Pełny tekst orzeczenia

Wyrok z dnia 19 sierpnia 1999 r.
I PKN 217/99
Sąd w sprawie o przywrócenie do pracy nie jest związany oceną o nieza-
sadności zajmowania przez pracownika stanowiska, zawartą w wystąpieniu
pokontrolnym Najwyższej Izby Kontroli (art. 45 § 1 KP w związku z art. 60 ust. 3
i 4 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o Najwyższej Izbie Kontroli, Dz.U. z 1995 r. ,
Nr 13, poz. 59 ze zm.).
Przewodniczący: SSN Jerzy Kwaśniewski, Sędziowie: SN Józef Iwulski (spra-
wozdawca), NSA Bogusław Gruszczyński.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 19 sierpnia 1999 r. sprawy z po-
wództwa Iwony N. przeciwko Telewizji Polskiej Spółce Akcyjnej - Oddziałowi Tere-
nowemu w W. o odszkodowanie, na skutek kasacji strony pozwanej od wyroku Sądu
Wojewódzkiego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych we Wrocławiu z dnia 20
października 1998 r. [...]
u c h y l i ł zaskarżony wyrok oraz wyrok Sądu Rejonowego-Sądu Pracy dla
Wrocławia Śródmieścia we Wrocławiu z dnia 17 lutego 1998 r. [...] i przekazał
sprawę temu Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosz-
tach postępowania kasacyjnego oraz apelacyjnego.
U z a s a d n i e n i e
Iwona N. w pozwie skierowanym przeciwko Telewizji Polskiej S.A. Oddział w
W. wniosła o zasądzenie odszkodowania za nieuzasadnione rozwiązanie z nią
umowy o pracę za wypowiedzeniem. Wyrokiem zaocznym z dnia 23 września 1997 r.
Sąd Rejonowy-Sąd Pracy dla Wrocławia-Śródmieścia we Wrocławiu zasądził od
strony pozwanej na rzecz powódki kwotę 9 657,70 zł wraz z odsetkami i nadał wyro-
kowi rygor natychmiastowej wykonalności. Strona pozwana wniosła sprzeciw od tego
wyroku, twierdząc, że rozwiązanie z powódką umowy o pracę było uzasadnione i
2
zgodne z prawem. Po rozpoznaniu tego sprzeciwu Sąd Rejonowy wyrokiem z dnia
17 lutego 1998 r. [...] utrzymał w mocy wyrok zaoczny.
Sąd Rejonowy ustalił, że powódka była zatrudniona u strony pozwanej od 1
kwietnia 1989 r. do 30 września 1997 r., ostatnio na stanowisku głównej księgowej.
Powódka pracując w Oddziale Telewizji w W. na różnych stanowiskach w pionie fi-
nansowo-księgowym była wyróżniana, w tym nagrodami pieniężnymi. W wyniku kon-
troli Oddziału w zakresie gospodarowania środkami finansowymi na realizację zadań
programowych, promocyjnych i inwestycyjnych w latach 1994-1996, Najwyższa Izba
Kontroli stwierdziła liczne uchybienia i nieprawidłowości, między innymi w pracy
działu księgowości, w którym pracowała powódka. Nieprawidłowości stwierdzone
przez NIK były spowodowane złą organizacją pracy w Oddziale. Dział księgowości
nie odpowiadał za realizację programów telewizyjnych. Dział planowania i analiz po-
siadał zatwierdzone przez redaktorów kosztorysy i zlecał działowi księgowości wys-
tawienie odpowiednich faktur. Przyjęcie faktur odbywało się po uprzednim ich zaak-
ceptowaniu przez Dyrekcję programu z W. W dniu 18 czerwca 1997 r. powódka zos-
tała zawiadomiona o rozwiązaniu z nią umowy o pracę z dniem 1 października 1997
r. za uprzednim wypowiedzeniem od dnia 1 lipca 1997 r. Jako przyczyny wypowie-
dzenia podano negatywne wyniki kontroli przeprowadzonej przez NIK, a dotyczące
spraw finansowych oraz niezapewnienie przez powódkę nałożonego na dział księ-
gowości zadania, polegającego na wstępnej i powynikowej kontroli, a w szczególno-
ści fakt akceptowania do wypłaty kwot rachunków nierzetelnie sprawdzonych pod
względem merytorycznym i formalnym.
Sąd Rejonowy uznał, że pracodawca ma prawo doboru pracowników i samo-
dzielnej oceny ich kwalifikacji zawodowych. Jednakże podlega ono ograniczeniu
określonemu w art. 45 § 1 KP, z którego wynika, iż wypowiedzenie nieuzasadnione
może być przez pracownika zakwestionowane. Zdaniem Sądu pierwszej instancji,
powódka wywiązywała się należycie z nałożonych na nią obowiązków. Nie można jej
również zarzucić nieprawidłowości w zatwierdzeniu wypłat środków finansowych na
podstawie nieprawidłowo wystawionych dokumentów, gdyż otrzymywała faktury zaa-
kceptowane przez Centralę w W. Ponadto Sąd zauważył, iż powódkę w pracy ce-
chowała inicjatywa i fachowość. Biorąc to pod uwagę Sąd Rejonowy doszedł do
przekonania, że wypowiedzenie powódce umowy o pracę było nieuzasadnione.
Wyrokiem z dnia 20 października 1998 r. [...] Sąd Wojewódzki-Sąd Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych we Wrocławiu oddalił apelację strony pozwanej. Sąd Wo-
3
jewódzki uzupełnił postępowanie dowodowe o przesłuchanie stron. Zdaniem Sądu
Wojewódzkiego, z ustaleń faktycznych wynika, że stawiane powódce zarzuty, stano-
wiące w ocenie strony pozwanej uzasadnioną przyczynę wypowiedzenia, dotyczące
nieprawidłowości w prowadzeniu dokumentacji, wynikały ze złego kierowania Od-
działem Telewizji w W., a nie z powodu nienależytego wykonywania przez powódkę
jej obowiązków. Dyrektor strony pozwanej zeznał jak prawidłowo powinien funkcjo-
nować Oddział w W. i jak należy prawidłowo prowadzić ewidencję kosztów i przycho-
dów. Jednak zdaniem Sądu drugiej instancji, uszło jego uwadze, że powódka swoje
obowiązki wykonywała w innej rzeczywistości niż ta, którą zaczął wprowadzać w ży-
cie po objęciu stanowiska. W opinii Sądu drugiej instancji, zarzuty stawiane powód-
ce, że nie prowadziła ewidencji przychodów i kosztów zgodnie z wymaganiami okreś-
lonymi w przepisach, gdy nikt z kontrolujących nie zwracał uwagi na te nieprawidło-
wości, prowadzi do przerzucenia ryzyka prowadzenia zakładu pracy na pracownika.
Jest to sprzeczne z przepisami Kodeksu pracy, z których wynika jednoznacznie, że
ryzyko prowadzenia zakładu obciąża pracodawcę. Zdaniem Sądu Wojewódzkiego,
fakt, że powódka nie miała możliwości prawidłowego wykonywania swoich obowiąz-
ków z winy pracodawcy powoduje, że rozwiązanie z nią umowy o pracę z powodu
"negatywnej oceny pracy przez kontrolę NIK" jest nieuzasadnione.
Kasację od tego wyroku wniosła strona pozwana. Zarzuciła naruszenie prawa
materialnego, tj. art. 45 § 1 KP w związku z art. 60 ustawy o NIK, przez jego błędną
wykładnię i przyjęcie, że nieuzasadnionym jest rozwiązanie umowy o pracę za wy-
powiedzeniem z pracownikiem, którego dotyczyła ocena wskazująca na niezasad-
ność zajmowania stanowiska, zawarta w wystąpieniu pokontrolnym Najwyższej Izby
Kontroli, którą to ocenę - na podstawie własnych ustaleń, wskazujących na wykony-
wanie przez powódkę obowiązków pracowniczych z naruszeniem art. 100 KP - po-
dzielał dyrektor Oddziału. Strona pozwana zarzuciła też naruszenie przepisów postę-
powania, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy, a w szczególności: 1. art.
382 KPC w związku z art. 391 KPC i art. 233 § 1 KPC, przez przyjęcie jako podstawy
zaskarżonego orzeczenia ustaleń faktycznych Sądu Rejonowego i uznanie, że nie
zachodzi sprzeczność istotnych ustaleń tego Sądu z treścią zebranego w sprawie
materiału dowodowego; 2. art. 382 KPC w związku z art. 391 KPC i art. 236 KPC,
poprzez niewydanie postanowienia w zakresie dowodów zgłoszonych w postępowa-
niu przed Sądem Wojewódzkim, w tym tych dowodów, które były już zgłaszane w
postępowaniu przed Sądem Rejonowym, a w stosunku do których Sąd ten również
4
nie wydał postanowienia w trybie art. 236 KPC; 3. art. 387 KPC w związku z art. 391
KPC i art. 328 § 2 KPC, przez: a) niedokonanie ustaleń faktycznych co do przyczyn
wypowiedzenia umowy o pracę; b) nieodniesienie się w uzasadnieniu wyroku do
większości dowodów złożonych przez stronę pozwaną, przy czym skoro powództwo
zostało uwzględnione należy domniemywać, że dowodom tym odmówiono wiarygod-
ności i mocy dowodowej, a tym samym uzasadnienie powinno zawierać wskazanie
przyczyn tej odmowy. Strona pozwana wniosła o uchylenie wyroków Sądów obu ins-
tancji w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.
W uzasadnieniu kasacji strona pozwana wywiodła, że przyczyną wypowiedze-
nia umowy o pracę, powołaną w pisemnym uzasadnieniu wypowiedzenia zgodnie z
art. 30 § 4 KP, był fakt dokonania przez Najwyższą Izbę Kontroli negatywnej oceny
pracy powódki. Najwyższa Izba Kontroli Delegatura w W., stosownie do art. 60
ustawy o NIK, wskazała na niezasadność zajmowania stanowiska przez powódkę.
Na podstawie takiej oceny pracodawca był uprawniony zgodnie z art. 60 ust. 4
ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o Najwyższej Izbie Kontroli (Dz.U. z 1995 r. Nr 13,
poz. 59 ze zm.) do rozwiązania stosunku pracy bez wypowiedzenia z winy pracowni-
ka. Tym bardziej uzasadnione było więc rozwiązanie umowy za wypowiedzeniem,
biorąc pod uwagę, iż tryb ten jest uznawany za zwykły sposób rozwiązywania umów
o pracę. W tej sytuacji, zdaniem wnoszącego kasację, orzeczenie Sądu Wojewódz-
kiego narusza art. 45 § 1 KP przez jego niewłaściwą wykładnię. W szczególności
Sąd dokonał niewłaściwej wykładni pojęcia nieuzasadnione wypowiedzenie, uznając,
że nieuzasadnione jest wypowiedzenie, którego przyczyną jest negatywna ocena
pracy powódki, dokonana w trybie art. 60 ustawy o NIK. Powódka zajmowała szcze-
gólne stanowisko. Powszechnie przyjmuje się w orzecznictwie, że dla zasadności
wypowiedzenia nie jest konieczne stwierdzenie zawinionych działań pracownika, a
ocena zasadności wypowiedzenia umowy o pracę powinna być dokonana z
uwzględnieniem słusznych interesów pracodawcy oraz przymiotów pracownika zwią-
zanych ze stosunkiem pracy. Nadto reprezentowany jest pogląd, iż w stosunku do
pracowników zajmujących stanowiska samodzielne należy stosować ostrzejsze kry-
teria oceny przyczyn uzasadniających wypowiedzenie. Nieprawidłowości w wykony-
waniu obowiązków pracowniczych przez pracownika zajmującego samodzielne, kie-
rownicze stanowisko głównego księgowego stanowią bardzo istotne zagrożenie dla
słusznych interesów pracodawcy, zarówno w stosunkach wewnętrznych, jak i zew-
nętrznych. Z uwagi na szczególny charakter stanowiska głównego księgowego
5
osoba zajmująca takie stanowisko, oprócz doświadczenia zawodowego, powinna
posiadać nieposzlakowaną opinię i cieszyć się zaufaniem pracodawcy. Praca po-
wódki została negatywnie oceniona przez delegaturę naczelnego organu kontroli
państwowej, w związku z czym zasady doświadczenia życiowego pozwalały praco-
dawcy przewidywać, że zatrudnienie innej osoby na tym stanowisku pozwoli na
osiągnięcie lepszych rezultatów pracy. Strona pozwana wywiodła, że zgodnie z art.
382 KPC sąd drugiej instancji orzeka na podstawie materiału zebranego w postępo-
waniu w pierwszej instancji oraz w postępowaniu apelacyjnym. Zgodnie z art. 233 § 1
KPC sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na
podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Zdaniem skarżącego,
Sąd Wojewódzki naruszył art. 233 § 1 KPC przez błędne uznanie, iż nie zachodzi
sprzeczność istotnych ustaleń Sądu pierwszej instancji z treścią zebranego w spra-
wie materiału dowodowego ani też przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów.
Sąd Wojewódzki orzekał w dużej mierze na podstawie materiału dowodowego
zebranego w pierwszej instancji, uzupełnionego jedynie dowodami z przesłuchania
stron. Zdaniem skarżącego, sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z zebranym w
sprawie materiałem dowodowym, przede wszystkim odnosi się do ustalenia, że nie-
prawidłowości w pracy powódki stwierdzone przez NIK były spowodowane złą orga-
nizacją pracy w Oddziale Telewizji w W. Ustalenia powyższego dokonano na pods-
tawie zeznań powódki złożonych przed Sądami obu instancji. Zarzuty NIK dotyczyły
niewykonywania przez dział księgowości kontroli wstępnej, bieżącej i powynikowej, a
w szczególności akceptowania do wypłaty rachunków nierzetelnie sprawdzonych pod
względem merytorycznym i formalnym oraz podpisania przez powódkę dwóch faktur,
obciążających Centralę strony pozwanej kosztami nagród, których Oddział w W. nie
poniósł. Powódka zeznała w postępowaniu przed Sądem pierwszej instancji, że jeżeli
w jej dziale stwierdzono, iż rachunek jest zasadny, to go wraz z dyrektorem
akceptowała, a zatem jej dział dokonywał oceny merytorycznej rachunków. Jedno-
znacznie z zeznań tych wynika, że dział księgowości odpowiadał za kontrolę doku-
mentów księgowych. Z zeznań powódki nie wynika, aby w tym zakresie prawidłowe
wykonanie obowiązków uniemożliwiała jej niewłaściwa organizacja pracy w Oddziale.
Z zeznań powódki wynika, że otrzymywała od kierownika produkcji informację jaką
kwotą należy obciążyć Centralę wskutek poniesienia przez Oddział wydatku na nag-
rody do konkretnego programu. W tym czasie nie prowadzono zestawienia kosztów
dla poszczególnych programów. Jednocześnie z zeznań powódki wynika, że było
6
możliwe ustalenie ile pieniędzy wydano na programy w danym paśmie. Tym samym,
nawet jeżeli przedstawiono powódce informację, że Oddział poniósł wydatek w wy-
sokości 30 000 zł na nagrody, to mogła ona tę informację zweryfikować, sprawdzając
zestawienie kosztów odnoszące do danego pasma. Powódka zeznała, że wiedziała,
iż środki na nagrody były pozyskiwane od sponsorów, a pomimo tego nie sprawdziła
rzekomo przekazanej jej informacji. W tej sytuacji ustalenie, że winę za obciążenie
kwotą nieponiesionych przez Oddział wydatków ponosi pracodawca, znajduje opar-
cie jedynie w wybranych fragmentach zeznań powódki, co zdaniem strony pozwanej,
uzasadnia zarzut naruszenia art. 233 § 1 KPC. Podnoszony przez powódkę argu-
ment, iż faktury zakwestionowane przez NIK nie były kwestionowane przez „Warsza-
wę”, pozostaje w sprzeczności z jej zeznaniami, z których wynika, że podstawą re-
fundacji wydatków na nagrody nie był rzeczywisty dowód poniesienia tych wydatków
przez Oddział lecz faktura wystawiona przez podlegający jej dział. Zarzut przekro-
czenia przez Sąd granicy swobody oceny dowodów, należy również, zdaniem strony
pozwanej, podnieść w związku z odmową uznania za wiarygodne dowodów przeds-
tawionych przez pozwanego, a mianowicie: 1. dowodu z wystąpienia pokontrolnego
NIK, w którym jednoznacznie stwierdzono odpowiedzialność powódki za istniejące
nieprawidłowości, przy czym kwestia zapłaty za dwie faktury zatwierdzane przez
„Warszawę” była jedynie jednym z przykładów nieprawidłowości stwierdzonych w
dziale księgowości; 2. dowodu z faktur załączonych do pisma procesowego z dnia 1
grudnia 1997 r., na których widnieje akceptujący je podpis powódki; 3. dowodu z
przelewu z dnia 15 kwietnia 1996 r., faktury [...] z dnia 27 marca 1996 r., dowodu
wpłaty z dnia 8 maja 1996 r. i [...] z dnia 30 kwietnia 1996 r. - faktury te wystawiono
przed wykonaniem usługi, a tym samym podpis powódki na tych dokumentach,
świadczy o nieprawidłowym wykonaniu obowiązków; 4. dowodów zgłoszonych w piś-
mie procesowym z dnia 2 października 1998 r. w toku postępowania przed Sądem
Wojewódzkim, z pisma z dnia 12 listopada 1996 r. oraz z pełnomocnictwa [...] z 7
listopada 1996 r., z których wynika samowolne zaciągnięcie przez powódkę zobo-
wiązania, z naruszeniem pełnomocnictwa udzielonego jej przez dyrektora Oddziału.
Sąd pierwszej instancji nie wydał nadto postanowienia dowodowego na podstawie
art. 236 KPC w odniesieniu do tych dowodów, a Sąd drugiej instancji nie odniósł się
w swoim wyroku do zarzutu naruszenia art. 236 KPC, ani też nie wydał w trybie tego
przepisu postanowienia dotyczącego tych dowodów. Sąd drugiej instancji (podobnie
jak Sąd pierwszej instancji) nie wskazał w uzasadnieniu orzeczenia faktów jakie
7
uznał za ustalone w odniesieniu do przyczyn wskazanych w uzasadnieniu wypowie-
dzenia. W swojej ocenie zasadności wypowiedzenia Sąd Wojewódzki pominął za-
wartą w uzasadnieniu drugą przyczynę, wynikającą z oświadczenia obecnego dy-
rektora Oddziału, z którego wynika, że zgadza się z oceną pracy powódki i postawio-
nymi jej zarzutami. Dyrektor Oddziału zgodził się z zarzutami NIK, w szczególności z
zarzutem niezapewnienia nałożonego na dział księgowości zadania polegającego na
dokonywaniu wstępnej, bieżącej i powynikowej kontroli, w tym z zarzutem akcepto-
wania do wypłaty kwot rachunków nierzetelnie sprawdzonych pod względem meryto-
rycznym i formalnym.
Powódka wniosła o oddalenie kasacji.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
W pierwszej kolejności należało rozważyć zarzut naruszenia art. 60 ust. 4
ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o Najwyższej Izbie Kontroli (Dz.U. z 1995 r. Nr 13,
poz. 59 ze zm.) w związku z art. 45 § 1 KP. Zgodnie z art. 60 ust. 3 ustawy o NIK w
wystąpieniu pokontrolnym może być zawarta ocena wskazująca na niezasadność
zajmowania stanowiska lub pełnienia funkcji przez osobę odpowiedzialną za stwier-
dzone nieprawidłowości. Ocena ta może stanowić podstawę do wszczęcia postępo-
wania dyscyplinarnego, rozwiązania stosunku pracy z winy pracownika bez wypo-
wiedzenia albo odwołania go z zajmowanego stanowiska lub pełnionej funkcji. Gdyby
przyjąć, że już samo formalne przedstawienie takiej oceny jest przesłanką rozwiąza-
nia stosunku pracy (słusznie strona pozwana twierdzi, że skoro może to nastąpić bez
wypowiedzenia, to tym bardziej za wypowiedzeniem), to pozostałe zarzuty kasacji
byłyby bez znaczenia. Niewątpliwie bowiem wobec powódki odpowiednie organy
NIK, we właściwej formie wyraziły taką ocenę. Oznaczałoby to jednak usunięcie spod
oceny sądu pracy rzeczywistego wystąpienia okoliczności faktycznych stanowiących
podstawę rozwiązania stosunku pracy i możliwości ich analizy w płaszczyźnie za-
sadności rozwiązania. W tej koncepcji sąd pracy miałby tylko stwierdzać, że właściwy
organ NIK, we właściwej formie przedstawił taką ocenę, a nie mógłby już wkraczać w
ustalenia i analizę, czy przesłanki tej oceny były rzeczywiste i prowadzą do uznania
zasadności rozwiązania umowy o pracę. Takiej wykładni nie można przyjąć i słusznie
Sądy obu instancji jej nie przyjęły. Przeciwko niej przemawia już brzmienie samego
art. 60 ust. 4 ustawy o NIK, z którego wprost wynika, że ocena wyrażona w wystą-
8
pieniu pokontrolnym NIK może stanowić podstawę rozwiązania umowy o pracę.
Stwarza więc tylko formalną możliwość tego rozwiązania, a więc wymaga weryfikacji
jej przesłanek przez pracodawcę, a następnie przez sąd pracy. O tyle więc ten zarzut
kasacyjny nie jest zasadny. Niewątpliwie natomiast wskazanie na taką ocenę w piś-
mie wypowiadającym umowę o pracę spełnia wymagania art. 30 § 4 KP.
Jednakże wystąpienie pokontrolne NIK, a w szczególności przedstawione w
nim fakty i ich ocena stanowi bardzo ważny dowód w sprawie pracowniczej i wymaga
szczególnego uwzględnienia przy ustaleniu stanu faktycznego sprawy i jego prawnej
ocenie. Wiąże się to ściśle z pozostałymi zarzutami kasacji, dotyczącymi naruszenia
przepisów postępowania. W tym zakresie kasacja jest bardzo wnikliwa i szczegółowo
przedstawia zarówno przepisy postępowania, które zostały naruszone, jak również
prawidłowo je uzasadnia. Dla ich uwzględnienia nie jest nawet potrzebna ich szcze-
gółowa analiza i wystarczające jest przedstawienie wniosków ogólnych. Zgodnie z
art. 233 § 1 KPC sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego prze-
konania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału (podkreś-
lenia wymaga, że chodzi w tym przepisie nie tylko o materiał dowodowy w ścisłym
tego słowa znaczeniu). Zgodnie z art. 328 § 2 KPC uzasadnienie wyroku powinno
zawierać wskazanie podstawy faktycznej rozstrzygnięcia, a mianowicie ustalenie
faktów, które sąd uznał za udowodnione, dowodów na których się oparł i przyczyn
dla których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy. Z przepisów tych wynika
więc, że w uzasadnieniu wyroku powinna być przedstawiona ocena całokształtu ma-
teriału dowodowego sprawy, a przede wszystkim wszechstronna jego analiza, oma-
wiająca wszystkie istotne dowody. Odnosi się to przede wszystkim do sądu pierwszej
instancji, ale dotyczy także postępowania apelacyjnego, które stanowi kontynuację
merytorycznego rozpoznania sprawy (art. 382 KPC). W sprawie nastąpiło naruszenie
tych zasad. Sądy obu instancji w istocie ograniczyły ocenę dowodów do środków
osobowych (zwłaszcza przesłuchania stron), praktycznie nie przywiązując żadnej
wagi do licznych (szczegółowo wskazanych w kasacji) dowodów z dokumentów. Jest
to szczególnie widoczne w odniesieniu do dowodu z wystąpienia pokontrolnego NIK,
a przede wszystkim wskazanych w nim uchybień w pracy powódki, odniesionych do
konkretnych zaniedbań, precyzyjnie wykazywanych (przykładowo obciążenie rzeko-
mymi kosztami nagród teleturnieju "Szóstka na szóstkę" w kwocie 30 000 zł). W wys-
tąpieniu tym wskazano konkretne zachowania powódki, które zostały ocenione jako
naruszające jej obowiązki pracownicze (nieprawidłową zapłatę określonych należno-
9
ści). Sądy obu instancji nie odniosły się praktycznie w ogóle do tych precyzyjnie
wskazanych okoliczności, nie poczyniły w zasadzie żadnych ustaleń faktycznych w
tym zakresie i ograniczyły się do ocen o dużym stopniu ogólności. Taka ocena mate-
riału dowodowego sprawy i poczynienie na jej podstawie ustaleń faktycznych nie
może być uznana za wszechstronną, a przez to narusza art. 233 § 1 w związku z art.
382 KPC. Podkreślić też należy, że Sądy obu instancji nie dokonały ustaleń w zakre-
sie spoczywających na powódce obowiązków pracowniczych. Powódka zajmowała
szczególne stanowisko pracy (samodzielne, kierownicze). Obowiązki głównego księ-
gowego kształtowane są zarówno przepisami powszechnie obowiązującymi, jak i
wynikają z konkretnego zakresu obowiązków pracowniczych. Skoro nie ustalono zak-
resu tych obowiązków, to też nie było możliwe ocenienie czy powódka obowiązki te
naruszała. Sądy właściwie całkowicie bezkrytycznie przyjęły, że powódka nie miała
obowiązku merytorycznej kontroli dokumentów finansowych sporządzanych przez
kierowany przez nią dział. W tym zakresie charakterystyczne jest stanowisko powód-
ki przedstawione w piśmie z dnia 12 grudnia 1997 r. [...]. Powódka wywodzi w nim,
że w „księgowości jedynie przepisywano faktury, a ona jedynie je przepisywała, a nie
sporządzała”. Sądy nie odniosły w ogóle tych twierdzeń do zakresu obowiązków
głównego księgowego i nie oceniły czy faktycznie pracownik zatrudniony na tym sta-
nowisku ma obowiązek jedynie zadbania o to, aby dokumenty finansowe były pra-
widłowo przepisane. Całkiem odmienna ocena wynika z wystąpienia pokontrolnego
NIK.
Uwzględnienie zasadności tych podstaw kasacji prowadzi do uchylenia zas-
karżonego wyroku oraz wyroku Sądu pierwszej instancji i przekazania temu Sądowi
sprawy do ponownego rozpoznania (art. 39313
§ 1 i 108 § 2 KPC).
========================================