Pełny tekst orzeczenia

Postanowienie z dnia 16 lipca 1998 r.
II UKN 138/98
Wydanie przez organ rentowy decyzji w całości uwzględniającej żądanie
ubezpieczonego, będące przedmiotem kasacji uzasadnia uchylenie nieprawo-
mocnych orzeczeń sądów obu instancji i umorzenie postępowania (art. 477
13
w
związku z art. 386 § 3 i art. 355 § 1 KPC.
Przewodniczący SSN: Jerzy Kuźniar, Sędziowie SN: Maria Tyszel (sprawoz-
dawca), Andrzej Wróbel.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 16 lipca 1998 r. sprawy z wniosku
Mieczysława S. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych-Oddziałowi w G. o
wcześniejszą emeryturę, na skutek kasacji wnioskodawcy od wyroku Sądu Apelacyj-
nego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku z dnia 12 listopada 1997
r. [...]
u c h y l i ł zaskarżony wyrok oraz poprzedzający go wyrok Sądu Wojewódz-
kiego w Gdańsku z siedzibą w Gdyni z dnia 16 czerwca 1997r. [...] i umorzył postę-
powanie w sprawie.
U z a s a d n i e n i e
Zakład Ubezpieczeń Społecznych-Oddział w G. decyzją z dnia 29 marca 1996
r. odmówił Mieczysławowi S., urodzonemu 20 marca 1940 r., prawa do wcześniejszej
emerytury uznając, że wykazał on zatrudnienie w wymiarze tylko 38 lat, 3 miesięcy i
4 dni zamiast wymaganych 40 lat.
Sąd Wojewódzki w Gdańsku-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z siedzi-
bą w Gdyni, oddalił odwołanie wnioskodawcy wyrokiem z dnia 16 czerwca 1997 r.
[...]. Orzeczenie to Sąd oparł na wskazanych w uzasadnieniu ustaleniach faktycz-
nych i podstawie prawnej.
2
Przedmiotem sporu było zaliczenie na uprawnienia emerytalne wnioskodawcy:
1) okresu od 1 stycznia 1990 r. do 1 kwietnia 1991 r., w którym prowadził on
działalność gospodarczą, lecz nie opłacał składki na ubezpieczenie społeczne oraz
2) okresu od 1 czerwca 1982 r. do 30 czerwca 1990 r. - represji politycznych.
Fakt nieopłacania przez wnioskodawcę we wskazanym okresie składek na
ubezpieczenie społeczne osób prowadzących działalność gospodarczą jest niespor-
ny. Niesporne jest również, że wnioskodawca - po zwolnieniu go z dniem 31 maja
1982 r. z Zakładów Radiowych „R.” - nie miał żadnego okresu pozostawania bez
pracy, bowiem już od dnia 1 czerwca 1982 r. podjął inne zatrudnienie. Sąd podkreślił,
że zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 18 grudnia 1976 r. o ubezpieczeniu spo-
łecznym osób prowadzących działalność gospodarczą oraz ich rodzin (jednolity tekst:
Dz. U. z 1989 r. Nr 46, poz. 259 ze zm.) brak jest możliwości zaliczenia skarżącemu
na uprawnienia emerytalne okresu, w którym nie opłacił składek na ubezpieczenie
społeczne, ponieważ obowiązek ubezpieczenia powstaje z dniem rozpoczęcia
działalności gospodarczej (a nie z dniem dokonania wpisu do ewidencji), a stosownie
do art. 22 ust. 1 tej ustawy obowiązek zgłaszania do ubezpieczenia spoczywa na
osobie prowadzącej działalność, podlegającej obowiązkowemu ubezpieczeniu. Sąd
nie znalazł też podstaw prawnych do uwzględnienia wnioskodawcy jakiegokolwiek
okresu, o jakim stanowi ustawa z dnia 24 maja 1989 r. o przywróceniu praw
pracowniczych osobom pozbawionym zatrudnienia za działalność związkową,
samorządową, przekonania polityczne i religijne (Dz. U. Nr 32, poz. 172 ze zm.), bo-
wiem nie miał żadnego okresu pozostawania bez pracy. W konsekwencji Sąd
stwierdził, że wnioskodawca nie spełnia warunków do uzyskania prawa do wcześ-
niejszej emerytury, przewidzianych w § 1 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Pracy i Po-
lityki Socjalnej z dnia 26 stycznia 1990 r. w sprawie wcześniejszych emerytur dla
pracowników zwalnianych z pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy (Dz. U. Nr
4, poz. 27).
Sąd Apelacyjny-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku, wyrokiem
z dnia 12 listopada 1997 r. [...], oddalił apelację wnioskodawcy uznając za prawidło-
we zarówno ustalenia faktyczne dokonane przez Sąd pierwszej instancji, jak i wska-
zaną podstawę prawną.
W kasacji od tego wyroku, wnioskodawca wnosił o jego zmianę i przyznanie
prawa do wcześniejszej emerytury zarzucając naruszenie prawa materialnego, a to
§1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 stycznia 1990 r. w
3
sprawie wcześniejszych emerytur dla pracowników zwolnionych z pracy z przyczyn
dotyczących zakładów pracy, a także naruszenie art. 11 ust. 3 ustawy z 24 maja
1989 o szczególnych uprawnieniach niektórych osób do ponownego nawiązania
stosunku pracy w brzmieniu ustawy z 7 grudnia 1989 (Dz. U. Nr 64, poz. 391).
Rozpoznając kasację Sąd Najwyższy wziął pod uwagę, co następuje:
Na rozprawie przed Sądem Najwyższym, w dniu 16 lipca 1998 r., pełnomocnik
organu rentowego wykazał, że decyzją z dnia 28 stycznia 1998 r. przyznano wnios-
kodawcy prawo do wcześniejszej emerytury, zgodnie z żądaniem wniosku.
W myśl art. 393
19
KPC, jeżeli nie ma szczególnych przepisów o postępowaniu
przed Sądem Najwyższym, do postępowania tego stosuje się odpowiednio przepisy
o apelacji. Na tej podstawie przy rozpoznawaniu niniejszej sprawy zastosowanie ma
art. 386 § 3 w związku z art. 477
13
KPC, stosownie do którego zmiana przez organ
rentowy zaskarżonej decyzji przed rozstrzygnięciem sprawy przez sąd - przez wyda-
nie decyzji uwzględniającej w całości lub w części żądanie strony - powoduje umo-
rzenie postępowania w całości lub w części. Skoro zatem organ rentowy, przed pra-
womocnym zakończeniem sprawy wydał nową decyzję, w całości zaspokajającą żą-
danie wnioskodawcy, tym samym anulował zaskarżoną decyzję. Zdaniem składu
orzekającego Sądu Najwyższego rozpoznanie kasacji stało się bezprzedmiotowe,
nieprawomocne orzeczenia Sądów obu instancji, na podstawie art. 386 § 3 w
związku z art. 355 § 1 KPC, podlegają uchyleniu a postępowanie zostaje umorzone.
Mając powyższe na uwadze Sąd Najwyższy, z mocy powołanych przepisów
orzekł jak w sentencji postanowienia.
========================================