Pełny tekst orzeczenia

Postanowienie z dnia 17 listopada 1998 r.
II UKN 402/98
Wskazanie przez stronę, że przepisy przyjęte za podstawę prawomocne-
go wyroku zostały następnie inaczej zinterpretowane w uchwale Sądu Najwyż-
szego nie uzasadnia wznowienia postępowania według art. 403 § 2 KPC.
Przewodniczący SSN: Jerzy Kuźniar, Sędziowie SN: Andrzej Kijowski (spra-
wozdawca), Roman Kuczyński.
Sąd Najwyższy po rozpoznaniu w dniu 17 listopada 1998 r. na posiedzeniu
niejawnym sprawy z wniosku Przedsiębiorstwa Farmaceutycznego „J.” S.A. w J.G.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych-Oddziałowi w K.G. o wznowienie
postępowania (o datę opłacenia składki na ubezpieczenie), na skutek kasacji wnios-
kodawcy od postanowienia Sądu Apelacyjnego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecz-
nych we Wrocławiu z dnia 30 marca 1998 r. [...]
p o s t a n o w i ł:
o d d a l i ć kasację.
U z a s a d n i e n i e
Sąd Wojewódzki-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych we Wrocławiu posta-
nowieniem z dnia 23 lutego 1998 r. odrzucił skargę Przedsiębiorstwa Farmaceutycz-
nego „J.” S.A. w J.G. o wznowienie postępowania w sprawie z jego wniosku przeciw-
ko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych-Oddziałowi w K.G. o ustalenie terminu płat-
ności składek na ubezpieczenie społeczne, zakończonej prawomocnym wyrokiem
tegoż Sądu Wojewódzkiego, wydanym w dniu 10 grudnia 1996 r. [...]. W motywach
wspomnianego postanowienia Sąd Wojewódzki podał, że skarga „nie opiera się na
ustawowej podstawie wznowienia (art. 410 § 1 KPC).”
Zażalenie wnioskodawcy oddalił Sąd Apelacyjny-Sąd Pracy i Ubezpieczeń
Społecznych we Wrocławiu postanowieniem z dnia 30 marca 1998 r. [...]. Sąd Ape-
2
lacyjny stwierdził, że jakkolwiek uzasadnienie zaskarżonego orzeczenia nie czyni
zadość wymaganiom określonym w art. 328 § 2 w związku z art. 361 KPC, to jednak
pozwala na dokonanie oceny legalności samego rozstrzygnięcia. W tym zakresie
Sąd Apelacyjny uznał, że skarga o wznowienie postępowania nie opiera się na
ustawowej podstawie, zawartej we wskazanym przez stronę przepisie art. 403 § 2
KPC. Stanowi on bowiem, że wznowienia postępowania można żądać w razie póź-
niejszego wykrycia takich okoliczności faktycznych lub środków dowodowych, które
mogły mieć wpływ na wynik sprawy, a z których strona nie mogła skorzystać w po-
przednim postępowaniu. Nową okolicznością lub środkiem dowodowym w rozumie-
niu powołanego przepisu nie jest jednak uchwała Sądu Najwyższego z dnia 23
kwietnia 1997 r., III ZP 9/97, o której strona skarżąca dowiedziała się w dniu 11 lipca
1997 r. z gazety „Rzeczpospolita”. Uchwały Sądu Najwyższego wydane w innej
sprawie nie wiążą sądów niższych instancji, chociaż są pomocne przy rozstrzyganiu.
Nowe okoliczności lub środki dowodowe muszą zaś być tego rodzaju, aby ich po-
wołanie mogło wpłynąć na wynik sprawy. Poza tym podstawy wznowienia postępo-
wania nie stanowi środek dowodowy, który powstał po uprawomocnieniu się wyroku.
Kasację od powyższego postanowienia wniósł w imieniu wnioskodawcy jego
pełnomocnik, zarzucając naruszenie przepisów postępowania, które mogło mieć
istotny wpływ na wynik sprawy (art. 3931
pkt 2 KPC). Z uzasadnienia kasacji pośred-
nio wynika, że skarżący ma na względzie naruszenie art. 328 § 2 w związku z art.
361 KPC. Sąd Apelacyjny przyznał bowiem, że uzasadnienie orzeczenia
pierwszoinstancyjnego nie odpowiada wymaganiom określonym w tych przepisach, a
mimo to ocenił, iż jest ono wystarczające. Tymczasem wspomniane uzasadnienie
jest - zdaniem skarżącego - „wysoce niewystarczające”, tym bardziej że postanowie-
nie zapadło na posiedzeniu niejawnym, co uniemożliwia prześledzenie rozumowania
Sądu Wojewódzkiego, a tym samym kontrolę poprawności jego rozstrzygnięcia.
Skarżący podniósł też, że uchwała Sądu Najwyższego z dnia 23 kwietnia 1997 r., III
ZP 9/97, opublikowana przez dziennik „Rzeczpospolita” w dniu 11 lipca 1997 r., a
następnie w urzędowym zbiorze orzeczeń (OSNAPiUS 1997 nr 24, poz. 496), w pełni
potwierdziła prawidłowość jego postępowania przy opłacaniu składek na ubez-
pieczenie społeczne, więc niesłusznie został obciążony obowiązkiem uiszczenia od-
setek za opóźnienie. Stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w tej uchwale jest
więc - zdaniem skarżącego - „okolicznością powodującą, że zachodzi przesłanka
określona w art. 403 § 2 KPC.”
3
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Kasacja jest bezzasadna i podlega oddaleniu graniczącym z jej odrzuceniem.
Sąd Najwyższy rozpoznaje bowiem kasację w jej granicach, określonych w szcze-
gólności przytoczeniem podstaw kasacyjnych oraz ich uzasadnieniem, a z urzędu
bierze pod rozwagę jedynie nieważność postępowania (art. 39311
w związku z art.
3933
KPC). Uzasadnienie podstawy kasacyjnej musi przy tym wskazywać nie tylko
naruszony przepis prawa procesowego, ale zawierać też dokładne objaśnienie na
czym dane naruszenie - zdaniem skarżącego - polegało, a poza tym uprawdopodob-
nić, że mogło ono mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Tymczasem zarzut narusze-
nia art. 403 § 2 KPC jest w przedmiotowej kasacji oderwany od treści powołanego
przepisu. Skarżący ogranicza się do ogólnikowej tezy, że podejmując uchwałę z dnia
23 kwietnia 1997 r., III ZP 9/97 (OSNAPiUS 1997 nr 24, poz. 496) Sąd Najwyższy „w
pełni potwierdził prawidłowość postępowania powoda i okoliczność ta jest zdaniem
powoda okolicznością powodującą, że zachodzi przesłanka określona w art. 403 § 2
KPC.” Cytowana wypowiedź, niezależnie od jej językowej ułomności, nie nawiązuje
więc do przesłanek wznowienia postępowania wymienionych w art. 403 § 2 KPC i
nawet nie próbuje wykazać, że w odniesieniu do powołanej uchwały Sądu Najwyż-
szego wolno by mówić o „późniejszym wykryciu” takich „okoliczności faktycznych” lub
„środków dowodowych”, które mogłyby mieć wpływ na wynik prawomocnie rozs-
trzygniętej sprawy. Mówiąc inaczej, skarżący nie przeprowadza dowodu naruszenia
przez Sąd Apelacyjny przepisu art. 403 § 2 KPC, tylko zarzut ten „podaje do wierze-
nia.” Skarżący nie przyjmuje też do wiadomości trafnego stanowiska Sądu Apelacyj-
nego, że uchwały Sądu Najwyższego wiążą sądy niższej instancji jedynie w danej
sprawie. W innych sprawach, choćby podobnych czy zgoła identycznych, są nato-
miast pomocne przy rozstrzyganiu i powoływane jedynie ze względu na poziom pre-
zentowanej w nich argumentacji. Wykładnia Sądu Najwyższego nie ma więc cha-
rakteru „powszechnie obowiązującej wykładni ustaw”, dokonywanej do niedawna
przez Trybunał Konstytucyjny, przy czym instytucji tej nie przewiduje już obowiązują-
cy dziś system prawny. Poglądy prawne Sądu Najwyższego nie są zatem okolicznoś-
ciami faktycznymi ani środkami dowodowymi, o których mowa w art. 403 § 2 KPC.
Chybiony jest również kasacyjny zarzut naruszenia art. 328 § 2 w związku z
art. 361 KPC. Zarzut ten odnosi się bowiem do uzasadnienia orzeczenia pierwszoin-
4
stancyjnego, a przedmiotem skargi kasacyjnej jest - zgodnie z art. 392 § 1 KPC -
jedynie orzeczenie sądu drugiej instancji. Sąd Apelacyjny stwierdził wprawdzie, że
lakoniczność uzasadnienia postanowienia Sądu pierwszej instancji nie odpowiada
wymaganiom art. 328 § 2 w związku z art. 361 KPC, ale nie wyklucza kontroli po-
prawności samego rozstrzygnięcia. Skarżący nie podziela tej oceny, ale ogranicza
się do prowadzenia z nią gołosłownej polemiki, gdyż nie wskazuje przepisów, których
naruszeniem miałaby być wspomniana ocena, nie wspominając już o konieczności
uprawdopodobnienia, że naruszenie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy.
Z wyżej wskazanych względów Sąd Najwyższy na podstawie art. 39312
w
związku z art. 3938
§ 2 KPC orzekł jak w sentencji.
========================================