Pełny tekst orzeczenia

Postanowienie z dnia 22 czerwca 2001 r.
I PZ 22/01
Niedopuszczalność zmiany żądania w postępowaniu apelacyjnym (art.
383 KPC) nie uzasadnia odrzucenia apelacji, w sytuacji gdy zaskarżony został
wyrok oddalający powództwo.
Przewodniczący SSN Teresa Flemming-Kulesza (sprawozdawca), Sędziowie
SN: Józef Iwulski, Jadwiga Skibińska-Adamowicz.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 22 czerwca
2001 r. sprawy z powództwa Barbary K.-K. przeciwko Szkole Podstawowej w L.G. o
przywrócenie do pracy , na skutek zażalenia wniesionego przez powódkę na posta-
nowienie Sądu Okręgowego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Zielonej Gó-
rze z dnia 12 września 2000 r. [...]
u c h y l i ł zaskarżone postanowienie.
U z a s a d n i e n i e
Powódka Barbara K.-K. domagała się przywrócenia do pracy w pozwanej
Szkole Podstawowej w L.G., podając. że zaistniały przewidziane w art. 20 ust. 7
ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela warunki uzasadniające przywró-
cenie jej do pracy jako nauczyciela pozostającego w stanie nieczynnym. Sąd Rejo-
nowy w Żaganiu wyrokiem z dnia 2 czerwca 2000 r. oddalił powództwo. W uzasad-
nieniu Sąd podał, że biorąc pod uwagę wprowadzone w szkole zmiany nauczania
zintegrowanego i w blokach programowych, nie ma możliwości przywrócenia powód-
ki do pracy w pełnym wymiarze godzin i na czas nie określony. Ponadto Sąd ten
ustalił, że przeniesienie powódki w stan nieczynny odbyło się zgodnie z przepisami
Karty Nauczyciela. Apelację od tego wyroku wniosła powódka podnosząc zarzut na-
ruszenia art. 20 ust. 1 Karty Nauczyciela poprzez pominięcie, że w arkuszu organi-
zacyjnym szkoły przewidziano zatrudnienie nauczycieli w ilości 45 godzin ponadwy-
miarowych, co czyniło bezpodstawnym przenoszenie powódki w stan nieczynny oraz
2
naruszenie art. 20 ust. 3 Karty Nauczyciela przez przyjęcie za możliwe przeniesienie
powódki w stan nieczynny decyzją doręczoną w dniu 10 czerwca 1999 r., zamiast –
najpóźniej - do dnia 31 maja 1999 r. Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Spo-
łecznych w Zielonej Górze postanowieniem z dnia 12 września 2000 r. odrzucił ape-
lację powódki jako niedopuszczalną. Zdaniem Sądu odwoławczego apelacja ta nie
podlega merytorycznej ocenie ponieważ powódka przytaczając nowy zarzut i przepi-
sy prawa materialnego wskazujące na inny stan faktyczny sprawy niż ten, na którym
oparła żądanie pozwu, zmieniła powództwo - co jest niedopuszczalne w postępowa-
niu apelacyjnym. Powódka w postępowaniu przed Sądem pierwszej instancji nie
kwestionowała zasadności decyzji o przeniesieniu jej w stan nieczynny i prawidłowo
pouczona o środkach odwoławczych - decyzji tej nie zaskarżyła. Skoro powyższa
okoliczność nie była rozpatrywana przez Sąd pierwszej instancji, to zdaniem Sądu
odwoławczego podniesienie takiego zarzutu w apelacji jest spóźnione i niedopusz-
czalne. Zarzut ten wykracza poza żądanie pozwu i z uwagi na brak przedmiotu za-
skarżenia, zdaniem Sądu odwoławczego, czyni apelację niedopuszczalną, która
podlega odrzuceniu.
Zażalenie na powyższe postanowienie wniosła powódka wskazując, że za-
równo w postępowaniu przed Sądem pierwszej, jak i drugiej instancji żądała i żąda
przywrócenia do pracy. Nie doszło więc do jakiejkolwiek zmiany powództwa. Posta-
nowieniem z dnia 11 października 2000 r. Sąd Okręgowy w Zielonej Górze odrzucił
zażalenie, ponieważ - zdaniem tego Sądu - od zaskarżonego postanowienia o odrzu-
ceniu apelacji przysługiwała kasacja, a nie tak jak wniosła powódka zażalenie. Sta-
nowiska tego nie podzielił pełnomocnik powódki i wniósł zażalenie na powyższe po-
stanowienie, wskazując na zmianę przepisów Kodeksu postępowania cywilnego. W
konsekwencji Sąd Okręgowy w Zielonej Górze postanowieniem z dnia 19 październi-
ka 2000 r. uchylił postanowienie z dnia 11 października 2000 r. w przedmiocie odrzu-
cenia zażalenia na postanowienie Sądu Okręgowego w Zielonej Górze z dnia 12
września 2000 r. odrzucające apelację powódki i nadał bieg zażaleniu na to posta-
nowienie. Na podstawie art. 39318
§ 2 KPC Sąd Najwyższy rozpoznał zażalenie po-
wódki na postanowienie Sądu Okręgowego o odrzuceniu apelacji.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
3
Sąd Okręgowy odrzucił apelację powódki jako niedopuszczalną ponieważ -
zdaniem tego Sądu - powódka podnosząc nowy zarzut obejmujący kwestię, która nie
była rozpatrywana przez Sąd Rejonowy, rozszerzyła żądanie pozwu i tym samym
zmieniła powództwo. Ponadto z rozważań Sądu wynika, że w związku z tą zmianą
brak jest przedmiotu zaskarżenia i właśnie dlatego apelacja powódki jako niedopusz-
czalna nie podlegała merytorycznemu rozpoznaniu. Należy stwierdzić, że pogląd ten
jest błędny.
Niewątpliwe jest, że wydając wyrok oddalający powództwo Sąd Rejonowy
rozpoznał merytorycznie sprawę. Sąd ten nie uwzględnił powództwa, gdyż jego zda-
niem było ono nieuzasadnione. Z kolei powódka nie akceptując rozstrzygnięcia Sądu
wniosła apelację skarżąc wyrok zawierający rozstrzygnięcie o oddaleniu powództwa.
Skoro w przedmiotowej sprawie powództwo zostało oddalone nie można powiedzieć,
by brak było przedmiotu zaskarżenia apelacją. Jest nim niewątpliwie właśnie to od-
dalone powództwo. Niedopuszczalna zmiana w postępowaniu apelacyjnym żądania
(art. 383 KPC), nawet jeżeli miała rzeczywiście miejsce, nie czyni apelacji niedopusz-
czalną. Ocena zmiany (pod kątem jej dopuszczalności) ma miejsce w zakresie me-
rytorycznego rozpoznania apelacji, wpływa na możliwość jej uwzględnienia, nie może
natomiast doprowadzić do jej odrzucenia. Zaskarżone postanowienie, jako tamujące
drogę do rozpoznania apelacji, podlegało zatem uchyleniu, skoro nie było przesłanek
do odrzucenia apelacji na podstawie art. 373 KPC.
========================================