Pełny tekst orzeczenia

Postanowienie z dnia 22 lipca 1999 r.
I PKN 301/99
Przepis art. 3932
§ 2 KPC nie ma zastosowania do byłego asesora wojs-
kowego.
Przewodniczący: SSN Teresa Flemming-Kulesza, Sędziowie SN: Andrzej
Wasilewski, Andrzej Wróbel (sprawozdawca).
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 22 lipca
1999 r. sprawy z powództwa Romana M. przeciwko Ministrowi Spraw Zagranicznych
o zwrot kosztów podróży, na skutek kasacji powoda od wyroku Sądu Okręgowego-
Sadu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie z dnia 21 stycznia 1999 r. [...]
p o s t a n o w i ł:
o d r z u c i ć kasację.
U z a s a d n i e n i e
Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie wyrokiem
z dnia 21 stycznia 1999 r. [...] zmienił zaskarżony apelacją powoda wyrok Sądu Re-
jonowego dla Warszawy Pragi-Sądu Pracy z dnia 5 października 1998 r. [...] i zasą-
dził od pozwanego Ministra Spraw Zagranicznych [...] na rzecz powoda Romana M.
kwotę 1.789 (jeden tysiąc siedemset osiemdziesiąt dziewięć) USD (dolarów amery-
kańskich) z 8% w stosunku rocznym od dnia 27 lipca 1993 r. do dnia zapłaty i oddalił
apelację w pozostałej części.
Powód wniósł tzw. „osobistą” kasację od powyższego wyroku, w której zarzucił
naruszenie prawa materialnego tj. art. 358 § 1 Kodeksu cywilnego i błędną wykładnię
przepisu art. 405 Kodeksu cywilnego. Wskazując na powyższe podstawy kasacyjne
wniósł o zasądzenie przez Sąd Najwyższy kwoty 32.019.522 (starych) zł wraz z od-
setkami ustawowymi począwszy od dnia 27 lipca 1993 r., tj. równowartości sumy 1
2
789 USD, a nie jak to orzeczono w zaskarżonym wyroku 1 789 USD z 8% w stosun-
ku rocznym od wymienionej daty.
W ocenie wnoszącego kasację, posiada on uprawnienia sędziowskie jako były
asesor Sądu Warszawskiego Okręgu Wojskowego w W. i w związku z tym jest
uprawniony do wniesienia kasacji zgodnie z przepisem art. 3932
§ 1 KPC. W piśmie z
dnia 9 lipca 1999 r. skarżący powołał się na przepis art. 115 § 1 ustawy z dnia 20
czerwca 1985 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych (jednolity tekst: Dz.U. z
1994 r. Nr 7, poz. 25), zgodnie z którym do asesorów sądowych, którym powierzono
pełnienie czynności sędziowskich, stosuje się przepisy dotyczące sędziów, z czego
wynika jego zdaniem, że asesor, który pełnił czynności sędziowskie ma prawo do
złożenia kasacji.
Sąd Najwyższy zważył co następuje:
Zgodnie z przepisem art. 3932
§ 1 KPC kasacja powinna być wniesiona przez
pełnomocnika będącego adwokatem lub radcą prawnym. W przypadku zaś, gdy
stroną jest adwokat, sędzia, prokurator, radca prawny lub notariusz oraz profesor lub
doktor habilitowany nauk prawnych polskich szkół wyższych, kasacja może być
wniesiona przez te osoby (art. 3932
§ 2). W rozpoznawanej sprawie wymaga wyjaś-
nienia zagadnienie zdolności postulacyjnej powoda, który sporządził i wniósł kasację
osobiście uzasadniając, to posiadaniem uprawnień sędziowskich.
W zaświadczeniu z dnia 21 listopada 1973 r., którego kserokopię skarżący
załączył do skargi kasacyjnej, Prezes Izby Wojskowej Sądu Najwyższego stwierdził,
że „ppor. mgr Roman Aleksander M. s. L. urodzony 29 kwietnia 1948 r. w G.-O. odbył
aplikację w Sądzie Warszawskiego Okręgu Wojskowego w W. oraz złożył w dniach
19-21 listopada 1973 r. przed Komisją Egzaminacyjną w Izbie Wojskowej Sądu Naj-
wyższego [...] wojskowy egzamin sędziowski przewidziany w art. 58 § 1 ustawy z
dnia 8 czerwca 1972 r. o ustroju sądów wojskowych (Dz.U. Nr 23, poz. 166) oraz §
10-18 zarządzenia Ministra Obrony Narodowej Nr 41/MON z dnia 26 sierpnia 1972 r.
w sprawie zasad odbywania aplikacji i stażu asesorskiego w sądach wojskowych z
wynikiem ogólnym dobrym.” W związku z tym wymaga rozważenia, czy pomyślne
złożenie w 1973 r. wojskowego egzaminu sędziowskiego przewidzianego w art. 58 §
1 nieobowiązującej, w dniu złożenia kasacji, ustawy z 1972 r. o ustroju sądów wojs-
kowych uprawnia do osobistego wniesienia kasacji.
3
Przepis art. 58 § 1 ustawy z 1972 r. o ustroju sądów wojskowych stanowił, że:
„Po zakończeniu aplikacji aplikant składa wojskowy egzamin sędziowski. Warunkiem
dopuszczenia do egzaminu jest odbycie praktyki wojskowej lub przeszkolenia w jed-
nostce wojskowej”. Należy w związku z tym stwierdzić, że złożenie w 1973 r. z po-
myślnym wynikiem wojskowego egzaminu sędziowskiego nie uprawnia do osobiste-
go wniesienia kasacji osoby, która złożyła taki egzamin i jest stroną postępowania
zakończonego zaskarżonym wyrokiem, bowiem osoba ta nie uzyskuje statusu sę-
dziego sądu wojskowego z dniem złożenia egzaminu sędziowskiego, lecz w trybie i
na zasadach określonych w tej ustawie. Skarżący nie twierdzi jednak, że jego upraw-
nienie do osobistego wniesienia kasacji wynika z tego, iż był sędzią sądu wojskowe-
go, lecz stwierdza, że posiadanie uprawnień sędziowskich wynika z pełnienia prze-
zeń funkcji sędziowskich na stanowisku asesora w sądzie wojskowym. W związku z
tym należy stwierdzić, że zgodnie z art. 58 § 2 ustawy po złożeniu egzaminu sę-
dziowskiego aplikanta wyznacza się na stanowisko asesora, zaś stosownie do treści
przepisu art. 52 § 2 asesora w sądzie wojskowym powołuje i odwołuje Prezes Izby
Wojskowej (Sądu Najwyższego). Z powołanych przepisów ustawy wynika jedno-
znacznie, że aplikant, który pomyślnie złożył wojskowy egzamin sędziowski nie na-
bywał automatycznie statusu asesora w sądzie wojskowym, bowiem nabycie tego
statusu następowało na podstawie odrębnej czynności jaką było powołanie na sta-
nowisko asesora.
Wymaga rozważenia, czy powołanie na stanowisko asesora w sądzie wojsko-
wym i wykonywanie tego zawodu w przeszłości uprawnia do osobistego wniesienia
kasacji. Należy w związku z tym wskazać, że przepis art. 53 § 3 ustawy stanowił, iż w
zakresie orzekania do asesorów stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące obo-
wiązków i praw sędziego, z czego można wnosić, że ustawodawca zrównał status
sędziego wojskowego ze statusem asesora w sądzie wojskowym, ale tylko w tym
zakresie. Skarżący nie wykazał jednakże, że był powołany na stanowisko asesora w
sądzie wojskowym i orzekał w takim sądzie, w związku z czym należy uznać, że nie
jest osobą uprawnioną do osobistego wniesienia kasacji, bowiem samo złożenie eg-
zaminu sędziowskiego nie jest równoznaczne z nabyciem statusu sędziego (sądu
wojskowego). Gdyby nawet oprzeć się na twierdzeniach skarżącego zawartych w
aktach osobowych (życiorys i kwestionariusz osobowy), że był asesorem w sądzie
wojskowym w latach 1973-1975, to należy uznać, że przepis art. 3932
§ 2 KPC nie
ma zastosowania do byłego asesora sądu wojskowego. Podkreślić bowiem należy,
4
że powód, jak sam twierdzi, został powołany na stanowisko asesora w sądzie wojs-
kowym po pomyślnym zdaniu egzaminu sędziowskiego w 1973 r. i wykonywał zawód
asesora w okresie od sierpnia 1973 r. do sierpnia 1975 r. Do powoda, wbrew jego
sugestiom, nie mają zastosowania przepisy ustawy – Prawo o ustroju sądów
powszechnych, w tym przepis art. 115 § 3 tej ustawy stanowiący, że do asesorów
sądowych, którym powierzono pełnienie czynności sędziowskich, stosuje się przepi-
sy dotyczące sędziów, z tego między innymi względu, że do asesorów w sądach
wojskowych stosuje się i stosowało przepisy ustaw o ustroju sądów wojskowych i
przepis ten nie dotyczy byłych asesorów. W związku z tym zagadnienie zrównania
statusu asesora sądowego i sędziego (sądu powszechnego) na tle ustawy – Prawo o
ustroju sądów powszechnych, nie ma znaczenia dla oceny dopuszczalności niniej-
szej kasacji.
Ponadto nie została spełniona przesłanka dopuszczalności kasacji polegająca
na odpowiedniej wartości przedmiotu zaskarżenia (art. 393 pkt 1 KPC), skoro powód
domaga się zmiany wyroku przez zasądzenie równowartości w złotych kwoty zasą-
dzonej w zaskarżonym wyroku w dolarach amerykańskich. Wartość różnicy w kur-
sach walut nie wynosi 5000 zł.
Biorąc powyższe pod rozwagę Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji.
========================================