Pełny tekst orzeczenia

Wyrok z dnia 17 stycznia 2002 r.
II UKN 709/00
Wykonywanie zatrudnienia przez ubezpieczonego, który kwalifikuje się
do osób trwale niezdolnych do pracy, nie pozbawia go prawa ubiegania się o
świadczenia rentowe z ubezpieczenia społecznego.
Przewodniczący SSN Zbigniew Myszka (sprawozdawca), Sędziowie SN:
Roman Kuczyński, Jerzy Kuźniar.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 17 stycznia 2002 r. sprawy z wniosku
Jarosława C. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych-Oddziałowi w Ł. o
rentę z tytułu niezdolności do pracy, na skutek kasacji organu rentowego od wyroku
Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 29 czerwca 2000 r. [...]
o d d a l i ł kasację.
U z a s a d n i e n i e
Sąd Apelacyjny-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Łodzi wyrokiem z
dnia 29 czerwca 2000 r. oddalił apelację organu rentowego, od wyroku Sądu Okrę-
gowego-Sądu Pracy w Łodzi z dnia 4 lutego 2000 r., zmieniającego negatywną de-
cyzję rentową z dnia 23 kwietnia 1999 r. i przyznającego ubezpieczonemu prawo do
stałej renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy, poczynając od 8 kwietnia 1999
r. W sprawie tej na podstawie opinii biegłego lekarza okulisty ustalono, że ubezpie-
czony cierpi na krótkowzroczność postępującą z niedowidzeniem oka lewego. Po-
gorszenie stanu wzroku nastąpiło pomiędzy 1993 a 1995 rokiem i jest istotne, gdyż
dotyczy oka prowadzącego. Ponadto rozpoznano u ubezpieczonego ubytki w polu
widzenia spowodowane postępującymi i trwałymi zmianami degeneracyjnymi siat-
kówki, co łącznie powoduje, że jest on praktycznie jednooczny. Na tej podstawie Sąd
Apelacyjny uznał za prawidłowe stanowisko Sądu pierwszej instancji, że istniejące u
ubezpieczonego od dzieciństwa schorzenie narządu wzroku uległo istotnemu pogor-
szeniu w czasie zatrudnienia i powoduje u niego częściową niezdolność do pracy. W
2
szczególności w składkowym okresie zatrudnienia nastąpiło znaczne pogorszenie
widzenia drugiego - prowadzącego oka i doszło do ubytkowych zmian zwyrodnienio-
wych siatkówki. Takie pogorszenie „osobno wzięte” czyni ubezpieczonego częściowo
niezdolnym do pracy w rozumieniu art. 12 ust. 3 i art. 13 ust. 2 ustawy z dnia 17
grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych
(Dz.U. Nr 162, poz. 1118 ze zm., powoływanej dalej jako ustawa o emeryturach i
rentach), ponieważ ubezpieczony wskutek pogorszenia stanu wzroku w czasie za-
trudnienia utracił w znacznym stopniu zdolność do pracy zgodnej z poziomem posia-
danych kwalifikacji i nie ma rokowań na jej odzyskanie.
W kasacji organu rentowego podniesiono zarzut naruszenia art. 12 ust. 3
ustawy o emeryturach i rentach - przez przyjęcie, że ubezpieczony jest częściowo
niezdolny do pracy oraz że nabył prawo do stałej renty na podstawie art. 57 tej
ustawy. Skarżący nie kwestionował, że stan narządu wzroku ubezpieczonego ulegał
pogorszeniu w czasie wykonywania pracy zarobkowej, tyle że wykonywał on zatrud-
nienie w różnych zawodach, które nie były zgodne z nabytymi w latach 1982-85 kwa-
lifikacjami elektromechanika. Ponadto od 1987 r. był zaliczony do III grupy inwalidów,
a stwierdzoną przez biegłą ostrość wzroku posiada od 1995 r. i pomimo stwierdzo-
nych wad widzenia pracował w dwóch różnych zakładach pracy po uznaniu go przez
„lekarzy pionu medycyny przemysłowej za zdolnego do pracy na wskazanych stano-
wiskach pracy”. Zdaniem skarżącego, ubezpieczony - z powodu „choroby zezowej” -
nie posiada jednoczesnego obuocznego widzenia, co jednakże nie oznacza jedno-
oczności, „istnienie ubytków w polu widzenia nie jest natomiast udokumentowane”.
Ubezpieczony nie jest zatem częściowo niezdolny do pracy, albowiem pomimo wady
wzroku wykonywał różne prace, będąc uznawany za zdolnego do pracy także przy
ubieganiu się o zasiłek dla bezrobotnych.
W piśmie procesowym pełnomocnik ubezpieczonego wniosła o oddalenie ka-
sacji i zasądzenie od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych-Oddziału w Ł. na rzecz Mi-
rosława C. kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych, argu-
mentując, iż przeprowadzony i prawidłowo oceniony proces dowodowy w sprawie
jednoznacznie wykazał, że w składkowym okresie ubezpieczenia u ubezpieczonego
wystąpiło znaczne pogorszenie widzenia, które osobno wzięte czyni go częściowo i
trwale niezdolnym do pracy w rozumieniu art. 12 ust. 3 i art. 13 ust. 2 ustawy o eme-
ryturach i rentach.
3
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Kasacja oparta wyłącznie na naruszeniu przepisów prawa materialnego nie
może być uwzględniona. W szczególności Sąd Najwyższy jest związany ustaleniami
zaskarżonego wyroku, jeżeli brak jest zarzutu uchybienia konkretnemu przepisowi
proceduralnemu (wyrok z dnia 21 marca 1997 r., I PKN 58/97, OSNAPiUS 1997 nr
22, poz. 436). Z dokonanych w sprawie i wiążących Sąd Najwyższy ustaleń wynika,
że w składkowym okresie ubezpieczenia nastąpiło istotne ograniczenie widzenia
ubezpieczonego w stopniu, które ocenione autonomicznie stanowi samodzielnie o
jego trwałej częściowej niezdolności do pracy zgodnej z posiadanymi przezeń kwali-
fikacjami i brak jest rokowań na odzyskanie zdolności do pracy. Taka ocena stanu
zdrowia ubezpieczonego prowadząca do wniosku o trwałym braku zdolności do
pracy nie mogła być w żaden sposób poddana kasacyjnej kontroli na skutek oparcia
kasacji jedynie na polemice skarżącego organu rentowego w odniesieniu do oceny
stanu faktycznego sprawy, która nie poddawała się weryfikacji z uwagi na brak pro-
ceduralnych zarzutów kasacyjnych. Trzeba zatem potwierdzić stanowisko Sądu
Apelacyjnego, że stwierdzone u ubezpieczonego istotne pogorszenie stanu zdrowia
w składkowym okresie ubezpieczenia w stopniu samodzielnie kreującym jego trwałą
niezdolność do pracy stanowiło uzasadnioną przesłankę ubiegania się o przyznanie
mu uprawnień rentowych (art. 12 ust. 3 i art. 13 ust. 2 ustawy o emeryturach i ren-
tach). Jest ono zbieżne ze stanowiskiem judykatury wyrażanym na gruncie poprzed-
nio obowiązującej ustawy o z.e.p. (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 12
czerwca 1984 r., III UZP 24/84, OSNCP 1985 z. 1, poz. 6), która zachowuje aktual-
ność przy uwzględnieniu zmian dotyczących pojęcia i zasad ustalania niezdolności
do pracy. Sąd Najwyższy aprobuje także pogląd, że wykonywanie zatrudnienia przez
ubezpieczonego, który kwalifikuje się do osób trwale niezdolnych do pracy, nie po-
zbawia go prawa do skutecznego ubiegania się o należne mu świadczenia rentowe z
ubezpieczenia społecznego.
Mając powyższe na uwadze Sąd Najwyższy oddalił kasację na podstawie art.
39312
KPC.
========================================