Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 marca 2013 roku

Sąd Okręgowy w Białymstoku VIII Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: Sędzia SO Marzanna Chojnowska - spr

Sędzia SO Dariusz Niezabitowski

del Sędzia SR Beata Maria Wołosik

Protokolant: Teresa Lasota

Przy udziale prokuratora Prokuratury Okręgowej w Białymstoku Marka Żendziana

po rozpoznaniu w dniu 5 marca 2013 roku

sprawy 1. S. K.

Oskarżonego o czyn z art. 288§1 kk w zw z art.64§1 kk

na skutek apelacji wniesionej przez prokuratora

od wyroku Sądu Rejonowego w Białymstoku

z dnia 19 września 2012 roku, sygnatura akt VII K 465 / 12

I. Zmienia wyrok w zaskarżonej części w ten sposób, że uchyla rozstrzygnięcie zawarte w punkcie 6 części dyspozytywnej wyroku o warunkowym zawieszeniu orzeczonej wobec oskarżonego S. K. kary pozbawienia wolności , zobowiązaniu oskarżonego do powstrzymywania się od nadużywania alkoholu i oddaniu oskarżonego w okresie próby pod dozór kuratora sądowego.

II. W pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy.

II. Zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adwokata M. F. kwotę 619.92 zł ( sześćset dziewiętnaście złotych dziewięćdziesiąt dwa grosze) w tym kwotę 115.92 zł ( sto piętnaście złotych dziewięćdziesiąt dwa grosze ) podatku VAT tytułem zwrotu kosztów obrony z urzędu oskarżonego w postępowaniu odwoławczym .

II. Zwalnia oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.

UZASADNIENIE

S. K. stanął pod zarzutem tego, że w dniu 16 października 2011 roku w B. przy ul. (...), na terenie niestrzeżonego parkingu działając wspólnie i w porozumieniu z inną osobą dokonał uszkodzenia zaparkowanego tam pojazdu marki R. (...) o nr rej. (...) w ten sposób, że po uprzednim oblaniu dachu, drzwi tylnych lewych oraz poszybia pojazdu cieczą łatwopalną rzucił na pojazd zapaloną zapałkę powodując tym powstanie ognia i w konsekwencji pożar pojazdu, czynem swym powodując straty w wysokości 12000 złotych na szkodę T. K., przy czym czynu tego dopuścił się w ciągu 5 lat po odbyciu kary sześciu miesięcy pozbawienia wolności za umyślne przestępstwo podobne,

tj. o czyn z art. 288 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k.

Sąd Rejonowy w Białymstoku wyrokiem z dnia 19 września 2012 roku w sprawie sygn. akt VII K 465/12 oskarżonego S. K. uznał za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu, opisanego w punkcie 3 aktu oskarżenia i za to na mocy art. 288 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. skazał go i wymierzył mu karę 1 (jednego) roku pozbawienia wolności.

Na mocy art. 69 § 1 i 2 k.k., art. 70 § 1 pkt 1 k.k. wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesił oskarżonemu tytułem próby na okres 5 (pięciu) lat, zaś na mocy art. 72 § 1 punkt 5 k.k. zobowiązał go w okresie próby do powstrzymywania się od nadużywania alkoholu, a na mocy art. 73 § 1 k.k. oddał oskarżonego w okresie próby pod dozór kuratora sądowego.

Na mocy 44 § 2 k.k. orzekł przepadek na rzecz Skarbu Państwa dowodu rzeczowego w postaci zapałki, zabezpieczonej podczas oględzin miejsca zdarzenia podpalenia pojazdu marki R. (...), szczegółowo opisanej w wykazie dowodów rzeczowych nr I/37/12 na k. 59 akt sprawy.

Na mocy art. 230 § 2 k.p.k. nakazał zwrócić oskarżonemu S. K. telefon komórkowy M. M. (...), szczegółowo opisany w spisie rzeczy na k. 73 akt sprawy, a zdeponowany w aktach na k. 74.

Na mocy art. 46 § 1 k.k. orzekł od oskarżonego obowiązek częściowego naprawienia szkody poprzez zapłatę na rzecz pokrzywdzonego T. K. kwoty 1000 (tysiąc) złotych.

Zasądził ze Skarbu Państwa na rzecz kancelarii Adwokackiej adw. M. F. kwotę 529,36 złotych tytułem zwrotu kosztów obrony z urzędu oskarżonego S. K. (w tym kwotę 99,36 złotych, tytułem zwrotu podatku VAT).

Zasądził od oskarżonego S. K. na rzecz Skarbu Państwa kwotę 180 złotych tytułem opłaty oraz obciążył go pozostałymi kosztami procesu w kwocie 1457,14 złotych.

Powyższy wyrok na zasadzie art. 425 § 1 i 2 k.p.k., art. 444 k.p.k. zaskarżył prokurator w części dotyczącej orzeczenia o karze na niekorzyść oskarżonego S. K..

Powołując się na przepisy art. 427 § 1 i 2 k.p.k., art. 437 § 1 i 2 k.p.k., art. 438 pkt 4 k.p.k. rozstrzygnięciu Sądu I instancji zarzucił rażącą niewspółmierność kary orzeczonej wobec oskarżonego S. K., polegającą na warunkowym zawieszeniu wykonania kary 1 roku pozbawienia wolności na okres próby wynoszący 5 lat, dozór kuratora, zobowiązanie do powstrzymywania się w okresie próby od nadużywania alkoholu oraz obowiązek częściowego naprawienia szkody poprzez zapłatę na rzecz pokrzywdzonego kwoty 1000 złotych, podczas gdy zgromadzony w sprawie materiał dowodowy oraz ustalone na jego podstawie okoliczności sprawy, przede wszystkim popełnienie czynu o znacznej społecznej szkodliwości, nadużycie szczególnego zaufania, godzącego w prawo własności innych osób, a przede wszystkim uprzednia karalność oskarżonego za popełnienie przestępstw przeciwko mieniu, a także wzgląd na cele kary w zakresie jej oddziaływania społecznego z jednoczesnym uwzględnieniem celów zapobiegawczych i wychowawczych, jakie ma osiągnąć w stosunku do skazanego oraz poczucie sprawiedliwości społecznej przemawiają za orzeczeniem wobec oskarżonego kary pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania.

W oparciu o podniesiony zarzut oskarżyciel publiczny wniósł o zmianę wyroku w zaskarżonej części i orzeczenie wobec S. K. kary pozbawienia wolności bez warunkowego jej zawieszenia oraz utrzymanie wyroku w mocy w pozostałym zakresie.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja prokuratora jest zasadna i zasługuje na uwzględnienie.

Bezsprzecznym jest, czego nie kwestionuje również skarżący, iż Sąd Rejonowy analizując zebrany w sprawie materiał dowodowy, wyciągnął trafne i logiczne wnioski co do winy oskarżonego S. K. oraz okoliczności faktycznych związanych z czynem mu przypisanym. Sąd I instancji dokonał właściwej analizy wszystkich ujawnionych w sprawie dowodów, ocenił je zgodnie z zasadami wiedzy, logiki i doświadczeniem życiowym, słusznie uznając, iż bezspornym dowodem winy oskarżonego są m.in. jego wyjaśnienia, w których konsekwentnie przyznawał się do winy (k. 78 – 78v, 86, 117, 139v – 140v, 176v – 168), znajdujące odzwierciedlenie przede wszystkim w wyjaśnieniach współoskarżonego D. J. i opinii biegłego sądowego z zakresu pożarnictwa. Z uwagi na brak zastrzeżeń apelującego co do poczynionych ustaleń faktycznych, bardziej szczegółowa analiza wyroku w tym zakresie nie jest konieczna.

Przechodząc do analizy sformułowanego w apelacji zarzutu przypomnieć należy, iż zarzut rażącej niewspółmierności kary jako zarzut z kategorii ocen można zasadnie podnosić wówczas, gdy kara, jakkolwiek mieście się w granicach ustawowego zagrożenia, nie uwzględnia w sposób właściwy zarówno okoliczności popełnienia przestępstwa, jak i osobowości sprawcy – innymi słowy gdy w społecznym odczuciu jest karą niesprawiedliwą (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 kwietnia 1985 roku w sprawie sygn. akt V KRN 178/85, OSNKW 1985/7–8/60, Lex 20053). Nie ulega przy tym wątpliwości, że kara pozbawienia wolności może być uznana za rażąco niewspółmiernie łagodną zarówno z powodu niedostatecznej jej wysokości, jak i z powodu orzeczenia warunkowego zawieszenia jej wykonania.

W tym kontekście rację ma skarżący podnosząc, iż kara 1 roku pozbawienia wolności orzeczona wobec oskarżonego S. K. charakteryzuje się rażącą niewspółmiernością (łagodnością), u której podstaw leży skorzystanie przez Sąd I instancji z dobrodziejstwa warunkowego zawieszenia wykonania tejże kary. Podkreślić należy, że przepis art. 69 § 1 i 2 k.k. jest tak skonstruowany, że przy stosowaniu omawianej instytucji nakazuje kierować się względami szczególno – prewencyjnymi w odniesieniu do sprawcy przestępstwa. By zatem możliwe było warunkowe zawieszenie wykonania kary Sąd musi nabrać przekonania, że sprawca nie powróci do przestępstwa i wykonanie wymierzonej mu kary nie będzie konieczne dla wdrożenia go do przestrzegania porządku prawnego. Tego rodzaju przekonanie bazować zaś musi na ocenie postawy sprawcy, jego właściwości i warunków osobistych, dotychczasowego sposobu życia oraz zachowania się po popełnieniu przestępstwa (art. 69 § 2 k.k.).

Uwzględniając powyższe, zgodzić się należy z apelującym, iż w przypadku S. K. brak jest podstaw do przyjęcia istnienia pozytywnej prognozy kryminologicznej. Przede wszystkim zdecydowanie na niekorzyść oskarżonego przemawiają jego właściwości i warunki osobiste oraz dotychczasowy sposób życia, a w szczególności uprzednia wielokrotna karalność, w tym również za przestępstwa przeciwko mieniu. O ile sam fakt uprzedniej karalności nie jest formalną przeszkodą do zastosowania warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności, o tyle okoliczność ta musi być brana pod uwagę przy ocenie celowości orzekanej kary. Nie sposób bowiem przyjąć, iż orzeczenie kary o charakterze wolnościowym nakłoni oskarżonego do przestrzegania prawa (spełni swoje cele zapobiegawczo – wychowawcze) w sytuacji, gdy sprawca ten nie wykorzystał uprzednio otrzymanych szans poprawy swojego zachowania i w dalszym ciągu, w tożsamy sposób, lekceważy obowiązujący porządek prawny, działając nadto w warunkach recydywy szczególnej w typie podstawowym (art. 64 § 1 k.k.).

Z karty karnej załączonej do akt sprawy wynika, iż S. K. pomimo stosunkowo młodego wieku był już sześciokrotnie karany sądownie, w tym dwukrotnie za przestępstwa przeciwko mieniu. Wyrokiem Sądu Rejonowego w Białymstoku z dnia 04 sierpnia 2005 roku w sprawie sygn. akt III K 3113/05 skazano oskarżonego za występek z art. 280 § 1 k.k. na karę 2 lat pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby 5 lat (k. 112 – 112v). S. K. otrzymał zatem szansę poprawy swojego zachowania w warunkach wolnościowych, z której to jednak szansy nie skorzystał. Znamiennym jest bowiem, że wyrokiem Sądu Rejonowego w Białymstoku z dnia 28 stycznia 2009 roku w sprawie sygn. akt XV K 1617/08 został skazany za czyn z art. 288 § 1 k.k. na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności. Nadto wcześniej został również skazany z art. 178a § 1 k.k. i 178a § 2 k.k. (k. 216 – 217).

Powyższe jednoznacznie przemawia za uznaniem, że oskarżony ma problem ze zrozumieniem naganności swojego postępowania, wykazując stałą, wciąż postępującą demoralizację. Doskonale obrazują to wyjaśnienia S. K., który nie krył, że podejmując się podpalenia samochodu T. K. nie liczył bynajmniej na zwrot przez niego pieniędzy D. J. („ I tak i tak D. pieniędzy by żadnych nie dostał i nie dostanie” – k. 140). Jedynym motywem jego działania była swoista zemsta na pokrzywdzonym mająca przynieść oskarżonym „ satysfakcję”, o której wspominał w swoich wyjaśnieniach. W tej sytuacji nie sposób mówić o pozytywnej prognozie kryminologicznej w stosunku do tego sprawcy. Sąd Okręgowy nie podziela argumentacji Sądu Rejonowego, iż oskarżony kierował się w swym mniemaniu szlachetnymi pobudkami. Trudno również przyjąć, że chciał pomóc swemu kuzynowi. O jakiej bowiem można mówić pomocy w momencie zaplanowanego i ukierunkowanego na zniszczenie mienia przestępstwa. Oskarżony wymierzył karę pokrzywdzonemu, uznając że jest to sprawiedliwa odpłata. Co więcej, na żadnym etapie postępowania nie wyraził żalu, skruchy, a nawet można odnieść wrażenie, że był dumny ze swego postępowania. W tym stanie rzeczy, jedynie surowa kara może skłonić go do refleksji nad swoim postępowaniem. Dlatego orzeczono, jak w pkt I sentencji wyroku.

Dodać przy tym należy, że w związku z uchyleniem rozstrzygnięcia o warunkowym zawieszeniu wykonania kary pozbawienia wolności uchylono również ściśle z nim związane orzeczenie o zobowiązaniu oskarżonego do powstrzymywania się od nadużywania alkoholu i oddania oskarżonego w okresie próby pod dozór kuratora sądowego.

Nie stwierdzając innych uchybień, które mogłyby mieć wpływ na treść wyroku w zaskarżonej części, zwłaszcza że wymiar kary pozbawienia wolności (jeden rok) jest adekwatny m.in. do stopnia winy i społecznej szkodliwości popełnionego przez oskarżonego czynu i mieści się z całą pewnością w granicach sądowego uznania, orzeczono jak w pkt II sentencji niniejszego wyroku.

O kosztach obrony z urzędu orzeczono w oparciu o § 14 ust. 2 pkt 4, § 16 i § 2 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28.09.2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. z 2002r., nr 163, poz. 1348).

O kosztach sądowych za postępowanie odwoławcze orzeczono na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. w zw. z art. 634 k.p.k., zwalniając oskarżonego od ich ponoszenia. Powyższe jest skutkiem uznania Sądu Okręgowego, iż uiszczenie kosztów sądowych przez S. K. – przy uwzględnieniu orzeczonej wobec niego bezwzględnej kary pozbawienia wolności oraz zasądzonej na rzecz Skarbu Państwa opłaty i kosztów sądowych za I instancję w kwocie 1457,14 złotych – byłoby dla niego zbyt uciążliwe.