Pełny tekst orzeczenia

Wyrok z dnia 1 grudnia 2000 r.
II UKN 113/00
O częściowej niezdolności do pracy nie decyduje sam fakt występowania
schorzeń, lecz ocena, czy i w jakim zakresie wpływają one na utratę zdolności
do pracy zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami (art. 24 ustawy z dnia 14 grud-
nia 1982 r. o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin, Dz.U. Nr 40,
poz. 267 ze zm.).
Przewodniczący SSN Teresa Romer (sprawozdawca), Sędziowie SN:
Zbigniew Myszka, Andrzej Wróbel.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 1 grudnia 2000 r. sprawy z wniosku
Barbary T. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych-Oddziałowi w S. o rentę
z tytułu niezdolności do pracy, na skutek kasacji wnioskodawczyni od wyroku Sądu
Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 16 listopada 1999 r. [...]
o d d a l i ł kasację.
U z a s a d n i e n i e
Sąd Apelacyjny w Poznaniu wyrokiem z dnia 16 listopada 1999 r. oddalił ape-
lację Barbary T. od wyroku Sądu Okręgowego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecz-
nych w Szczecinie z dnia 29 kwietnia 1999 r., którym oddalono odwołanie wniosko-
dawczyni od decyzji organu rentowego odmawiającej jej przyznania renty z tytułu
niezdolności do pracy. W uzasadnieniu Sąd Apelacyjny podał, że Sąd Okręgowy
poddał wnioskodawczynię badaniu przez biegłych lekarzy sądowych – kardiologa-
internistę, ortopedę i neurologa. Biegli rozpoznali schorzenia, które ich zdaniem, nie
powodują ograniczeń w wykonywaniu pracy. Na rozprawie apelacyjnej wnioskodaw-
czyni okazała dodatkowe zaświadczenia lekarskie. Zdaniem Sądu Apelacyjnego Sąd
pierwszej instancji oceniając zebrane dowody nie przekroczył granic swobodnej
oceny dowodów zakreślonych art. 233 § 1 KPC i z materiału tego wyciągnął prawi-
dłowe wnioski. Sąd ten stwierdził, że rozpoznane schorzenia nie czynią wnioskodaw-
2
czyni niezdolną do pracy, lecz jedynie w okresie zaostrzenia powodują potrzebę
okresowego leczenia. Ustaleń Sądu pierwszej instancji nie podważyły dokumenty
lekarskie okazane w toku postępowania apelacyjnego. Sąd Apelacyjny podkreślił
także, że nie ma istotnego znaczenia dla prawidłowości ustaleń Sądu pierwszej in-
stancji to, iż wnioskodawczyni na rozprawie apelacyjnej podała, że od czerwca 1999
r. pozostaje w leczeniu psychiatrycznym. Sąd Apelacyjny zwrócił uwagę, że zatrud-
nienie wnioskodawczyni ustało 27 czerwca 1997 r., a zatem termin 18-tu miesięcy od
ustania zatrudnienia, w którym powinna powstać całkowita lub częściowa niezdol-
ność do pracy, upłynął 27 grudnia 1998 r. Przedłożona dokumentacja lekarska z le-
czenia psychiatrycznego datowana jest od połowy 1999 r. i dlatego nie ma dla roz-
strzygnięcia sprawy znaczenia.
W kasacji pełnomocnik wnioskodawczyni zarzucił wyrokowi Sądu Apelacyjne-
go naruszenie przepisów prawa materialnego przez błędną jego wykładnię i niewła-
ściwe zastosowanie, a szczególnie art. 24, 32 i 33 ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. o
zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin (Dz.U. Nr 40, poz. 263 ze zm.)
przez przyjęcie, że wnioskodawczyni jest zdolna do pracy i wniósł o uchylenie tego
wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Apelacyjnemu w
Poznaniu.
W uzasadnieniu wnoszący kasację przytoczył rozpoznane u wnioskodawczyni
schorzenia oraz podjął polemikę z ustaleniami Sądu dokonanymi na podstawie opinii
biegłych. Przeciwstawił tym ustaleniom między innymi fakt, iż wnioskodawczyni wy-
powiedziano umowę o pracę na okres próbny przed upływem terminu na jaki umowa
ta została zawarta. Zdaniem wnoszącego kasację podana w świadectwie pracy przy-
czyna wypowiedzenia nie jest prawdziwa. Za rzeczywistą przyczynę wypowiedzenia
wnoszący kasację uważa stan zdrowia wnioskodawczyni.
Sąd Najwyższy rozważył, co następuje:
Kasacja nie ma uzasadnionych podstaw. Powołano w niej jako podstawę ka-
sacyjną jedynie naruszenie przepisów prawa materialnego przez ich błędną wykład-
nię i niewłaściwe zastosowanie. Tak postawiony zarzut naruszenia prawa material-
nego jest niezgodny z literalnym brzmieniem art. 3931
KPC, który wyraźnie stanowi,
że kasację można oprzeć na naruszeniu prawa materialnego przez błędną jego wy-
kładnię lub przez niewłaściwe zastosowanie. Sąd Najwyższy wielokrotnie w swoich
3
orzeczeniach podkreślał, że błąd w zastosowaniu prawa materialnego może polegać
albo na wadliwym wyborze normy prawnej, znanym w nauce pod nazwą pogwałcenia
prawa poprzez stosowanie normy nieistniejącej lub na przyjęciu, że brak jest przepi-
su, który w istocie istnieje albo na błędzie w subsumcji polegającym na zastosowaniu
do ustalonego stanu faktycznego niewłaściwego przepisu prawnego. Dlatego też
wadliwy jest zarzut kasacyjny skierowany przeciwko prawidłowości zaskarżonego
wyroku ze względu na jednoczesne wadliwe zastosowanie w tym wyroku normy
prawnej oraz błędnej jej interpretacji.
Niezależnie od niewłaściwego postawienia w kasacji zarzutu naruszenia
prawa materialnego przez Sąd Apelacyjny i braku uzasadnienia którejkolwiek z prze-
słanek przewidzianych w art. 3931
pkt 1 KPC, kasacja nie zarzuca zaskarżonemu
wyrokowi naruszenia przepisów postępowania. Sąd Najwyższy jest związany grani-
cami kasacji, z wyjątkiem sytuacji, która w niniejszej sprawie nie występuje, a mia-
nowicie nieważności postępowania (art. 39311
KPC). W konsekwencji, Sąd Najwyż-
szy jest związany stanem faktycznym ustalonym w zaskarżonym wyroku, który jest
jednoznaczny co do tego, że wnioskodawczyni nie jest nawet częściowo niezdolną
do pracy, a tym samym nie spełnia podstawowego warunku wymaganego przez art.
32 ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. o z.e.p. do przyznania renty z tego tytułu. Sąd
Najwyższy ubocznie zauważa, że renta określona w art. 32, 33 wspomnianej ustawy
przysługiwała nie z tytułu choroby czy chorób na jakie cierpi osoba ubezpieczona
lecz z powodu całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy wywołanej danym
schorzeniem czy schorzeniami (art. 24 ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r.). Analogicz-
na sytuacja dotyczy prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy pod rządami aktu-
alnie obowiązującej ustawy z dnia 18 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Fun-
duszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. Nr 162, poz. 1118 ze zm.).
Ubocznie Sąd Najwyższy zauważa, pomijając już niefortunne powoływanie się
na treść świadectwa pracy, które w ogóle nie było przedmiotem postępowania dowo-
dowego w Sądzie drugiej instancji, oraz to, iż w postępowaniu kasacyjnym nie pro-
wadzi się postępowania dowodowego albowiem zadaniem kasacji jest ocena zaskar-
żonego wyroku w stanie prawnym i faktycznym w jakim był on wydawany, to podwa-
żenie treści świadectwa pracy mogło nastąpić tylko w trybie określonym w art. 97 KP.
Kierując się powyższymi względami Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji.
========================================