Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

A. K. został obwiniony został o to, że:

1.  w dniu 04 maja 2012 roku ok. godz. 17.50 w miejscowości L. na ulicy (...), a następnie na ulicy (...) kierował pojazdem marki F. (...) o nr rej. (...), holując przystosowany do wyścigów rajdowych i nie dopuszczony do ruchu samochód osobowy marki F. (...) na połączeniu giętkim, nie oznaczonym na przemian pasami białymi i czerwonymi albo zaopatrzony w chorągiewkę barwy żółtej lub czerwonej, a nadto pojazd holowany nie posiadał z tyłu po lewej stronie ostrzegawczego trójkąta odblaskowego,

- tj. o czyn z art. 97 kw w związku z art. 31 ust 1 pkt 5 i 7 ustawy Prawo o ruchu drogowym

2.  w tym samym czasie i miejscu jak w pkt 1 w L. na ul. (...), kierując samochodem osobowym marki F. (...) o nr rej. (...) poruszał się niezgodnie z obowiązującym kierunkiem ruchu wynikającym z postanowień znaku D-3 „droga jednokierunkowa”,

- tj. o czyn z art. 97 kw w zw z art. 5 ust 1 ustawy Prawo o ruchu drogowym w zw z § 44 ust 1 Rozporządzenia Ministrów Infrastruktury oraz Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie znaków i sygnałów drogowych / Dz.U. 170, 2002, poz. 1393 z późn. zm. /

Wyrokiem Sądu Rejonowego w Iławie z dnia 07 grudnia 2012r. sygn. II W 426 / 12 uniewinniono obwinionego A. K. od popełnienia zarzuconego mu w pkt 1 wniosku o ukaranie czynu oraz uznano obwinionego A. K. za winnego popełnienia czynu, zarzucanego mu w pkt 2 wniosku o ukaranie, stanowiącego wykroczenie z art. 97 kw w zw z art. 5 ust 1 ustawy Prawo o ruchu drogowym / Dz.U. nr 108, 205, po. 908 / w zw z § 44 ust 1 Rozporządzenia Ministrów Infrastruktury oraz Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie znaków i sygnałów drogowych / Dz.U. nr 170, 2002, po. (...) z późn. zm / i za to na podstawie art. 97 kw wymierzono mu karę nagany. Nadto Sąd Rejonowy w Iławie, na podstawie art. 624 § 1 kpk w zw z art. 626 § 1 kpk w zw z art. 119 kpw zwolnił A. K. od obowiązku poniesienia zryczałtowanych wydatków postępowania, przyjmując je na Skarb Państwa, zaś na mocy art. 118 § 2 kpk, Sąd ten orzekł, iż w części uniewinniającej obwinionego od popełnienia zarzuconego mu czynu, koszty postępowania ponosi Skarb Państwa.

Od powyższego wyroku Sądu Rejonowego w Iławie, w zakresie punktu II tego orzeczenia, apelację wywiódł obwiniony A. K.. W uzasadnieniu wniesionego środka odwoławczego skarżący wskazał, iż podstawę wyroku może stanowić tylko całokształt okoliczności ujawnionych w toku rozprawy głównej, zaś Sąd ma obowiązek przeprowadzenia wszystkich niezbędnych dowodów dla właściwego wydania wyroku. Zdaniem autora apelacji, Sąd Rejonowy, w części odnoszącej się do pkt II wniosku o ukaranie, nie przedstawił swojego stanowiska, nie uzasadnił, dlaczego obwiniony popełnił to wykroczenie, a także nie ustosunkował się do przedstawionych przez niego zdjęć dowodowych i jego wypowiedzi, oraz pominął opinię policjanta, który stwierdził, że obwiniony swoim zachowaniem nie złamał przepisu prawnego. A. K. nadto dodał, iż znak B- 2 oznacza zakaz wjazdu pojazdów na drogę lub jezdnię od strony jego umieszczenia, a ponieważ tego znaku po wyjeździe z bramy posesji w lewo nie ma, w ocenie skarżącego, jest rzeczą oczywistą, iż nie został naruszony przepis dotyczący przepisu związanego ze znakiem D- 3, a więc jazdy drogą jednokierunkową pod prąd. Mając na uwadze powyższe okoliczności obwiniony A. K. wniósł o ponowne rozpoznanie niniejszej sprawy.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Wniesiona przez obwinionego A. K. apelacja zasługiwała na uwzględnienie, zaś następstwem jej rozpoznania stała się konieczność uchylenia pkt II zaskarżonego wyroku z jednoczesnym przekazaniem sprawy w tym zakresie Sądowi Rejonowemu w Iławie do ponownego rozpoznania.

Nie rozstrzygając kwestii winy, bądź też jej braku, po stronie A. K., w zakresie przypisanego mu, w pkt II wyroku, wykroczenia należy mieć na uwadze fakt, iż zgodnie z art. 424 § 1 pkt 1 kpk w zw z art. 82 § 1 kpw uzasadnienie wyroku Sądu I instancji powinno zawierać wskazanie, jakie fakty sąd uznał za udowodnione lub nieudowodnione, na jakich w tej mierze oparł się dowodach i dlaczego nie uznał dowodów przeciwnych, a ponadto wskazywać wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku. Uzasadnienie wyroku musi zawierać ustalenia i rozważania będące w swej istocie pewnym sprawozdaniem ze stosowania w toku rozprawy przepisów normujących to stadium postępowania. Takie stanowisko prowadzi do możliwości stworzenia pewnego schematu sporządzania uzasadnienia, które powinno zawierać ustalenia sądu co do okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia w sprawie, przedstawienie przeprowadzonych dowodów z jednoczesnym dokonaniem ich oceny i określeniem znaczenia dla przyjętych ustaleń, we wzajemnym ich powiązaniu, oraz wyjaśnienie podstaw merytorycznego rozstrzygnięcia. W orzecznictwie sądowym stwierdza się, że uzasadnienie wyroku powinno wskazywać logiczny proces, który doprowadził sąd do wniosku o winie lub też niewinności obwinionego. Sąd powinien zatem wskazać w uzasadnieniu, jakie fakty uznaje za ustalone, na czym opiera poszczególne ustalenia i dlaczego nie uznaje dowodów przeciwnych, a następnie jakie wnioski wyprowadza z dokonanych ustaleń. Treść uzasadnienia musi ustalać a posteriori proces myślowy, który przebiegał w czasie narady, poprzedzając wydanie wyroku. Prawidłowość uzasadnienia wyroku warunkuje również możliwość prawidłowej kontroli instancyjnej / zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 września 1973 r., II KR 105/73, OSNPG 1974, nr 3, poz. 47; z dnia 22 lutego 1982 r., II KR 337/81, OSNPG 1983, nr 2, poz. 22; wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 09 listopada 2006 r., II AKa 161/06 KZS 2007, z. 1, poz. 48 /. Sąd Odwoławczy kontrolując bowiem poprawność wydanego przez Sąd I instancji wyroku, przede wszystkim dokonuje oceny prawidłowości przyjętych ustaleń faktycznych i przeprowadzonej analizy materiału dowodowego zawartych w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku. Uzasadnienie takie stanowi więc integralną część orzeczenia i pełni niezmiernie istotną rolę jako źródło informacji dla stron, dla których motywy jakimi kierował się Sąd wydając zaskarżony wyrok, mogą mieć zasadnicze znaczenie przy podejmowaniu decyzji w przedmiocie poddania go kontroli instancyjnej. Odzwierciedla ono przebieg rozumowania Sądu, proces myślowy, który doprowadził go do rozstrzygnięć zawartych w wyroku. Podobnie jak rozumowanie Sądu uzasadnienie wyroku powinno zawierać: ustalenie podstawy faktycznej wyroku, wskazanie na jakich dowodach sąd oparł ustalenia faktyczne i dlaczego nie uznał dowodów przeciwnych, wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku, a w przypadku skazania sprawcy przytoczenia okoliczności, które Sąd miał na uwadze przy wymiarze kary.

W niniejszej zaś sprawie uzasadnienie zaskarżonego wyroku nie spełnia wymogów przewidzianych w powołanym przepisie prawnym. Sąd Rejonowy w Iławie nie wskazał bowiem w dostateczny sposób, jakie fakty uznał za udowodnione i jak ocenił poszczególne dowody oraz dlaczego oparł się na określonych dowodach, w tym nie przedstawił kompleksowej oceny wyjaśnień obwinionego oraz występujących w sprawie świadków. S. pisemnych motywów wyroku odnośnie przypisanego, w pkt II tego orzeczenia, obwinionemu wykroczenia, nie pozwala Sądowi Okręgowemu w żaden sposób odnieść się do prawidłowości zaskarżonego wyroku w tym zakresie. Zauważyć też należy, że w motywach pisemnych wyroku, poświęconych tej materii, Sąd I instancji jedynie wskazał, iż A. K. przyznał, iż po wyjeździe ze swojej posesji skierował się w lewo, gdzie po lewej stronie ulicy (...) ustawiony jest znak D- 3 „droga jednokierunkowa”, a którego usytuowanie wynika z przedłożonej przez niego dokumentacji fotograficznej. Mając na uwadze powyższą okoliczność, Sąd meriti uznał A. K. za winnego popełnienia zarzucanego mu w pkt 2 wniosku o ukaranie czynu, stanowiącego wykroczenie z art. 97 kw w zw z art. 5 ust 1 ustawy Prawo o ruchu drogowym / Dz.U. nr 108, 205, po. 908 / w zw z § 44 ust 1 Rozporządzenia Ministrów Infrastruktury oraz Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie znaków i sygnałów drogowych / Dz.U. nr 170, 2002, po. (...) z późn. zm /, niemniej, co szczególnie istotne, nie uzasadnił w żaden sposób przyjętego w tym zakresie stanowiska. W rozpoznawanej sprawie Sąd Rejonowy w Iławie nie wyjaśnił więc wszystkich, istotnych okoliczności, a w szczególności nie dokonał kompleksowej oceny wyjaśnień obwinionego A. K. oraz nie zajął wobec nich rzeczowego stanowiska. Brak więc ustosunkowania się przez Sąd Rejonowy do wyżej wyeksponowanych kwestii czyni zaprezentowaną w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku ocenę wyjaśnień A. K. za powierzchowną oraz uniemożliwiającą kontrolę odwoławczą. Zaniechanie i nie wyjaśnienie zaprezentowanych powyżej okoliczności, pomimo że były one istotne dla prawidłowego ustalenia stanu faktycznego oraz zakresu odpowiedzialności obwinionego stanowiło uchybienie. Niedopuszczalne jest bowiem pominięcie istotnych okoliczności, lecz konieczne jest zawsze ustalenie zależności każdego z dowodów w całości lub konkretnym fragmencie od poszczególnych okoliczności faktycznych, które w sprawie wymagają udowodnienia i uzasadnienia / por. SN, II KKN 159 / 96, Prok. i Pr. 1998 / 2 / 7 / I KR 120 / 84, OSNPG 1984 / 12 / 115 /. Nadto, co godne podkreślenia, z analizy uzasadnienia zaskarżonego wyroku nie można powziąć żadnych informacji, odnośnie tego, jakimi dyrektywami oraz kryteriami kierował się Sąd meriti orzekając wobec obwinionego A. K. karę nagany. Stwierdzenie ww. uchybień oraz nie wyjaśnienie przedstawionych kwestii przez Sąd I instancji nie mogło być konwalidowane w toku postępowania odwoławczego i musiało skutkować uchyleniem pkt II zaskarżonego wyroku oraz przekazaniem w tej części sprawy Sądowi Rejonowemu w Iławie do ponownego rozpoznania. Rzeczą Sądu I instancji przy ponownym rozpoznaniu sprawy będzie dokonanie rzetelnych ustaleń faktycznych opartych na całokształcie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, a następnie przeprowadzenie gruntownej, w tym zakresie, analizy dokonanej w sposób zgodny z regułami procesowania, logiką i doświadczeniem życiowym, a nadto w przypadku takiej konieczności sporządzenie przekonywującego uzasadnienia swojego stanowiska, w sposób wolny od uproszczeń i uwzględniający całokształt materiału dowodowego, zgodnie z wymogami art. 424 kpk w zw z art. 82 § 1 kpw. By temu zadaniu sprostać Sąd winien dążyć do wyjaśnienia wszelkich niejasności występujących w materiale dowodowym, a jednocześnie wykorzystać zarówno mniejsze uwagi, jak te zawarte w apelacji obwinionego A. K.. Nadto, co szczególnie istotne, Sąd meritii powinien ustalić, jaki znak drogowy obowiązywał w miejscu, w którym doszło do inkryminowanego zdarzenia (tu pomocne byłoby zlecenie policji sporządzenie szkicu miejsca zdarzenia a następnie posługiwanie się tym szkicem przy ponownym przesłuchaniu osób które mogą mieć wiedzę na temat przedmiotowego zdarzenia). Dopiero bowiem pełny materiał dowodowy, zgromadzony zgodnie z wymogami procedury wykroczeniowej, uzupełniony o ww. kwestie, pozwoli Sądowi meritii wypowiedzieć się co do sprawstwa, bądź nie, A. K.. Konsekwencją powyższego stanowiska - na podstawie art. 437 § 1 i 2 kpk w zw z art. 109 § 2 kpw – było uchylenie pkt II zaskarżonego wyroku i przekazanie w tym zakresie sprawy Sądowi Rejonowemu w Iławie do ponownego rozpoznania.