Pełny tekst orzeczenia

Wyrok z dnia 19 maja 1998 r.
II UKN 54/98
Sprawy o jednorazowe odszkodowanie z tytułu wypadków pozostają-
cych w związku ze służbą wojskową nie podlegają rozpoznaniu na podstawie
przepisów Kodeksu cywilnego ale na podstawie przepisów odrębnych.
Przewodniczący SSN: Maria Mańkowska (sprawozdawca), Sędziowie SN:
Andrzej Kijowski, Stefania Szymańska.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 19 maja 1998 r. sprawy z wniosku
Wojciecha P. przeciwko Wojewódzkiemu Sztabowi Wojskowemu w S. o
jednorazowe odszkodowanie, na skutek kasacji wnioskodawcy od wyroku Sądu
Apelacyjnego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Poznaniu z dnia 5 listopada
1997 r. [...]
o d d a l i ł kasację.
U z a s a d n i e n i e
Decyzją z dnia 18 listopada 1996 r. Wojewódzki Sztab Wojskowy w S. odmó-
wił wnioskodawcy Wojciechowi P. przyznania jednorazowego odszkodowania z tytułu
wypadku zaistniałego w dniu 27 lipca 1962 r. podczas odbywania zasadniczej służby
wojskowej.
Sąd Wojewódzki-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Szczecinie oddalił
odwołanie wnioskodawcy i ustalił, że wnioskodawca w dniu 10 października 1961 r.
powołany został do odbycia zasadniczej służby wojskowej. Po wstępnym przeszko-
leniu w U., jako „motorzysta”, wcielony został do jednostki wojskowej w M. W dniu 27
lipca 1962 r. doznał uszkodzenia ciała w wyniku pobicia na terenie jednostki wojs-
kowej. W następstwie doznanych obrażeń została mu zmieniona kategoria stanu
zdrowia z grupy „A” na „C” i został zwolniony z odbywania służby wojskowej.
2
W roku 1965 wnioskodawca otrzymał na podstawie ugody pozasądowej od
Dowództwa Marynarki Wojennej odszkodowanie z tytułu wypadku. W 1991 r. został
zaliczony do II grupy inwalidów z powodu przebytego zawału serca, dusznicy i cu-
krzycy. Wcześniej nie miał ustalonego inwalidztwa III grupy i nie pobierał renty inwa-
lidzkiej. Dokonując oceny ustalonego stanu faktycznego Sąd Wojewódzki wywiódł,
że stosownie do art.17 ustawy z dnia 16 grudnia 1972 r. o świadczeniach odszkodo-
wawczych przysługujących w razie wypadków i chorób pozostających w związku ze
służbą wojskową (Dz.U. Nr 53, poz.342), świadczenie pieniężne przewidziane w
ustawie przysługuje poszkodowanemu tylko wówczas, gdy wypadek zaistniał po dniu
1 stycznia 1973 r. Wnioskodawca nie spełniał też warunków do uzyskania odszko-
dowania przy zastosowania przepisów wcześniej obowiązującej ustawy z dnia 6
czerwca 1958 r. o służbie wojskowej szeregowców i podoficerów Sił Zbrojnych, al-
bowiem w następstwie doznanych obrażeń nie został zaliczony do jednej z grup in-
walidów. Ponadto Sąd Wojewódzki podniósł, że roszczenie wnioskodawcy z upły-
wem lat 10 od wypadku przedawniło się z mocy art.118 i 442 KC.
Sąd Apelacyjny-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Poznaniu wyrokiem
z dnia 5 listopada 1997 r. oddalił apelację wnioskodawcy, żądającego zadośćuczy-
nienia w wysokości 15.000 zł. Art.29a ustawy z dnia 6 czerwca 1958 r. o służbie
wojskowej szeregowców i podoficerów Sił Zbrojnych, który ma zastosowanie w roz-
poznawanej sprawie, przewidywał możliwość przyznania odszkodowania z tytułu
wypadku tylko w sytuacji, gdy poszkodowany w następstwie obrażeń wypadkowych
zaliczony został do II grupy inwalidów. Natomiast wnioskodawca stał się od 6 lipca
1994 r. inwalidą II grupy z innych przyczyn, bo z ogólnego stanu zdrowia. Sąd Ape-
lacyjny podzielił również stanowisko Sądu Wojewódzkiego w sprawie zastosowania
przepisów prawa cywilnego w kwestii przedawnienia roszczenia.
Data powstania szkody - 27 lipca 1962 r. i zawarcie ugody pozasądowej w
1965 r. wskazują, że zgłoszenie przez wnioskodawcę przedmiotowego roszczenia w
dniu 13 listopada 1996 r. narusza termin określony w art.118 KC.
Powyższy wyrok powód zaskarżył kasacją, zarzucając naruszenie art.444 §1 i
2 oraz art.445 §1 KC i wniósł o uchylenie wyroków obu instancji z przekazaniem
sprawy Sądowi Wojewódzkiemu do ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
3
Kasacja nie jest zasadna. Sprawy o jednorazowe odszkodowanie z tytułu wy-
padków powstających w związku ze służbą wojskową nie podlegają rozpoznaniu na
podstawie przepisów Kodeksu cywilnego ale na podstawie odrębnych przepisów.
Trafnie przyjęły Sądy obu instancji, że wypadek wnioskodawcy, któremu uległ w
służbie wojskowej w dniu 27 lipca 1962 r., może być oceniony jedynie na podstawie
przepisów ustawy z dnia 6 czerwca 1958 r. o służbie wojskowej szeregowców i pod-
oficerów Sił Zbrojnych (Dz.U. Nr 36, poz.164 ze zm.), natomiast w rozpoznawanej
sprawie nie mają zastosowania przepisy prawa cywilnego: art.444 §1 i 2 i art.445 §1
KC.
Ponieważ jednak w dniu 28 lipca 1965 r. zawarta została między stronami po-
zasądowa ugoda, przyznająca wnioskodawcy odszkodowanie na zasadach prawa
cywilnego, to roszczenie o podwyższenie tego odszkodowania podlegałoby
przedawnieniu najpóźniej z upływem 10 lat zgodnie z art.118 i 442 §2 KC.
Roszczenia zgłoszone przez wnioskodawcę w 1996 roku słusznie uznały Sądy
orzekające w niniejszej sprawie za przedawnione.
Z tych wszystkich względów i na podstawie art.393
12
KPC Sąd Najwyższy
orzekł, jak w sentencji.
========================================