zamiar, aby angaż wnioskodawcy jako ślusarza - konserwatora zmie-
nić na ślusarza-spawacza. Zamiaru jednak nie zrealizowano. Na podstawie zeznań
świadków Sąd ustalił, że od chwili ukończenia kursu wnioskodawca wykonywał „tylko
prace spawalnicze z przerwami na prace o innym charakterze, zlecone przez przeło-
żonych”.
Sąd Apelacyjny w Rzeszowie, po rozpoznaniu apelacji organu rentowego od
tego wyroku, wyrok zmienił i odwołanie wnioskodawcy od decyzji ZUS oddalił.
W uzasadnieniu Sąd Apelacyjny podał, że apelacja jest uzasadniona. Wnios-
kodawca liczy obecnie 63 lata. Pracę w szczególnym charakterze - pracę spawacza
starał się udowadniać zeznaniami świadków, gdyż nigdy nie był formalnie zatrudnio-
ny jako spawacz. Nie negując faktu, że wnioskodawca wykonywał u pracodawcy
wszystkie prace spawalnicze, Sąd Apelacyjny uznał, że ich rodzaj i rozmiar nie wy-
magał pracy w pełnym wymiarze godzin, tj. 8 godzin dziennie. Były to prace wykony-
3
wane „w miarę potrzeb”. Sąd Apelacyjny zwrócił uwagę na to, że brak w obowiązują-
cym w Zakładzie Opieki Zdrowotnej w J. taryfikatorze stanowiska spawacza pot-
wierdza, iż nie było ono w tym zakładzie potrzebne. Konsekwencją był brak potrzeby
zatrudniania pracownika jedynie jako spawacza w pełnym wymiarze czasu.
W kasacji pełnomocnik wnioskodawcy zarzucił Sądowi Apelacyjnemu naru-
szenie prawa materialnego, nie podając, jaki konkretnie przepis prawa materialnego
został naruszony. Wnoszący kasację powoływał się na pkt. 12 wykazu „A” działu XIV
rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie wieku emerytalnego oraz wzrostu emery-
tur i rent. W kasacji podjęto polemikę ze stanowiskiem Sądu Apelacyjnego co do
braku podstaw do uznania, ze wnioskodawca faktycznie wykonywał pracę spawacza.
Wnoszący kasację nie negował, że oprócz pracy spawacza wykonywał doraźnie inne
prace, nie związane ze spawaniem. Wniosek kasacji sprowadzał się do zmiany zas-
karżonego wyroku i przyznania wnioskodawcy prawa do emerytury.
Sąd Najwyższy rozważył, co następuje:
Z materiału dowodowego, na którym oparł swe ustalenia Sąd Apelacyjny i
który jest w zasadzie bezsporny, wynika, że wnioskodawca nigdy nie był formalnie
zatrudniony jako spawacz. Tego rodzaju pracy nie potwierdził pracodawca w świa-
dectwie pracy. Wnioskodawca pracował jako mistrz-ślusarz budowlany i naprawy
maszyn. Równocześnie z bezspornych okoliczności sprawy wynika, że wniosko-
dawca po odbyciu kursu spawania w 1970 r., wykonywał na rzecz pracodawcy, w
miarę potrzeby, prace spawalnicze. Obowiązki jego obejmowały oprócz tych prac
szereg innych czynności.
Zarówno Sąd Wojewódzki, jak i wnoszący kasację przeszli do porządku
dziennego nad jednoznaczną treścią § 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7
lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego [...] dla pracowników zatrudnionych w
szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.).
Przepis ten stanowi, że okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń [...] na
zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych
warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wy-
miarze czasu obowiązującym na danym stanowisku. Poza sporem pozostaje, że
wnioskodawca nigdy nie był zatrudniony na stanowisku spawacza oraz że prac spa-
walniczych nie wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu.
4
W tych okolicznościach wyrok Sądu Apelacyjnego zapadł, wbrew zarzutom
kasacji, bez naruszenia przepisów prawa materialnego.
Kierując się powyższymi względami Sąd Najwyższy na mocy art. 393
12
KPC
orzekł jak w sentencji.
========================================