Pełny tekst orzeczenia

Wyrok z dnia 29 września 2000 r.
II UKN 729/99
Wobec niewydania, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 26
stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (jednolity tekst: Dz.U. z 1997 r. Nr 56. poz.
357 ze zm.) rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej (w porozumieniu z
Prezesem Urzędu Kultury Fizycznej) w sprawie rozciągnięcia na trenerów,
przepisów tej ustawy lub niektórych jej postanowień, brak jest podstawy praw-
nej do uwzględnienia pracy trenera przy ustaleniu uprawnień emerytalnych
przewidzianych w art. 86 i następne tej Karty, także wówczas, gdy pracę wyko-
nywał z dziećmi i młodzieżą.
Przewodniczący SSN Krystyna Bednarczyk, Sędziowie SN: Roman
Kuczyński, Maria Tyszel (sprawozdawca).
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 29 września 2000 r. sprawy z wniosku
Kazimierza B. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych-Oddziałowi w S. o
emeryturę nauczycielską, na skutek kasacji wnioskodawcy od wyroku Sądu Apela-
cyjnego w Poznaniu z dnia 5 października 1999 r. [...]
o d d a l i ł kasację.
U z a s a d n i e n i e
Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Szczecinie wyrokiem
z dnia 18 lutego 1999 r. [...] oddalił odwołanie Kazimierza B. od decyzji Zakładu
Ubezpieczeń Społecznych-Oddziału w S. z dnia 16 września 1998 r. odmawiającej
wnioskodawcy przyznania prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu wykonywania
pracy nauczycielskiej. Przy bezspornym stanie faktycznym Sąd uznał za prawidłowe
stanowisko organu rentowego, że wnioskodawca w okresach pracy na stanowisku
trenera piłki nożnej w klubach sportowych nie był nauczycielem w rozumieniu przepi-
sów ustawy z dnia 26 lutego 1982 r - Karta Nauczyciela (jednolity tekst: Dz.U. z 1997
r. Nr 56, poz. 357 ze zm.), a więc, wobec braku wymaganego okresu 20 lat pracy w
2
tym zawodzie, nie spełnia warunków do emerytury, przewidzianych w art. 88 w
związku z art. 86 tej ustawy.
Wyrokiem z dnia 5 października 1999 r. [...] Sąd Apelacyjny-Sąd Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych w Poznaniu, uznając za trafne rozstrzygnięcie Sądu
pierwszej instancji, oddalił apelację wnioskodawcy.
W kasacji, pełnomocnik wnioskodawcy zarzucił zaskarżonemu wyrokowi naru-
szenie prawa materialnego przez niewłaściwe zastosowanie art. 5 ust. 1 pkt 4 ustawy
z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela oraz błędną wykładnię art. 1 ust. 2 pkt
2 i art. 3 pkt 1 i 2 tej samej ustawy i wniósł o jego zmianę oraz zmianę poprzedzają-
cego go wyroku Sądu pierwszej instancji i „wydanie orzeczenia, że powód nabył
prawo do emerytury na podstawie art. 88 w związku z art. 86 ustawy – Karta Nau-
czyciela”.
Rozpoznając sprawę w granicach kasacji Sąd Najwyższy wziął pod uwagę, co
następuje:
Zarzut niewłaściwego zastosowania w sprawie art. 5 ust. 1 pkt 4 - Karta Nau-
czyciela jest bezzasadny. Wprawdzie słusznie podniesiono w uzasadnieniu kasacji,
że art. 5 ust. 1 Karty, upoważniający Ministra Edukacji Narodowej do wydania rozpo-
rządzenia w sprawie rozciągnięcia przepisów Karty lub niektórych jej postanowień na
osoby w nim wymienione, wszedł w życie dopiero z dniem 6 kwietnia 1996 r., jed-
nakże Sąd prawidłowo uznał, że miał on zastosowanie w sprawie, skoro wniosek o
emeryturę wnioskodawca zgłosił po tej dacie. Prawidłowa też jest konkluzja Sądu
Apelacyjnego, że skoro Minister Edukacji Narodowej z tego upoważnienia nie sko-
rzystał i nie wydał rozporządzenia rozciągającego przepisy Karty lub jej postanowie-
nia dotyczące emerytur na trenerów, o których stanowił pkt 4 tego przepisu, to brak
jest podstawy prawnej do uwzględnienia przy ustalaniu uprawnień do emerytury z
tytułu pracy w szczególnym charakterze, okresów pracy wnioskodawcy w klubach
sportowych w charakterze trenera, nawet jeśli była to praca z dziećmi i młodzieżą.
Treść art. 5 ust. 1 Karty jednoznacznie wskazuje, że zgodnie z wolą ustawodawcy
trenerzy również przed dniem 1 kwietnia 1996 r. nie byli objęci zakresem podmioto-
wym Karty, co czyni bezprzedmiotowym zarzuty naruszenia zaskarżonym wyrokiem
jej art. 1 ust. 2 pkt 2 i art. 3 pkt 1.
3
Wprawdzie nie ma to istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy, lecz
Sąd Najwyższy po raz kolejny zwraca uwagę, że w postępowaniu z zakresu ubez-
pieczeń społecznych Kodeks postępowania cywilnego nie określa stron jako powoda
i pozwanego; stosowne oznaczenia stron zawiera jego art. 47711
, którego treść po-
winny znać i stosować osoby, które – z uwagi na domniemanie ich profesjonalności –
ustawodawca upoważnił do wniesienia kasacji. Na nieporadność w sporządzeniu
tego szczególnego środka zaskarżenia wskazuje również to, że w uzasadnieniu ka-
sacji, zamiast wywodu prawnego odpowiedniego do przytoczonej podstawy, jej au-
torka streściła tylko stanowisko Sądu Apelacyjnego i powołała się na pogląd wnio-
skodawcy oraz na to, że sporny okres jego pracy trenerskiej został uwzględniony
przy ustalaniu wysokości dodatku za staż pracy. Stanowisko strony niezadowolonej z
rozstrzygnięcia nie stanowi ustawowej przesłanki wniesienia kasacji. Przypomnieć
też należy, że Sąd Najwyższy niejednokrotnie już wyjaśniał, iż reguły pozwalające
zakładom pracy na ustalenie okresów uprawniających do tzw. „dodatku stażowego”
nie są tożsame z określeniem dla celów emerytalno-rentowych pracy w szczególnych
warunkach lub w szczególnym charakterze.
Mając powyższe na uwadze Sąd Najwyższy wobec braku usprawiedliwionych
podstaw kasacyjnych, zgodnie z art. 39312
KPC, orzekł jak w sentencji wyroku.
========================================