Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 13 listopada 2012 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu, Wydział I Cywilny

w składzie następującym :

Przewodniczący: SSA Elżbieta Fijałkowska (spr.)

Sędziowie: SA Małgorzata Gulczyńska, SA Karol Ratajczak

po rozpoznaniu w dniu 13 listopada 2012 r. w Poznaniu

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku K. G. i H. G.

przy udziale B. S., J. R., W. C., B. R., H. W.

o udzielenie zabezpieczenia

na skutek zażalenia obowiązanej B. S.

na postanowienie Sądu Okręgowego w Koninie

z dnia 19 września 2012 r., sygn. akt I Co 50/12

postanawia:

oddalić zażalenie.

Karol Ratajczak Elżbieta Fijałkowska Małgorzata Gulczyńska

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Okręgowy udzielił uprawnionym zabezpieczenia roszczenia o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego w postaci wyroku Sądu Okręgowego w Koninie z dnia 29 września 2006 r. wydanego w sprawie o sygn. akt IC 174/06 zaopatrzonego w klauzulę wykonalności poprzez zawieszenie postępowania egzekucyjnego w sprawie KM 348/08, prowadzonej przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Koninie W. P. w części dotyczącej obowiązku opuszczenia, opróżnienia i wydania zabudowanej nieruchomości położonej w R., oznaczonej numerem geodezyjnym (...), o pow. 1,17 ha, zakreślając uprawnionym termin 7 dni do złożenia pozwu o pozbawienie wykonalności w/w tytułu wykonawczego pod rygorem upadku zabezpieczenia (pkt 1) w pozostałym zakresie oddalił wniosek (pkt 2).

W uzasadnieniu rozstrzygnięcia wskazał, że wyrokiem z dnia 29 września 2006 r. Sądu Okręgowego w Koninie w sprawie o sygn. IC 174/06 zobowiązano K. i H. małżonków G. do wydania B. S., K. R. i J. R. nieruchomości położonych w R. oznaczonych numerami geodezyjnymi (...) i nieruchomości położonej we wsi B. o numerze geodezyjnym (...). Powyższy wyrok jest prawomocny, albowiem Sąd Apelacyjny oddalił apelację i orzeczenie zostało zaopatrzone w klauzulę wykonalności. Prowadzone jest postępowanie egzekucyjne w sprawie Km 348/08 przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Koninie.

K. i H. małżonkowie G. wystąpili przed Sądem Rejonowym w Zielonej Górze przeciwko B. S., K. R. i J. R. ze sprawą o zwrot nakładów poczynionych na nieruchomościach wyżej wymienionych. W toku tego postępowania przesłali pozwanym oświadczenie z dnia 29 sierpnia 2012 r. o skorzystaniu z prawa zatrzymania zabudowanej nieruchomości położonej w R. o numerze geodezyjnym (...).

W ocenie Sądu Okręgowego wnioskodawcy spełnili przesłanki z art. 730 ¹ § 1 k.p.c. warunkujące udzielenie zabezpieczenia. Poprzez złożenie oświadczenia o skorzystaniu z prawa zatrzymania w sprawie o zwrot nakładów na nieruchomości objętych przedmiotowym tytułem wykonawczym, uprawnieni w sposób dostateczny uprawdopodobnili roszczenie z art. 840 § 1 pkt 2 k.p.c. Uprawdopodobnili także, że posiadają interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia, gdyż brak zabezpieczenia i przeprowadzenie eksmisji poważnie utrudniłoby wykonanie w sprawie ewentualnie wydanego orzeczenia.

Nie zasługiwał jednak na uwzględnienie wniosek uprawnionych w odniesieniu do postanowienia Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 6 kwietnia 2007 r., sygn. akt I ACa 8/07, gdyż nie dotyczył on wydania nieruchomości, a jedynie przyznania pełnomocnikowi kosztów zastępstwa procesowego. W tym zakresie w oparciu o wskazane przez wnioskodawców przesłanki postępowanie egzekucyjne może się toczyć.

Zażalenie na powyższe postanowienie złożyła uczestniczka postępowania B. S.. Z treści zażalenia wynika, że wnosi o zmianę zaskarżonego postanowienia i oddalenie wniosku o udzieleniu zabezpieczenia.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Zażalenie nie zasługiwało na uwzględnienie.

Również w ocenie odwoławczego w sprawie zachodzą przesłanki z art. 730 ¹ § 1 k.p.c. uzasadniające udzielenie zabezpieczenia uprawnionym.

Zgodnie z ugruntowanym stanowiskiem doktryny dłużnik z tytułu wydania rzeczy może wytoczyć powództwo opozycyjne z art. 840 k.p.c. (o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności) powołując się na prawo zatrzymania. Złożenie oświadczenia o skorzystaniu z tego prawa jest zdarzeniem o którym mowa w § 1 pkt 2 art. 840 k.p.c. (zob. Komentarz do kodeksu cywilnego, księga trzecia, Zobowiązania, tom 1, pod red. Gerarda Bieńka LexisNexis, Warszawa 2006, komentarz do art. 461, s. 574).

Żaląca nie kwestionowała, że uprawnieni w sprawie toczącej się przed Sądem Rejonowym w Zielonej Górze pod sygn. akt I C 488/08 o zwrot nakładów czynionych na nieruchomościach objętych tytułem wykonawczym w postaci wyroku z dnia 29 września 2006 r. Sądu Okręgowego w Koninie sygn. akt IC 174/06, w dniu 30 sierpnia 2012 r. powołując się na art. 461 § 1 k.c. złożyli oświadczenie o skorzystaniu z prawa zatrzymania nieruchomości położonej w R., oznaczonej numerem geodezyjnym (...) o pow. 1,17 ha. Uczestniczka postępowania podnosiła tylko, że uprawnionym prawo zatrzymania wynikające z art. 461 § 1 k.c. nie przysługuje, albowiem użytkują oni nieruchomości na podstawie umowy użyczenia, a zgodnie z brzmieniem art. 461 § 2 k.c. prawo zatrzymania nie przysługuje dłużnikowi, gdy obowiązek wydania rzeczy wynika min. z umowy użyczenia. Twierdzenia te nie znajdują odzwierciedlenia w zgromadzonym materiale dowodowym. Z załączonej przez uprawnionych kserokopii uzasadnienia wyroku Sądu Okręgowego w Koninie z dnia 29 września 2006 r. stanowiącego przedmiotowy tytuł wykonawczy, wynika że żądanie obowiązanych przeciwko uprawnionym o wydanie nieruchomości oparte było na podstawie art. 222 k.c. (k. 20- 24 akt). Nie stanowi przeszkody do zastosowania prawa zatrzymania okoliczność, że stron nie łączył żaden stosunek obligacyjny, a zwłaszcza umowny, w zakresie obowiązku wydania nieruchomości, a obowiązek ten wypływał z przepisów prawa rzeczowego – art. 140 i art. 222 k.c. (zob. Agnieszka Rzetecka-Gil, Komentarz do art. 461 k.c., Lex Omega 40/2012). Wobec tego należy uznać, że uprawnieni na obecnym etapie postępowania w sposób dostarczany uprawdopodobnili, że przysługuje im roszczenie z art. 840 § 1 pkt 2 k.p.c.

Niewątpliwie uprawnieni mają również interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia albowiem celem powództwa przeciwegekucyjnego jest pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności w całości lub w części albo jego ograniczenie. Powództwo to może być realizowane tylko pod warunkiem, że istnieje możliwość spełnienia tytułu wykonawczego. Wobec tego brak zabezpieczenia poprzez zawieszenie toczącego się postępowania egzekucyjnego w sprawie Km 348/08 prowadzonego przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Koninie W. P. w części dotyczącej nieruchomości położonej w R. o pow. 1,17 ha oznaczonej numerem geodezyjnym (...) uniemożliwiłoby lub poważnie utrudniłby uprawnionym osiągnięcie celu w sprawie.

Mając to na uwadze, Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. oddalił zażalenie jako bezzasadne

Karol Ratajczak Elżbieta Fijałkowska Małgorzata Gulczyńska