Pełny tekst orzeczenia

Wyrok z dnia 19 stycznia 2000 r.
I PKN 481/99
Naruszenie art. 30 § 4 KP może polegać na niewskazaniu w ogóle przy-
czyny rozwiązania umowy o pracę lub na pozornym, niewystarczająco jasnym i
konkretnym jej wskazaniu. Kwestia dostatecznie konkretnego i zrozumiałego
dla pracownika wskazania przyczyny jest podlegającą ustaleniu okolicznością
faktyczną.
Przewodniczący SSN Teresa Flemming-Kulesza (sprawozdawca), Sędziowie
SN: Józef Iwulski, Jerzy Kwaśniewski.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 19 stycznia 2000 r. sprawy z po-
wództwa Wojciecha B. przeciwko Miejskiemu Ośrodkowi Pomocy Społecznej w O.W.
o odszkodowanie, na skutek kasacji strony pozwanej od wyroku Sądu Okręgowego-
Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Kaliszu z dnia 25 marca 1999 r. [...]
o d d a l i ł kasację.
U z a s a d n i e n i e
Sąd Rejonowy-Sąd Pracy w Ostrowie Wielkopolskim wyrokiem z dnia 29
grudnia 1998 r. przywrócił powoda Wojciecha B. do pracy w pozwanym Miejskim
Ośrodku Pomocy Społecznej w O.W. na dotychczas zajmowane stanowisko. Sąd ten
ustalił, że Wojciech B. był zatrudniony w Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej w
O.W. na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony od 15 marca 1995 r. na
stanowisku kierownika działu świadczeń pomocy społecznej, a następnie od 14
kwietnia 1995 r. jako zastępca dyrektora.
Od początku zatrudnienia aż do lipca 1998 r. nie zgłaszano żadnych zastrze-
żeń do wykonywania przez powoda jego obowiązków, ani też nie był on karany dys-
cyplinarnie. W dniu powrotu do pracy z urlopu wypoczynkowego (21 lipca 1998 r.)
powód otrzymał pisemne oświadczenie pracodawcy o wypowiedzeniu umowy o
pracę z dniem 31 października 1998 r. z powodu braku nadzoru nad realizacją pla-
2
nów w zakresie podległego działu dodatków mieszkaniowych i powstałych z tego
tytułu konsekwencji. Wcześniejsze rozmowy powoda z dyrektorem Ośrodka nie
wskazywały na możliwość zwolnienia.
Sąd Pracy uznał, że stwierdzenie zawarte w oświadczeniu pracodawcy z 21
lipca 1998 r. nie spełnia wymogów z art. 30 § 4 KP, gdyż jest zbyt ogólnikowe i nie
pozwala pracownikowi ani Sądowi ocenić czy i jaka przyczyna wypowiedzenia w rze-
czywistości istnieje. Nie wynika z niego czego dotyczył brak nadzoru, czy chodziło o
plany finansowe (lub inne) działu dodatków mieszkaniowych, nie wskazuje też, jakie
konsekwencje powstały z tego tytułu.
Wyrok ten zaskarżył pozwany.
Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Kaliszu wyrokiem z
dnia 25 marca 1999 r. zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że zasądził na rzecz
powoda od pozwanego kwotę 5976,21 zł tytułem odszkodowania. Sąd Okręgowy
podzielił ustalenie, że przyczyna wypowiedzenia podana została powodowi w sposób
zbyt ogólnikowy, powtórzono sformułowania zawarte w zakresie obowiązków i czyn-
ności powoda. Prawie takie same sformułowania zawierał zakres obowiązków dy-
rektora Ośrodka. Zgodnie z regulaminem organizacyjnym dyrektor nadzorował właś-
ciwe sporządzenie i realizację planów Ośrodka. Zakres czynności, uprawnień i od-
powiedzialności dyrektora obejmował nadzór nad wykonaniem zadań w zakresie
przyznania dodatków mieszkaniowych. Tak samo w § 7 ust. 1 statutu pozwanego
przewidziano odpowiedzialność dyrektora za właściwe sprawowanie nadzoru nad
przyznawaniem świadczeń z pomocy społecznej i dodatków mieszkaniowych. W tych
okolicznościach brak konkretyzacji, jakich faktycznie zaniedbań dopuścił się powód
stanowi naruszenie art. 30 § 4 KP. Brak konkretyzacji dotyczy też skutków, jakie
swoim zaniedbaniem miał spowodować powód.
Sąd Okręgowy doszedł do wniosku, że stawiany powodowi zarzut jest też me-
rytorycznie chybiony. „Nie można odmówić Wojciechowi B. racji, kiedy pisze w poz-
wie, że nie on, czy nie tylko on, jest odpowiedzialny za skutki w postaci zaistniałych
opóźnień w wypłacie dodatków mieszkaniowych”. To dyrektor Ośrodka był zobowią-
zany do właściwej kontroli realizacji planu Ośrodka. W tym zakresie „sprawowanie
nadzoru nad wykonaniem zadań w zakresie przyznawania dodatków mieszkanio-
wych – pkt 9 zakresu czynności dyrektora jest zapisem bardziej czytelnym niż spra-
wowanie nadzoru nad pracą tego działu – pkt 6 zakresu czynności powoda”.
3
Uznając apelację pozwanego za niezasadną, Sąd Okręgowy zmienił wyrok
Sądu Rejonowego wobec zmiany żądania przez powoda.
Pozwany wniósł kasację od tego wyroku, zarzucając naruszenie prawa mate-
rialnego polegające na „błędnej wykładni oświadczenia woli pozwanego zawartego w
piśmie z dnia 21 lipca 1998 r. w zakresie określającym przyczyny wypowiedzenia
powodowi umowy o pracę za wypowiedzeniem na skutek naruszenia wskazówek
interpretacyjnych zawartych w art. 65 § 1 KC” i „błędnej subsumcji polegającej na
przyjęciu, że nie została prawidłowo wskazana przyczyna uzasadniająca wypowie-
dzenie (art. 30 § 4 KP) a w następstwie, że naruszono przepisy o wypowiedzeniu
umowy o pracę ze skutkiem zastosowania sankcji z art. 45 § 1 KP”. „Z ostrożności
procesowej” podniesiono też zarzut naruszenia prawa procesowego „poprzez prze-
kroczenie granic kognicji Sądu Odwoławczego, który rozpoznając apelację od wyro-
ku Sądu I instancji opartego na przesłance formalno-prawnej (art. 30 § 4 KP) i nie
przeprowadzając w ogóle postępowania dowodowego wypowiedział się wiążąco co
do kwestii rzekomej bezzasadności wypowiedzenia, tj. przesłanki materialno-praw-
nej. Uchybiono w ten sposób przepisowi art. 382 KPC i naruszono prawo pozwanego
do obrony”.
Kasacja zawiera wniosek o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie
sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Ostrowie Wielkopolskim.
Powód wniósł o oddalenie kasacji.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Ponieważ Sąd Najwyższy rozpoznaje sprawę w granicach kasacji (art. 39311
KPC), które wyznaczają przytoczone w niej podstawy , rozważania mogą obejmować
jedynie weryfikację zarzutów naruszenia wskazanych w kasacji przepisów prawa.
Rozpocząć je należy od zarzutu naruszenia przepisu postępowania, chociaż został
on podniesiony tylko „z ostrożności procesowej”. Wbrew twierdzeniom kasacji Sąd
odwoławczy może rozpoznać sprawę również w innej płaszczyźnie niż ta, do której
ograniczył swe rozważania Sąd pierwszej instancji. Postępowanie apelacyjne jest
kontynuacją postępowania pierwszoinstancyjnego, a z art. 382 KPC nie wynika jego
przedmiotowe ograniczenie. W kasacji nie podniesiono natomiast zarzutu, który poz-
walałby na weryfikację prawidłowości dokonanych przez Sąd Okręgowy ustaleń fak-
tycznych ani oceny zasadności wypowiedzenia. Brak zasadności dokonanego przez
4
pozwanego wypowiedzenia był dodatkową przesłanką uwzględnienia powództwa,
skoro wystarczającym powodem było stwierdzenie naruszenia przepisu o wypowia-
daniu umów o pracę – art. 30 § 4 KP. Nie zostało więc również wykazane, by ewen-
tualne naruszenie art. 382 KPC miało wpływ na treść orzeczenia.
Naruszenie art. 30 § 4 KP może polegać – i tak należy rozumieć ten przepis –
na niewskazaniu w ogóle przyczyny bądź na pozornym, niewystarczająco jasnym jej
wskazaniu. Kwestia dostatecznie jasnego i konkretnego wskazania przyczyny jest
przede wszystkim okolicznością faktyczną podlegającą ustaleniu. W kasacji nie zos-
tało podważone, poprzez podniesienie adekwatnych zarzutów ustalenie, że podana
powodowi przyczyna nie była dostatecznie skonkretyzowana. Ustalenie potrzebnego
w okolicznościach sprawy stopnia konkretyzacji nie jest dokonywane przy zastoso-
waniu zasad tłumaczenia oświadczeń woli wymienionych w art. 65 § 1 KC. Podana
przyczyna wypowiedzenia powinna być dostatecznie skonkretyzowana i jasna
przede wszystkim dla adresata – pracownika. Rzeczą sądu rozpoznającego odwoła-
nie od wypowiedzenia jest ustalenie (w razie sporu), czy sformułowanie zawarte w
oświadczeniu pracodawcy było dla pracownika dostatecznie zrozumiałe. Zarzucany
w kasacji błąd w subsumcji polegałby przede wszystkim na zastosowaniu art. 30 § 4
KP, mimo braku ustaleń wymienionych okoliczności lub w razie jego zastosowania
wbrew ustaleniom. Żadna z tych sytuacji nie miała miejsca w rozpoznawanej spra-
wie. Sąd Okręgowy prawidłowo zinterpretował art. 30 § 4 KP i jego zastosowanie
było odpowiednie do ustalonego a niezakwestionowanego skutecznie w kasacji
stanu faktycznego.
Wobec powyższego należało oddalić kasację jako pozbawioną usprawiedli-
wionych podstaw (art. 39312
KPC).
========================================