Pełny tekst orzeczenia

Wyrok z dnia 22 marca 2002 r., I CKN 1344/99
W sprawie o zapłatę części ceny lub wynagrodzenia odpowiadającej
podatkowi od towarów i usług sąd samodzielnie ustala wysokość tego
podatku, uwzględniając całokształt okoliczności sprawy.
Sędzia SN Marek Sychowicz (przewodniczący)
Sędzia SN Iwona Koper
Sędzia SN Kazimierz Zawada (sprawozdawca)
Sąd Najwyższy w sprawie z powództwa P.I.C., spółki z.o.o. w W. przeciwko
Prywatnej Wyższej Szkole Businessu i Administracji w W. o zapłatę, po
rozpoznaniu w Izbie Cywilnej w dniu 22 marca 2002 r. na rozprawie kasacji strony
pozwanej od wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 18 maja 1999 r.
oddalił kasację i zasądził od strony pozwanej na rzecz strony powodowej 1500
zł tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
Uzasadnienie
Sąd Wojewódzki w Warszawie wyrokiem z dnia 4 listopada 1998 r. zasądził od
Prywatnej Wyższej Szkoły Businessu i Administracji w W. na rzecz P.I.C., spółki z
o.o. w W. kwotę 91 598, 01 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 27 sierpnia 1996 r.
do dnia zapłaty oraz odsetki ustawowe od kwoty 42 745, 74 zł za okres od dnia 27
sierpnia 1996 r. do dnia 19 listopada 1996 r.
Podstawę wyroku stanowiły następujące ustalenia.
W umowie z dnia 13 grudnia 1995 r. strony zobowiązały się wzajemnie
do zawarcia do dnia 31 stycznia 1996 r. ostatecznej umowy o roboty projektowe i
rozbiórkowe oraz adaptacyjno-budowlane objęte zadaniem inwestycyjnym
polegającym na całościowej adaptacji i rozbudowie zespołu budynków przy ul. B. nr
8 w W. Paragraf 7 umowy przewidywał, że w ciągu 5 dni od jej zawarcia strona
powodowa przystąpi do robót przygotowawczych i wyburzeniowych oraz
projektowych, zgodnie z zakresem prac określonym w załączniku do umowy. W § 8
ustalono wynagrodzenie za roboty określone w § 7, zastrzegając, że inwestor, czyli
strona pozwana, zapłaci w stosownej wysokości VAT. Strona powodowa wykonała
roboty przewidziane w § 7 umowy i wystawiła faktury obejmujące VAT w wysokości
22 %. Na wykonane roboty składały się: realizacja projektu koncepcyjnego oraz
prace rozbiórkowe dotyczące budynku 2a, 2b i 4. Roboty te zostały odebrane.
Strona pozwana zapłaciła powodowej spółce kwoty netto wynikające z faktur, tj. bez
określonego w nich podatku od towarów i usług. Dopiero w toku procesu, w dniu 19
listopada 1996 r., zapłaciła powodowej spółce kwotę 42 745, 74 zł, stanowiącą
równowartość podatku od towarów i usług ustalonego według stawki 7 %.
Zdaniem strony pozwanej, usługi wykonane przez powodową spółkę
podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w wysokości 7 %, a nie
22 %, jak określiła powodowa spółka w wystawionych fakturach i jak twierdzi w
pozwie, żądając zapłaty reszty sumy stanowiącej równowartość podatku od
towarów i usług, obliczonego według stawki 22 %. Spór między stronami toczy
się więc o to, czy VAT należny od usług wykonanych przez powodową spółkę,
wchodzący w zakres przysługującego jej od strony pozwanej wynagrodzenia,
powinien być obliczony według stawki wynoszącej 22 %, czy też stawki wynoszącej
7 %.
Sąd Apelacyjny oddalił apelację strony pozwanej od wyroku Sądu
Wojewódzkiego. Podzielając ustalenia Sądu Wojewódzkiego podkreślił, że to,
od jakich usług należy się VAT, wynika z ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku
od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz.U. Nr 28, poz. 127 ze zm. –
dalej "ustawa o VAT"). Zgodnie z art. 4 wymienionej ustawy, usługami
w jej rozumieniu są usługi wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie
przepisów o statystyce państwowej, a także roboty budowlano-montażowe. W
ścisłym związku z tym przepisem pozostaje załącznik nr 5 do ustawy o podatku od
towarów i usług oraz o podatku akcyzowym, który w jednej z pozycji wymienia
usługi w postaci budowy, remontów i bieżącej konserwacji budynków nauki, oświaty
i wychowania. Zgodnie z art. 51 ustawy o VAT, dla materiałów i usług budowlanych
objętych wspomnianym załącznikiem przewidziana została stawka w wysokości
7 %, a więc niższa od podstawowej, jednakże strona pozwana nie przedstawiła
żadnej decyzji administracyjnej uzasadniającej zaliczenie wykonanych przez stronę
powodową robót do usług objętych tym załącznikiem. Dlatego nie było podstaw do
zastosowania przez stronę powodową stawki podatkowej innej niż podstawowa. W
konsekwencji Sąd Apelacyjny uznał, że Sąd Wojewódzki zasadnie zasądził od
strony pozwanej nie uiszczoną powodowej spółce kwotę stanowiącą równowartość
podatku od towarów i usług, obliczonego według stawki wynoszącej 22 %.
W skardze kasacyjnej strona pozwana podniosła, że wyrok Sądu
Apelacyjnego został wydany z naruszeniem art. 51 ust. 1 pkt 2 lit. a ustawy o VAT
przez uznanie, że roboty wykonane przez stronę powodową powinny być
opodatkowane według stawki podstawowej, zarządzenia nr 70 Prezesa Głównego
Urzędu Statystycznego z dnia 25 października 1989 r. w sprawie Klasyfikacji
Obiektów Budowlanych wraz z załącznikiem obejmującym „budynki nauki, oświaty i
wychowania” przez uznanie, że roboty wykonane przez powodowa spółkę nie były
objęte tą klasyfikacją, art. 3 pkt 1, 3, 6, 7 i 8 oraz art. 29 ust. 2 ustawy z dnia 7 lipca
1994 r. – Prawo budowlane (Dz.U. Nr 89, poz. 414 ze zm. – dalej "Pr.bud.") przez
uznanie, że prace wykonane przez powodową spółkę nie mają charakteru remontu,
art. 233 § 1, art. 241, 278, 299 i 328 § 2 k.p.c. przez nieprzeprowadzenie
wszystkich dostępnych środków dowodowych, art. 217, 241, 381 i 382 k.p.c. przez
niedokładne zbadanie prawidłowości postępowania przed Sądem pierwszej
instancji i niedogłębne rozważenie zarzutów apelacyjnych oraz niezaliczenie w
poczet materiału dowodowego dokumentu inwentaryzacji robót budowlanych
przeprowadzonych w budynkach 2a, 2b, 4 i zdjęć fotograficznych tych budynków po
remoncie, mimo zgłoszenia takiego wniosku w apelacji .
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Odwoływanie się przez strony do pojęć i przepisów prawa podatkowego może
prima facie sugerować, że chodzi tu nie o sprawę cywilną, lecz administracyjną,
podatkową. Rozpoznawana sprawa jest jednak niewątpliwie sprawą cywilną, w
której dopuszczalna jest droga sądowa, powodowa spółka domaga się bowiem –
jak wynika z wcześniejszych uwag – zapłaty części wynagrodzenia, ustalonego w
zawartej przez strony jednocześnie z umową przedwstępną umowie mającej za
przedmiot prace przygotowawcze związane z zamierzoną inwestycją budowlaną
strony pozwanej; chodzi o część wynagrodzenia obejmującą należny podatek od
towarów i usług. Żądanie to pozostaje w związku z przepisami normującymi ceny.
Według obowiązującego w czasie zawarcia wspomnianej umowy art. 1 ust. 2
ustawy z dnia 26 lutego 1982 r. o cenach (jedn. tekst: Dz.U. z 1988 r. Nr 27, poz.
195 ze zm.), cena towaru lub usługi opodatkowanej podatkiem od towarów i usług
obejmuje także kwotę należnego podatku od towarów i usług (zob. np. uchwałę
Sądu Najwyższego z dnia 22 kwietnia 1997 r., III CZP 14/97, OSNC 1997, nr 8,
poz. 103). Podobnie stanowi obecnie obowiązujący art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia
5 lipca 2001 r. o cenach (Dz.U. Nr 97, poz. 1050), nie powinno zaś budzić
wątpliwości, że droga sądowa jest dopuszczalna zawsze wtedy, gdy powód opiera
swe roszczenie na zdarzeniach, które mogą stanowić źródło stosunków
cywilnoprawnych (zob. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 22 kwietnia
1998 r., I CKN 1000/97, OSNC 1999, nr 1, poz. 6, z dnia 10 marca 1999 r., II CKN
340/98, OSNC 1999, nr 9, poz. 161, z dnia 14 czerwca 2000 r., V CKN 1119/00,
OSNC 2002, nr 4, poz. 49 oraz wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 10 lipca
2000 r., SK 12/99, OTK Zbiór Urzędowy 2000, nr 5, poz. 143). Nie napotyka zatem
przeszkód dochodzenie na drodze sądowej kwoty odpowiadającej naliczonemu w
fakturze podatkowi od towarów i usług tytułem części wynagrodzenia za
świadczone usługi.
Roszczenie o zapłatę kwoty odpowiadającej naliczonemu w fakturze
podatkowi od towarów i usług przysługuje wykonawcy usługi wobec jej odbiorcy
tylko wtedy, gdy usługa została spełniona na podstawie ważnej umowy. Artykuł 2
ust. 4 ustawy o VAT, zgodnie z którym wskazane w tym artykule czynności
podlegają opodatkowaniu niezależnie od tego, czy zostały wykonane z
zachowaniem warunków oraz form określonych przepisami prawa, odnosi się do
stosunku między podatnikiem (tj. świadczącym usługi) a organem podatkowym, nie
dotyczy natomiast stosunku między wykonawcą a odbiorcą usługi. W odniesieniu
do tego stosunku obowiązuje ogólna norma prawa zobowiązań, zgodnie z którą
zapłata wykonawcy całości lub jakiejkolwiek części wynagrodzenia za usługę, mimo
nieważności umowy między wykonawcą a odbiorcą usługi, stanowiłoby nienależne
świadczenie (art. 410 § 2 k.c.). Uregulowanie zawarte w art. 2 ust. 4 ustawy o VAT
jest specyficznym rozwiązaniem prawa podatkowego (por. np. wyrok Naczelnego
Sądu Administracyjnego z dnia 28 stycznia 2000 r., I SA/Ka 1175/98, "Biuletyn
Skarbowy" 2001, nr 5, s. 22) i jako takie nie może modyfikować norm prawa
cywilnego (por. np. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 18 sierpnia
2000 r., III SA 2229/99, ONSA 2001, nr 4, poz. 175).
Jeżeli dana umowa o świadczenie usług jest ważna, o wysokości tej części
wynagrodzenia, która odpowiada podatkowi od towarów i usług, rozstrzyga w
praktyce w zasadzie faktura wystawiona przez stronę świadczącą usługi. Wiąże się
to ze znaczeniem, jakie dokumentowi temu przypisują przepisy prawa, gdy chodzi o
obliczanie i pobór podatku od towarów i usług (zob. w szczególności art. 19 i 32
ustawy o VAT). Podatnik, tj. świadczący odpłatnie usługi, powinien obliczyć podatek
należny od wykonanej usługi i określić jego wysokość w fakturze dostarczonej
odbiorcy usługi. W sensie ekonomicznym tak określony podatek nie obciąża jednak
podatnika. Wliczenie podatku do wynagrodzenia należnego od strony, na której
rzecz usługa wykonana, powoduje niejako „przerzucenie” podatku na tę stronę.
Jeżeli strona ta nie jest również podatnikiem, wobec czego nie ma możliwości
obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w doręczonej jej
fakturze, podatek w sensie ekonomicznym obciąży ją ostatecznie.
W wystawionej fakturze mogą jednak występować nieprawidłowości
w określeniu podatku, nie usunięte w drodze faktury korygującej (zob. § 44
rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 21 grudnia 1995 r. w sprawie wykonania
przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym, Dz.U.
Nr 154, poz. 797 ze zm.). Wykonawca usługi może w szczególności wystawić
fakturę określającą VAT, mimo że wykonana usługa nie podlegała obowiązkowi
podatkowemu lub została zwolniona od podatku albo podlegała opodatkowaniu
według innej stawki podatkowej niż zastosowana. Według art. 33 ustawy o VAT,
wystawca faktury jest obowiązany do zapłaty wykazanego w niej podatku także
wtedy, gdy wykonana usługa nie była objęta obowiązkiem podatkowym lub została
od niego zwolniona; to samo dotyczy również wykazania kwoty podatku wyższej
od kwoty podatku należnego. W tym więc zakresie rozstrzyga treść faktury,
mimo jej nieprawidłowości. Chodzi tu o swoistą sankcję prawa podatkowego
(zob. np. wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego: z dnia 25 stycznia 1996 r.,
SA/Po 1164/95, "Prawo Gospodarcze" 1996, nr 7, s. 27, z dnia 28 marca 1997 r., III
SA 1814/95, "Monitor Podatkowy" 1997, nr 12, s. 381 lub z dnia 21 kwietnia 1999 r.,
SA/Sz 557/98, nie publ.). W wypadku natomiast zaniżenia w fakturze należnego
podatku organ podatkowy dokonuje prawidłowego wymiaru podatku (art. 27 ust. 5
ustawy o VAT), możliwość zaś odliczenia od podatku należnego podatku
naliczonego w fakturze otrzymanej od wykonawcy usługi (art. 19 ustawy o VAT)
została uzależniona od zachowania określonych wymagań przy wystawianiu
tej faktury (zob. art. 25 ust. 1 pkt 4 lit a ustawy o VAT oraz § 54 ust. 4 powołanego
rozporządzenia, a także wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 16 czerwca
1998 r., U 9/97, OTK Zbiór Urzędowy 1998, nr 4, poz. 51). Jednakże zastosowanie
niewłaściwej stawki podatku nie pozbawia wystawionej faktury waloru dokumentu
uprawniającego do dokonania odliczenia wykazanej w niej kwoty podatku od
podatku należnego (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 13 lutego
1996 r., SA/Sz 1617/95, ONSA 1996, nr 4, poz. 194).
Powołane wyżej przepisy – w zakresie, w jakim uznają treść faktury za
rozstrzygającą dla wysokości podatku (art. 33 ustawy o VAT) lub wysokości
podlegającego odliczeniu podatku naliczonego (art. 19 ustawy o VAT w związku z
zapatrywaniem wyrażonym w powołanym wyżej wyroku Naczelnego Sądu
Administracyjnego z dnia 13 lutego 1996 r.) – podyktowane są szczególnymi
względami związanymi z prawidłowym funkcjonowanie regulacji podatkowej i
odnoszą się, podobnie jak art. 2 ust. 4 ustawy o VAT, jedynie do stosunków
prawnopodatkowych, nie dotyczą natomiast kwoty podatku objętej „ceną towaru
lub usługi”.
Choć więc w praktyce o wysokości tej części wynagrodzenia, która odpowiada
podatkowi od towarów i usług, rozstrzyga w zasadzie faktura wystawiona przez
stronę świadczącą usługi, treść tej faktury nie może być uznana za wiążącą w
sporze o zapłatę wspomnianej części wynagrodzenia. W sprawie o zapłatę części
wynagrodzenia odpowiadającej podatkowi od towarów i usług należy zatem zawsze
ustalić prawidłową wysokość podatku od towarów i usług, uwzględniając całokształt
okoliczności sprawy (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 6
czerwca 1997 r., SA/Gd 451/96, nie publ.).
Określenie właściwej stawki podatkowej należy do podatnika (art. 32 ustawy o
VAT). W związku z tym, że podstawową stawką VAT jest stawka 22 %, podkreśla
się, że podatnik, stosując stawkę preferencyjną, powinien upewnić się o istnieniu
możliwości jej stosowania, w razie zaś wątpliwości co do tego, jaką stawkę należy w
danym wypadku zastosować, powinien wystąpić do organów statystycznych
o dokonanie stosownej kwalifikacji (por. np. wyrok Naczelnego Sądu
Administracyjnego z dnia 30 września 1997 r., I SA/Lu 979/96, "Biuletyn Dla Służb
Ekonomiczno-Finansowych" 1998, nr 32, s. 71, wyrok Naczelnego Sądu
Administracyjnego z dnia 23 stycznia 1997 r., I SA/Po 1047/96, ONSA 1997, nr 4,
poz. 178). Nie ma oczywiście przeszkód, aby działania zmierzające do ustalenia
właściwej stawki podejmował także kontrahent podatnika. Niekiedy jest to nawet
nieodzowne (zob. np. rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 12 maja 1993 r. w
sprawie szczegółowego zakresu, trybu oraz sposobu ustalania różnicy podatku od
towarów i usług z tytułu sprzedaży niektórych towarów oraz świadczenia niektórych
usług, Dz.U. Nr 39, poz. 179 oraz wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia
16 stycznia 1998 r., III SA/Po 1142/97, nie publ.). W okolicznościach niniejszej
sprawy określenie właściwej stawki podatkowej było więc zadaniem powodowej
spółki jako podatnika.
Zawarte w skardze kasacyjnej twierdzenia, że powodowa spółka nie
wywiązała się z tego zadania należycie, gdyż zamiast stawki podstawowej powinna
zastosować stawkę preferencyjną w wysokości 7 %, przewidzianą w art. 51 ust. 1
pkt 2 lit.a ustawy o VAT dla materiałów budowlanych i usług (robót), określonych
w załączniku nr 5 do tej ustawy, nie mają jednak usprawiedliwionych podstaw.
We wspomnianym załączniku, w kształcie nadanym mu ustawą z dnia
9 grudnia 1993 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku
akcyzowym (Dz.U. Nr 129, poz. 599) i opublikowanym przez Ministra Finansów
w drodze obwieszczenia z dnia 31 marca 1995 r. w sprawie ogłoszenia załączników
do ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym,
z uwzględnieniem nomenklatury wynikającej z Klasyfikacji wyrobów i usług
w zakresie usług (Dz.U. Nr 44 poz. 231), wymieniono pod pozycją 76 „budowę,
remonty i bieżącą konserwację budynków nauki, oświaty i wychowania (KOB 13)”.
Nawiązanie do Klasyfikacji Obiektów Budowlanych (KOB), stanowiącej załącznik do
zarządzenia nr 70 Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia
25 października 1989 r. (Dz.Urz. GUS Nr 32, poz. 77), pozostawało w związku
z uznaniem za usługi w rozumieniu ustawy o podatku VAT (art. 4 pkt 2) usług
wymienionych w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce
państwowej (zob. również art. 61 pkt 6 ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r.
o statystyce publicznej, Dz.U. Nr 88, poz. 439 ze zm., jak też art. 54 ust. 2, art. 54
ust. 3 (dodany z mocą od dnia 1 stycznia 1994 r.) i art. 54 ust. 4 ustawy o VAT,
dodany z mocą od dnia 30 czerwca 1999 r., oraz wyrok Trybunału Konstytucyjnego
z dnia 3 marca 2001 r., K 32/99, OTK Zbiór Urzędowy 2001, nr 3, poz. 53). Według
powołanej Klasyfikacji, o zaliczeniu danego obiektu do określonego jej zbioru
decyduje przeważające jego przeznaczenie (por. powoływany wyrok Naczelnego
Sądu Administracyjnego z dnia 13 lutego 1996 r., SA/Sz 1617/95). Zgodnie z tym
założeniem, określoną stawkę podatkową należy stosować do całego
przedsięwzięcia budowlanego, jeżeli ma ono charakter złożony. Za kryterium
decydujące o przeznaczeniu budowanego budynku (przedsięwzięcia budowlanego)
uznaje się treść projektu budowlanego zatwierdzonego przez organ administracji
państwowej wydający pozwolenie na budowę. Kierowanie się tym kryterium jest
w pełni zrozumiałe i uzasadnione, jeżeli uwzględnić, z jednej strony, konieczność
przedłożenia przez inwestora projektu budowlanego, podlegającego zatwierdzeniu
przez właściwy organ (art. 18, 28, 34 Pr.bud.), z drugiej zaś strony, potrzebę
opierania się przy ustalaniu podatków na czynnikach w miarę obiektywnych.
Z dokonanych w sprawie ustaleń wynika tymczasem jednoznacznie, że strona
pozwana nie przedłożyła projektu budowlanego ani jakiegokolwiek innego planu
organizacyjno-technicznego budowy zatwierdzonego przez właściwy organ, który
mógłby uzasadniać zaliczenie robót wykonywanych przez powodową spółkę do
wymienionych pod pozycją 76 załącznika nr 5 do ustawy o VAT i tym samym
stosowanie do nich stawki podatku przewidzianej w art. 51 ust. 1 pkt 2a tej ustawy.
Nie można przy tym zgodzić się z wywodami skargi kasacyjnej, że w świetle
powołanych w niej przepisów Prawa budowlanego prace wykonywane przez
powodową spółkę były robotami budowlanymi polegającymi na remoncie budynków
w związku z czym nie wymagały one z mocy art. 29 ust. 2 pkt 1 Pr.bud. pozwolenia
budowlanego. Według art. 3 pkt 8 Pr.bud., remontem jest wykonywanie
w istniejącym obiekcie budowlanym robót polegających na odtworzeniu stanu
pierwotnego. Jest zaś bezsporne, że budynki, których dotyczyły prace wykonywane
przez powodową spółkę, były budynkami pofabrycznymi. Niewątpliwie więc celem
prac powodowej spółki nie było odtworzenie stanu pierwotnego tych budynków, lecz
– jeśli nie ich wyburzenie, jak przyjęły Sądy – to co najmniej gruntowna
przebudowa.
W tej sytuacji nie może być też mowy o naruszeniu przez Sąd Apelacyjny
któregokolwiek z wymienionych w skardze kasacyjnej przepisów postępowania
wskutek nieprzeprowadzenia przez Sąd Apelacyjny dowodu z dokumentu
inwentaryzacji robót budowlanych wykonanych w budynkach 2a, 2b i 4 oraz
ze zdjęć fotograficznych tych budynków po remoncie. Wspomniany dokument
oraz zdjęcia nie tylko nie mogą zastąpić planów, o których była wyżej mowa, ale
pochodzą z okresu dużo późniejszego od chwili, kiedy powodowa spółka
obowiązana była obliczyć należny podatek od wykonanych prac. Przedmiotem
dowodu są zaś tylko fakty mające dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art.
227 k.p.c.).
Nieistotne dla rozstrzygnięcia sprawy jest także to, czy prace rozbiórkowe
dotyczące budynku 2a i 2b polegały na całkowitym czy tylko częściowym rozebraniu
tych budynków. Jakiekolwiek byłoby bowiem prawidłowe ustalenie w tym względzie,
pozostałoby ono bez wpływu na wynik sprawy, wobec stwierdzenia, że strona
pozwana nie przedłożyła dokumentów pozwalających powodowej spółce na
zastosowanie stawki podatkowej dotyczącej robót objętych pozycją 76 załącznika nr
5 do ustawy o VAT. Nie może być więc również mowy o naruszeniu przepisów
postępowania, mogącym mieć istotny wpływ na wynik sprawy, wskutek
nieprawidłowego ustalenia zakresu prac rozbiórkowych.
Mając powyższe na względzie, skargę kasacyjną oddalono (art. 39312
k.p.c.),
a o kosztach postępowania kasacyjnego orzeczono stosownie do art. 98 i 108 § 1
k.p.c.