Pełny tekst orzeczenia

Wyrok z dnia 1 października 1999 r.
I PKN 251/99
Wypowiedzenie umowy o pracę stanowi oświadczenie woli, które należy
tłumaczyć zgodnie z wymaganiami określonymi w art. 65 § 1 KC w związku z
art. 300 KP.
Przewodniczący: SSN Józef Iwulski, Sędziowie SN: Jerzy Kwaśniewski (spra-
wozdawca), Andrzej Wróbel.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 1 października 1999 r. sprawy z po-
wództwa Jacka B. przeciwko Zespołowi Opieki Zdrowotnej w S. o przywrócenie do
pracy, na skutek kasacji strony pozwanej od wyroku Sądu Okręgowego-Sądu Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych w Krośnie z dnia 15 stycznia 1999 r. [...]
u c h y l i ł zaskarżony wyrok oraz wyrok Sądu Rejonowego-Sądu Pracy w
Krośnie z dnia 6 listopada 1998 r. [...] i przekazał sprawę temu Sądowi Rejonowemu
do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach postępowania kasacyjnego.
U z a s a d n i e n i e
W pozwie z dnia 28 maja 1998 r. powód Jacek B. reprezentowany przez peł-
nomocnika będącego adwokatem żądał uznania bezskuteczności wypowiedzenia
umowy o pracę dokonanego przez Dyrektora Zespołu Opieki Zdrowotnej w S. pis-
mem z dnia 22 maja 1998 r., doręczonym powodowi 25 maja 1998 r. W uzasadnieniu
dochodzonego roszczenia przedstawiono, że powód jest zatrudniony u pozwanego
pracodawcy Zespołu Opieki Zdrowotnej w S. (uprzednio Przychodni Rejonowej w S.)
na podstawie umowy o pracę od dnia 1 listopada 1969 r., w tym od dnia 1 stycznia
1995 r. na stanowisku ordynatora oddziału neurologicznego Szpitala ZOZ w S.
Otrzymane w dniu 25 maja 1998 r. wypowiedzenie umowy o pracę powód uważa za
bezzasadne, gdyż wbrew podanej w wypowiedzeniu jego przyczynie, zarzuty zwią-
zane z niewłaściwym wykonywaniem obowiązków zawodowych nie były przedmio-
2
tem jakiegokolwiek postępowania przed organami samorządu lekarskiego lub w in-
nym postępowaniu wyjaśniającym w Zespole Opieki Zdrowotnej w S.
W odpowiedzi na pozew strona pozwana twierdziła, że to zarzut pozwu jest
nieuzasadniony, natomiast wskazana w przedmiotowym wypowiedzeniu przyczyna
rozwiązania umowy o pracę z powodem, ma oparcie w podanych w wypowiedzeniu
faktach.
Sąd Rejonowy-Sąd Pracy w Krośnie wyrokiem z dnia 6 listopada 1998 r. usta-
lił, że powód Jacek B. jest zatrudniony na stanowisku ordynatora Oddziału Neurolo-
gicznego Szpitala Zespołu Opieki Zdrowotnej w S. na podstawie powołania z dnia 2
stycznia 1995 r. W uzasadnieniu tego wyroku Sąd Pracy stwierdził, że co prawda
pozwany zmierzał do pozbawienia powoda stanowiska ordynatora, co wyraził w wy-
powiedzeniu i w pismach do Związku Zawodowego, ale ostatecznie wskazał na to,
że wypowiada umowę zawartą w dniu 1 listopada 1969 r. Tymczasem umowa ta łą-
czyła strony do dnia 31 grudnia 1972 r. i określała zupełnie inne warunki pracy niż te,
których dotyczy przedmiotowe wypowiedzenie.
Wyrokiem z dnia 15 stycznia 1999 r. Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń
Społecznych w Krośnie oddalił apelację pozwanego i zasądził na rzecz powoda 50 zł
tytułem kosztów zastępstwa adwokackiego za drugą instancję. Sąd ten podzielając
ustalenia faktyczne i ocenę prawną Sądu pierwszej instancji stwierdził, że wypowie-
dzenie powodowi umowy o pracę, która przestała strony łączyć po 31 grudnia 1972 r.
jest bezskuteczne i w związku z tym strony w dalszym ciągu łączy stosunek pracy
powstały na podstawie powołania z dnia 2 stycznia 1995 r. W konsekwencji, zdaniem
Sądu Okręgowego, należało przyjąć, że oświadczenie woli pracodawcy w trybie art.
30 § 1 pkt 2 KP o rozwiązaniu z powodem nieistniejącej umowy o pracę było
sprzeczne z treścią tego przepisu. Nieprzerwany stosunek pracy łączący strony
powstał na podstawie zawartej między stronami umowy o pracę na czas nieokreślo-
ny z dnia 1 września 1975 r., który następnie przekształcił się w stosunek pracy na
podstawie powołania decyzją pozwanego z dnia 2 stycznia 1995 r. powołującą po-
woda na stanowisko ordynatora Oddziału Neurologicznego Szpitala ZOZ w S. Ten
stosunek pracy, na podstawie art. 8 ustawy z dnia 2 lutego 1996 r. o zmianie Kodek-
su pracy oraz niektórych ustaw (Dz.U. Nr 24, poz. 110) i art. 68 § 1, art. 298 KP oraz
art. 44 a znowelizowanej ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdro-
wotnej (Dz.U. Nr 91, poz. 408 ze zm.) przekształcił się w umowę o pracę. W konsek-
wencji takiej oceny Sąd Okręgowy stwierdził, że Sąd Rejonowy – wbrew zarzutom
3
apelacji – nie był zobligowany do ustalenia, czy wypowiedzenie umowy o pracę jest
nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę stosownie do
treści art. 45 § 1 KP. Faktycznie intencją pozwanego było rozwiązanie z powodem
łączącego ich stosunku pracy lecz nie była to umowa o pracę wskazana w wypowie-
dzeniu.
Od powyższego wyroku kasację wniósł pozwany, opierając ją na obu podsta-
wach określonych w art. 3931
KPC. W zakresie prawa materialnego zarzucono naru-
szenie art. 65 § 1 KC w związku z art. 300 KP przez błędną wykładnię. W zakresie
zaś przepisów postępowania zarzucono naruszenie art. 233 § 1 KPC oraz art. 378 §
1 KPC. Co do tego ostatniego przepisu pozwany na rozprawie twierdził, że tylko na
skutek jego oczywistej omyłki wskazany został § 1 zamiast § 2 art. 378 KPC. Sąd
Najwyższy przyjął takie wyjaśnienie zakresu kasacji, gdyż już w uzasadnieniu kasacji
pozwany wskazał na art. 378 § 2 KPC i przedstawił argumentację dotyczącą naru-
szenia tego przepisu. W oparciu o powołane podstawy pozwany wniósł o uchylenie
zaskarżonego wyroku oraz poprzedzającego go wyroku Sądu Pracy i przekazanie
sprawy temu Sądowi do ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Pozwany Zespół Opieki Zdrowotnej w S. w piśmie z dnia 22 maja 1998 r. [...],
skierowanym do lek. med. Jacka B. - Ordynatora Oddziału Neurologicznego w ZOZ
S. stwierdził, że rozwiązuje z nim umowę o pracę zawartą w dniu 1 listopada 1969 r.
z zachowaniem 3 miesięcznego okresu wypowiedzenia, który rozpocznie się od dnia
1 czerwca 1998 r. i upłynie w dniu 31 sierpnia 1998 r. W tym samym piśmie wska-
zano jako przyczynę wypowiedzenia umowy o pracę konkretne zdarzenia i oceny w
zakresie naruszenia obowiązków zawodowych na stanowisku ordynatora oddziału
szpitalnego. Wreszcie, w piśmie tym zawarta została informacja o trybie odwołania
się do Sądu Pracy oraz o ewentualnej możliwości wszczęcia postępowania pojed-
nawczego przez Komisję Pojednawczą przy Zespole Opieki Zdrowotnej w S.
W świetle przedstawionych w części wstępnej niniejszego uzasadnienia usta-
leń zaskarżonego wyroku nie może budzić wątpliwości to, że powyższe pismo zawie-
ra oświadczenie woli pracodawcy, skierowane do pracownika o rozwiązaniu umowy
o pracę. Nie mogło w tym oświadczeniu chodzić pracodawcy o rozwiązanie jakiejś in-
nej umowy o pracę niż ta, którą strony były aktualnie związane. Kwestia ta nie była
4
między stronami sporna. Powód stosownie do uzyskanego pouczenia, wystąpił z po-
wództwem do Sądu Pracy o uznanie bezskuteczności przedmiotowego wypowiedze-
nia, upatrując podstawy swego żądania w tym, że rozwiązanie z nim umowy o pracę
było bezzasadne. Powodowi zostało wypowiedziane przez jego pracodawcę zatrud-
nienie na stanowisku Ordynatora Oddziału Neurologicznego w ZOZ S. i uznania tego
przecież, a nie innego (którego nie było) wypowiedzenia za bezskuteczne, domagał
się on w postępowaniu przed Sądem Pracy.
W tych okolicznościach nierozpoznanie przez Sąd Pracy żądania pozwu wed-
ług podstawy faktycznej tego żądania i odpowiadającej jej podstawie prawnej zasad-
nie zarzuciła kasacja pozwanego jako nierozpoznanie istoty sprawy. Tak zasadnicze
uchybienie powinien uwzględnić Sąd drugiej instancji z urzędu niezależnie od granic
wniosków apelacji (art. 378 § 2 KPC), czego z uchybieniem tego przepisu nie uczynił.
Zasadnie też zarzuciła kasacja naruszenie prawa materialnego przez pominięcie
przy podejmowaniu zasadniczego w sprawie ustalenia przepisów określających
zasady interpretacji oświadczenia woli w szczególności art. 65 § 1 KC, według
którego oświadczenie woli należy tak tłumaczyć, jak tego wymagają, ze względu na
okoliczności, w których złożone zostały, zasady współżycia społecznego oraz
ustalone zwyczaje. Tymczasem Sąd Okręgowy w zaskarżonym wyroku uznał, że
przedmiotowe oświadczenie pracodawcy, wbrew jego treści i wbrew zamiarowi
rozwiązania łączącej strony umowy o pracę nie odnosi się do tej umowy tylko z tego
powodu, że w tekście wypowiedzenia umowy o pracę wskazano błędnie źródło tej
umowy. Takie rozumienie oświadczenia woli pozwanego pracodawcy pozostaje w
sprzeczności z istotą rozwiązania umowy o pracę za wypowiedzeniem (art. 32 § 1 i
art. 45 § 1 KP). Sąd wziął pod uwagę nie treść oświadczenia woli o rozwiązaniu
łączącego strony stosunku pracy, ale błędne wskazanie daty nawiązania tego
stosunku pracy, co dla powzięcia tego oświadczenia woli nie miało przecież żadnego
znaczenia.
Z powyższych przyczyn uznając, że kasacja pozwanego ma usprawiedliwione
podstawy i zasadne wnioski, Sąd Najwyższy orzekł w myśl art. 39313
§ 1 KPC.
========================================