Pełny tekst orzeczenia

Wyrok z dnia 16 listopada 2001 r.
I PKN 670/00
Urzędnikowi państwowemu przechodzącemu na emeryturę przysługuje
jednorazowa odprawa, także w przypadku wygaśnięcia stosunku pracy (art. 28
ust. 1 ustawy z dnia 16 września 1982 r. o pracownikach urzędów państwo-
wych, Dz.U. Nr 31, poz. 214 ze zm.; obecnie jednolity tekst: Dz.U. z 2001 r. Nr
86, poz. 953).
Przewodniczący SSN Jadwiga Skibińska-Adamowicz, Sędziowie SN: Józef
Iwulski, Jerzy Kwaśniewski (sprawozdawca).
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 16 listopada 2001 r. sprawy z po-
wództwa Ingeborgi J., Barbary N., Krystyny G. przeciwko Urzędowi Marszałkowskie-
mu Województwa Ś. w Ko o odprawę, na skutek kasacji strony pozwanej od wyroku
Sądu Okręgowego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Katowicach z dnia 18
kwietnia 2000 r. [...]
o d d a l i ł kasację.
U z a s a d n i e n i e
Zaskarżonym kasacją pozwanego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Ś.
w K. wyrokiem z dnia 18 kwietnia 2000 r. Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń
Społecznych w Katowicach zmienił oddalający powództwo wyrok Sądu Rejonowego-
Sądu Pracy w Katowicach z dnia 10 listopada 1999 r. i zasądził na rzecz każdej z
powódek od pozwanego Urzędu Marszałkowskiego określone kwoty odpowiadające
zgłoszonym w pozwie roszczeniom z tytułu jednorazowej odprawy emerytalnej z
ustawowymi odsetkami od 1 lipca 1999 r.
Od powyższego wyroku pozwany Urząd Marszałkowski wniósł kasację, zarzu-
cając niewłaściwe zastosowanie art. 28 ust. 1 ustawy z dnia 16 września 1982 r. o
pracownikach urzędów państwowych (Dz.U. Nr 31, poz. 214 ze zm.) oraz naruszenie
art. 386 § 1 KPC.
2
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
W swej pierwszej podstawie (por. art. 3931
pkt 1 KPC) kasacja zarzuciła nie-
właściwą subsumcję wskazanego przepisu prawa materialnego do stanu faktycznego
sprawy. Punktem odniesienia jest tu podstawa faktyczna zaskarżonego wyroku, która
w kasacji nie została zakwestionowana. Ta podstawa faktyczna, w zakresie
niezbędnym dla oceny postawionego zarzutu, stosownie do uzasadnienia wyroku
Sądu Okręgowego, przedstawia się następująco.
Powódki były pracownikami Urzędu Wojewódzkiego w K: Ingeborga J. od 15
grudnia 1961 r., Barbara N. od 20 lutego 1961 r. i Krystyna G. od 1 stycznia 1990 r. z
tym, że poprzednio (od 10 stycznia 1967 r.) pracowała w innych urzędach państwo-
wych. Każda z powódek miała status mianowanego urzędnika państwowego. Z
dniem 1 stycznia 1999 r. każda z nich, z mocy art. 231
KP w związku z art. 52 ust. 1
ustawy z dnia 13 października 1998 r. przepisy wprowadzające ustawy reformujące
administrację publiczną (Dz.U. Nr 133, poz. 872 ze zm.), stała się pracownikiem po-
zwanego Urzędu Marszałkowskiego w K., a stosunek pracy wygasł z mocy prawa w
dniu 30 czerwca 1999 r. na podstawie art. 58 ust. 1 powołanej ustawy z dnia 13 paź-
dziernika 1998 r. Każda z powódek nabyła uprawnienia emerytalne przed ustaniem
stosunku pracy. Ingeborga J. - 1 kwietnia 1998, Barbara N. - 1 maja 1997 r i Krystyna
G. - 1 września 1996 r. Powódki pobierały wówczas, zgodnie z odpowiednimi przepi-
sami oprócz wynagrodzenia za pracę odpowiednie części świadczeń emerytalnych.
Przed wygaśnięciem stosunku pracy każda z nich złożyła pracodawcy oświadczenie,
że z dniem 1 lipca 1999 r. przechodzi na emeryturę. Od tego dnia powódki nie pozo-
stają w zatrudnieniu i otrzymują emeryturę w pełnej wysokości.
Ustalone okoliczności faktyczne stanowią, według zaskarżonego wyroku, wła-
ściwą podstawę do zastosowania art. 28 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 1982 r. o
pracownikach urzędów państwowych i w konsekwencji zgodnie z treścią tego przepi-
su - stwierdzenia, że powódki, które zachowały uprawnienia pracownicze z urzędni-
czego stosunku pracy (por. art. 58 ust. 4 powołanej wyżej ustawy z 13 października
1998 r.), nabyły prawo do jednorazowej odprawy z tytułu przejścia na emeryturę.
W uzasadnieniu zarzutu kasacji podniesiono, że ocena prawna wyrażona w
zaskarżonym wyroku jest wadliwa, gdyż nie zachodzą warunki powstania prawa do
3
odprawy: „bowiem w konkretnym przypadku umowa wygasła, a nie została rozwiąza-
na”.
Sąd Najwyższy uznał podniesiony w kasacji zarzut za oczywiście bezzasadny.
Nie wiadomo nawet (kasacja tego w ogóle nie przedstawiła), na czym została oparta
hipoteza, jakoby tylko rozwiązanie umowy o pracę stanowiło warunek przysługiwania
jednorazowej odprawy. Takie, postawione bez żadnej argumentacji, stwierdzenie
wnoszącego kasację nie ma oparcia w treści art. 28 ust.1 ustawy o pracownikach
urzędów państwowych, który stanowi o przysługiwaniu jednorazowej odprawy -
„urzędnikowi państwowemu przechodzącemu na emeryturę, lub rentę inwalidzką”.
Tak więc z cytowanego przepisu jasno wynika, że przesłanką przedmiotowego
uprawnienia jest określona zmiana stosunków prawnych, zmiana wyrażona pojęciem
„przechodzenia”. To ze względu na to, że ktoś, będący urzędnikiem państwowym,
traci tę sytuację prawną (przestaje być urzędnikiem państwowym), a przechodzi do
innej (staje się emerytem lub rencistą), ustawa pragmatyczna zapewnia mu jednora-
zową odprawę. Oczywiście, rację miał Sąd Okręgowy, że w omawianej regulacji nie
ma uzależnienia prawa do odprawy od sposobu rozwiązania stosunku pracy (także
przyczyny). Kwestia ta była już wielokrotnie wyjaśniona, także w orzecznictwie Sądu
Najwyższego (por. wyjaśnienia zawarte w uzasadnieniu wyroku z dnia 6 czerwca
2000 r., I PKN 700/99 - OSNAP 2001 nr 15, poz. 486).
Bezzasadny jest także zarzut procesowy kasacji. Nie wiadomo, dlaczego na-
ruszenia wskazanego art. 386 § 1 KPC upatruje kasacja w tym, że: „Sąd drugiej in-
stancji zmieniając korzystny dla pozwanego wyrok Sądu pierwszej instancji pozbawił
go możności dochodzenia swoich praw w trybie zwyczajnym”. Tymczasem Sąd
Okręgowy dokładnie do sytuacji procesowej zastosował przepis wyrażający zasadę
postępowania apelacyjnego, iż „w razie uwzględnienia apelacji sąd drugiej instancji
zmienia zaskarżony wyrok i orzeka co do istoty sprawy”.
Z powyższych przyczyn, uznając, że kasacja nie miała usprawiedliwionych
podstaw, Sąd Najwyższy ją oddalił (art. 39312
KPC).
========================================