Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 22 października 2012 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu – Wydział I Cywilny w składzie:

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 22 października 2012 r.

sprawy z powództwa Skarbu Państwa reprezentowanego przez Ministra Skarbu Państwa

przeciwko (...) spółce z o.o. z siedzibą w P.

o uchylenie uchwał

na skutek zażalenia pozwanego

od postanowienia Sądu Okręgowego w Poznaniu

z dnia 4 września 2012 r., sygn. akt IX Gc 723/12

p o s t a n a w i a:

1.  zmienić zaskarżone postanowienie w ten sposób, że oddalić wniosek o udzielenie zabezpieczenia;

2. rozstrzygnięcie o kosztach postępowania zażaleniowego pozostawić Sądowi Okręgowemu w Poznaniu w orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie.

SSA Jacek Nowicki SSA Waldemar Kryślak SSA Karol Ratajczak

Sygn. akt I ACz 1792/12

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem z dnia 4 września 2012r. Sąd Okręgowy w Poznaniu udzielił uprawnionemu powodowi zabezpieczenia w ten sposób, że do czasu prawomocnego zakończenia procesu wstrzymał wykonanie uchwał Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników pozwanej spółki (...) z siedzibą w P. z dnia 24 lipca 2012r. o numerach 3, 4, 5 i 7 w części dotyczącej wyboru pełnomocnika do podpisania w imieniu spółki z P. Wyższą Szkołą (...) w P. umowy zamiany jej udziałów za nieruchomość położoną w P. przy ul. (...), dla której Sąd Rejonowy Poznań-Stare Miasto w Poznaniu prowadzi księgę wieczystą nr (...) oraz nakazał wpisanie w księdze wieczystej prowadzonej dla nieruchomości położonej przy ul. (...) w P. ostrzeżenia tej treści, że przed Sądem Okręgowym w Poznaniu toczy się postępowanie w sprawie z powództwa Skarbu Państwa- Ministra Skarbu Państwa przeciwko (...) sp. z o.o. z siedzibą w P.o uchylenie uchwał Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników spółki (...) sp. z o.o. z siedzibą w P. z dnia 24 lipca 2012r. w sprawie zbycia nieruchomości położonej w P. przy ul. (...) (...)

Sąd Okręgowy uznał, że powód spełnił przesłanki konieczne na podstawie art.730 § 1 kpc, 730 (1) § 1 i 2 kpc do udzielenia zabezpieczenia. Uprawdopodobnił roszczenie, wykazując, że zachował wskazane w art. 250 pkt 2 ksh w zw. z art. 251 ksh warunki formalne do wytoczenia powództwa o uchylenie uchwał, które godzą w interes spółki oraz zmierzają do pokrzywdzenia powoda. Prawdopodobne jest, że zaskarżone uchwały nie mają żadnego uzasadnienia ekonomicznego, a w świetle sytuacji finansowej pozwanej spółki, generującej straty, wyzbycie się przez nią jedynego wartościowego składnika mienia bez uzyskania w zamian jakichkolwiek środków finansowych może prowadzić do zaprzestania działalności gospodarczej spółki i zmierzać do pokrzywdzenia mniejszościowych wspólników.

W ocenie Sądu Okręgowego powód uprawdopodobnił również istnienie interesu prawnego w domaganiu się zabezpieczenia, zapadłe bowiem w sprawie orzeczenie będzie niewykonalne w sytuacji, gdy na podstawie zaskarżonych uchwał spółka wyzbędzie się własności nieruchomości przez jej zamianę za udziały większościowego wspólnika i to w celu ich umorzenia. Dokonanie wpisu ostrzeżenia do księgi wieczystej i wstrzymanie wykonania zaskarżonych uchwał gwarantuje wnioskodawcy ochronę prawną, nie obciążając jednocześnie nadmiernie obowiązanego.

W zażaleniu na powyższe postanowienie pozwany zarzucił naruszenie art. 730 (1)§ 1 i 2 kpc przez ich wadliwe zastosowanie i przyjęcie, że powód uprawdopodobnił istnienie roszczenia i ma interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia. Z tych względów domagał się zmiany zaskarżonego postanowienia i oddalenia wniosku o udzielenie zabezpieczenie oraz zasądzenia zwrotu kosztów.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Zażalenie zasługiwało na uwzględnienie.

Art. 730 (1) kpc określa dwie merytoryczne podstawy dokonania zabezpieczenia; istnienie roszczenia podlegającego zabezpieczeniu oraz interes prawny w jego udzieleniu. Muszą one zostać wykazane łącznie, stąd konieczność uprawdopodobnienia odnosi się do obu podstaw.

W sprawie powód utożsamiał swój interes prawny w udzieleniu mu zabezpieczenia z uniemożliwieniem wykonania zapadłego w sprawie orzeczenia w wypadku zbycia przez pozwanego nieruchomości na podstawie wyrażającej zgodę spółki, a zwalczanej pozwem, uchwały. Wskazanym przez niego sposobem zabezpieczenia było wstrzymanie wykonalności zaskarżonych uchwał i nakazanie wpisania ostrzeżenia do księgi wieczystej nieruchomości o toczącym się między stronami postępowaniu o uchylenie uchwał Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników spółki (...) spółki z o.o. z siedzibą w P.z dnia 24 lipca 2012r. w sprawie zbycia nieruchomości położonej w P.przy ul. (...)/, (...)

Zauważyć jednak należy, że powód utracił interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia z chwilą, gdy doszło do dokonania czynności prawnej rozporządzającej przedmiotową nieruchomością przez spółkę. W zażaleniu bowiem pozwany zarzucił, że przed dokonaniem zabezpieczenia zwalczane uchwały wykonał i zamienił już aktem notarialnym z dnia 3 września 2012 roku nieruchomość za udziały w spółce z wspólnikiem P. Wyższą Szkołą (...). Dołączył do zażalenia uwierzytelniony odpis zawartej w dniu 3 września 2012r. w formie aktu notarialnego umowy zamiany, na podstawie której pozwany (...) sp. z o.o. z siedzibą w P. zbył na rzecz P. Wyższej Szkoły (...) przysługujące mu prawo użytkowania wieczystego nieruchomości położonej w P. przy ul. (...) i prawo własności budynków stanowiących odrębny od gruntu przedmiot własności, nabywając w zamian prawo własności 16.179 udziałów w spółce o wartości nominalnej 50 zł każdego z udziałów w celu ich umorzenia w trybie art. 199§2 ksh. Nabywca prawa użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej i prawa własności posadowionych na niej budynków P. Wyższa Szkoła (...) - został następnie wpisany do księgi wieczystej prowadzonej dla nieruchomości (zawiadomienie o wpisie k. 150). Umowa ta została zawarta w wykonaniu spornych uchwał z dnia 24 lipca 2012r. i uprawnia do wniosku, że cel zabezpieczenia powództwa o uchylenie uchwał nie będzie już mógł zostać osiągnięty. W konsekwencji stwierdzić należy, że powód nie ma interesu prawnego w udzieleniu mu zabezpieczenia w sposób wskazany we wniosku, który jest wiążący dla sądu.. Brak zaś wykazania interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia w rozumieniu art. 730 (1) § 1 i 2 k.p.c. prowadzi do oddalenia wniosku uprawnionego, bez konieczności badania kwestii uprawdopodobnienia roszczenia. Nie było już zatem potrzeby ustosunkowywania się do dalszych zarzutów zażalenia.

Z tych względów usprawiedliwione zażalenie pozwanego na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. uzasadniało zmianę zaskarżonego postanowienia i oddalenie wniosku o zabezpieczenie, przy pozostawieniu Sądowi I instancji rozstrzygnięcia o kosztach postępowania zabezpieczającego w orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie na podstawie art. 745 § 1 k.p.c.

SSA Jacek Nowicki SSA Waldemar Kryślak SSA Karol Ratajczak