Pełny tekst orzeczenia

Postanowienie z dnia 17 stycznia 2001 r.
II UZ 141/00
Postanowienie sądu drugiej instancji oddalające zażalenie na postano-
wienie sądu pierwszej instancji o odrzuceniu odwołania od decyzji organu ren-
towego należy traktować jako postanowienie w przedmiocie odrzucenia pozwu
w rozumieniu art. 392 KPC.
Przewodniczący SSN Krystyna Bednarczyk, Sędziowie SN: Maria Tyszel,
Barbara Wagner (sprawozdawca).
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 17 stycznia
2001 r. sprawy z wniosku Eugeniusza S. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Spo-
łecznych-Oddziałowi w R.P. o wysokość emerytury i zaległą emeryturę, na skutek
zażalenia wnioskodawcy na postanowienie Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia
8 listopada 2000 r. [...]
p o s t a n o w i ł:
u c h y l i ć zaskarżone postanowienie
U z a s a d n i e n i e
Sąd Apelacyjny w Warszawie postanowieniem z dnia 8 listopada 2000 r. [...]
odrzucił, jako niedopuszczalną na podstawie art. 3931
pkt 1 KPC, kasację Eugeniu-
sza S. od postanowienia tego Sądu z dnia 11 września 2000 r. oddalającego zażale-
nie na postanowienie Sądu Okręgowego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w
Warszawie z dnia 13 stycznia 2000 r. [...], odrzucające odwołanie skarżącego od de-
cyzji Zakładu Kolejowych Emerytur i Rent w W. z dnia 22 października 1991 r.
Przedmiotem sporu zakończonego zaskarżonym kasacją postanowieniem była wy-
płata emerytury zawieszonej w czasie pobytu ubezpieczonego za granicą w okresie
od 1 września 1988 r. do 31 marca 1991 r. oraz wyrównanie emerytury z tytułu za-
niechania jej waloryzacji w tym czasie. Pełnomocnik skarżącego wezwana do uzu-
2
pełnienia kasacji przez podanie wartości przedmiotu zaskarżenia wyliczyła ją na
12.730 zł (emerytura za 19 miesięcy po 670 zł) oraz 2.400 zł (wyrównanie emerytury
za 12 miesięcy po 200 zł miesięcznie).
W postępowaniu sprawdzającym Sąd ustalił, że Eugeniusz S. w dniu 1 wrześ-
nia 1988 r. był uprawniony do świadczenia w wysokości 21.337 zł (przed denomina-
cją). W dniu 1 kwietnia 1991 r. wysokość jego emerytury została ustalona na kwotę
773,06 zł. Nominalna wartość emerytury za cały okres sporny nie przekracza zatem
1000 zł. Od 1 stycznia 1995 r. emerytura skarżącego po jej ubruttowieniu i denomi-
nacji wynosiła 339,31 zł. Gdyby nawet uwzględnić wysokość emerytury w dniu 1
stycznia 1995 r. wartość przedmiotu zaskarżenia wyniosłaby 4.071,72 zł (12 x 339,31
zł). Dodając do niej kwotę 2. 400 zł jako konsekwencję błędnej waloryzacji emerytury
wartość przedmiotu zaskarżenia wyniosłaby 6.471,12 zł. Nie przekracza zatem
10.000 zł.
Pełnomocnik Eugeniusza S. zaskarżyła to postanowienie zażaleniem, wno-
sząc o jego uchylenie i przyjęcie kasacji do rozpoznania. Jej zdaniem, Sąd błędnie
zakwalifikował rozpoznawaną sprawę jako sprawę o prawo majątkowe, w której do-
puszczalność kasacji zależy od wartości przedmiotu zaskarżenia. W sprawach z za-
kresu ubezpieczeń społecznych kasacja przysługuje, niezależnie od wartości przed-
miotu zaskarżenia, w sprawach o przyznanie i wstrzymanie emerytury. Bezsporne
jest, że wypłata emerytury została Eugeniuszowi S. wstrzymana z dniem 1 września
1988 r. Wartość przedmiotu zaskarżenia dla dopuszczalności kasacji nie ma więc
znaczenia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zaskarżone postanowienie zostało wydane po 1 lipca 2000 r., wobec czego,
zgodnie z art. 5 ust. 2 ustawy z dnia 24 maja 2000 r. o zmianie ustawy - Kodeks pos-
tępowania cywilnego, ustawy o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów, ustawy o
kosztach sądowych w sprawach cywilnych oraz ustawy o komornikach sądowych i
egzekucji (Dz.U. Nr 48, poz. 554), do złożenia i rozpoznania kasacji stosuje się prze-
pisy znowelizowane. Według art. 392 KPC, od postanowienia sądu drugiej instancji
wydanego w przedmiocie odrzucenia pozwu przysługuje kasacja do Sądu Najwyż-
szego. Zaskarżone postanowienie zostało wydane w przedmiocie odrzucenia od-
wołania od decyzji organu rentowego. Wprawdzie odwołanie nie jest pozwem, ale
3
jest środkiem prawnym wszczynającym postępowanie sądowe w pierwszej instancji.
Należy zatem traktować je tak jak pozew. W konsekwencji, trzeba przyjąć, że od po-
stanowienia w przedmiocie odrzucenia odwołania kasacja przysługuje.
Warunkiem dopuszczalności kasacji jest jednak nie tylko rodzaj (treść) rozs-
trzygnięcia zawartego w orzeczeniu, ale także rodzaj sprawy - jej „kasacyjność”. Ra-
cję ma pełnomocnik skarżącego, że zgodnie z art. 3921
§ 1 zdanie 2 KPC w sporach
z zakresu ubezpieczeń społecznych kasacja przysługuje niezależnie od wartości
przedmiotu zaskarżenia w sprawie o wstrzymanie emerytury. Według art. 81 pkt 3 i
art. 84 ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i
ich rodzin (Dz.U. Nr 40, poz. 267 ze zm.), w brzmieniu obowiązującym do dnia 1
stycznia 1990 r., tj. do dnia wejścia w życie ustawy z dnia 24 maja 1990 r. o zmianie
niektórych przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym (Dz.U. Nr 36, poz. 206), wyjazd
świadczeniobiorcy za granicę powodował, stosownie do art. 102 ust. 1 pkt 1 tejże
ustawy, zawieszenie prawa do emerytury i w konsekwencji wstrzymanie jej wypłaty.
Sprawa wszczęta przed Sądem Okręgowym-Sądem Pracy i Ubezpieczeń Społecz-
nych w Warszawie odwołaniem Eugeniusza S. od decyzji Zakładu Kolejowych Eme-
rytur i Rent w W. jest sprawą o wstrzymanie emerytury, a postanowienie Sądu dru-
giej instancji oddalające zażalenie na postanowienie Sądu pierwszej instancji o od-
rzuceniu odwołania jest postanowieniem w przedmiocie odrzucenia pozwu w rozu-
mieniu art. 392 KPC.
Mając powyższe na względzie Sąd Najwyższy, stosownie do art. 386 § 4 KPC
w związku z art. 39318
KPC i art. 397 § 2 KPC, orzekł jak w sentencji.
========================================