Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE Z DNIA 8 LISTOPADA 2000 R.
II KZ 129/2000
Nie jest brakiem formalnym kasacji niedołączenie do niej „odpowiedniej
liczby odpisów” (art. 446 § 2 k.p.k., w zw. z art. 518 k.p.k.), a zatem do usunię-
cia tego braku nie stosuje się trybu określonego w art. 120 k.p.k.
Przewodniczący: sędzia SN J. Skwierawski.
Prokurator Prokuratury Krajowej: K. Parchimowicz.
Sąd Najwyższy w sprawie Tytusa K., uniewinnionego od zarzutu popeł-
nienia wykroczenia, po rozpoznaniu zażalenia pełnomocnika pokrzywdzonego
Jana A,. na postanowienie Sądu Rejonowego w P. z dnia 20 lipca 2000 r., o
uznaniu za bezskuteczną kasacji wniesionej przez pełnomocnika pokrzywdzo-
nego po wysłuchaniu wniosku prokuratora – na podstawie art. 459 § 1 k.p.k. w
zw. z art. 518 k.p.k.
postanowił uchylić zaskarżone postanowienie i przekazać sprawę Sądowi Rejo-
nowemu w P., jako sądowi odwoławczemu – celem nadania kasacji biegu.
U Z A S A D N I E N I E
Pełnomocnik pokrzywdzonego wniósł kasację z zachowaniem terminu
określonego w art. 524 § 1 zd. 1 k.p.k., po czym wezwany został – „na podsta-
wie art. 527 § 1 k.p.k. w zw. z art. 446 § 2 i 120 k.p.k.” – do „złożenia dowodu
opłacenia kasacji w kwocie 450 zł oraz dwóch egzemplarzy odpisu kasacji”.
Przed upływem terminu określonego w tym wezwaniu – w dniu 20 czerwca
2000 r. – uiszczona została opłata od kasacji.
2
Postanowieniem z dnia 20 lipca 2000 r. Sąd Rejonowy w P., działając ja-
ko sąd odwoławczy w sprawie o wykroczenie, „uznał za bezskuteczną” kasację
wniesioną przez pełnomocnika pokrzywdzonego, ponieważ „mimo upływu za-
kreślonego terminu (...) nie zostało wykonane zarządzenie” wzywające do opła-
cenia kasacji i złożenia dwóch egzemplarzy jej odpisów.
W zażaleniu na to postanowienie pełnomocnik pokrzywdzonego podkre-
ślił, że „podstawą do odmowy nadania biegu kasacji są art. 120 § 2 i 530 § 2
k.p.k.”, a w sprawie niniejszej „wymogi formalne pisma zostały zachowane” i
nie istnieją również okoliczności określone w art. 429 § 1 k.p.k.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Niezbędne są przede wszystkim uwagi dotyczące formy orzeczenia i trybu
wydania go w tej sprawie. Trzeba bowiem stwierdzić, że nawet gdyby istniały
podstawy do uznania kasacji za bezskuteczną, to należałoby wówczas stosować
– jako szczególny – przepis art. 530 § 2 k.p.k., a więc wydać na podstawie tego
przepisu i w jego trybie zarządzenie o odmowie przyjęcia kasacji z powodu za-
istnienia okoliczności, o której mowa w art. 120 § 2 k.p.k. Natomiast rozstrzy-
gnięcie o uznaniu pisma za bezskuteczne nastąpić powinno zarządzeniem, a nie
postanowieniem.
W niniejszej sprawie zasadnie wezwano pełnomocnika – w trybie okre-
ślonym w art. 120 k.p.k. – do uzupełnienia braku polegającego na niezłożeniu
opłaty od kasacji. Jest bowiem oczywiste, że brak tego rodzaju jest usuwalny, i
dopiero w wypadku nieusunięcia go w tym trybie prowadzi do wydania zarzą-
dzenia o odmowie przyjęcia kasacji na podstawie art. 530 § 2 k.p.k.
Zupełnie inaczej ocenić należy wezwanie pełnomocnika w tym samym
trybie do usunięcia braku polegającego na niezłożeniu odpisów kasacji. To
prawda, że przepis art. 446 § 2 k.p.k. znajduje odpowiednie zastosowanie w po-
stępowaniu kasacyjnym (art.518 k.p.k.), bo żaden z przepisów rozdziału 55
k.p.k. nie stanowi inaczej w kwestii dołączenia odpowiedniej liczby odpisów
środka zaskarżenia. Bez znaczenia dla trafności tego stwierdzenia pozostaje przy
3
tym fakt, iż w rozdziale 56 k.p.k. zamieszczony został odrębny przepis (art. 545
§ 2 zd. ost.), wymagający odpowiedniego stosowania art. 446 § 2 k.p.k. – albo-
wiem wniosek, iż brak analogicznego przepisu w rozdziale 55 k.p.k. nie zobo-
wiązuje do dołączenia odpisów kasacji byłby oczywiście błędny ze względu na
treść ogólnego odesłania zawartego w art. 518 k.p.k. Nie ulega jednak wątpli-
wości, że wtedy, kiedy strona nie dopełniła wymagania, które nie ma charakteru
formalnego, lecz charakter jedynie techniczny, czy porządkowy – tryb przewi-
dziany w art. 120 k.p.k. nie ma zastosowania. Wszak jest on przewidziany dla
usunięcia braku formalnego, i to takiego, który powoduje, że pismo nie może
otrzymać biegu, a nieuzupełnienie braku prowadzić będzie do bezskuteczności
pisma. Jest oczywiste, że mimo niedołączenia do pisma procesowego wymaga-
nej liczby odpisów tego pisma, może ono otrzymać bieg i nie może być z tego
powodu uznane za bezskuteczne, jeżeli odpowiada formalnym warunkom.
Należy więc stwierdzić, że nie jest brakiem formalnym kasacji niedołą-
czenie do niej „odpowiedniej liczby odpisów” (art. 446 § 2 k.p.k., w zw. z art.
518 k.p.k.), a zatem do usunięcia tego braku nie stosuje się trybu określonego w
art. 120 k.p.k. Do usunięcia takiego braku wezwać należy stronę w inny, nie-
sformalizowany sposób. Nieskuteczność wezwania mogłaby świadczyć o igno-
rowaniu ustawowego obowiązku oraz uprawnień pozostałych stron postępowa-
nia (art. 448 § 2 k.p.k.) i uzasadniać obciążenie zobowiązanego kosztami spo-
rządzenia odpisów oraz powiadomienie właściwych organów o potrzebie roz-
ważenia zastosowania środków dyscyplinujących.
W sprawie niniejszej z treści ogólnikowego uzasadnienia zaskarżonego
postanowienia nie wynika wprawdzie, który z dwóch braków wskazanych w
zarządzeniu wzywającym do ich usunięcia, nie został usunięty – lecz przyjąć
trzeba, że przyczyną wydania zaskarżonego postanowienia było niedołączenie
odpisów kasacji. Zwraca przecież uwagę fakt, iż opłata od kasacji uiszczona zo-
stała 30 dni, przed wydaniem tego postanowienia i przed upływem 7 dni od do-
ręczenia pełnomocnikowi wezwania do uiszczenia jej.
4
W sytuacji procesowej, jaka powstała w tej sprawie na skutek wydania
przez sąd odwoławczy postanowienia o uznaniu kasacji za bezskuteczną, za-
miast wymaganego zarządzenia o odmowie przyjęcia kasacji, Sąd Najwyższy
nie znajduje przeszkód do merytorycznego rozpoznania zażalenia. Niewątpliwie
bowiem przedmiotem rozstrzygnięcia sądu odwoławczego - mimo nietrafnie
przyjętej podstawy prawnej i niewłaściwej postaci decyzji – była kwestia w peł-
ni tożsama z tą, o jakiej należałoby orzec na podstawie art. 530 § 2 k.p.k. Od
decyzji o odmowie przyjęcia kasacji, jaką w oczywisty sposób jest de facto za-
skarżone postanowienie, przysługuje uprawnienie do złożenia zażalenia. Taki
jest też charakter, zwięzłego lecz kwestionującego istotę rzeczy, zażalenia peł-
nomocnika. Nie ma zatem żadnego powodu, aby wymagać obecnie od sądu od-
woławczego wydania zarządzenia o odmowie przyjęcia kasacji, i to w sytuacji,
w której byłoby ono oczywiście bezzasadne – po to tylko, by przedmiotem ni-
niejszej kontroli uczynić decyzję merytorycznie tożsamą, lecz poprawną for-
malnie.
Należało zatem uwzględnić zażalenie i uchylić w konsekwencji zaskarżo-
ne postanowienie, wskazując na brak przeszkód do nadania biegu wniesionej
kasacji.