Pełny tekst orzeczenia

Wyrok z dnia 9 kwietnia 1998 r.
I PKN 42/98
Przejęcie przez nowego pracodawcę warsztatów szkolnych nie oznacza
częściowej likwidacji szkoły w rozumieniu art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycz-
nia 1982 r. - Karta Nauczyciela (jednolity tekst: Dz.U. z 1997 r. Nr 56, poz. 357 ze
zm.), lecz powoduje skutki określone w art. 23
1
KP.
Przewodniczący SSN: Kazimierz Jaśkowski, Sędzia SN: Józef Iwulski, Sędzia
SA: Alina Krusz-Stankiewicz (sprawozdawca).
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 9 kwietnia 1998 r. sprawy z powódz-
twa Andrzeja W. przeciwko Zespołowi Szkół Technicznych w S. o przywrócenie do
pracy, na skutek kasacji powoda od wyroku Sądu Wojewódzkiego-Sądu Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych w Białymstoku z dnia 30 września 1997 r. [...]
o d d a l i ł kasację.
U z a s a d n i e n i e
Sąd Rejonowy-Sąd Pracy w Suwałkach wyrokiem z 19 maja 1997 r. [...] przy-
wrócił powoda Andrzeja W. do pracy w pozwanym Zespole Szkół Technicznych w S.
na dotychczasowych warunkach pracy i płacy, zasądził na jego rzecz od pozwanego
Zespołu kwotę 1323,20 zł pod warunkiem podjęcia pracy oraz oddalił powództwo w
stosunku do Centrum Kształcenia Praktycznego z uwagi na to, że nie stało się ono
pracodawcą powoda. Sąd Rejonowy uznał, że pozwany Zespół Szkół Technicznych
naruszył przepisy prawa dotyczące rozwiązywania z nauczycielami stosunku pracy,
po ustaleniu, że powód był zatrudniony w Zespole Szkół od 28 sierpnia 1982 r. w
charakterze nauczyciela, początkowo na podstawie umowy o pracę zawartej na czas
nieokreślony, a od 18 marca 1992 r. na podstawie mianowania.
Decyzją z 12 grudnia 1996 r. Kurator Oświaty i Wychowania w S. przekazał
Centrum Kształcenia Praktycznego warsztaty szkolne Zespołu Szkół Technicznych,
2
w których był zatrudniony powód. Powód nie wyraził zgody na zmianę pracodawcy i
pismem z 23 grudnia 1996 r. zwrócił się do pozwanego Zespołu Szkół o rozwiązanie
z nim stosunku pracy, a następnie cofnął ten wniosek wobec uzyskania informacji, że
niepodjęcie pracy u nowego pracodawcy będzie skutkowało przeniesieniem go w
stan nieczynny. Pozwany Zespół Szkół wobec niewyrażenia przez powoda zgody na
przejście do pracy w Centrum przeniósł go w stan nieczynny z dniem 1 stycznia 1997
r.
Sąd Rejonowy-Sąd Pracy w Suwałkach wyrokiem z 7 września 1997 r. [...]
uznał, że przeniesienie powoda w stan nieczynny było bezskuteczne. W tej sytuacji
pozwany Zespół Szkół pismem z 26 marca 1997 r. rozwiązał z powodem stosunek
pracy z dniem 31 grudnia 1996 r. w oparciu o art. 23
1
§ 3 i 4 KP. O naruszeniu prze-
pisów prawa o rozwiązywaniu stosunku pracy z nauczycielami mianowanymi, zda-
niem Sądu Rejonowego, świadczy zastosowanie wobec powoda powołanych przepi-
sów Kodeksu pracy, zamiast art. 20 ustawy z 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela
w brzmieniu ustalonym przez ustawę z dnia 14 czerwca 1996 r. o zmianie ustawy -
Karta Nauczyciela (Dz. U. Nr 89, poz. 396), obowiązującym w dniu rozwiązania z
powodem stosunku pracy. Rozwiązanie z datą wsteczną było niedopuszczalne.
Na skutek apelacji pozwanego Zespołu Szkół Technicznych Sąd Wojewódzki-
Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Białymstoku wyrokiem z 30 września 1997
r. [...] zmienił zaskarżony wyrok w pkt I i II w ten sposób, że oddalił powództwo. Sąd
Wojewódzki nie podzielił stanowiska Sądu Rejonowego o naruszeniu przez praco-
dawcę przepisów o rozwiązywaniu stosunku pracy z nauczycielem ustalając, że po-
wód został powiadomiony o przejęciu warsztatów szkolnych przez innego pracodaw-
cę, a ponadto przyjął, że przejęcie to nie oznacza częściowej likwidacji zakładu
pracy, a więc wyklucza możliwość rozwiązania stosunku pracy na podstawie art. 20
ustawy - Karta Nauczyciela, a nakazuje stosowanie wobec powoda i innych pracow-
ników reguł wymienionych w art. 23
1
KP. Brak było zatem, zdaniem Sądu Wojewódz-
kiego, podstaw do przywrócenia powoda do pracy u dotychczasowego pracodawcy,
skoro mógł on zostać pracownikiem zakładu przejmującego warsztaty, a nie wyraził
na to zgody w piśmie z 23 grudnia 1996 r., składając wniosek o rozwiązanie stosun-
ku pracy, co wypełnia dyspozycję art. 23
1
§ 3 KP i co doprowadziło do rozwiązania
stosunku pracy na skutek oświadczenia złożonego przez powoda, a nie pracodawcy.
Wydane powodowi 1 kwietnia 1997 r. świadectwo pracy potwierdziło jedynie realiza-
cję tego oświadczenia.
3
Kasację od tego wyroku wniósł powód zarzucając naruszenie art. 23
1
KP
przez niewłaściwe jego zastosowanie zamiast art. 20 Karty Nauczyciela oraz naru-
szenie art. 365 § 1 KPC przez nieuwzględnienie mocy wiążącej prawomocnego wy-
roku Sądu Rejonowego w Suwałkach z dnia 7 marca 1997 r. [...] i w związku z tym
zarzutem wnosił o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponow-
nego rozpoznania.
Zdaniem skarżącego ustalony stan faktyczny sprawy świadczy jednoznacznie
o tym, że sprawa przejścia nauczycieli, w tym powoda do pracy, w Centrum miała
być rozstrzygnięta w oparciu o przepisy art. 18 i 20 Karty Nauczyciela, a nie na pods-
tawie art. 23
1
KP i brak było podstaw do rozwiązania z powodem stosunku pracy z
datą wsteczną z dniem 31 grudnia 1996 r., co oznacza, że wobec treści powołanego
wyżej wyroku Sądu Rejonowego uznającego przeniesienie powoda w stan nieczynny
za bezskuteczne, jest on nadal pracownikiem pozwanego Zespołu Szkół
Technicznych na dotychczasowych warunkach.
Pozwany wniósł o oddalenie kasacji podkreślając, że nie zachodzą przesłanki
do uwzględnienia zarzutów w niej zawartych, gdyż Sąd Wojewódzki nie naruszył
przepisów prawa materialnego oraz przepisów dotyczących postępowania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z przepisem art. 393
11
KPC Sąd Najwyższy rozpoznaje sprawę w
granicach kasacji, biorąc jedynie pod uwagę z urzędu nieważność postępowania,
która nie zachodzi w rozpoznawanej sprawie. Kasacja powoda zawiera zarzut naru-
szenia prawa materialnego poprzez zastosowanie przez Sąd Wojewódzki art. 23
1
KP
w miejsce art. 20 Karty Nauczyciela oraz zarzut naruszenia art. 365 § 1 KPC, który
nie dotyczy przeprowadzania postępowania dowodowego i oceny zebranego mate-
riału dowodowego oraz wyjaśnienia przez Sąd w uzasadnieniu orzeczenia, na jakich
faktach Sąd oparł swoje rozstrzygnięcie. Oznacza to, że Sąd Najwyższy przyjmuje za
niekwestionowany ustalony stan faktyczny sprawy, a zarzuty podniesione w kasacji
nie znajdują uzasadnienia, gdyż rozstrzygnięcie Sądu Wojewódzkiego odpowiada
prawu, aczkolwiek z nieco innym uzasadnieniem. Przede wszystkim należy podkreś-
lić, że Sąd Wojewódzki prawidłowo przyjął, że ustalony w sprawie stan faktyczny
odpowiada dyspozycji art. 23
1
KP.
4
Sąd Najwyższy prezentował już pogląd, między innymi w powołanym przez
Sąd Wojewódzki wyroku z 17 maja 1995 r., że w razie przejęcia przez innego praco-
dawcę części szkoły nie dochodzi do jej likwidacji, a więc brak było podstaw do roz-
wiązania z powodem stosunku pracy w oparciu o art. 20 ust. 1 Karty Nauczyciela,
czego domagał się powód. W takim przypadku dochodzi do zmiany podmiotowej
pracodawcy, o której mowa w art. 23
1
KP, ze wszystkimi jej skutkami i w trybie prze-
widzianym w tym przepisie, w brzmieniu obowiązującym od 2 czerwca 1996 r. usta-
lonym ustawą z 2 lutego 1996 r. o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz o zmianie
innych ustaw (Dz. U. Nr 24, poz. 110). Nawet gdyby przyjąć, co sugeruje powód, że
zamiarem pozwanego Zespołu Szkół było pierwotnie zastosowanie wobec powoda
art. 20 ust. 1 Karty Nauczyciela, to i tak działanie to byłoby pozbawione podstaw
prawnych.
Z przepisu art. 23
1
§ 1 KP jednoznacznie wynika, że z mocy prawa, z dniem
przejęcia całości lub części zakładu przez nowego pracodawcę, staje się on stroną w
dotychczasowych stosunkach pracy. Dotychczasowy pracodawca nie ma więc uza-
sadnienia prawnego do rozwiązywania umów o pracę, a tym bardziej stosunków
pracy istniejących na podstawie mianowania.
Ustawodawca natomiast wyposażył pracowników, których dotyczy niezależna
od nich zmiana w uprawnienie do rozwiązania stosunku pracy za uprzednim sied-
miodniowym uprzedzeniem (art. 23
1
§ 4 KP). W kontekście tego przepisu należy
oceniać oświadczenie powoda z 23 grudnia 1996 r., w którym nie wyrażał zgody na
kontynuowanie zatrudnienia i wnosił o rozwiązanie z nim stosunku pracy. Oświad-
czenie to niewątpliwie wywołałoby skutek prawny przewidziany art. 23
1
§ 4 KP, gdyby
nie fakt, że kolejnym pismem z 24 grudnia 1996 r. cofnął to swoje oświadczenie.
Skuteczność tego cofnięcia należy rozpatrywać według reguł obowiązujących w
prawie cywilnym poprzez art. 300 KP, gdyż prawo pracy nie zawiera uregulowań
dotyczących zasad składania oświadczeń woli.
Ponieważ oświadczenie z 23 grudnia 1996 r. dotarło już do pracodawcy dla
skutecznego jego cofnięcia wymagana była zgoda strony, do której oświadczenie
zostało skierowane.
W ocenie Sądu Najwyższego taką domniemaną zgodę wyrażoną poprzez
konkretne działanie, było przeniesienie powoda pismem z 30 grudnia 1996 r. w stan
nieczynny na okres od 1 stycznia 1997 r. do 30 czerwca 1997 r. Skoro pozwany wy-
raził zgodę na cofnięcie oświadczenia powoda zmierzającego do rozwiązania sto-
5
sunku pracy, to z dniem 1 stycznia 1997 r., tak jak i pozostali pracownicy warsztatów,
stał się on pracownikiem Centrum Kształcenia Praktycznego w S. W żadnym nato-
miast razie nie pozostawał od tej daty pracownikiem Zespołu Szkół Technicznych i
bezpodstawne było przywrócenie go do pracy w tym Zespole.
Należy jednocześnie zaznaczyć, że gdyby przyjąć, że pismo pozwanego o
przeniesieniu powoda w stan nieczynny nie zawierało domniemanej zgody na cof-
nięcie przez niego oświadczenia o rozwiązaniu stosunku pracy, to wówczas doszłoby
do jego rozwiązania w trybie art. 23
1
§ 4 KP, a więc również powód nie pozostawałby
od 1 stycznia 1997 r. w stosunku pracy z pozwanym Zespołem.
W ustalonym stanie faktycznym nietrafny jest więc zarzut kasacji, że to poz-
wany rozwiązał z powodem stosunek pracy, gdyż nie złożył on w tej kwestii pierwot-
nie żadnego oświadczenia, a późniejsze działanie pozwanego wywołane było ko-
niecznością uregulowania sytuacji powoda, zwłaszcza wobec treści powołanego wy-
żej wyroku Sądu Rejonowego w Suwałkach z 7 marca 1997 r. [...].
Zupełnie natomiast niezrozumiały jest zarzut kasacji powoda naruszenia przez
Sąd Wojewódzki art. 365 § 1 KPC, zwłaszcza że zarzut ten nie został należycie uza-
sadniony, gdyż powód jedynie stwierdził, iż uznanie za bezskuteczne przeniesienia
powoda w stan nieczynny oznacza, że jest on pracownikiem pozwanego Zespołu
Szkół Technicznych na dotychczasowych warunkach. Wniosek ten nie znajduje żad-
nego uzasadnienia ze względów opisanych wyżej, a wyrok Sądu Rejonowego był
jedynie wyrokiem ustalającym bezskuteczność przeniesienia powoda w stan nie-
czynny, co pośrednio potwierdził Sąd Wojewódzki w niniejszej sprawie uznając, że
wobec powoda nie ma zastosowania art. 20 Karty Nauczyciela.
Z opisanych przyczyn kasacja podlega oddaleniu na podstawie art. 393
12
KPC.
========================================