Pełny tekst orzeczenia

Wyrok z dnia 25 marca 1998 r.
II UKN 570/97
O uznaniu pracy za pracę górniczą (art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 1 lutego
1983 r. o zaopatrzeniu emerytalnym górników i ich rodzin, jednolity tekst: Dz.U.
z 1995 r. Nr 30, poz. 154) decydują obowiązki wykonywane faktycznie przez
pracownika, a nie treść umowy o pracę.
Przewodniczący SSN: Teresa Romer, Sędziowie SN: Jerzy Kuźniar (spra-
wozdawca), Andrzej Wróbel.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 25 marca 1998 r. sprawy z wniosku
Augustyna S. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych-Oddziałowi w R. o
prawo do górniczej emerytury, na skutek kasacji organu rentowego od wyroku Sądu
Apelacyjnego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Katowicach z dnia 26
czerwca 1997 r. [...]
o d d a l i ł kasację.
U z a s a d n i e n i e
Zakład Ubezpieczeń Społecznych-Oddział w R. odmówił wnioskodawcy
Augustynowi S. przyznania prawa do emerytury górniczej na podstawie art. 9 ust. 1 i
2 ustawy z dnia 1 lutego 1983 r. o zaopatrzeniu emerytalnym górników i ich rodzin
(jednolity tekst: Dz. U. z 1995 r. Nr 30, poz. 154), ponieważ nie wykazał on wymaga-
nego 25-letniego okresu pracy górniczej.
Sąd Wojewódzki-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Katowicach -
Ośrodek Zamiejscowy w Rybniku wyrokiem z dnia 28 stycznia 1997 r. przyznał
Augustynowi S. prawo do emerytury górniczej, uznając, że wykazał on, iż świadczył
pracę górniczą wraz z pracą równorzędną z pracą górniczą w ilości 25 lat 9 miesięcy
i 14 dni, a ponadto posiada okres pracy zaliczalny do pracy górniczej - służbę wojs-
kową - 1 rok 8 miesięcy i 16 dni - łącznie 27 lat 7 miesięcy. W spornym okresie od 1
2
stycznia 1960 r. do 31 sierpnia 1983 r. wnioskodawca pracował w Zasadniczej
Szkole Górniczej KWK „R.” z angażem kierownika pola szkoleniowego, ale faktycz-
nie wykonywał obowiązki nauczyciela w górniczym polu szkoleniowym pod ziemią w
okresie od 1 stycznia 1960 r. do 31 sierpnia 1974 r., a w pozostałym okresie praco-
wał jako nauczyciel w górniczej szkole zawodowej.
Sąd Apelacyjny w Katowicach nie podzielił zarzutów apelacji organu rentowe-
go i wyrokiem z dnia 26 czerwca 1997 r. oddalił ją. Sąd ten uznał, że ustalenia Sądu
pierwszej instancji, iż w okresie od 1 stycznia 1960 r. do 31 sierpnia 1974 r. wniosko-
dawca wykonywał pracę górniczą, były wynikiem swobodnej oceny przeprowadzo-
nego postępowania dowodowego (art. 233 § 1 KPC).
Powyższy wyrok zaskarżył kasacją organ rentowy i zarzucając naruszenie
prawa materialnego - art. 9 ust. 1 ustawy o z.e.g. - przez błędne przyjęcie, że wnios-
kodawca posiada wymagany 25 letni okres pracy górniczej, równorzędnej oraz okre-
sów zaliczalnych do pracy górniczej, wniósł o jego uchylenie „i orzeczenie co do me-
ritum sprawy”. W ocenie organu rentowego wnioskodawca od 1 stycznia 1960 r. do
31 sierpnia 1983 r. zatrudniony był na stanowisku kierownika bądź zastępcy kie-
rownika pola szkoleniowego w Zasadniczej Szkole Zawodowej przy KWK „R.” i praca
ta nie miała charakteru pracy górniczej.
Sąd Najwyższy rozważył, co następuje:
Przede wszystkim należy zauważyć, że wskazana w kasacji podstawa nie
znajduje oparcia w uzasadnieniu, to bowiem kwestionuje w istocie ustalenia faktycz-
ne Sądu i przyjęcie przez niego, iż w okresie od 1 stycznia 1960 r. do 31 sierpnia
1974 r. wnioskodawca faktycznie pracował pod ziemią jako nauczyciel w górniczym
polu szkoleniowym. Zarzut naruszenia prawa materialnego przez jego niewłaściwe
zastosowanie oznacza błędne (z pominięciem ustaleń faktycznych) przyjęcie albo
zaprzeczenie związku, jaki zachodzi między ustalonymi faktami a normą prawną (jej
dyspozycyją) i w niniejszej sprawie nie jest uzasadniony. Przepis art. 9 ust. 1 ustawy
o z.e.g. wymienia konieczne warunki dla ubiegania się o górniczą emeryturę, to jest
legitymowanie się 25 letnim okresem pracy górniczej wraz z okresami równorzęd-
nymi i zaliczalnymi, w tym co najmniej 5 lat pracy górniczej określonej w art. 5 ust. 1
ustawy. Sąd Apelacyjny, akceptując ustalenia Sądu pierwszej instancji przyjął, że
wnioskodawca wykazał łącznie 27 lat i 7 miesięcy pracy górniczej, w tym 16 lat 9
3
miesięcy i 14 dni pracy górniczej określonej w art. 5 ust. 1 ustawy, stąd przyznając
dochodzoną emeryturę górniczą, prawidłowo zastosował przepis do ustalonych fak-
tów.
Dla uznania pracy za pracę górniczą przesądzające znaczenie ma nie angaż
pracownika, ale faktycznie wykonywane przez niego obowiązki, stąd też po ustale-
niu, że ubiegający się o świadczenie pracował jako nauczyciel, instruktor zawodu w
górniczych polach szkoleniowych pod ziemią, nie ma znaczenia fakt, że jego angaż
opiewał na stanowisko kierownika górniczego pola szkoleniowego.
Rozpoznając kasację, która nie zarzuca naruszenia istotnych przepisów pos-
tępowania, Sąd Najwyższy związany jest stanem faktycznym stanowiącym podstawę
wydania zaskarżonego wyroku (art. 393
15
KPC). W okolicznościach sprawy oznacza
to, że wnioskodawca wykazał ponad 25 letni staż pracy górniczej oraz znacznie
przekraczający 5 lat okres pracy górniczej (w tym wymieniony w art. 5 ust. 1 pkt 9
ustawy o z.e.g.), co świadczy o tym, że spełnił on wymagania zawarte w art. 9 ust. 1
omawianej ustawy dla przyznania górniczej emerytury. Zarzut więc naruszenia tego
przepisu przez niewłaściwe zastosowanie nie jest trafny, co uzasadnia oddalenie
kasacji po myśli art. 393
12
KPC.
========================================