Pełny tekst orzeczenia

Wyrok z dnia 16 maja 2001 r.
I PKN 492/00
Przy ocenie, czy zmiany organizacyjne w rozumieniu art. 20 ust. 1 ustawy
z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (jednolity tekst: Dz.U. z 1997 r. Nr
56, poz. 357 ze zm.) uzasadniają przeniesienie nauczyciela w stan nieczynny
należy uwzględnić wszystkie posiadane przez niego kwalifikacje nauczyciel-
skie, a nie tylko kwalifikacje odnoszące się do przedmiotów, których nauczał
przed przeniesieniem w stan nieczynny.
Przewodniczący SSN Józef Iwulski, Sędziowie: SN Zbigniew Myszka (spra-
wozdawca), SA Kazimierz Josiak.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 16 maja 2001 r. sprawy z powództwa
Kazimierza P. i Marii P. przeciwko Szkole Podstawowej w W. o uznanie przeniesie-
nia w stan nieczynny za bezskuteczne, na skutek kasacji powoda Kazimierza P. od
wyroku Sądu Okręgowego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Krakowie z
dnia 28 marca 2000 r. [...]
u c h y l i ł zaskarżony wyrok i sprawę przekazał Sądowi Okręgowemu-Są-
dowi Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Krakowie do ponownego rozpoznania.
U z a s a d n i e n i e
Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Krakowie wyrokiem z
dnia 28 marca 2000 r. zmienił zaskarżony przez pozwaną Szkołę Podstawową w W.
wyrok Sądu Rejonowego-Sądu Pracy w Limanowej z dnia 7 grudnia 1999 r, przywra-
cający powoda Kazimierza P. do pracy, w ten sposób, że oddalił jego powództwo. W
sprawie tej Sąd pierwszej instancji przywrócił powoda do pracy w pozwanej Szkole
po ustaleniu, że w wyniku zmian organizacyjnych polegających na utworzeniu ze-
społu szkół obejmujących szkołę podstawową i gimnazjum nie zmniejszyła, ale
zwiększyła się liczba godzin lekcyjnych, skoro większość nauczycieli prowadzi zaję-
cia w godzinach nadliczbowych, a do gimnazjum przyjęto nauczycieli spoza pozwa-
2
nej szkoły. Stanowiska tego nie podzielił Sąd drugiej instancji, który przyjął, że po
zmianach organizacyjnych nie było dla powoda wystarczającej ilości godzin lekcyj-
nych wychowania muzycznego, sztuki i plastyki umożliwiających jego dalsze zatrud-
nianie w pełnym wymiarze czasu pracy. Sąd ten uznał, że występowanie godzin nad-
liczbowych z innych przedmiotów nie sprzeciwiało się przeniesieniu powoda w stan
nieczynny, które nie było szykaną, skoro dyrektor szkoły nie miał możliwości zatrud-
nienia powoda w pełnym wymiarze zajęć zgodnie z jego kwalifikacjami.
W kasacji powoda podniesiono zarzut naruszenia prawa materialnego przez
błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie art. 20 ust. 1 Karty Nauczyciela i przy-
jęcie, że zmiany organizacyjne w pozwanej szkole uniemożliwiły dalsze zatrudnienie
powoda w pełnym wymiarze zajęć, a także naruszenia art. 94 ust. 1 Karty Nauczy-
ciela oraz § 2a pkt 3 i § 3 pkt 3 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia
10 października 1991 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nau-
czycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli nie
mających wyższego wykształcenia (Dz.U. Nr 98, poz. 433 ze zm.) przez przyjęcie, że
powód ma kwalifikacje nauczycielskie wyłącznie do nauczania muzyki, sztuki i
plastyki. Skarżący utrzymywał, że powód jako absolwent liceum pedagogicznego
posiada kwalifikacje do nauczania wszystkich przedmiotów z zakresu szkoły pod-
stawowej. Ponadto powód ukończył jednoroczne studia podyplomowe z zakresu bi-
bliotekoznawstwa i informacji naukowo technicznej, które uprawniają go do prowa-
dzenia biblioteki.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Wprawdzie kasacja zawiera wyłącznie zarzuty naruszenia prawa materialne-
go, co powoduje, że Sąd Najwyższy rozpoznający skargę kasacyjną w granicach
podstaw kasacyjnych oraz ich uzasadnienia, jest związany stanem faktycznym, jaki
stanowił podstawę orzekania przez Sąd drugiej instancji (por. wyrok Sądu Najwyż-
szego z dnia 21 marca 1997 r., I PKN 58/97, OSNAPiUS 1997 nr 22, poz. 436), to
jednak należało uwzględnić zarzuty kasacji. Prawidłowe rozpoznanie sprawy naka-
zywało odnieść się przede wszystkim do wskazanej powodowi przyczyny przeniesie-
nia go w stan nieczynny. Strona pozwana określiła tę przyczynę jako zmiany organi-
zacyjne polegające na zmniejszeniu liczby oddziałów w związku z reformą systemu
oświaty. Tymczasem w świetle miarodajnych ustaleń faktycznych była to przyczyna
3
nieprawdziwa, albowiem w wyniku zmian organizacyjnych u strony pozwanej nie
doszło do zmniejszenia liczby oddziałów szkolnych, a wręcz przeciwnie doszło do ich
zwiększenia w związku z utworzeniem gimnazjum, które wraz ze szkołą podstawową
w W. utworzyło jedną jednostkę organizacyjną, tj. Zespół Szkół Publicznych w W.
Zaistniałe zmiany organizacyjne doprowadziły do zwiększenia liczby godzin lekcyj-
nych i nie spowodowały ograniczenia możliwości zatrudnienia nauczycieli, skoro do
gimnazjum przyjęto nowych nauczycieli spoza szkoły podstawowej, a większość
nauczycieli pracuje w godzinach ponadwymiarowych. Przyczyna przeniesienia w
stan nieczynny nie istniała, jeżeli w wyniku tych zmian organizacyjnych wystąpiła
potrzeba zatrudnienia nowych nauczycieli, a strona pozwana nie powołała się na
zmiany planu nauczania jako przyczynę uzasadniającą przeniesienie powoda w stan
nieczynny uniemożliwiającą dalsze jego zatrudnienie w pełnym wymiarze zajęć. Po-
nadto przy ocenie czy zmiany organizacyjne w rozumieniu art. 20 ust. 1 Karty Nau-
czyciela uniemożliwiają dalsze zatrudnienie nauczyciela w pełnym wymiarze zajęć
należy uwzględnić wszystkie posiadane przez niego kwalifikacje nauczycielskie, a
nie tylko kwalifikacje odnoszące się do przedmiotów, których nauczał przed podję-
ciem decyzji o przeniesieniu go w stan nieczynny. Dopiero w ramach takich cało-
ściowych ustaleń i porównania kwalifikacji wszystkich zatrudnionych nauczycieli daje
się prawidłowo ocenić, czy wybór konkretnego nauczyciela do przeniesienia w stan
nieczynny był uzasadniony, a w szczególności, czy nie dyskryminował go w stosunku
do nauczycieli o niższych kwalifikacjach. W tym zakresie sprawa wymaga ponowne-
go zbadania, zważywszy że powód legitymuje się wyższym wykształceniem peda-
gogicznym, uzupełnionym studiami podyplomowymi w zakresie bibliotekoznawstwa i
informacji naukowej i twierdzi w szczególności, że zajęcia w bibliotece prowadzą
nauczyciele bez wymaganych kwalifikacji w tym zakresie. Stanowisko powoda zdaje
się potwierdzać pismo nowego dyrektora strony pozwanej z dnia 23 kwietnia 2001 r.,
który wyraził zainteresowanie „rozstrzygnięciem sprawy na korzyść Kazimierza P.,
gdyż jest to jedyny nauczyciel w ZSP w W. legitymujący się kwalifikacjami wynikają-
cymi z posiadanych dyplomów”, co być może doprowadzi do uznania powództwa.
Mając powyższe na uwadze Sąd Najwyższy wyrokował kasatoryjnie na pod-
stawie art. 39313
KPC.
========================================