Wyrok z dnia 4 listopada 1998 r.
III RN 79/98
Naczelny Sąd Administracyjny nie może kontrolować podstawy faktycz-
nej zaskarżonej decyzji administracyjnej, jeżeli nie stwierdzi naruszenia przepi-
sów postępowania.
Przewodniczący SSN: Andrzej Wasilewski, Sędziowie SN: Jerzy Kwaśniewski
(sprawozdawca), Andrzej Wróbel.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 4 listopada 1998 r. sprawy z po-
wództwa Joanny M. na decyzję Ministra Sprawiedliwości z dnia 2 grudnia 1997 r. [...]
w przedmiocie odmowy wpisu na listę adwokatów, na skutek rewizji nadzwyczajnej
Ministra Sprawiedliwości [...] od wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego w
Warszawie z dnia 18 marca 1998 r. [...]
u c h y l i ł zaskarżony wyrok i przekazał sprawę Naczelnemu Sądowi Admi-
nistracyjnemu w Warszawie do ponownego rozpoznania.
U z a s a d n i e n i e
Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 18 marca 1998
r. uchylił decyzję Ministra Sprawiedliwości nieuwzględniającą odwołania Joanny M.
od uchwały Prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej utrzymującą w mocy odmowę
wpisu na listę adwokatów. Podstawę tego wyroku stanowią następujące ustalenia:
Skarżąca jako wieloletni radca prawny zwolniona była od wymogu złożenia egzaminu
adwokackiego. Korzysta ona w pełni z praw publicznych, ukończyła uniwersyteckie
studia prawnicze i uzyskała tytuł magistra prawa. Jedyne, co w sprawie podlegało
ocenie to, czy skarżąca - stosownie do art. 65 pkt 1 ustawy z dnia 26 maja 1982 r.
Prawo o adwokaturze (Dz.U. Nr 16, poz. 124 ze zm.) - jest nieskazitelnego charakte-
ru i swym dotychczasowym zachowaniem daje rękojmię prawidłowego wykonywania
zawodu adwokata. Według NSA: „ani organy samorządu adwokackiego ani Minister
2
Sprawiedliwości nie byli w stanie przedstawić jakichkolwiek faktów podważających
ocenę nieskazitelności charakteru skarżącego, a nie tylko brak jej wiedzy”.
Minister Sprawiedliwości wniósł rewizję nadzwyczajną od powyższego wyroku
zarzucając mu rażące naruszenie art. 22 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o
Naczelnym Sądzie Administracyjnym (Dz.U. Nr 74, poz. 368 ze zm.), art. 65 pkt 1
ustawy Prawo o adwokaturze oraz art. 80 KPA. Wniosek rewizji nadzwyczajnej doty-
czył uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpozna-
nia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
W uzasadnieniu zaskarżonego wyroku Naczelny Sąd Administracyjny nie
wyjaśnił powodów swego zasadniczego ustalenia, jakoby ocena organów samorządu
adwokackiego oraz Ministra Sprawiedliwości, iż Joanna M. nie daje rękojmi prawid-
łowego wykonywania zawodu adwokata, nie była oparta na jakichkolwiek faktach.
Tymczasem w aktach sprawy zebrany został dość obfity materiał dowodowy, na
podstawie którego zarówno w uchwałach organów samorządu adwokackiego, jak i w
decyzji Ministra Sprawiedliwości ustalone zostały fakty, a w ich konsekwencji oceny
dotyczące cech charakteru Joanny M. i jej dotychczasowego zachowania, które pro-
wadziły do wniosku, iż nie daje ona rękojmi prawidłowego wykonywania zawodu ad-
wokata.
Poprzestając na zaskarżonej do NSA decyzji Ministra Sprawiedliwości należy
wskazać, że zawartą w niej ocenę Minister Sprawiedliwości wyprowadził powołując
się w szczególności na zdarzenie dotyczące naruszenia przez Joannę M. uprawnień
radcy prawnego przez podjęcie się pełnomocnictwa w określonej sprawie opiekuń-
czej i prowadzenie jej sprzecznie z etyką zawodową. Natomiast ocenę o charakterze
Joanny M. wyprowadzono z analizy licznych pism zainteresowanej, z których - zda-
niem Ministra Sprawiedliwości - wynika agresywny stosunek i brak poszanowania
sądu, prokuratury oraz organów samorządu adwokackiego. W szczególności posłu-
giwanie się przez Joannę M. inwektywami w stosunku do organów wymiaru spra-
wiedliwości i organów adwokatury dyskwalifikuje ją jako kandydatkę do zawodu ad-
wokata.
W tej sytuacji Sąd Najwyższy stwierdza, że zarzuty rewizji nadzwyczajnej są
zasadne. Zasadnicze ustalenie zaskarżonego wyroku pozostaje bowiem w rażącej
3
sprzeczności z zebranym w sprawie materiałem (art. 80 KPA w związku z art. 59
ustawy o Naczelnym Sądzie Administracyjnym). Ponadto, NSA naruszył art. 22 ust. 2
pkt 1 powyższej ustawy, skoro oparł swe rozstrzygnięcie na tej podstawie, że zas-
karżona decyzja narusza prawo materialne (art. 65 ust. 1 ustawy Prawo o adwokatu-
rze). Tymczasem, ustalona w zaskarżonej decyzji podstawa faktyczna uzasadniała
zastosowanie powyższego przepisu prawa materialnego.
Sąd Najwyższy z powyższych przyczyn uznał, że rewizja nadzwyczajna ma
usprawiedliwione podstawy i orzekł w myśl art. 393
13
§ 1 KPC w związku z art. 10
ustawy z dnia 1 marca 1996 r. o zmianie Kodeksu postępowania cywilnego... (Dz.U.
Nr 43, poz. 189 ze zm.).
========================================