Pełny tekst orzeczenia

Wyrok z dnia 13 stycznia 1998 r.
II UKN 446/97
Naruszenie przez kierowcę przepisów ruchu drogowego w stopniu co
najmniej rażącego niedbalstwa wyklucza prawo do świadczeń z tytułu wypadku
przy pracy, jeżeli stanowiło wyłączną przyczynę tego wypadku.
Przewodniczący SSN: Teresa Romer, Sędziowie SN: Maria Mańkowska
(sprawozdawca), Maria Tyszel.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 13 stycznia 1998 r. sprawy z wnios-
ku Wiktora S. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych-Oddziałowi w A. o
prawo do świadczeń z tytułu wypadku przy pracy, na skutek kasacji organu rento-
wego od wyroku Sądu Apelacyjnego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Bia-
łymstoku z dnia 14 lipca 1997 r. [...]
o d d a l i ł kasację.
U z a s a d n i e n i e
Wnioskodawca Wiktor S. odwołał się od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Spo-
łecznych Oddziału w A. z dnia 26 sierpnia 1996 roku, odmawiających przyznania
prawa do renty inwalidzkiej i jednorazowego odszkodowania z tytułu wypadku przy
pracy, jakiemu uległ w dniu 22 czerwca 1995 roku. Zaprzeczył, aby przyczynił się do
wypadku przez zlekceważenie sygnalizacji przed przejazdem przez tory kolejowe.
Krytycznego dnia woził ciągnikiem obornik na przyczepie, która nie posiadała ha-
mulców, nie pamięta jednakże, co się stało, ani jak doszło do zderzenia z nadjeż-
dżającym pociągiem.
Sąd Wojewódzki - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Białymstoku
wyrokiem z dnia 25 kwietnia 1997 r. oddalił odwołanie uznając, że Wiktor S. jest
- 2 -
sprawcą wypadku drogowego, ponieważ naruszył przepisy ruchu drogowego, a w
szczególności art.59 ust.1, 64 ust.1 i 29 ust.1 prawa o ruchu drogowym, zatem
zgodnie z art.8 ustawy z dnia 12 czerwca 1975 r. o świadczeniach z tytułu wypadków
przy pracy i chorób zawodowych - nie przysługują mu świadczenia wypadkowe.
Sąd Apelacyjny-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Białymstoku , w
wyniku uwzględnienia apelacji wnioskodawcy, wyrokiem z dnia 14 lipca 1997 r.
zmienił zaskarżony wyrok oraz poprzedzające go decyzje organu rentowego i ustalił,
że w stosunku do wnioskodawcy nie ma zastosowania art.8 ustawy z dnia 12
czerwca 1975 r. o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodo-
wych. Sąd Apelacyjny nie podzielił stanowiska Sądu I instancji o odpowiedzialności
wnioskodawcy za niesprawną technicznie przyczepę. Z opinii biegłego z zakresu
techniki samochodowej i ruchu drogowego sporządzonej w toku postępowania kar-
nego wynika bowiem, że przyczepa nie posiadała sygnalizacji elektrycznej i hamul-
cowej, natomiast ze względu na stopień uszkodzeń ciągnika, trudny był do ustalenia
jego stan techniczny przed wypadkiem. Zdaniem biegłego, nie można wykluczyć, iż
stan techniczny zespołu ciągnik z przyczepą mógł przyczynić się do zaistnienia wy-
padku. Naruszenie zatem przez wnioskodawcę przepisów ruchu drogowego, nie za-
trzymanie się przed znakiem „stop” i zbyt późne hamowanie przed sygnalizacją
świetlną, nie było wyłączną przyczyną wypadku, postępowanie wnioskodawcy nie
nosi znamion rażącego niedbalstwa, ani tym bardziej winy umyślnej.
Powyższy wyrok zaskarżył kasacją Zakład Ubezpieczeń Społecznych Od-
dział w A., zarzucając naruszenie art.8 ustawy wypadkowej, polegające na błędnym
zaprzeczeniu związku między faktami ustalonymi w procesie a normą prawną oraz
naruszenie istotnych przepisów postępowania poprzez dowolną ocenę dowodów.
W odpowiedzi na kasację ubezpieczony wniósł o odrzucenie kasacji z uwagi
na lakoniczność jej uzasadnienia i niewskazanie naruszonych przepisów postępo-
wania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje :
Kasacja nie jest uzasadniona o ile chodzi o zarzut naruszenie prawa mate-
- 3 -
rialnego.
Stosownie do art.8 ust.1 i 2 ustawy z dnia 12 czerwca 1975 r. o świadcze-
niach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (jednolity tekst: Dz.U. z
1983 r. Nr.30, poz.144 ze zm.) świadczenia określone w ustawie nie przysługują
pracownikowi, gdy wyłączną przyczyną wypadku przy pracy było udowodnione przez
zakład pracy naruszenie przez pracownika przepisów dotyczących ochrony życia i
zdrowia, spowodowane przez niego umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa i
także wówczas, gdy będąc w stanie nietrzeźwości przyczynił się w znacznym stopniu
do wypadku przy pracy. Postępowanie karne z art.145 §1 KK, zakończone warunko-
wym umorzeniem postępowania wobec wnioskodawcy (akta Sądu Rejonowego w
Ełku [...]) nie obejmowało zarzutu nietrzeźwości kierowcy ciągnika, zaś z opinii bieg-
łego powołanego w tej sprawie wynika, że stan techniczny przyczepy, która nie po-
siadała instalacji elektrycznej i hamulcowej, mógł przyczynić się do zaistnienia wy-
padku przy pracy, jakiemu uległ wnioskodawca w dniu 22 czerwca 1995 roku. Usta-
lenie powyższe wyklucza zastosowanie w rozpoznawanej sprawie art.8 ustawy wy-
padkowej, bowiem przesłanka wyłączająca odpowiedzialność z ust.1 tego przepisu
nawet wówczas, gdyby naruszenie pracownika miało postać winy umyślnej, czy ra-
żącego niedbalstwa, musiała by stanowić wyłączną przyczynę wypadku. Jeżeli za-
tem, naruszenie przez kierowcę przepisów ruchu drogowego, które stanowią prze-
pisy dotyczące ochrony życia, nie stanowiło wyłącznej przyczyny omawianego wy-
padku przy pracy, to Sąd II instancji prawidłowo uznał, iż wnioskodawcy przysługują
dochodzone roszczenia z tytułu wypadku przy pracy, to jest prawo do renty inwalidz-
kiej i jednorazowego odszkodowania.
Odnośnie natomiast do zarzutu o naruszeniu przepisów postępowania, to
rację ma pełnomocnik wnioskodawcy, że w tym zakresie kasacja nie spełnia warun-
ków formalnych. W dotychczasowym orzecznictwie Sąd Najwyższy niejednokrotnie
zwracał uwagę, że kasacja powołująca jedynie art. 393
1
pkt.2 KPC, jeśli nie wymienia
konkretnych przepisów naruszonych przez sąd drugiej instancji, nie czyni zadość
wymaganiom tego przepisu. Sąd Najwyższy nie jest obowiązany ani uprawniony do
przypisywania wnoszącemu kasację zamiaru przytoczenia danej podstawy kasacyj-
nej. Niewskazanie podstawy kasacji nie jest jej brakiem formalnym, jest brakiem
istotnym w takim stopniu, że pozbawia kasację cech tego środka zaskarżenia. Dla-
- 4 -
tego nie jest możliwe wzywanie wnoszącego kasację do uzupełnienia tego braku.
Z tych wszystkich względów i na podstawie art. 393
12
KPC Sąd Najwyższy
orzekł, jak w sentencji.
========================================